장음표시 사용
11쪽
Iam fit, elarissime tamen error ipsius in RUB RICA SINO PICA.& LEMNI A terra elucescit, quandoquidem, quem officinarum seplasia xii Bolum Armenum orientalem vocant, Lemnia terra non est, ut ille male coniicit, sed Rubraea Sinopica, quam ipse falso Bolum Armenum vitia garem esse decernit . Desertur namque terra ea in praesentem usq; diem, non ex Lemno insula, quod ipse perfricto satis pudori fronte procaciter nimis clamitat, sed ex Cappadocia, Ponti regione. Teo fies habeo, non quales ille, spediatae fidei , si diis placet, viros, pictorem, rusticum, de se ipsum; sed nobilissimos quosque Venetos. qui mercimonio rum quotannis gratia in Constantinopolitanam is hem nauigant. Sciendum praeterea A LIS M TIS flores illi conspedios esse munquam, quem admodum nec geminas plantas eas, quas ipse ad
C V LI maioris descriptionem , qussito Prste*tu,
ut doctior videretur, effinxit,.tota rerum,natura in testimonium aduocata, quae nusquam gentium eiusmodi monstra qualia ipse exculpi curauit, generat. Ex hac'. n. doctrina demanasse Iector sciativi eum Arcadibus, quos ex hominibus in lupos conuerti, rursumc, restitui sibi legimus, rediὰ cum csteris eruditissimis viris conserendum Putarem, aitque isto quoque nomine in cunis e candum quum arbitrarer . Dignum vero relatu mire: ip
GIO Cretico, quondo plantam primo loco no minatam antiquis flentio omissam, it posteriosem hodie agnosci negat. Etenim luce meridiana AEOnstat clarius, Tragium Creticum aliud esse ni hil, quam quod rudis herbariorum Plineculφ, m.
12쪽
ius ille non latur' tropaeophoros antesignania posthae dicetur, Dictamnum album nuncupat. Ne que ipsum ab hac sententia mea reuocare debet, mDioscorides Tragii fructus de folia, Lenti sco minora tradit, quando non sedgendum probo, Plinium sequutus, qui illud Te rebintho squale facit, quanquam est ubi de Iuni pero simile scribit, librariorum ne iniuria, an sua incuria, haud scio. Porro PALIURUM Africanam, falso Agrifolium vulgo dici statuit; siqus dem Agrifolium a Theophrasto Craisgus appes Iari videtur ι quod non affirmo: at Paliurum Afrieanam, cuius idem auctor meminit, Iutubam esse, ut non dubito, sic propemodum certus sum, Agathoelis libro historiarum patris tertio auctoritate lassultus. Iusubam parcius auctorum Pr Oniis in claruisse miror, quum praesertim Homero, anti quissimo Graeciae vati ante annos Propd ter milIe,
Loti nomine, in nono Odysses libro multis versi hus celebrata sit, Polybio Megalopolitano libro
Listoriarum duodeeimo doeente . De herba, non
arbore intellexit idem poeta in Iliade quandolouem rem cum Iunone habuisse canit, terra sub ter Lotum , Crocum, & Hyacinthum gignente. Si quam Tureae Alsi de Tampul vocant, Itali Tuli pan, nomine barbaro,dc proinde peregrino, qurrcn dum: quanquam Mum referre autumo, si vel pro v bana,vel sylvestri Dioscoridis Loto capiatur. Verum quum Plinius tres laudasse Homerum flores adnotet, Lotum, Crocum , dc Hyacinthum, nec Lotorum qui apud Dioscoridem habentur flores, povianti forma commendabiles sint ,-Vix fieri posse . reor, Homerum de iis loquutum. Usterum Lotus, Aegyptia retii flore constet Pulcherrimo , nulliim
13쪽
tamen hae parte locum occupat, utpote quaei in sicco nasci recuset , Croco, & Hyacintho nequa quam in aquis prouenientibus. Nec sunt aqvs ad
coitum apis, fundum Petente corpore. Dura mediocriter, ut ille nouit melius, ad id certaminis genus , non fluxa materies apta . Eodem modo in
RV M B E T, multis ipsum erroribus implicitum video, & notius ei esse putassem quam ut hoc lo eo adscribere haberem necesse, Tedoariam offici
narum, neque Tedoariam esse, neque etiam Tu rumbet. Csterum Zedoariam vulgarem, Costum
Syriacum a Dioscoride appellari, vii quisque est doctissimus, ita promptissime sententiae huic acce dit . Tedoaria porro Arabum a peritioribus officinarum seplasiariis, radoaria rotunda, ad disseren tiam Iongs, hoc est Costi Syriaci, quem omnes Zedoariam absolutὰ vocant, nuncupatur, si modo alia sit a Ficaria vulgo nominata, quam eruditis A pios Italicum dici placere video. Don nulli Aristolo chiam capnitin appellant, salso. Alii ad Capni species reserendam censent. Nee desunt, qui Leonto Petali genus rentur, haud pland inepid, ut mea fert opinio. Inueni ὀ doctis, qui Cyperi speciem arbi trarentur. Male in officinis quamplurimis Aristo iochis rotunds vicem gerit. Fuchfius Pistolochiam cognominat. Longὰ melius, Radicem cauam, Dodonsus. I sc in transitu monuisse quid officiet e Venio ad Zurumber, quod ipse sane rectit Arninum seu Arnabonem a Paulo & Aetio cum esteris vo cari statuit; Gesnerus, Carpesium, malὰ. Auicen Zarnabum dicitur. Actuario, Carnabum, seu Carnabadium, vel Zarnabum, & Zarnabadium , Ut Obiter rizomastigas istos rideam , Carnabadium
14쪽
apud Casllanum Bassimi, de Myrepsum, Cuminuiti
Aethiopicum esse nescientes . Rali Zarnab. Galeno Malabathrum Alexandrinum . Areiso Malaba thrum Indicum . Denique Plinio Malabathrum Syriaeum. Sit quod vulgo Folium Canetis vocant, nec ne , seuerioribus rerum harum sitimatoribus perpendendum relinquo. Ego ut non planis contendo, ita cerid propensissimus sum. Vt credam .
Quin de C NEORVM utrumq;, clarum illuni Dioscoridis interpretem, Chamaelaeam de Thyme Iaeam esse, eκ Aretaei, Dioscoridis, Plinii, Galens, de Aetii traditione, ignorare demiror.Quid dicam et Imago, quam ille proponit SARXIPHAGI. aequὸ eum Epithymo, cui id Dioscorides assimilauit, conuenit, atque Iuneus eum Lilio. O miserum hominem, qui huc usque non didicerit, Sarxiphagon Pauli & Dioscoridis, ab Apsyrto Talantion, de OsteoeoIIon voeitari; a Patauinus vero Garota metum; a Venetis autem Dinarolam. Ad extremum, a Seplasiariis, rizotomisc, non paucis in Italia, Saxifragiam Frigimelegae, nomine a vi , calculum frangendi insigni, & inuentore, Francisco illo Frigimelega, Medicorum hac aetate coryphaeo, corritiato. Ab hoc vero haud ita disparatum illud quoque, quando pro LIMONIO, inscid, vel certὰ doloia, Behen rubrum officinarum pingit: atq; rursus BETAM 'S Y L V ES TRE M male hei
hariis eum Galeno contra Plinii existimationenti subtrahere cupit, quum contra non Plinius, sed ipse, de Galenus negligentiae inscitiaec, accusandi sint, qui Betam sylvestrem apud Dioscoridem nondum de Tehenderint. Miror profecto, miror, tam celebrem Dioscoridis interpretem qualem ille se esse iactitat, Belam i sylvestrem in eo auctore: hactenus non la
15쪽
gisse. Verum mirari denique desino, quando ipsum in explicandis IXIA.& CHAMAE LEONTE albo, nigroch, foede adeo hallucina
tum esse video,ut nihil possit dici turpius. Itane tui Dioscorides, quem explanare conatur , lectus est, Vt Ixiam, quam auctor ille libro sexto inter
venena connumerat, non albi Chamaeleontis nummi, quod ipse falso statuit, sed plantam per se ab
Vtroque Chamςleonte discretam ignoraret e Debebat eum profecto eius rei Theophrastus admonuisse, qui tres esse plantas, Ixiam, Chamaeleontem alebum, nigrum prodidit, ut interim Dioscoridem flentio praeteream; qui eodem libro , cuius prOXimὰ mentionem feei, Ixiam, & Chamaeleontem, inter pestiseras de lethales radices connumerauit. Si itaque Ixia, Dioscoridis testimonio, planta sui generis est , a Chamaeleonte differens, nequaquam alta Chamaeleontis viscum, ea esse Ixia poterit, amidem auctor inter exitiosa' pharmaca reponit. EIudet fortassis ille nodum hunc, Ixiam Dioscoridem Chams leontem candidum appellasse inquiens,Chamaeleontis autem nomine absoluiὸ posito, nigrum intellexisse. Sed eaveat qusso, ne se in grauius mul O priori periculum praecipitet, quando auctores habeo non vulgares, qui Ixiam, quatenus venenum est, ab albo Chamaeleonte separant: quanquam licet Chamfleontis etiam nomine, nigrum intelligat, er rat nihilominus, quod atrum Chamaeleontem a Diostoride inter venena referri negat.Haec,si illi, anno fo quidem seni, sed herbarum nobilis scientiae ru di, obseruata sitissent, nunquam a Pud Theophrastum, quas voces Gaza, nullo di
scrimine, Carduum pineam mald reddidit , quod item interpres ille. Amet hei celebris hactenus igno
16쪽
ignorauit qui enim scire potuit, eum Theophra siuna graecd nunquam legerit, nec, si legere velit possit c ad Scholymi genera reiecisset. Sed tempero mihi aequiὶ in his atque in exteris nsniis suis
te explicandis, quando corsim tantum ista noto, iustum aliquando de omnibus volumen conscripturus: vehementer interim doIeo, mihi cum tam,ndocto, impudentic, homine , cuiusmodi ipse est,
negotium intercedere . Sed omnis fortuna ferenda est. Herculi quoque procaces mulierculas alapas impegis e legimus . Sic ille sane edentulus senex,iuuenem quinque dc viginti annos natum imperitis accuset, modo metipse suam toti orbi inscitiam declaret, patefaciat . Verum ut incudem eandem , quod dicitur, porro trudere pergam, apud eun . tim auctorem malis pro SI SE RE, Carotam croceam, quam mei Borussi Gele moren vocant, Pi
ilham offendi. Neruus quidem plantae eius radici. hus inest, sed tantum abest ut amaritudinem ha beat , ut nihil amaris dici possit magis contra
rium; nec modo non a reliqua mole neruus ipse separatur, sed tota etiam radiκ, cruda, cocta4,4ucundissime a puerulis estur. Nihil equidem haereo M ELOPE PONEM, quod nomen in Graecia serouet, Melonem vulgarem, quod ipse statuit, esse
non posse ..Animaduerto praeterea nomen σικυοι apud Graecos generale esse olum horariorum s --ctuum, videlicet Peponum, Melonum, Cucumerri Anguriarum, de csteroru generis eiulae,quadoquidem Galenus,libro περὶ δυνάltias secudo,tradit, negare ex Medicis nonnullos, fructum, qui
Pepon dicitur, simpliciter appellandum πωρω, sed
cum additione σικυοmmvae, id est Peponem cucumeralem , ac si si πω eta genere πω σικυων esset. Pro
17쪽
Inde turpiter hallucinatur ipse, qui nomsne, eam ramum Plantam comprehendi ait, quae Latinis Circumis nuncupatur; csterum Omnia, tam Cucumerum, quam Melope ponum genera, Pepona. nominari; quanquam ne hoc quidem usquam apud; Galenum, quem .tamen suae sententiae adstipulari Putat, extare hactenus obseruauis nisi quatenus dictio πέ-ν, idem quod πο πύπανον significat, hoc. est maturum, quod aliis quoque qus matures mr, conuenit, si eidem Galeno credimus. Sed de tertium item in paucis hercule verbis errorem admittit, quando Cucumeris nomencIaturam apud Latinos, ad fructum alium nullum, praeterquam ad eum , qui proprid Cucumis, &Cucumer vocatur, dc a Graecis σίνους appellatur, extendi falso arbitratur. Etenim Cueumeris appellatione, & Peponem, Me lopePOnem contineri, apertissime Plinii verbis innotescit, Cucumeres cum magnitudine excessere , Pepones vocari tradentis; Melope ponem autem Circumeris speciem esse noua forma in Campania or tum . Ex quibus equidem planum fieri opinor, Cucumeris nomencIationem apud Latinos aequὰ at σίκυος apud Graecos, generale nomen esse ad omnes
horarios fructus, qui Cucumeris speciem aemulantur . Caeterum S ABIN A M, quam ego cum Punio sterilem esse auguror, ipse fructiferam cum Fuchsio pingit: quanquam: me non praeterit Arabum ea in re sententia. Mox item C E D R V Mima gnam falso hacciferam cum Dioscoride statuit, cum
conum eam gignere , non leuibus argumentis in epistola ad Rotarium comprobarim. Iam vero nec
HIPPO SELI NON, vuIgari Ligustico consentire, vel eκ nuda seminis figura doceri atq; con
uinci Potest. Ego stirpem eam Theophrasto Liba
18쪽
se defendant, numismatum antiquorum auctorita te roborati; quam equidem sententiam, nec pro
bo , nee reiicio. Quin &i SMYRNIO Ni, Mariceronem esse non posse, semen ipsum clarissimo argumento est. Sed nec in eκplicatione quidem PETRO SE LINI S: SE LINI, hoe est Apii.
quae herbs appellationes suas veteres in multis Griciae locis retinent, ab errore vacat. Ego Plantam, quam vulgus Petroselinon vocat, Verum Prisco μrum Petroselinon autumo, tum quod a descriptione nihil abhorret, tum quod nomen suum, non in
Graeeia solum & Italia, sed in tota etiam Europa seruat; tum quoque quod Cyprii geminas vulgo plantas agnoscunt, quarum unam Selinon appellane, quam ego pro antiquorum Apio interpretor; aleterain Macedonicum, quod nostrum Petrose Iinon est; nomine, a Ioco, qui Galeno proditur, deriua to. Nec est quod in TRAGI agnitione cristas magnOPere erigat, quando non Τragum, sed Dryopin pro Trago pingit, Theophrasto magnam differentiam inter Tragum & Drypin faciente. Rur.
sus pro PARONYCHIA, Adiantum candidum proponit. Itaque in huius pIantae ignoran. tia, duplici de causa verberibus caedi dignus est, oim quod Parietum Rutam, Adiantum candidum esse ignorat; tum quod Adiantum eandidum falso pro Paronychia exhibet. Mirum ipsum erroris i stius non potuisse admonere, Pepli, quam Propo nit figuram. Etenim st quis PepIum, & Parietum Rutam iuxta se collocet, eandem inter eas stirpes militudinem deprehendet, quae Inter Adiantum nigrum, Portulaeam cernitur. Iam fi alicui plan
19쪽
nit, explorare libeat, liquido deprehendet, non modo acrem non esse , quibus alioquin qualitatibus Androsacen praeditam legimus, sed ne acribus qui dem aliam posse inueniri stirpem magis contrariam, quippe, quae Musci marini genus unum sit, frigi dum siccum. . Turpe prosecto esse nouitio isti ri Votomo neminem iturum inficias arbitror, C O NSILIGINEM, a Graecis Helleborum candidum dici, nondum cognoscenti , collatis praesertim Veingetii, Apsyrti, Columellae, de Plinii verbis . At quota Per Deos immortales errorum eius Por
tio erie, pro SPINA ALBA, Silybum exhibentis In quo item,SI LY B O, quemadmodum& in multis plantis aliis, cuiusmodi sunt, P O T BRIVM, MOLY, PIGNO COMON . SOLANUM MANICVM, OTHONNA, ESCULENTUS &VOMITO RIVS bulbi, PHY TE UM A, CATA NANCE, LEONTO PODIUM, STRATI OTES
aquaticus, &e. suam Ignorantiam accusat, qus quia ei nou non sunt, protinus ab omnibus in Italia ignorari salso definit. Inde A B SI N T HIM M PONTIV M, cum Absinthio vulgari contra Galeni sententiam confundit. Insignem mehercule nouitium istum herbariorum ducem, qui tanto temporis interuallo nondum didicit, hinas Absinthii Pontici
nomine pIantas auctoribus venire. Exiis altera cum
Absinthio absolute prolato conuenit, quod, Dio, scoride teste , optimum in Ponto oritur. De hoc intelligit Galenus, quando Absinthii, Iibro simplicis medicinae sexto ,tria tantum genera statuit, neque Ponticum, ab absolute prolato, distinguit. Alie ra, Absinthium proprie Ponticum appellatur, non quod laudatissimum in Potito proueniat, sed quod
20쪽
eopiosissimum; quanquam & apud alias ger trana sci, nihil prohibet. Hoe Absinthium, auctore Ga leno, magis adstringit quam caetera , & amarum minus est. Adhaee aroma olet, reliquis laetentibus. Postremo, foliis & floribus longὰ, quam alia Ab sinthia minoribus constat. Nec in Ponto tantum, sed in Pannonia quoque; Romae item, & variis in Latio locis copiose exit. Quin & pro ACACIA PONTICA, Aspalathum, sua nulli notum sententia, depingit, errore in epistola ad Langium la
id declarato . Sed quo me vertam c EBENI in numeros haheri in Italia truncos adstruit, nee ani maduertit, lignum, quod vulgo Ebens nomine venit, sussitum supra carbones, iucundum odorem non esitare; neque ad cotem allisum, russescere; neque etiam cum aqua tritum, in succum abire. Ferri sanὸ potetat error iste, etsi foedus, de Ebeno, ni etiam pro IVNCO ODOR ATO, qui Theophrasto, Vitruvio,&Plinio testibus, nihil a no strati Iunco differt, odore, viribus , demptis, omeinartim Squinanthum pingi eurasset. Nee dubi
to, quin non BULBVM Esculentum pro HYACIN Τ H O supposuisset, si Auicennam, & Maia sarium inspexisset . Iam vero HYPE COON se Rutam soliis suis aemulatur, si quis plantam ιquam ipse proponit, inspiciat, quemadmodum Rura, Vitem. Quae obsecro lamia, quae stryx, quae erynnis, qus furia, qtis denique Megpra hominem
istum compulit, ut tantam sibi in Dioscoride emendando auctoritatem arrogaret e Rogo vos eruditi omnes, qui nore ad Dioscoridis modo lucernam euigiIastis, sed Theophrasti quoque, & quod Fabius,ita in suda. veste durastis, fuligines, lucernarum bibendo, ad procinctum enixa virtute dum tendiis, i