De censione hastaria veterum Romanorum conjecturae

41쪽

cem scripsi epistolam, hac tamen e cum per litteras colloquendi voluptate quidni me patiar duci longius, quum Tua

bono animo me humanitas esse jubeat, modo quae adduturus sim, usum quendam suum habeant et ab argumento nostro non plane sint aliena. Quando igitur uberiore disputatione persequar, qualis poena posterioribus temporibus censionis hastariae Ioco fuerit, non nimis hoc ab eo quod tractavimus argumento recedet adde quod ejusmodi disputatio fortasse hic illic aliquam etiam a novitate commendationem habebit, quum haec antiquitatum disciplinae pars quae ad rem militarem spectat nondum sit ita pertractata, nihil ut dubitationis relictum sit. Quotcunque enim data opera in has milutares Romanorum antiquitates inquisiverunt, alii armis magis quam litteris studuerant atque in interpretandis scriptorum Iocis nimis saepe a Vero aberrarunt alii, qui a doctrina copiis aliquanto essent instructiores, aut satis habebant summa rerum capita pertractasse et solida disciplinae sundainenta jecisse, minutissima autem quaeque doctrinae frustula fastidiose despic bantur aut nimis se credulos praestabant et quae uni aut ab teri aetati orant propria continuo vindicabant omnibus ac singulis, parum illi memores quod prudenter alicubi olybius

monet, Romanos, si quae ab aliis invenissent probe in re militari instituta, statim in usum suum convertere solitos fuisse.

At si, qui huic doctrinae operam dederunt, ea voluissent via omnes progredi quam primus iniit tebulirius, non os dubitandum, quin hanc doctrinam haberemus expletam Omnibussere suis numeris et partibus nec jam multum desideraremus eos veterum scriptores qui olim de re militari Romanorum scripserunt 69 qui enim unus sere nune superest posterio-

69 Libros eorum qui de militari disciplina scripserunt ran universum memorant GeIIius Io, 9 et Servius ad Aen. II, 284. Inter eos fuit Cincius, cujus de re militari librum tertium, liintum, extum citat Gellius 6, 4; item Cato, vjus tiber de re militari liquoties memoratur a Festo, cui de indico libri jure majorem habebimus fidem quam gelio qui I, 8 et 2, 3 de disciplina militari inscriptum ibram fui e innuere videtur. Multa porro quae huc pertinebant Varro in antiquita-Diyitia i Corale

42쪽

ris aetatis scriptor, Flavius egetius enatus, tantum abest ut diligentem et fidelem quem promisit 70 laborem praestiterit, ut temere et sine ulla judicandi acie ea quae in antiquiorum libris scriptorum dispersa sunt collegerit, adeo ut impedimento potius sit ac saniori et accuratiori cognitioni officiat nedum compensare quam in his litteris acturam fecimus ullo modo

posse videatur. Sed unde paululum digressi sumus ut revertamur i. e. ad Eensionem hastariam eamque . poenam quae postea ejus locosuerit, Iubet hic a Frontini loco ordiri, Strateg. 4, I, 7, ubi haec habes: Senatus eos qui a Pyrrho rege Epirotarum capti et postea remissi erant, equites ad peditem redegit, pedites ad levem armaturam, omnibus extra vallem tendi jussis TI . Factum hoc ann. 474 a. u. c. quo anno nondum mutata suisse videtur exercitus ordinandi et armandi ratio a Livio 8 S descripta, qua Diti censionem hastariam docuimus.

Quod igitur ad peditem, quidni tunc dicamus nihil aliud sactum quam censionem hastariam Nam quod a senatu poena irrogata suisse dicitur, non a censore, potuit haec ignomiuia revera a censoribus esse illata, sed per quandam dicendi brevitatem a senatu dici indicta esse, quum aliud simul accederet poenae genus quod ad censores non pertineret. Quamquam id si parum ibi probari dixeris, non multum reluctabor, modo

hoc concedas, revera aliam poenam non esse irrogatam nisi eam quae, quotiescunque censore irrogaverint, censio hastaria appellata fuerit atque ultro ipse argior nec unquam volui negare , eadem poena potuisse peditos etiam ab aliis puniri quorum ea potestas esset, a senatu vel imperatore. cvidetur sane ista militiae mutatio ab his multo frequentius irrogata suisse quam a censoribus, estque hoc ipsum inter eas causa cur censionis hastariae memoria tam cito evanuerit.

43쪽

His ita positis jam poterit ad id quod supra in quaestionem vocavimus, quae poena posterioribus temporibus censi Dis hastariae Ioco fuerit, responderi facillime. Neque enim tum nova prorsus poena excogitata est qua ejus loco esset, sed ea remansit sola cujus censi hastaria certum quoddam suerat genus, militiae mutatio eique juncta saepe gradus d jectio haec enim poena antea, quando pedites attingebat et ab omnibus qui in legione orant gradibus militem xcludebat

inque accensorum numerum referebat, censi hastaria proprio nomine appellabatur si a censore irrogabatur remotis autem causis quibus istud nomen nitebatur, omnem peculiari utendi nomine necessitatem Olli oportebat. Quae causae quum duae essent quarum altera censionis nomen, altera hastariae nomen nitebatur , posterior Statim tum evanuit, quum omnes Romani quicunque scribebantur milites hasta armari coeperunt 72); priorem autem causam et ipsam Decessario statim evanuisse non dixerim, qui affirmare non audeam, censoribus posthac non jam licuisse peditem de gradu suo rimctum inter accensos resurro et militiam mutare jubero; sed si licuit, quum censi hastaria non jam dici recte Os8et, aut aliquo alio nomine haec puniendi ratio appellabatur quam uti nunc res est, scire hodie non OsSumus, aut, quod Verius P tem, nullo amplius peculiari nomine insigni obatur, ut gradus dejectionem militiaeque mutationem factam dicerent sive censore irrogaverant sive senatus vel imperatore auctores

fuerant. 72 Velites enim qui Polybii netate in orariorum et Accensorum locum Successerant, nὀσφοις lirmati erant Polyb. 6, 20), fortasso septenis, si quid ex Livii narratione colligi potest, 26, 4 ubi nae jacula di-euntur postea 38, 21 adde Frontin. 4, 7, 29 Div. 30, 3b hastae auditini.

- Ceterum non ego jam tum sagittarios funditores et hoc genus alios, qui hastis armati non erant, egionem sequutos esSc; verum hi Romanis non erant Iocti, nec legionis pars sed auxiliares erant cf. e. g. iv. 24, 30 , i. e. Paulo lac. p. IT . interprete socii Romanorum exterarum nationum adde Varr. de L. L. p. 26 Bip. auxilium appellatur ab auctu quum accesserant qui fumento essent lienigenne .

44쪽

Νοn temere autem supra gradus dejectionem et militiae mutationem conjunctim posui; qui enita censione hastaria inter accensos reserebatur, et gradum misit si quem antea in legione tenuerat, et militiam simul mutavit ad levem armaturam redactus, ut conjunctum semper utrumque esset si quem attingebat poena qui non esset miles gregarius. - Permansit autem militiae mutati ut jam haec uberius persequar per omnelia imperii Romani actatem sere eadem nai quum militum genera tria semper essent, equitum peditum levis a maturae 73), militiae mutatio et ipsa triplex semper erat, ut aut equites inter pedites vel levem armaturam, aut pedites inter levem armaturam referrentur; et si quid diversis temporibus extitit discriminis, id sero non ad rem ipsam Spectabat, sed ad solum spectabat nomen quo tertium hoc militum ge

nus insigniebatur. Velut qui antiquioribus temporibus 74

73 Classiarii ve classici num certum militiae genus unqunm fuerint dubito nam primiim epibatae graeco enim nomine licebit cum Hirtio uti, de beII. Alex. c. 20 ex militibus Iegionariis sumebantur quando

opus esset; qui autem Ordinari navium regendarum munere fungebantur socii nava Ies hoc enim proprium tum nautarum nomen Liv. 42, 27;

43 12 etc. ex libertini ordinis hominibus cf. Liv Il. II. lisque quorum infimus census Polub. 6, 9 electi militia recte dici vix possunt ac discernit utrumqtie genus iv. 45, 3: sociis navalibus tantum dedit quantum militibus, s etsi Iibi tollere hoc discrimen videatur ubi dicit 32, 23ὶ navales socios, relictis classibus, ad spem honoratioris mi-

Iitiae transgressos. - Atque haec quidem ad Iiberae reipublicae tempora sectant imperatorum autem aetate erant sane classiarii milites certis navibiis in perpetuum scripti cs vel Veget. 5, 2ὶ sed certum eos militiae genus suisse, quum testimonia frustra quaesiverim, non Rusim dicere nec memini minus eos honoratam itain terrestres copiae dicili lilitiam immo ex militia terrestri in navalem transiisse quendam sine ignominia narrari vide in titulo ap. Orell. n. 3627. 74ὶ uae de quinque rei militaris Romanae aetatibus obiter hic perstrinxi non sunt sane ejusmodi quibus firmandis defungi pauci possimus. Verum quum longiorem disputationem hic Iocus non capiat, breviter saltem principia indicanda sunt unde itinionem sequi putem. Est nutem omne hoc aetatum discrimen non derivandum ex armor uin diversitate; veIut quum antiquitus non omnes Romani hastis rinati essent, ostenessent aut lium mitiqllitus cataphructis fere et galeis pedester exerci-

45쪽

pedites ad levem armaturam redigebantur, non nisi inter accensos relati recto dici poterant idemque valet de secunda

tua muniretur, post Gratiani autem Imperatoris tempora ut desineret cs. Veget. I, 20ὶ - hinc tamen novarum init in aetatiun non duxerim. Nec major jure quisquam diversurum aetatum sine descripserit a vario hominum genere qui milites scribebantur ut antiquitus Proletarii et Capite-

extis. militiae vacationem habebant aeque ac ferri Valer. ax. 7 6 I et Serv. ad Aen. 9, 547 nec scribebantur nisi in tumultu, postea nutem i. e. fere inde amari temporibus cf. GeII. I. I. Sallust Jug. 6, Plui. vit. ur. 9; de Iibertinis s. iv epit. 4 vel semper vel certe etiam quum tumuItus non esset, merere stipendia cogehantur; - ut olim ο-cii nominis Latini in iisdem ac Romani manipulis merebant Liv. 8, extr. et 8 8 extr. postea peculiarem utrique Iocum tenebant; --ι antiquitus tria is patriam quaeris militum genera erant, egionarii inter quos non erant nisi cives Romani , socii, auxilia, postea non jam erant nisi Iegionarii milites et auxilia, quum socii inter cives reciperentur et in Iegionibus esse coepissent. - Ab his igitur omnibus et si quae alia sunt similia novitrum uetatum initia non ducam num quum ad proe- Iium eliciter sustinendum longe pluri inum valeat qua ratione acies instituta sit, isque optimus habeatur exercitus qui ita descriptus it ut quam pIurimas acie formas, servato universo ordine omnique insolita quae consternare milites possit coIIocandi ratione remota, inire facillimo negoti possit - hoc igitur quum ita sit, merit hic duci nos patiemur ea ratione qua deserib pedites soIebant ad totum aliquod corpus Ormandum e litum enim major non erat divisio nis in turmas eaque per omnem aetatem duravit; quarum turmarum, ut quoque tempore utiIe videbatur,ve maximus e minimus numerus in unum conjungebatur corpus. Itaque prima aetas ea erit qua phaIangi similis peditum exercitus in acie esset nec conficeret nisi unum corpus nullis intervallis interruptum. Secundam eam laclmus qua manipuIatim acies trui coepit in quincuncem directa, tribus ordinibus hastatoruin principum triariorum cum modico interunII A excipientibus singulisque cujusvis ordinis manipulis et ipsis intervallo secretis Div. 8, 3. - Tertia aetnte non desiit quidem acies manipulatim strui et tripIex esse, sed non jam dirigebatur in quincuncem singulique cujusvis ordinis manipuli consertimatabant Sine intervallis quae antea suerant cf. iv. 30, 23 init. ubi ex eo quod in illo proeIi novatum suisse dicitur, quid consuetum tum fuerit colligi potest , adeo ut non jam ab hoste pressi inter principum ordines hastati, inter triariorvi principes se recipere possent, Aed immutatum tenere Iocum eumque defendere deberent quasi soli in acie tarent nique erunt sane revera nonnunquam hastati, ut his utar, soli in

46쪽

rei militaris Oinanae aetate, cujus initium a M. Furi Ca-

not. 7ὶ - uarta deinde aetate ita structa acies erat, ut quae inter singuIos ordines intervalla suerant plane tollerentur singulique hastatorum principum triariorum manipuli, qui olim alius post alium colIceatlfuerant, jam singula efficerent corpora, quae cohortes vocabantur. Equibus si quando triplex acies struebatur, tribus cohortium ordinibus alio post alium positis qua acie forma Caesar uti οIebat; cf. de heli. GaII. I, 24 et 49 de heli civ. , I et M), redierat sane ea acie formn quae fuerat tortia aetate; sed et majora haec corpora erant nec poterant ita collocari nisi si plurima copiae essent adde quod inter tres hosce ordines non jam erat ut antea IIum discrimen. - Postremo, ut quin tam jam aetatem absolvam, paululum mutata cohortium ratio est Tra-Jani, ut videtur, temporibus, quibus cohortes equestres sic enim nppellatas fuisse e Plinii p. 10, 10 - coli. I 0 32 -- colligas adde titulos in ruteri inscript p. 574 n. 5, p. 548 n. 8, p. 560 . . eodem Aensu cohors equitata est in titulo p. reli. n. 3398 in usu esse coeperunt l. e. tales, quibus equitum turmae additae in perpetuum, non in acie solum essent: cf. Veget. 2 6 et Hygin de castram in Graev. thes X p. 1022. uamquam autem praeter hiis equestres cohortes etiam aliae in exercitu erant quibus non additi equites essent cf. ygin. , itemque praeter illos equites etiam alae equitum sive vexillationes cf. eget. 2, 3 quae sine peditibus essent, ut, quum ad totum exercitum non

spectarit, evior haec mutatio videri possit quam unde nova aetas ducatur, - nximi tamen momenti hanc mutationem esse putaverim propterea quod omnem eam exercitus partem ttingebat quam vere Romanam appellare possis, legionem dico ex civibus Romanis compositam, de cujus solius mutata quovis tempore forma exponere instituimus reliquas enim exercitus partes, quae peditibus soIuiu vel equitibus constiterint, sociori in vel nuxiliorum fuisse inde patet, quod et Vegetius 2 IisIas equitum discernitis equitibus legionariis in Iegione enim nec ante socii fuerant , et Hyginus eas quae sine equitibus essent cohortes minus appellat sideles quam cohortes equestres adde quod cohortem equitatam civium ab mus in titulo p. Oreli. n. 3398 et fortasse etiam n. 3403. - Iam quo cunque postea ordinibus cohortes in acie collocabantur, ipsa tamen haec exercitus in cohortes, quae integra essent corpora, divisio ad ultima usque imperii Omani tempora perduravit; et quamvis feracissima ea tempora essent in inveniendis dignitatibus ac nominibus novis quae ad rem militarem pectabant, de summa tamen re i. e. de militum in certa quaedam et individua corpora describendorum ratione nihil amplius mutatum est. - His expositis verbo monuisse satis est, milites, ut quaque aetate ex vitria ordinandi exercitus et disponendi ratione varia singulorum corporum in proelii eventum vis pendebat, ita ad handem rationem etiam

alia Mias arma gestasse aliosque aliis legionis partibus adscriptos fuisse quibus vel propter aetatem vel corporis habitum reique militaris scien-Diyitia i Corale

47쪽

millo ducimus. Sed tertia aetate TS , cujus disertissimus testis Olybius est 6 I seqq. , qui militiam mutare jubebantur pedites, inter velites stipendia fecisse putandi sunt; ex his enim tum Iovis armatura maximam partem constitit. Atqui velites hac aetate milites erant legionarii, aequabiliter in sim gulos hastatorum principum triariorum manipulos distributi 76 ;tiam idonei essent ut ex iis rebus o quarum mutata rutione singularum rei militaris aetatum initia duximus, magnum liliarum quoque rerum numerum pendere ppareat quae passim in militia novata sint. 75 Hanc aetatem quando incepisse dicam dubius haereo P. Cornelium Scipionem Asricanum auctorem hujus aetatis quae ipsi quarta est; cf. supra not. 26 moti lingius nominat, Gesch. derissim Sinatavers. p. 99, nesci quo jure secundo punico beIlo incepisse concesserim. Sed unum hic non mittam quod fallere incautum possit. Quum enim hac primum aetato e 1itum nomen increbuerit, possit quispiam quod illius fuit nominis initium idem totius hujus aetatis putare atqui Livius 26, 4, de obsidione Capuae a. 54 a. u. narrans, ex omnibus, cinquit, , Iegionibus electi sunt juvenes maxime vigore ac Iuvitate corporum veloces, eos singulos in equos suos accipientes equites assuefecerunt et vehi post sese et desilire perniciter ubi signum datum esset. inde equitatu quoque superior Romana res fuit institutum ut velites in Iegionibus essent. Idem affirmat Valerius Maximus 2 3,3 sed qui eandem rem attigerunt, Polybius et Frontinus, Strat. 4, 7, 29, de nomine tum primum invento nihil memorant ipseque Livius aliquot jam annis ante idem in usu nomen fuisse concedere videtur eo, quod usus

ium primum dicere debebat velites coepisse in Iegionibu esse, sed in istum usum adhiberi. 76 cf. Polyb. 6, 24 Daque etiam in cle et in agmine, quod ejus formam fere imitabatur, velites singulis hastatorum principum tri riorum manipulis additos censeo, nisi si quando Iocorum ratio vel imperatorum ars aliter eos collocari jussit ut in acie variasse saepe velitum locum docent collati inter se Livii loci hi 30, 33 38 2l 23, 29. Praeterea autem in castris quoque velitum greges una cum Suis quosque hRSt princ triar manipulis tetendisse puto. Nam quod ipsius V, 4 ad vallum eos et spatium quod castra interiora ambit Iocatos suisse putat, falsum est ob Polybi locum 6, I, II quem ascripsi: τον δὲ

ρακα των σκηνων φωτασι κατα πασας τας ἐπιgανείας, ποδας τουτ δετ κένω u πολλα αυτοῖς παρεχετα χρείας τὸ δε εγιστον, ἐν ταῖς ἐπιθέσεσι ταῖς νυκτεριναῖς οὐ τε πυρ, υτ βέλος ἐυκνεῖται προ αντον Πλην

τελείως λέγων γίγνεται δὲ καὶ ταυτα σχεδον βλαβε δι τε το μέγεσος τῆ ς ποστ α σεως καὶ δια την τῶν σκηνῶν περίστασιν. Iinque qui

48쪽

ergo jam novatum hoc erit, ut si qui e peditum timor rejucerentur, non tamen desinerent legionibus ascripti esse; nam inter auxilia tum relatos suisse atque inter cetratos Macedones

Liv. I, 363 Afros et Hispanos Serv. ad Aen. 7, 32 , sum

ditores Baleares, sagittarios Cretenses aliosque barbaros stipendia merere coepisse qui istam ignominiam passi essent cives Romani, ab hac quidem aetate alienum puto. Quarta autem aetate 77 factum concesserim qua quum sublatum v

-Inerari possunt, intra manipulorum tentoria versantur, non proxime a vallo ibi enim in in erat, tentorii non oppIetum. Sed possunt sane etiam velitum excubiae inteIlis quae vulnerentur; hae enim eo Ioco collocatae erant Polyh. 6, 35 5ὶ at certe nec tende-han trahi nec in ne simu velites excubabant, sed praeter decadas quattuor ad portas positas Polyb. I. I. uliquot quaterniones quattuor enim militibus excubia fere constare solebant: cI. Polyb. 6, 33 7 et Veget. 3, 3, i. e. pauci. Hinc simul apparebit, cur cornipta putem Polybii 6, 35, 3 verba haec: ἡ ν δ' ἐκτος -- ειαν spatium inter tentoria manipulorum et vallum intelIigit οἱ rooσφοριποι πληρουσι ultimum enim verbum do paucis dici vix potest ut et Ooina acribendum putem. 77ὶ uando primum cohortea in acie Iocist eo perint inde enim hujus netutis initium duximus certo definiri nequit Amari primo factum Goetiling. putat, esch. d. r. V. p. 458. Ex ipso autem nomine colligi nihil potest, cujus ustis est vetustissimus antiquissimis enim temporibus de quovis sero exercitu dicebatiu', postea de sociorum copiis dicinnice coepit ude ut cohortes sociorum opponantur egionum Rui-puIis cf. Liv. 0, 33 et 27 4 med. . Ad legionem Romannm uutem transiis nomen videri possit secundi belli punici temporibus, si L. Cin- eius Alimentus sub finem ejus belli scripsit, ut statvit Bernhardy Cincii enim haec verba sunt, Genio I 6 4 extri servatar in egione sunt centuriae sexaginta, manipuli triginta, cohortes decem; praeterea Div. 30, 23 de pugna narrans ad Zamam ommissa, itemque Ilia nonnullis locis quibus proxima post secundum punicum bellum tempora illustraι

cr. 32, 7 et 24 34, 4 et I 5 34, 20 34, 28 45, 40 cohortis nomen ad milites legionurios traduxit. Vernmenimvero et de Cincii aetate virum quendam primarium dubitare memini et Livius ipse se erroris conrguit, quiun iisdem illis temporibus hastatorum, principum, trinriorum Ariunctos ut olim ordines permansisse prodat, qui singuli interdum adhibiti sint sine reliquis: L M, I 34, 5 35 4 37, 9 40, 27 44, 37;

hoc enim fieri divisis semel in cohortes legionibus nullo modo potuisset. Nam cohortes ita extitere ut qui antecedenti aetate singuli hast prinei . triariorum auauipuli alius post alium brevi inierposito intervallo collocati Diyitia i Corale

49쪽

1itum nomen esset 78 , in eorum Iocum expeditos vel expeditos antesignanos successisse Salmasius statuit, de re mi I. Rom. c. I T. Verum hic error est doctissimi viri, qui non reputavit quam parum similitudinis sit inter velites i. e. leviter armatos, et expeditos . . eos quorum arma quidem

eadem plane atque reliquorum militum suerunt, sed qui sarcinis non erant onusti atque vel unum Hirti locum, debeti Asric. 78, suffecturum crediderim quo erroris Salmasius eo arguatur. Ibi enim equitibus, quibus juncti levis arma

tura, sagittarii unditoresque suerint, trecentos quos ex Iegionibus habere expeditos Caesar consueverit, SuccurriSse ex proxima legione narrat ut diversum utrumque militum genus suisse appareat, velites vel levem armaturam et expeditos, recteque, quod ad Iegiones e civibus Romanis compositas, Schoelius ad Hygin p. 103 levem armaturam plane tum sublatam fuisse contenderit. Itaque si quando pedites Iulii Caesaris aetate inter levem armaturai redigebantur, non jam inter milites legionarios civesque suos, sed inter auxilia et alienigenas stipendia fecisse putandi sunt. - Idemque actum puto quinta aetate, de qua quod addam non habeo nisi hoc, proraevi armatura tum armaturas dici coepisse: L eget. 2, 5.

fuerunt, misso intervallo in singulas cohortes, admixtis qui cuique nanipulo addit fuerant velitibus, coirent; ii facto hastatorum ut his utar proprius quidam et sejunctus a reliquis ordo non jam esse potuit. Hac autem ratione institutas cohortes fuisse, non ea quam amasius de re mil. c. II p. 77 Lugd. proposuit, hodie cum Lipnio de ii nom. II, 4 et Scheeli ad Hygiu de casis. p. 128 convenire omnibus crediderim. - Νοndum igitur quicquam de institutamim primum cohortium tempore extricavimus ac despero plane quidpiam inventum iri. Unum hodie scio, cummario jure posse de inventae rei gloria P. CorneIium Scipionem Aemilianum ertare videri qui et ipse erat novator in militia: cf. Livii Epit. 5 et Pauli Diacon Iocum si recte huc refero a praetoria cohors, p. 223, Aoraicere sortasse certius hac de re statui, at Polybi do beIlo Numantino librum singiviarem servatum haberemus. 78 Si qua enim postea revixit, e scriptorum quomindum PriscRet obsolet venandi nimio studio hoc metum, vel ad aliud Iane homi

50쪽

Atque haec quidem de militiae mutatione quacum quam conjunctam saepe fuisse dixi gradus dejectionem ita illustrabo, ut non attingam nisi quae ad centuriatum 79 spectent. Quum autem gradus dejectio ab ea ratione pendeat qua ex inserioribus ad altiores gradus milites promovebantur, omnis nec quaesti versabitur in explicando gradus disertimine quo perspecto acile pro se quisque judicabit de gradus dejectione ordiar autem a tertia aetate de prioribus

enim duabus nec certa invenimus testimonia, et quae erui conjectando possint, Omnia nituntur eis quae certis scriptorum testimoniis vindicabimus tertiae. - Ιtaque Polybi aetatea tribunis militum in unamquamque legionem eligebantur centuriones sexaginta 80 , quorum qui primi electi erant triginta honoratiorem reliquis gradum tenebant quippe duces erant et sui quisque manipuli et prioris in unoquoque manipulo cent riae, quum reliqui alterius centuriae duces essent, totum a tem manipulum non regerent nisi si priores illi aegritudine vc alia quaecunque sui causa essent impediti. a XXX am

79 Ad tribunos militum enim haec, prioribus certe temporibus, non pertinebant; quos tum ut consules aut populus cs. Liv. 7, 5 et , 30 eoll. 27, 36 et 2, 3I aut Onsuvies partim, partim popuIus cf. Liv.

44, 21 coII. Pseudo-Αscon in Verr. I, 10 p. Id Or et est a Rufiat p. 26 II. creabant, non ex inferiore gradu in hunc aIliorem prom vehant. Adde quod antiqua me militari cautum erat, ne quia, ubi tribunus militii fuisset, postea ordinum ductor esset, teste Livi T, I; adeo ut gradus dejectio tribunos multum attingere non posset. Nec posterioribus temporibus multiim novatum, quum tribunorum alii ab Imperatoribus crearentur, quos tribunos majores ppellabant, et pars tantum is ex Iabore eo provenirent, qui tribuni minores audiebant: cf. Veget. 2 T. Sed de his ceterisque dignitatibus, quarum posterioribus tempori-husis immensum auctiis numerus est, praestat nihil quam pauca asserre. Nec de iis disputabo quorum ut humilior quam centurionum gradus, ita honoratior quam multum gregarioriun erat, vexiIIarios dico, centenarios, decanos, ptiones, tesserarios, cornicularios, beneficiarios etc. 80 Quae hi dixi Polybii auctoritate nituntur omnia, rneterquam quod qui primi electi centuriones erant, eos ego non totos BoIum mani-puIOs, sed etiam suns quosquo centurias rexisse de me addidi; quod qui non credat vel sine scriptorum testimoniis