Ioannis Columbi Manuscensis, ... Libri quatuor. De rebus gestis Valentinorum, et Diensium episcoporum

211쪽

inde Romani,ac denique Valentiae,ubi pestis innfamia laborare desiit. Cum ad dicendastias Ventum esset, xvii. Mart ij sexdecim exiliis maior pars, dixere Urbanum Antistitem , o reliqui, portio mage sana, hoc enim nomine se iactabat, Gasparem : utrunque absentem, illum Archidiaconum Valentinum. Hic miror Petrus Raboli Decanus Diensis publicam fecit electionem Urbani, Sc cum postea res peruenis set ad Iudices, Christophorus de Saliente De nus Valentinus, Sede vacante VicariuS , pro eo dem Urbano pronunciauit : nam uterque Tinonium dixerat Episcopum. Sed Petrotiorum Praesidi, de Christophoro Iudici vistum recitandus, quem maxima pars rum elegerat. ςhristopbori edictum primo Iulij Gulielmus Palmerij ad rem cognoscendam missus ab Arehiepiscopo Viennensiam xit eo inuitum quoque electorum ille numerus. Verum Aschiepiscopus ipse erat Antonius de Claromonte posica sub nomine Primatis, tym Summus Pontifex ,tum denique Curia Gratianopolitana,semel atque iterum, praetulere Urbano Gasparem,tam ignotum Canonicis, ut Carolum appellauerint , qui scripserunt Episcopum 3 tam male notum Regi, ut Carolum quoque Vocauererit , in litfris ad utrunque Collegium Canon rum pro viro legendo scriptis. Ipse no mitiat de Gasparem in omnibus epistolis , publicisque chartis,

212쪽

esiariis,ac tabulis per totam litem, Carolumnu DNocuit Vrbano aetas, nondum agebat annum x. i. Gaspari profuit Sacerdotium, quo su- bat Vrbanum. Sed una, scilicet, Regis Volantas rem confecit, Primati, Summo Pontifici, Curiae spectata ; ad quam Canonici suos sensus gaudiis accommodare debuerant, sicuti Humbertus ritan agens pro Gaspare demonstrauit : ostendit quippe mandata B egis fecisse, ut Ludovicus Pictaviensis, Gerardus Cursolius, Iacobus Baternarus, Antonius Balfactas, Ioannes Espinatus, seu ab Canonicis Principem suum verentibus, seu ab

Romano Pontifice Christianissimis Regibus hoethdulgente legerentur. Dux Sabaudiae scripserat pro Urbano Romam , virum esse sibi charissi-rniim,dc ex utroque parente ducere originem de nobilissimis Comitibus: corrupit ea commendatio totum negotium: suspicionum,dcipuidiae plena res visa est,talem ac tantum virum praeponere Gallo Sacerdoti, orto de gente ad Valentiam ipsem latissime imperante in certum Ecclosiae praesidium: quod quid aliud esset, quam in Gallicano

negotio, non Regis ipsius Galliarum, sed Sabaudiae Ducis nutum atteridero 3 nam, si spectaretur nobilitas famili , Turnonia quod paucis, aut tars nulli Dynastarum concedas) suos regebat

populos ante M. annos senetissimum Lugdunensibus Praesulem dederat Iusti , qui cum magno Anabrosio fuit in Aquileiensi Concilio, Gat .

licanorum

213쪽

licanorum Episcoporum nomine. Vinaimen ita obstinauit, ic tanta vi litem duxitties damnatus porro voluerit anno MCCv. causam ab ipsis initiis repeti,per Gratiano nos Senatores. Quid Z quod omnibus eortculis iterum damnatus, seruauit nomen fpi. Quod mirere,anno Mox v. luitad Syi Lateranensem, lub Leone X. cum Ioannebaudia Episcopo Geneven si 1, 8c iv. Maij selectum Ualentinum, cum in frequentissinodo recitarentur literae Ducis Sabaudu

rum Concilio non sub scri p sit, dc Gaspax es

scopum Valentiae, Diaeque , ab anno MMDXX.quo diem extremum obiit.

IOANNES de Lotharingia Gaspalnonio successit, Electus Metensis , Car

S. Onufiij,& tum Decanus Cardinalium. Sedem utranque: Franciscus

annoS tenuit

pe Cardinalis de Claromonte , dc Auenione Legatus,post cum sedebat anno MDXXIV. qui stimo pbst cessit Episcopatu, sub finem Septibris, Antonio de Vaesto sororis filio. Lego mstros istius episcopi suscepisse duo a me comam oranda anno millesimo quingentesimo tricmo die vicesima quarta Decembris fecerunt Antonius Vialis pro non soluta clitellariolasinorum opera Dominieis ab omnium sanirum festo usque ad festum natiuitatis Ch

festo usque ad festum natiuitatis Chiisti diebus damnareIur septem grossis: sequente auis

214쪽

stem post anno concessere piscatoribus propter . nimiam vim aquarum Rhodani ut non piscarensiar noctequae feriam sextam hebdomadis sanctae

pnsequitur. Vide quid ministerij dcbeant episcopi hi homines eo anno tricesimo primo Franciscus tradidit Valentinum , & Diensem episcopatus Antonio de Vaesto sororis filio,ad Narbo- pensem Archiepiscopatum euectus;ante Valenninum habuerat Agathensem legationem Vero Auenion ensem obiit usque ad annum quadragesimum per eam anno. vicesimo septimo fecit, Clemens septimus Romanus Pontifex pone- t in beatorum numero Petrum de Luxemburgo M Ludovicum Allemandi Cardinales: & illius etiam corpus ipse de humo sublatum Auenione proposuit oculis & venerationi mortalium. ει' Antonius de Vaesto fuit filius Caroli de Vadia Antonetiae de Claromonte ; Carolus autem Stephani Senescalli Belliquadrensis quemisi hi carissimum in paucis Carolus VI I I. Franco- .rum rex Neapoli reuersurus in Galliam ubi praefecisset illius regni aerario creaverat ducem notae, M Antonetia Tristandi, quem genuerant Pon--s de Castelnau, M Antonetia de-Claromonte Lodeuae , & e qua antiquissimum Claromontis' tamen acceptum adhaesit posteris. Distandus habuit in matrimonio Catarinam Ambosianam

sororem Georgij illius Cardinalis,qui rem Gallicanam sapientissime sub nostris Regibus admi-D d nistrauit

215쪽

nistrauit. Antonio episcopo Gallivus anno tricesimo tertio saeculi inspexit parauitque Vias regi Valentiam adituro, quoniam de Gallivo dicere locus postulat, addo eum anno millesimo quadringentesimo sexagesimo die vicesima monaMaij edixiste viris nobilibus ut se ad bellum pro

rege agendum pararent. Sed celeberrimum est quod eius saeculi anno tricesimo octauo die 3. Nouembris fecerat is erat Gulielmus de Pictauia. Ioanne episcopo monente inspexit muros

urbis & Burgi Valentiae praesentibus nobili viro Ioanne Palmier Syn dico & Ioanne de Crest mer . .

Catore, Variaque decreuit &mandauit Latomo fabroque lignario ad id vocatis: curauit etiam bombardas variaque armorum genera, Sc atque ciuibus ad septem supra octingentos sua imperauit arma, & ceteris quoque duas marcas argenti. qitis postea mutauit octo florenis monetae currentis in ciuibus censetur Petrus Filue: hoc affero quia gente nobilis dicitur. Sed vide opes Ioannis de Genasco nobilissimi ciuis cum ipse . Gallivus asserat se tres milites instructurum armis, imperat ei omnino sex militiae paratos: Pla-Cet unum addere super Ballivo episcopi is anno quadragesimo supra millesimum quadringente simum die decima quarta Septembris edicto pro-, hibet vaenum proponere triticum publice ante meridiem. Sed ad Antonium episcopum redeamus is dicitur ad Valentinum S: Diensem epis-

copatus

216쪽

copatus adiunxisse Castrensem peruenit ad an, num tricesimum septimum, Post eum sedit Iacobus de Turnone , natus Cfratre Gasparis ante Antonium episcopi. Sedere coepit ineunte anno tricesimo septimo , desiit post quinquagesimum tertium. Anno tricesimo nono consules Valentini capiunt ab eius iudice facultatem vaenium proponendi publice triticum familiae non necessarium , anno quadragesim OreX Voluit.

IACOBUS de Turnone sedit post Antonium de fratre Gasparis ante Lotharingum Car- oa Τvα-dinalem Antistitis natus. Sedere coepit ineunte h* anno MDXravit. desiit post MDLIII. Anno, XL. Rex

voluit, ut Senescallus Valentinus habet ille tribunal in oppido Monti iij) causas beneficiorum ecclesiasticorum cognosceret. Is supra regia mandata quaerebat de capitalibus, ceteri 'tie, etiam per dioeceses Valentinam,ic Diensem Iacobus se peti videns, suaque iura infringi, postulat ab Senatu Gratianopolitano Duum Viros, apud quos deponat suas querelas. Hi Diae, ac - Valentiae longum morati, ic auditis post sacramentum plurimis testibus, decreuerunt Episcopo esse Valent i ae, e ste Diae, qui Senescallum ageret per Iudicem, ab quo ad summam Curiam, sine media ulla prouocatione iretur. Atque igitur,qui Montiiij pro Senescallo sedet, iussus est cessare ab Iacobi iniuria.Sequente anno cum cor

217쪽

rearius Valentinus de nocte a excubias, occurrit nescio quibus armatita ferentibus;& expostulatione sua adfecit ut ea ipsi adiudicauerint. Hoc attulit deas quae sint correarij iura ex occasione Mittarmorum & excubiarum quae dixi postulo uti hi liceat addere sequentia ne non prorsus in gna scitu pereant anno millesimo quingenimo septuagesimo sexto Monlucius Antitas guit Dienses per epistolam , quod die vi si tertia Nouembris arma se inscio cepissent squadragesimo nono supra millesimum quadrgentesimum die decima tertia Maij iuclic scopi dat nescio cui facultatem tradenditatirum disciplinam nono autem post ann orririus Vocat ciues Valentinos ad excubias & pd ratarum moeniumque urbis custodiam. 'Anno MDXLIII. Iacobus episcopus ' iubet

staurari vias publicas quae causae suaseriue I mandare non inuenio an ipsas sibi subiectis Edocuit Z certe anno tricesimo quarto supra missimum quadringentesimum,cum consules in episcopo unam earum interrupissent,deducen Charano Valentiam aquis fontanis, Ioanmes Pictauia tum Antistes iussit principio sisti, devde post petitam a consulibus veniam perfici. P quatuor annos Iacobus Iaruellus aduena eximum diem exhaetes obiit, et caduc ria leges

vita ipsius adducta sunt Antistiti, quod ipsum

218쪽

no decimo sexto supra millesimum sexcentesimum faetiim est bonis Guigonis Cotaui,post edictum senatus Gratianopolitani ante sex annos lati anno quadragesimo turbarum aliquid erat in constitutione consulum Valentiae, Sc ciues supplices ab episcopi absentis vicario postulaue- .re ut sibi liceret perficere eorum creationi comitia scilicet ab omni memoria ad curiae praesidialis fundationem vicarius episcopi praefuit creationi consulum , dc absente vicario Gallivus, istoque impedito iudex. Anno MDLΙ. Omnia turbabant Haeretici per Gallias. Henricus ReX,XVm. Februarij,scribit ad Episcopos, videant, ne quid detrimenti patiatur Christiana fides , dc vera

concordia populorum.Iacobus rem accurate gessit Diae,ac Cristae: quid fecerit Valentiae,ignoratur. Diae adegit ad sacramentum ecclesiasticos viros , 8c ciues nominis alicuius. Omnium communissima voce accepit homines iv. infimae notae,neque plures, nullum indigenam , religionis violatae reos haberi, Iordanum Giton , Gasparem Andream,Berbeterium, dc Bouriam. Digni profecto laude ciues,lc a me commemorandi,qui ad aeternum dedecus filiorum urbem nunc haeresi

perditam,omni errore purgatam suis temporibus seruauerunt,Ludovicus Second,dc Ioannes Plante, Consules , Antonius Petrol, Antonius Charen-ci,Raimundus Apays, Thomas Garcin , Ioannes .

Alberi, Consiliari, ; cum nobilibus viris fabris Dd 1 Vercorciis,

219쪽

Lib.IV. De Reb

Vercorciis, Antonio,Iordane,Caspare Antonlio, Carolo Ionio Pennarum Toparcha , tonio Perdice. Dia Cristam iuit Episcopus cepit Concionatorem impie locutum examide verbis eucharisticis, Baptismi caeremicaetera rem Christianam feliciter habere. IO A N N E S de Monluc , mortuo Iacob teras de Episcopatu accipit ab Summo Pifice anno MDLIIL moritur MOLXXIX. iacet Tς

in S. Stephani odaro. Vir excelsi animi, cultmonis,fuadatissimi iudicij. Italiam, German/ngliam , Scottam, Poloniam, Constantinlim, denique uniuersam pene Europam itionibus pro Rege peragrauit. Eas obiit ono ad xvi. Ad preces Germanorum Impera fecit,ut Turca ces iret ab armis: Mariam Sc Reginam Cancellarius iuuit consiliis. Celes ma legatio fuit, dc per totum orbem notis qua iii Polonorum comitiis vicit, ut Heria Dux Anditi, postea tertius eius nominis Frarum,R ex eligeretur in Rege,ac Moschorunci, Principi Russiat Ernesto Maximiliani Genorum Imperatoris filio,Sigismundo filio IoSuecorum Regis, Zc nobilissimo Polonoruastae praeponeretur Var uiae anno LXXu Certo comitiorum consensu, ut de triginta

que millibus Electorum,qu in genti tantumcipio deflexerint ad alios, qui postea ad Hcum accesses uni die x x. Maij. Res fortiteri

220쪽

citer gestae, & scilicet ingenij summa decora fecerunt,illa quidem, ut Ioannes charissinus esset Henrico II. Francisco II. Carolo IX. Hentico III. Catharinae Henrici II. uxori,caeteroru Regum matri: sed ,uti solet,suos, & eos graues aemulos, pepererunt. Regi fidum, diligentem Ieru milesiae suae, in gerendis negotiis accuratum Iare non poterant ; ut tum omnia religionum ita passim , aut foedata erant, dubiae erga Deum fidei esse dixerunt, &reum fecit Felix. Vermundus. Homo ignotus primum Sacerdos ministrauerat Ecclesiae Valentinae , tum Curio Mengione modico in Diensibus pago, demum nescio quibus artibus ad Decanatum Valenti-λeruenerat ; etiam Reginae erat ab eleemo-is. Spe altioris ille fortunae in suum Antistii inserrexit: sed bene accidit, quod temere,

arte,aperta calumnia, vanis testibus rem linatus es: suam,corrupitque. Facinus abo-ti Iudices,infelicem Decanum iusserunt fe-nu,aperto capite, in publico consessu pete enim ab Episcopo suo,& omnes importunaes expensas pendere anno LX. die xiv. Octo-

Edictum maioris Concilij est Valentiae in . opij Tabulario. Nuper typis mandarunt. Is Ioannis,& Felicis habent ingentes duo sinet: videas in illis multas Monlucij contra Ha is leges , multa pro tribunali decreta. Si CEristianae fidei, sanctaeque religionis causa fui si setν