Caii Cornelii Taciti Opera ex recensione, et cum supplementis Gab. Brotier, edidit J.A. Amar. Tomus primus quintus

171쪽

ret,n Prolato honore, urbem intravit. Post quae reo, a T. Arminii iun, 3'. Vinici uiri, Asinium Gallum , Eseritimi in Marcellum, Sex. Pompeium Patr nos η petenti, iisque diversa excusantibus, M. Lepidus, et L. Piso, et Livinei tis Regulus adsuΡre,' adrecta omni civitate, it quatitu sides umicis Germa- nici, quae fiducia reo : satin' cohiberet ac premeret sensus suos Tiberius. Μ lis haud alias liuentior populus, plus silai in Principem occulta: VOCis, aut suspicacis silentii Permisit. XII. DIE senatus Caesar orationem habuit medi- 'tato tem Poramento: u Patris Sui legatum utque amicum Pisouem fuisse, adjutoremque Germanico datum n SE ,. RUPtore Senatu , rebus apud Orientem administrandis. Illic contumacia et certaminibus asperasset juvenem, exiliis Ille ejuS lae intu&esset, an scelere exstinxisset, intcgris animis dijudicandum. Nam si legatus officii terminos, Obsequium erga imperatorem exuit, riti Silena Irae morte, et luctu meo laetatus est; oclero, seponamque a domo mea, et privatas inimicitias non vi principis ulciscar: sin facinus, in clijuscunque mortalium Deco vindicati-dum, detegitur; vos vero et liberos Germanici, et . nos, Parentes , justis solatiis adficite; simulque illud rePutate, turbide et seditiose tractaverit oxercitias

172쪽

Λ. U. 773. - Α. C. sto. Piso; qu: esita sint per ambitionem studia militum; armis repetita provincia; an falsa haec iii majus vultissRVerint accusatores: quorum ego nimiis studiis jure Succenseo. Nam quo Pertinuit, Nudare corpuS, et contrectandum vulgi ocidis permittere, disserri lucetiam Per exteritos, tauquam veneno interceptus osset, Si incerta adhuc ista, et scrutanda sunt 3 Dc-sleo equidem filium meum, semperque deflebo : sed Deque reum Prohibeo, quo minus ctincta Proserat, litibus innocentia ejus sublevari, aut, si qua fuit in i pittas Germanici, coargui Possit: VOSque oro, ne, quia dolori meo causa connexa est, Objecta Gimina pro adprobatis accipiatis. Si quos Propinquus sanguis, aut fides sua Patronos dedit, quantum IutS-quct eloquentia et cura valet, juvato periclitantem. Ad eundem laborem , candem Constantiam BCCHSutores hortor. Id solum. Germanico super leges Praestiteri inus, quod in curia potius, quam in foro, apud senatum, quam apud judices, de morte ejus ampliri iur : cetera pari modestia tracteritur. Nemo Drusi lucrymas, nomo ni stitiam meam spectet nec, si qua in nos adversa singuntur . nXIII. Exix is biduum criminibus objiciendis n statuitur, uritque, Sex dierum spatio interiecto, reus per triduum defenderetur. . Tum Fulcinius vetera

173쪽

156 . ΛΝ ΝΛ L. LIB. III.

et inania orditur : u ambitiose avareque habitam Hispaniam: ii quod ne Iue convictum noxae reo, Si

recentia Purgaret; nequc defensum absolutioni erat, 'si istuc retur majoribus flagitiis. Post quem Servariis, et Vera Ditis, et Vitellius , consimili studio, sed multa eloquentia vitellius, objecere : u odio Germanici,

et rerum novarum studio, Pisonem vulgus militum , per licentiam et sociorum injurias, eo uSque Corru-l isse, ut Parens lestionum a deterrimis adpellaretur: contra, in optimum quemque, maxime in comites et amicos Germanici, Saevisse : Postrem O, i Psum devotionibus et vcneno peremisse : sacra hinc et immolationes ne fatidas ipsius utque Plancinae : Petitum armis rem publicum; titque reus assi POSSet,

acie vi etiam . uXIV. DEPENS Io in ceteris trepidavit: nam neque ambitionem militarcm, ne pie Provinciam PeSSimoi. cuique obnoxiam, ne contumelias quidem advorsum imperatorem infitiari poterat: solum veneni crimen visus ost diluisse. Quod ne accusatorcs quidem satis firmabant, u in convivio Germanici, cum Sta Per eum Piso discumberet, insectos manibus ejus cibos, nurguentes. quippo absurdum videbatur, inter aliena Servitia , et tot adstantium visu, ipso Germanico C ram, id ausum. Offerebatque familium reus, et mill

174쪽

nistros in tormenta flagitabat. Sed judices per divo sn implaca hiles erant: Caesar, ob hellum Provinciae illatum; senatus, nunquam Satis credito, sine frύii- de Germanicum interiisse : ' scr*sissent expostulan- . tes : quod haud minus Tiberius quam Piso abnuere. Simul populi ante curiam voces audiebantur : u nontem PerAturos manibus, Si Patrum Sententias evasisset : n effigiesque Pisonis traxerant in Gemonias, ac devellebant, ni jussu Principis protectae repositatque forent. Igitii r inditus lecticae, ct a tribuno

praetoriae cohortis deductus est: Vario rumore, cu tos salutis, an mortis eXuctor se tu retiar.

XV. EADEM Plancinae invidia, major gratia : eoque ambiguum liubebatur, quantum Caesari in eam licerei. Atque ipsa, donec mediae Pisoni speS, u SO-ciam se cujusculique sortianae, et, si ita ferret, comitem exitii η promittebat. Ut secretis Augustae precibus veniam obtinuit, Paulatim segregari a marito , dividere defensionem coepit: quod reus Postquam sibi exitiabile intelligit, an adhuc experiretur dubitans, hortantibus filiis, durat mcutem , Senatumque rursum ingreditur: redintegratamque ac- cusationeria, infensas patrum voces, adversa et Saeva Cuueta Perpessus, nullo magis exterritus est, quam quod Tibcrium sine miseratione, sine ira, Obstin

175쪽

ANNA L. LIB. III.

tum clausumque vidit, ne quo adsectu PerrUmPeretur. Relatus domum, tanquam defensionem in posterum meditaretiire, pauca conscribit obsigna luc, et liberto tradit. Tum solita curaudo corpori exscquitur : dein , multam Post noctem, egreSSu Cubiculo uxore, u operiri fores v jussit: et coepta luce, .

persosso jugulo, jacente humi gladio, repertus est.

XVI. AUDIRE me memini ex Senioribus, visum saepius luter manus Pisonis libellum, quem ipse non vulgaverit; sed amicos rius dictitavisse, ut iterRS Tiberii et mutulata tu Germanicum continere : AC destinui iam promere apud Patres, Priticipemque a suere, ut elusus a Sejano Per vanu Promissa fovet: Doc illum sponte exstinctum , Verum immisSo Per-

tamen occidere debui nnrratum ab iis, qiii nostriam ad juventam duraverunt. Caesar, flexo in maestitiam Ore, usuam invidiam tali morte quaesitam is apud senatum, ' crebrisque interrogationibus exquirit, u qualem Piso dicio supremum noctemque exegiS-' set. n Aulue illo Pleraque saPieuler, cluaeulani inmu- sultiuS respondente, recitat codicillos, a Pisone in hunc ferrite modum compositos: u Conspiratione inimicorum , et invidia falsi criminis oppressi S , quatenus veritati et innocenti;e inopeuusquam locus

176쪽

A. U. 773.-.A. C. 2O. iis est, Deos immortales testor, Vixisse me, CaeSar, cumsule adversum te, rie Iue alia tu matrem tuam Pie- 'late : vOSque oro, liberis meis consulatis : ex qnibus Cia. Piso qualicuit lite sortunae meae noti est ud junctus, Cim rime lioc tempus in iii be egerit: M. Piso repetere Syriam dotior tatus est. Atque utitiam ego

potius filio iuveni, quam ille patri seni cessisseti Eo

impensius Precor, ne meae pravitatis Poenas ita uoxius luat. Per i Iuinque ei Iuadraginta an uorum Obse- Ivit in , Per collegium consulatus quondam divo Augusto, Parenti tuo, probatus , et tibi amicus, uec cluidquani Post haec rogaturus , salutem infelicis filii rogo. 33 .XVII. DE Plancina nihil addidit. Post quae Tiberius adolescentem crimine civilis belli purgavit :6 Patris cplippo itissamec potuisse filium detrectare : n simul u nobilitatem domus, etiam ipsius, quoquo modo meriti, gravem casum ii miseratus. Pro

Plancina cum pudore et flagitio disscruit, u matris tiroces i= Obtendens : in quam optimi cujus lue secreti questus magis ardescebant: u Id ergo fas aviae, interscctricem uepotis adspicere, ulloqui, eripere senatui 3 quod pro omnibus civibus leges Ohi instant, uni Germanico non contigisset Vitellii et Veranii voco desse tum Caesarcini ah imperatore et Augusta

177쪽

AEO ANNAL. LIB. III.

defensam Plancinanti Pei inde venena, et artes tam feliciter expertas, Verteret in Agrippinam, in liberos ejus, egregiumqtie a*iam, ac patruum Sanguine miserrimae domus exsatiaret .n Biduum super haec, imagine cognitionis, absumtum; urgente Tiberio

liberos Pisonis, re matrem uti tueremur. η Et Cum accusatores Rc testes certatim Perorarent, respondente nullo, miseratio, quam invidia, Rugebatur. Primus sentcntiam rogatus Aurelius Cotta, consul, nam, reserente Caesare, magistratus eo etiam mu-Dere fungebantur) unomen Pisonis radendum sastis, ii censilit; u Partem bonorum Publicandam : pars ut Cn. Pisoni filio concederetur, isque Praenomeri . mutaret. M. Piso, exuta diguitate, et accepto quinquagies sestertio, in decem Bunos relegBretur, CON- cessa Plancinae incolumitate, ob preces Augusta'. MXVIII. MULTA ex ea sententia mitigata sunt B priu-cipe : re ne nomen Pisonis fastis eximeretur, quando M. Antonii, qui bellum patriae fecisset, dulii Antonii, qui domum Augusti violasset, mRnerent. nΕt M. Pisonem ignomiiive exemit, CONceSSitque et . paterna hona; satis firmus, ut Saepe memoravi, ad-Versum Pecuniam, ct tum Pudore absolutae Plancinae placabilior. Atque idcm, cum Valerius Me saltinus, u signum aureum tu aede Martis Ultoris, u

178쪽

A. U. 773. - A. C. IO. Caecina Severus, v araID Ultioni StatuendBm, n ceu-guissent, Prohibuit: u ob externus ea victorias sacrari , dictitans; domestica mala tristitia operienda. v Addiderat Messallinus, u Tiberio, et AriguSLE, et Antoniae , ct Agrippinae, Drusocpie, ob vindictam Germanici grates agendas, Μ Omiseratque Claudii mentionem. Et Messallinum quidem L. ASPronas, senatu coram, Pel Coritatus est, u an Prudens Praeterisset y is ac ium demum nomen Claudii adscriptum est. Mihi,

quanto Phira I cccntitam Seu Veterum revolvo, tanto

magis ludi in tu lictum mortalium cunctis in negotiis obversantur. QuiPpe sama, Spe, Veneratione, PO-itus omnes destinabantur imPerio, quam, quem futurum principem fortuna in Occulto tenebat. XIX. PAUCIs post diebus Caesar auctor senatui fuit, u Vitellio, atque Veranio, et Servae Osacerdotia tribuendi. n Fulcinio u suffragium ad honores is pollicitus, monuit, une facundiam Violentia praecipitaret. ,, Is finis fuit ulciscenda Germati ici morie, Dori modo apud illos homines, qui tum agebant, etiam secutis temporibuν vario rumore jactata: adcoanaxima quaeque ambigua sunt, dum alii quoquo modo audita pro compertis habent; alii vera in con trarium vertunt r et gliscit utrumque posteritate. At Drusus, urbe egressus rePetendis auspiciis, mox

179쪽

162 ANNAL. LIB. I M. ovans introiit: Paucosqile post dies Vipsania , maior ejus, excessit, una omnium Asrippae liberorum miti

obitu : nam ceteros, InuulfeStilm, ferro, vel creditum ESt, Veneno aut fame EXStinctos.

XX. EODEM anno TacfarinaS, quem Priore aestate pulsum a Camillo memoravi, bellum in Africa r novat , vasis Primum P0Pulationibus, et, ob Perilicitatem, inultis: dein Vicos exscindere, trahere graves praedas: postremo, haud procul Passida flumine, cohortem romanam circumSedit. Praeerat castello Decrius, impiger manu, exercitus Vilitia, et illum . obsidionem flagitii ratus. Is cohortulus milites, ae ut copiam Pugnae in aperto facerent, M.aCiem Pro castris instruit; Primoque imPetu Pulsa cohorte, prom- ius inter tela occursat fugientibus, increpat signia scros , u quod ii conditis, aut desertoribus miles 'romanus terga daret: ii Simul excepta Vuluera, et, quamquam transsOSSO Oculo, adversum os in hostem intendit; neque Proelium omisit, donec, desertus

Suis, caderet.

XXI. QUAE postquam L. Apronio nam Camillo

successerat) com Peria; magis dedecore Suorum, quam gloria hostis anxius, raro ea temPeState , et e vetere memoria tacitiore, decumum quemque ignominiosae cohortis sorte ductos fusti necat. Tantum-

180쪽

A. U. 773. - A. C. 2Ο. 63que severitate prosectum, iit Vexillum Veteranorum, non amplius quingenti numero, easdem Tacfarin iis copias, praesidium , cui Thala nomen, aggressas,

fuderint: quo proelio Rufus Helvius, gregarius miles, sera ati civis decus relut i, donatusque est ab Apronio torquihus et hasta. Caesar addidit civicam Coronum, u quod non eam quoque Apronitas, jure proconsulis, tribuisset, n questus magis, quam OL fensus. Sed Tacfarinas, perenisis Numidis, et obsidia aspernantibus, spargit bellum; ubi instarctur.

cedens, ac rursum in tersa remeans; et, dii in ea

ratio harharo fuit, irritum fessumque Romanum impune ludificabatur: postquam deflexit ad maritimos locos, illigatus praeda, stativis castris adhaerebat. Missu patris Apronius Cpesianus, cum e Pitte et cohortibus auxiliariis, quis velocissimos legionum addiderat, prosperum adversum Numidas Pugnam facit, pellitque in deserta. XXII. AT Bomae Lepida, cui, super aemiliorum decus, L. Sulla ac Cn. Pompeius proavi erant, defertur, usimulavisse partum ex P. Quirino, divite

atque orbo. n Adjiciebantur uadulteria, venena,

quaesitumque per Chaldaeos in domum Caesaris : ndefendente ream Manio I cpido , fratre. Quirinus, post dictum repudium adhuc infensus, quamvis