Paruum theatrum vrbium siue Vrbium praecipuarum totius orbis breuis & methodica descriptio. Authore Adriano Romano E.A

151쪽

tit,quo tempore ea subiectatuit GotZberto Duci suo. S. Bonifacius Archiepiscopiis Moguntinus anno Christi D. CC. LI.in hacc uitate erexit Episcopatum. Anno Chri sti M. CCC . IH. Ioannes Episcopus hic Academiam erexit,quae septem tantum annis durauit; deinde obseditiones inter ciues & clerum Ortas, periit. Ciuitas haec metropolis est Franconiae; arx in monte sita ciuitati imminet;structura mirabilis atq; lare in expugnabilis, uti manifeste docuit tumultuantiu rimasticoru exercitus, qui cum caetera depopulatus esset omnia, arcem hanc expugnare non potuit;in hac arce sedem fixit Episcopus, qu aridem Duxei Franconiae; is est hoc tempore tutius ex nobili Exterorum prosapia ortus, qui Culitatem hanc miris ornamentis decorauit. Inter catera, quae referre nimis lon-

152쪽

URBIUM PRAECIPVARVMgum esset, duo non sunt omittenda, inprimis hospitale it lud in pauperum varii generis sustentationem, aegrorum curationem extructum, adeo pompo sum, Ut non pauperum domus, sed Ducis palatium haberi possit, atque amplum &Capax,ut ciuitates me vidisse non paucas affirmare non dubitem, quae magnitudine ab hospitali hoc superentur. Aliud ab eodem Episcopo extructum est, Academia amplissime dotata collegiis,uno quidem Philes sophiae& Theologiae, altero vero luris prudentiae dicato, priori accesserunt holae, in quibus superiores facultates explicantur: necnon templum Vniuersitatis mirifica arte, maximisque sumptibus extructum; ut breuiter dicam; AEdi ficium hoc tale est ac tantum, ut in uniuersa Italia quae alioqui reliquas prouincias ac regiones aedificiorum splen- dore sistet superare nullum huic simile, quod Vniuersita. ti concessum sit, reperiatur. Professores quoque ad hanc suam Universitatem maximis salariis inuitauit doctissi mos,non ex Franconia modo, sed &uniuersa Germania superiori & inferiori;imo ex Gallia &Scotia.Hinc factum est,ut undiqueStudiosi diuersaru facultatum eo confluat; Germani, Belgae,Galli:imo &Polonos ibi videre est, non raro ultra quinquaginta; in summa, S tudiosorum ordinarius numerus millenarius est,sed non raro centum vel dicentis auctior: ita ut merito lac Vniuersitas cum quavis lGermaniae certare possit. Ramberga, sita ad fluuium primum vocata filium inbel/ hoc est, Mons ba, a Baba Ottonis D cis Saxonis filia, atq; uxore Alberti Comitis Bambergen-

153쪽

sis. Alii ciuitatem hanc vocant Pavonis ingluti Golfridus Viterbiensis, qui ita canit:

Celtes quoque lib. s. Odarum:

Iane Bamberga genitin vetusta, ' λ 2 fuit quondam ambitiosa des Caesarum, Regne subisubintrat Gurgite Mornum.

Anno M. VII. per mortem Rc in hardi ultimi Comitis accessit Imperio: postea ad instantiam uxoris Henrici I. Imper.facta est Episcopalis. Schuue,surdia.

154쪽

VRBIO PRAECIPVARUM

Sehuaeis is ad Moenum sita, est in medio prope Franconiae. Propter oppignorationes varia passa est haec ciuitas. Olim hic insigne Benedictinorum monasterium, quod postea cessit ordini Teutonico. Agrum habet vino ac frugibus abundantem. Mercatus hic frumeti insignis. Molendina artificiose extructa videre est, quae non incolis modo, sed externis quoque vicinis plurimum adferunt commodi. Magnam accepit cladem anno M. D. LIII. ab Alberto Marchione Brandenburgensi &Henrico Duci Brunshuicensi. Titesnga, sita est ad Moenum. In hac ciuitate anno D, CC. XLIX. Tecla virgo ordinatione S. Bonifacii Euangelium praedicasse dicitur

155쪽

DESCRIPTIO GENERALIS.

Fraxesordia ad Maenum sita, vulgo Mancisuri anisaeaptis ad distinctionem alterius Francosordiae ad Oderam sitae:anti luitus Helςnopolis ab Imperatrice Helena Ionstantini Magni matre vocata. Alii dicunt hanc ciui talem anno 774. extrui coeptam a Franconibus sub Rege Carolo Magno,postea vero collapsam & aFrancoMarco- miri IIII .filio, cuti scribit Hunibaldus Duce Franconiae restauratam. ab eoq, denominatam. Civitas haec in duas artes a Moeno perfluente distinguitur. quae psite lapideo connectuntur. De hac ciuitate ita canir quidam:

rapi q proxima Maraim Clara is,populoifrequens, viris, decora: Sed inde nomen habet.Nam Teutonus incola dixit France'rt:mihistilliceatsermone Latino Francorum dixisse radum,ctc.

Ciuitas hoc tempore est Imperialis, ac binis nundinis quotannis celeberrimum nobilissimumq; Germaniae totius emporium. Hic Romanos Reges eligi aduobus Electoribus mos est: pluribus aliis priuilegiis haec ciuitas ab Imperatoribus donata esto

Friaberga, urbs est Imperii, quae ut vetustate nunc gaudet,sic quondam ob commercia frequentia, 'irtutisq; antiquae studium nobile nomen obtinuit. Condita ea fertur non longe a nato Christor postmodum anno Dei hominis M. CC. XI.amplissimis priuilegiis, regalibus,gratiis, & immunitatibus, propter singularia hospitalitatis CaecMaiestati exhibita benefieia,. donata:Vnde propter T ean

156쪽

l i s VRRIVM PRAECIPVARVM

eandem hospitalitatem no i raro Imperatores in ea diuertisse leguntur. Nomen adepta est a Friderico II. Fue re autem olim huius Vrbis pomoeria largissima, sed nunc, ut omnia in peius ruunt, ValdE accisa. Nec mirum, cum per incendia non semel, breui temporis spatio iterata, to. Ita ciuitas in cineres sit redacta, adeo, ut nulla spes salutis superessotr paulatim tamen nunc repullulascit, illatum incendiol detrimentum concoquit.Sita est in solo fertili, pingui, quippe, quae suis enatis tagibus non solii alimen. ta suppeditare necessaria, sed & exteras nationes ubertim alere posset. Habuit aliquando emporium celebre, quo nunc Francosertum gaudet, propter & temporis&loci iniuriam.Hoc laudandum in hac urbe,quod si pietatis &

157쪽

erga Deum v erga homines studiosissima. Quin laude

Ut perseueret, communibus orandu erat precibus.

Moguntia. DE sc RIPTIO GENERALIL Cuntia vulgo eri inh/ aliis C ffuntiacum.Sita est aae ciuitas ad Rhenum, ubi eum influit Moenus. Extructa dicitur a Trabata Nini Regis Assyriorum filio, alii a Mo-Iuntio quodam Troiano aedificatam exist ant. Ciuitas est Episcopalis ac Metropolitana. Primi eius Episcopi fuisse dicuntur Crescens de Crestentius discipuli Apostoli Pauli. Sactus vero Bonifacius primus fuit Archiepiscopus. Academia hic erecta est a Theodorico Episcopo. Huic ciuitati ascribisoletTypographiae inuetio: Vrbs sane nobilis est,

158쪽

I 8 PRAECIPVARUM est, & multis antiquitatibus clara. Praesuli suo proprio Archiepiscopo ac Electori, nec non S. Imperii Cancellario paret. Ha uia. Hanouia, vulgo ciuitas 3c arx non procul a Moeno sitae,ubi fluuius Ethingin Moenum fluit. Comitatus titulo insignitur. Ornant eam templa , scholae, curia,&nundinae annuae bin , quarum una die Lunae post Dominicam Trinitatis, altera verδ Dominica post S. Martinum celebratur. Ager circumcirca fertilis est, venatu insignis.

Tulda. Fiada sita est inter Thuringiam, Hassamec Tran Oniam:

159쪽

undatum est iub Sturmi primo Abbate,qui anno D. CCL. a Bonifacio ei praefectus est: Alii referunt monasterium quidem a S.Bonifacio sub Carolo Magno extructu ; postea verbin ciuitatem excreuisse: Alii demum a Marquar- dc I. qui fuit inter Abbates XXIX. paguFuidam dictum muris cinctum & in ciuitatem commutatum: Nomen autem sumpsiisse videtur ab amne interfluo. Vulgo antiquitus vocata, ab Herolia extructa. Ciuitas valde antiqua est.4 Templum collegiatum anno D. CC. XXXVII. ab Α chipraesule Lullo extructum miro artificio, territorium autem emit Bonifacius proprio aere. Donatum a Pipino

DEI CRIPTIO GENERALIS. r 'niam:extructa a S. Bonifacio Archiepiscopo Moguntino, sub Constantino V. insigni ornata est Monasterio, quod

160쪽

URBIUM P RAEC IP VA RV Maisti. μde Carolo Magno variis priuilegiis ; imo Caroli Magni literae, quibus continetur priuilegium,ibidem adhuc asse uantur. Templum hoc anno Christi M.XXXVII. incendio absumptum fuit,postea aMeginhero&Ruthardoabbatibus restauratum. Gymnasium illustre anno M. D. LXIX. ab Abbate Michaele ibi fundatu, ad quod contulit quadraginta millia Thalerorum, quod a succetare eius Ludovico Abbate conseruatur&augetur. Templum mira arte extructum est: nam tota moles nititur sedecim columnis, ex singulis integris siue solidis lapidibus constructis: Sunt autem singulae columnae altitudine 3o.peduΑd chorographiam Hirsfeldiae hoc legitur carmen ap

Detineauiti minaci ad Ida aquas, is insa Circumferentia tatur. Verum rede nomen si mris Primum,ambigitur: dMartiae Campus,Generos exercitin Iasti indidisse creditur

Nomemrocaueris eam

L Hart. Amb. Palatin. in dominatu MintZenbergico oppidum primaruum, in loeo amoeno situm, ad metierim fluuium, a quo fluuio pratum Veteris, vulgo is denominationem habet. Colonia illud est aliquot vicinarum & quodam celebrium villarum, Hausen ilicet, Rosenschid,&Westburg, quae propter crebras grassationes hostiles Cir