Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum 7.2 Pars quarta continens rem herbariam curante L. Desfontaines ... pars p

발행: 1830년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

501쪽

rantes, suavPs, du volun edit l, oing jusqueti rerii d uno amande cedernier pretid quelque lais te no in de storax amande cin te reepit dans des ites rondes de diverses grosseurs, parmis, d'apris Pomet, dans deseourges : quelque is la masse Hai tollit, jelle tine liquetir mi elleus edans laquelle on distingue dos polis si h res ou eelais blanebat res ; ce qui ne luisa it per dro ni de scin go ut ni de fa save ur. Cette espree docoulo alion dam metit de grandes incisio iis falles a l 'arbre, et te suo qui se ropand ne

qui Peut Peser trias Onces, de forme arron die et qui paruit a voir eio pεtrittant eneore moti, tant te contour en est lisse ;ee qui fait supposer qu'ila ite renserint dans Diae vessie, comme cela avait lieu aut relais: il est see et Diable; son odeur est suave, tirant fur cello de la vanille : il se

peu de gomine , d 'acide hen Eoique et dytine liuile essent; elle : e et te de nihi e est ira utant plus ahondante, qu'iis soni plus liquides. Le storax en Coritieiit plus par consFqnent que te henjoin, et te styrax plus que lestorax ; Pacide boumique, ait contra ite, esid'aulant pluν ahon datat, quele hau Dio eu plus solide: La rhsine est Paraiculi ore a chaque es e, et έtahlit la dis rence elitro elles. Αu surptus, Ora n 'a Pas d analyseexa Cle Precente dii storax, non plus que du si rax; elle poli reait fourn irdes carat thres plus positi si potir tablir de nou velles distarenoes elatroces de ux prodii iis qui olit d 'ailleuis inni de rapporis eii re Eux , quoi quo provena iit d'arbet ea disserenis et de sum ill rhs-oloigne es ; ce qui proraveque des principes analogues Pen vent se rencontrer dans disserenis graupes de plant s. Lae compotitiori chimiqite du storax explique pourquoi ce mέ- die anteiit est plus solutile dans Paleool que dans t eau, a laquelle it donaeo imur ant son odeur et une muleur ja una tre, et Pourquoi on pe ut retiris de erite subflaoce de traei de Minoique, colume du berioin tui-mente. Le storax est ian in icament doni On salsa it aut resols un usag h.

502쪽

DE STYRACE. 49ἶ

toux Opiniatre. les en gorgemenis des pOu mons, Ia phthisie, etc. on 'en servati aussi comme anti pas mollique et anod in dans les mala dies nerve uses, Ies do ut eurs de tote , la paralysie, pour aider 1 la digestion, etc.

Aujourd 'hiri qu'on n adinet dans te storax qu' uetae proprietε excitante, doni rite ii On a beatico up d'nnalogie ave e celle des Tosines, ori en is it Larement usage, parce qu'DIi possede des ninyens laus e errains et d'une emeacito plus marquee potir pro sui re laestinaulation. Τ ut etais . oli Peut Padministrer a Pelit e dcse dans les mali dies Ou oti a laesolii de corroboreries tissus, de so utetiir Phia sergie desa illa ille des Orgati es. et Pisur Munerh l'economio te tou qui lui miti quo potir exercer convenablemelat ses sone-tions habit uelles , Ou en re tablir Pintcgrile natu relle. Nous passons fous silenco les liroprietos, tant cela broes par Mortonet a iitros in decina, du storax et pio duits analogues Pour la gueris ondos ullae res des Pouinciris, et de la Pluti iste, non Pasque. De noFen nit ait to ut te mal qu'on en dit, mitis parce qu it y est inutile, et que sapropribte excitante Pourrait Pario is mi irr si on ea usa it a tro' griinde dose. I 'ai Aouvent administri ces modicament dans ces mala dies sana lui voir prodii ire ni hien ni mal . et furto ut satis en obtenir une guori sonque je favnis et re impossibi c. Sest dorie mollis rimpnis ance dia medicantenr qu'il saut accuser, que Pin curabilite du mal mur tequel on lo

maniore de rem ployer est a Peu Pres inusilee. L impression vive qu'il Ophre fur l 'odorat pourra it et re utile dans te cas d 'insensibilite de Pol

saetion, etc.

Haseorditim, te bati me a Flectique. Ponguent martiatum , ut C. et C.

La dos e du storax a Pi1iteri eur ne doli pag s lever nu-dela δ' on a de uxgrains, a cause de Paerete dece medicam t. Un des plus granda obstacles a rem ploi du storax, est rhoins Pncoret obseuriti de sea proprisit μs que iratat de sophi Micatiori ou il nous arrive.

503쪽

Il n'existe aucuti produit dan4 ta mali εre mMirale ou ilis fasse plus defraude que sur cet objet: Hle est telle , que uous n'avons Petit ire pas. dana te commerce, tin aeui enuoi de storax-par. Essecti venient, on noua vend pour cerie substanee de la sciure de raehre qui te pro luit, mel aveo te suo encore liquider clast l. la mollis impure des droguerina; d aut res sing e est ta seiure provetiant du Liquidambar orientalis , Lam. ou de toute aut re eeorce anomatique, delaysie aveo du styrax liquido qui

504쪽

EXCURSUS V.

DE FICO.

Ad ea Plinil verba . lib. XXIV. cap. llo, pag. 38 :

Plinius lib. XV, cap. 39, plures ficorum species, aut potius varietates otium erat 1 Idaeas, seu Alexandrinas, Chias, Chalcidicas, Ludias, purpureas, mamillanas, Callistruthias, Tarentinas. Asricanas, Rhodias, Caunaeas, Tiburtinas , Livias , Pom Pelas, mariscas, maculo as, Herou- laneas. albiceratas, aPatias, PorphVritides, populares, chelidonias, albas

ex Ehuso, Marrucinas, Caricas, cottana; et has inter species. alias aut nigras, siccas aut reeenies, Praeco Fs aut serotinas, biseras aut triferas, etc. Nusquam duplices scus memorat, quarum sola sere apud Horatium mentio occurrit, Serm. II, a, ubi Osellum quemdam . rusticum, ah- normem sapientem, crassaque Minerva. nonnulla de victus frugalitate praeeepta tradentem inducit, quae anteactae vitae exemplo confirmare conatur. Atque inter alia r

Tum I eu silis uva fio undas Et nux ornabat mensas cum duplice ficu.

Iam vero interpretatio duplieis scus eruditos in duas diversas emit ire

sententias, quae tamen ambae a recto sensu videntur aberrare.

Milicet interpretatorum plerique, Sanadonius, Tartemnius, Iuven-etua, Torrentius, Lambitius. Turnebus, Forcellinus fer duplicem Ictum, magnam seum intelligunt; Iob. Bondinus. Despretius, Pulmannus, Daeerius, mariscam esse volunt, sicum nempe insipidam, satuam, crassiorem, ideo et frugali Oselli mensae magis convenientem. Alii voce ἐει- meo sicum diversi generis, colorisqua et aliquantum saporis signi Ma tam esse contendunt, ut Rodellius I aut hi seram, ut Porphyrion; avt recentem et siceam, ut Badius Ascensius, etc. Ex qua doctorum virorum recensione, eorum Opiniones ad duas tantum redigi luculenter patet. Pars enim putat dulicem Faeram, magnam ficum denotare; pars sicum duplicis generis, quum biserat ficus. quam nonnulli volunt hie ab Horatio indicari, vel ad primam, vel ad altinam certe opinionem commode possit referri. Sed inde non magis liquot; immo magi , opinionum conflictu, dubium sit, quid demum fuerit fleti, illa duplex.

505쪽

406 EXCURSUS V.

Iam diti typis mandatum erat Plinii nostri volumen, ubi de sei fusius agitur, quum Διατρι-, ἐρατουωταπι in laudatum Flacci locum, a Iulio Castonio, Neapolitano adolescente- jam de Latinis litteris optim

merito, accepit aras, in qim novam sane et, ut omnia comprobant, sim .plicissimatia simul ac verissimam loci .interprytationem nobis pro uit. Hanc autem eruditis ine guttam diutius in scriniis nostris latere fas esse non duximus. Rem igitur viris Ialinarum litterarum amantibus gratam nos esse facturos sumus arbitrati, si pauca ex dissertatiuncula illa excerpseri imis, Vae legentibus titilia videbuntur, et scitu profecto digna. Libenter et imis lianc occasi noua amplectimur viris doctis, et nationum quidem externarum. dignas, ut par est, agendi gratias; qui, quuiu litterarum rempublicam nec uti us genti , nec unius hominis, sed communem ingonuoraran omnium Patriam haberent. Liboreς nostros labor hiis suis. ne dicam bene, olentia solum atque Loxta tu , adjuvare ac tueri ultro volu riint. Quam voluntatem civibus nostris deesse si quando doleamus, magno tamen solatio esse non dissitemur. quini nostras tot et tam long, sin illustrandis Veterum monumentis 'elucubrationes Viri docti atque

sapientes ranu asperarentur.

Sic, Postquam vatias variorum ventilavit opiniones, suam ipso Iulius Capoia ius interpretationem Proponit: is Si omnium tulissima illa est interpretatio si , quae ad communem

propriam lite notionem Verborum quam maxime accedit, liaud certo verendum est, ne nobis si ccenseatur, q od in ponitiores Musarum reis cessu . tantorum tamque amplissimorum vitorum auctoritate paruyri

deterrili, inferre pedem ausi sumus...Primum igitur omnia verba Proxime praecedentia duplisem flatim. muliamque illi assundentia lucem, letobe observanda sunt. Ait itaqueosellus :

Re milii quum longum post tempu onerat twΝPes. Si τe ol,ermn vacuo gratu eonviva Per imbre Vicinus, bene erat non piscibus urbe letiti . sed pullo. atque haedi, r. tum pensilis uva eoumla a Et nux ornabui men as cum duplice ficu.

His omni titia verbis exponit o sellus primum , qui cum convenire inserent apud illum coenaturi, nempe aut aliquis hospes, aut aliquis vicinus illi amieitia junctos; tum occasionem, qua vicinus amicus impulsos ipsum adiret, scilicet pluvium tempus; deinde anni tempestatem, qua imbres sunt frequentiores, nempe litemem; denique res, quas tum ho- piti, tum vicino convi Vae apponeret. -

506쪽

. At inter cibos sese offert considerandam pensilia uva, ita dicta, quod de solario, aut de trabibus suspendebatur, ut diutius servaretur, sicut docet Faceiolatus. Daeerius Vir Clar. ait. hunc morem ex alto uvam pendendi frequentissimum fuisse apud Romanos, eoque modo per totum sere annum uvam servare sic solitos, ut ea pro recenti hieme uti possent; Graecos hac in re aemulari studentes, qui ad verusque in vineis usPensam uvam se servare jactabant. Torrentius docet uvam ad hoe suspendi, ut passa hieme ederetur. Despretius etiam monet uvam pensilem eamdem esse ac passam hieme comedendam. Varro enim de R. R. lib. I, cap. 68 : . Cato ait . . . uvas, quas suspendas oportunissimas esse Duracinas, Amineas, et Scantianas.. Et cap. 68 et u Pensilia, ut uvae, sorba, ipsa ostendunt, quando ad usum oporteat Promi; quod colore mutato, et contractu actuorum, si non dempseris ad edendum. ad abjiciendum descensurum se minitantur . . Plinius de uvis etiam ait lib. XIV. cap. x: . Durant aliae per hiemem laensili concameratae nodo in. - ritet igitur luculentissime. quod hiems erat, quando Ofellua Coenam instruehat amicis , et quia per imbrem ad illum veniehant, et quia ulebantur uva pensili in secundis mensis. Et sane agricolae, quum per hiemem operibus sint soluti. epulari inter se solent, ut doeet Virgilius Georg. I. v . 299 :

melns ignava colono. Frigoribus parto agricolae plerumque fruuntur. Mutuaque inter se laeti eourivia curant; invitat genialia hiems, curasque re olvit.

Quamobrem ntiees ad mensa' adpositae erant exsiccatae, nam brumali

tempore nuces recentes esse Non Possunt. Iam ero, fit nec uva, nee

nuces reeentes eraui, multo magis de ficibus hoc est dicendum. Fietis igitur, de qua hic agitur, est carica . - Atque inde etiam animadvertere licet, quum opinionem eorum, qui duplicem scum vertunt ma am, tum eorum , qui interpretantur duplicia generis, nulla ratione habita de caricis, a vera sententia hujus loei quam

longissime aberrare.. Quum ergo de caricia hic Horatium loqui non sit dubitandum, nos eas esse Iihentius arbitramur, quae quum exsiccantur ita dividi solent, ut bifariam a pediculo ad hasim fissae, duae earum partes vix imo cohaereant cortice . atque ita divisae, qua parte semina continent, binae junguntur; eoque ex duabus scibus unu in quiddam efficitur. Nam quum ejusmodi caricae duabus eonstent partibus plicatis, atque conjunctis, quod apprime convenit verbi dupli s notioni, pro certo habemus ejusmodi seus indicare voluisse Horatium illas duplices appellando.

507쪽

498 EXCURSUS V.

- At, ne Veterum de Lusus modi eaticia destitui auctoritate dieamur. tum latini nohi , tu in graeci favent script ea. - Aristoteles probi. seci. XXII, quaest. 9, ait: Δια Tt τω ταται αἱ διλα πολ- ιδιις, H ασχιδεις; st διλι εα

Quem quidem locum ale Theodorus Gaza interpretatur: in Quam Obeausam caricae bifidae tantum dulcissimae sint, nee multifidae, aut omnino incisae dulcedinem praestent 8 An quod ea multifidia respiravii. evaporavitque cum humore pars dulcedinis plurima Z In iis autem, quae infissae eoierint humoris diluti copia est; quod nihil sere inde exactum fuerit. At quae sissae quidem, sed tamen sissura multiplici sunt immunes,

utroque isto incommodo carent. ... Ex quibus videre est Aristotelis et tum tempestate carieas hilariam dividi. Porro si hujusmodi caricae erant dulcissimae. quuna maximam partem dulcedinis relinerent, nec per varias amitterent rimas, ut fiebat iis inultifidis, necessario sequitur esse etiam tuter se compositas; seeus enim sic patulae maxima ea dulcedinis parte, quam illis inesse testatur Aristoteles, carerent: et sequitur etiam compositas esse hinas, qua par exemina continent, nam hilariam divisast sicus hOe tantum Paeto simul

coalescere Possunt.. Et vel ex hoc Aristotelis loco colligi potest ἀπ es foris . de quibu inentionem facit Vegetius si , easdem esse ac caricas bifariam divisas. et

hina, compositas, quas ut indicaret eadem , quR Horatius, voce usus est. Nam Vegetius viat dulices sena adhiberi iii curation -jumenti rotae vel axis ictu elisi M. ut nempe earum ope emolliretur, ac putrefieret illa parsi eiu eontusa. At mariscae, vel aliae grandiores sicut recentes non semiaper, prout iis opus esset, repertost essent; neque Praestare potuissent idem.

quod caricae, et quidem bifidae, quippe quae sua maxima dulcedine

tippurationem optime producerent. - Ad haee Colum. lib. XII. cap. 5, ait : . Alii Pinguissimam quamque viridem scorum eligunt, et arundine vel digitis divisam dilatant, atque ita in sole arescere patiuntur; quas deinde bene siccatas meridiatiis tem. poribus quum calore Fotis emolitiae sunt, colligunt, et, ut est mos Afris . atque Hispanis, inter se compositas comprimunt in figuram stellarum , flosculorumque, vel in formam panis redigentes: tum rursus in solo

assiceant, et in vasis reconduntis. iὶ Veget. do Veterio. Ill. ai: . Si jumentum aut rotae. aut axis ictu fuerii Eli,um . ita receiati lanam succidam ex aceto et oleo colligabis per triduum; posis eas duplices. et nitrum Pariter tritum; die tertio misit , et renovato. ED.

508쪽

. Ubi nullum est dubium , quin de sicis, de quibus aginius, Columella

loquatur. Primum enim ait ma esse caricas, quippe in sole exsiccantur. Deinde monet dividi, sed ex ejusdem verbis patet divisas esse bifariam. quum non indicasset ullam peculiarem divisionem, et haec divisio ea sit, quae vel manibus, vel arundi uibus emci posset commodius. Postremo docet inter se compositas comprimi in varias sermo; et inde lueulanistissilue apparet binas simul esse compositas, qua semina conlinent, et uniuscujusclue sidus partes imis eortice cohaerere inter se. Nulla enim esset ratio cur semel eas divisissent, si rursus ejusdem ficus partes simul eoalescere vellent; nee, nisi seruina seminibus adhaererent, alio pacto inter se componi Possent; quod procul dubio haud seri potuisset, uisi ejusdem sicus partes imo cortice continerentur. Porro his se thus binis ita connexis, quamlibet formam dari stellarum, flosculorum aut panis, atque in vasis recondere nihil omninoe vetat. Quin immo etiam hodie sieus aridae binae compositae in vasis servantur, et in varias hujus modi formas vulgo Iediguntur. - Quae quum ita sint, quid est simplicius ac naturali sensui verborum accomino latius, quam ι Plices hujusmodi ficus appellare 3 Si vera notio verbi duplicis servatur, sic Dihil est, quod Per varias investigationes Caecia x sensus, verbisque alienus eruatur; sic denique rustiet ofelli d. nugalitate loquentis secundis mensis conveniens cibus tribuitur. Iam nihil amplius, uostra quidem sententia, desiderandum vide in ad tuendam Iul. Caponii interpretationem, quum certissimo omnium argumento, experientia videlicet, ac re i Psa oeulis subjecta I), eonfirma

509쪽

5oo EXCURSUS V. DE FICO.

am dentio corroboratamque novimus. Nupor enim, ut nostris diebus mos est, quidquid ex Herculano oppido eruitur, diligenter chservare, inter alia repertum fuit vas antiquum , seis duplisibus repletum, quae, licet in carbonis speciem redactae. Pristinam tamen retinerent figuram , qualem I. Caponius, ad hunc diem unicus. multo ante divinaverat. Has siens sedulo pingendas curavit optimus adolescens, et leonem nobis Ithens communieavit. Fid. illius epistol. fragm. ins. . Ergo jam nullus, ut ipse ait. nobis inquirendi loeus, quae qualisque suerit apud Antiquos seus duplex.

EXCURSUS VI.

DE RESINA ET PICE.

Ail ea Plinii verba. lih. XXIV. cap. alli. Pag. 382 .

Summm species dure : sicca et liquida. et C.

Quatuor uicorum resinosorum genera in Osticitiis terebinthinae nomine insigniuntur, licet unicae eonveniat resinae quae ex terebintho stillat. Quadruplex igitur terebinthiitii, scilicet Chia, Veneta , Argentinensis . et communis. Terebinthiua Chia vel C, Ρi ia , Ussiein. ρητιυχ τιρμtatun Grae rum ζ terebinthina Latinorum: vulgo Urebenthine δε Chio. Succtis est resinosus. liquidus, ex terebintho arbore effluetis, colore candidus, subflavus, virens, aut candidus, ad caeruleum nonnihil vergens, interdum pellucidus. eciti sistentiae modo firmioris, i Dodo mollioris , lentae ac glutinosae, ita ut inter digitos fricata nonnumquam tu micas teratur, saepius tamen melli solidioris instar digitis cedat et adhaereat, odore acri, non ingrato, lari-eeae resinae seu terebinthinae Venetae non dissimili, praevertim manibus tractata, aut prunis imposita; gustu modice amarescens. aeris. Plurimi aestimatur quae ex insulis Chio et Cypro asser ur, unde nomen sumpsit. Veteribus Graecis cognita fuit, et apud eos usitata. Stillat ex arbore quae dicitur terebinthus si) vulgaris, C. B. P. Arbor est semper virens, Piri magnitudine, eortico Crasso et hiulco. cinereo, ramis patulis, in quibus alternatim solia nascuntur conjugata, rigida ri

510쪽

scina, laurinia non prorsus absimilia, sed magis obivia. Flores. inoipiente malo, in summis ramulis racematim congeruntur staminei, purpuraseentes, steriles ζ species enim quae fruetus profert, staminibus omnino caret. Fructus racematim etiam nascuntur nubrotundi, duas vel tres lineas longi, cum testa membranacea purpurascente vel flavescente, ub-

acida, styptica et resinosa obducta. Testa autem unicapsularis, inanis saepe, nucleum continet medullosum. In Gallia Narbonensi frequens o. . currit; et in silva Valena ei rea Monspelium ex vulneratis terebinthis terebinthinam fluere observavit Lobelius. In insula Chio secus vias sponto nascitur, et terebinthinam abunde landit crassam, e candido in colore subcaeruleum vergentem, saporis et odoris fere expertem , dentibus vix adhaerescentem, quae facile induratur, ut clariss. Tournesortius ob

servavit.

Vindemiarum tempore quosdam solliculos seu vesiculas solita et ramu- Iis inhaerentes promit, quales sere in ulmi soliis nascuntur, sed pallido

aut pum ascente colore: interdum etiam extremis ramia oblonga et eartilaginea cornicula quatuor, quinque, sex digitos aut amplius longa. varia forma excrescentia, rubentia, concava : quae, sicut solliculi, aperta lentorem quemdam continere deprehenduntur, cui permista sunt cinerea et suliginosa excremetita atque exigua animal cula alata. Horum comiculorum meminerunt omnes sere qui de hac arbore seripserunt. Nihil au. rem aliud sunt, ut Ioanni Raio videtur, quam excrescentiae quaedam ab insectis folia et surculos eompungentibus et ibidem ova sua deponenti. hus excitatae, ut matricum seu uterorum loco iis laserviant fovendis dioxeludendis, Retibusque editis alendis et protegendis, mira naturae providentia. In illis tamen solliculis aut eorniculis non colligitur resina, aedex ligno. Arbor ipsa sicut et reliquae resiniserae post germinationem inei. duntur tum in caudice, tum in ramis : et ex vulneribus resina distillat primum liquida , quae deinde paulatim inspissatur et arescit. Κaempserus de terebinthina Persica mentionem facit apud orientales populos usitatissima, Cypriae non dissimili, quae colligitur in petrosis ac desertis montium recessibus circa Sebmachiam Mediae, Schirasam Persidis, in Luristano et Larensi territoriis, et praesertim in petroso monte circa Masen pagum celebrem, una diaeta dissitum Sseraso, ubi terebinthi seu, ut ait, pistaciae silvestres copiosae nascuntur. Accolae liquorem resinosum, qui vel ex arbore sauciata prolicitur, vel ex rimis nodisque stirpium putrescentibus, aestuante Syrio, sponte Promanat, copiosum excipiunt. Exceptum liquorem parum lenteque eoquunt, antequam ebullire incipiat, effundendum. Ita refrigeratus picis albae colorem et consisteti.

tiam refert.

Hujus terebinthinae apud Orientales populos usus, inquit Haempserua.

SEARCH

MENU NAVIGATION