In Hugonis Grotii jus belli et pacis, ad illustrissimum baronem Boineburgium commentatio Jo. Henrici Boecleri. Cum praefatione Jo. Schilteri

461쪽

anum neminem novi, qualem icti digito

notant. . GrotIum enim amare aut oti

mare nemo potes, myi qui inde profectus 1 ui rationes expedivit, unde o Grotius sis qui easdem artes, eosdem artium fontes , quibus Grotius afuevit, imbibit. Si quid Grotius vel in sacris, vel in profanissentit seorsum , aut a recrioris doctrinae decretis abit, nemo eorum, qui Grati, δε-ctrinam suo pretio laxare possunt, Gro-

iij nomen, sed sapientiae regulas sequi in

stituit. Absint ergo 'crionum nomina: qua sine sagitio reipublica noxio nemo in literas infert. Aut in Grotianus es, qui Grotiano more literas ct sapientiam

tractare contendit , retineantur vetera nomina , in honorem magisborum , non

in probrum discipulorum astita, ut Philosophi se Philologi , ritu se aestimatione antiqua habeantur, qui sapientiae se contextas ordine es firmatas robore rationes , nec jejune , nec per unctoris consecrantur. Euanquam his moribus non minus prope a crimine abfuerit, Ciceronis , Aristotelis, Platonis studiosum esse.

aut videri velli. Omnes enim litera rnteriores sam pridem strenue et ignoran

tur s

462쪽

tur, se contemnuntur. Euae etiam causse est mel prima, vel inter strimas , cur Grotii hoc opus eo numero non habeatur, quo haberi debebat. Finge autem Grarium omnia illa dixisse, quae dixit ,suopte

Marte, si viribus ingenii, nusta ope --riquitatis adjutum s non erit eadem mrilitas operis, quae nunc es. diuamquam ct isiud hactenus nemini contigit, neque ut arbitror, continget in poserum, ut rerum seriem se contextum tam commode explanaret, qui Ῥeterum libros non versavit. Suntque in promtu excesim-tissmorum ingeniorum profundae cogitationes or subtiles , sed nusio modo ita explicata enuntiataeque , sicut se rerumi natura ratioque, or disciplina competentia ultro posulabat. Insivit Deus etiam summis is primae sortis hominibuου , amorem communicandae se conferenda cum

aliis sapientiae; hanc stue quasi naturalem instituit cupiditatem sciendi , quid alii senserint, quid dixerint, de rebus, quas

non sentimuου, or dicere paramin. Ita omnes, qui ab ultima antiquitate, in

463쪽

nire Pel optarunt, vel viderunt. Gemrer enim Vparere non potest, quid per- fetarum eladioratumque, quid perficiendum D ac elaborandum ; in quo acquiescere , quod augere aut supplere fas sit. Haec res peperit nosis magnos in omni genere viros , quando seua cum aliorum inventis aeta comparantes , o quae meliora seri aut clariora tractando pessent animadvertentes, sivi ingenii doctrinaeque veluti pensiumsibi, in quo sudarent, desumebant.

Neque enim vanitate carere dixeris, qui

pridem aliis or rectim se exquisitus disputata , Abi ut auctoribus trahere non verentur : sve per ignorantiam, quae ct turpis in fomine sudiis titerarum dedi

to se superba siemper est habita ; si*e per

dis uiationem opis alien , quam animis ingenuis o liberalibus parum dignam esse, nemo insicias iverit. yam quis

toleret rigos, qui ut aliqvid sui asserre ct

novi videantur, etiam recta se solida commutant ' Denis, quis ita potes δε-cipi , praeter imperitos vel aetate vel ingenio homines ρ Hersa te in omnes partes , Protea te alterum praesa , omnibus simulacris se inruo cris te obtege, agnosceris

464쪽

μm dubita o quanto sudis aliena tua

feceris, nes agno sit in eo mimo volueris, deprehenderis : ms omnes , quantum es

hodie homirium eruditorum , fungos esse credideris. Ita laudem ingenii is doctrinae minuet tibi detracta persona: ct , qui credent fatebunturque , podere te indole ac dotibus ; ad majora se rectiorare iturum fasse judicabunt , si aliorum inventa opera, non maluisses ignorare. Es mihi copia memorandi, quanto pumdore obrutisint, qui talis instituti seram sed gra*em poenam , ad summa de cetero Uati , experti sunt. Sed in Gratio quidem, plerams consilii partem non intelogit , eadem ad eosdem usus, domesticis copiis,nusio aliena disciplina dr auctoritatis paratu, confici potuisse, existi

mat. Noverat illi, noverant viri to

tius Galliae doctissmi ct optimi , qui non

alium aptiorem huic muneri obeundo reperire se posse arbitrabantur , quantum ad saeculi emolumenta se decora interessit, erui civilem sapientiam ex penetratibus abditis, depromi ex thesaures opulentissimis exhibere publice nec nudam, nec inermem, nec inornatam ; qua vel

465쪽

jejuno tracratu , vel horrido cultu , 'vet spinoso amicta diu per tot caseus circum- victa , ac tantum non amisa fasidium requirendi , ct terrorem sui reliquerat in ansmis. In eosdem sic vos ne iterum impingeretur, ad Vsa arcanarum opum conditoria, ad constitutos di initus promos condos, ad penetrales recessus , candide Gr liberaliter invitari homines , Fumma r publica ratio erat. Sed video usu hic lenire multis , quod peregrinantibus f olet. Veniant isti in concilium lecy spmorum hominum , quos fortuna in unum quasi mustum coegerit. Sint in pngulis rara quaedam, magna , notabilia,

magnoque usu noscentibus futura. Sed qui noscendi magna se magnos artibus desiluitur , posequam brevi ct Ῥeluti pompae sectaculo oculos ineruditos satia-Ῥerit, MI multum profecit, nomina , ti

tulos inguram, vestim, os fortemsum

quendam habitumque corporis , ut summam disciplinae enumerabit: cetera re linquet iis , qui Mercurio aut Minerva duce peregrinantur e quorum rara scrilicet ubi, ac paene nusta copia es. Prorsius aliquid hujus generis patiuntur , qui

466쪽

eonductum a Grotio veluti Senatum generis humani , ct ad dicendam de gra--Fimis rebus sententiam , suis locis , suo ordine amplissime pulcerrimeque dis

tum , ineris obtutu vix oculis perlu-Ibant; tantum abest, ut animorum commentatione recognosiant. Ista enim ,

ad omne Acyrinae se utilis rum publicarum decus genita nomina , nunquam audIuntur, nunquam nis contemtim , ides, non citra injuriam , laudantur ni

si holis eorum, qui penes se hodie sapien

tia regnum es, invitis Musis Gratius, apud credulus imperitorum aures jactitant. diuin imo, ne melioribus magi-sris forte aures praebere condiscant, alta unde tragulam injicere, atque ementiri non dubitant: Grotia um opus a nemi

ne intestigi, docerive posse, nisi qui ipsum

Grotium audiverit consuluerit . Favebat huic commento eorum vanitas, qui cum ea aetate, iis stadiis, inter fortuitos salutatores Grotium vidisent, unde ne institutum operis , nec ustam particulam intelligere aut capere poterant; omnium

minime, si quid secretioris disciplinae is,

sermonis argumentum veniset: aliquid

467쪽

tamen sibi eo nomine praeter ceteros aris rogare, or incredibiliter sapere, auditore se judice Mida , importune conteri debant. Quibinsi fortuna necessitatem dixist demonstrandae vel exiguo se- cimine sorribilis scientiae ,profecto si circa corticem obhaerere , a nucleo autem plurimum abesse, osensuri erant. Sed eis nim obliti erant, aut amiserant annota

ta sua ' quasi capere quicquam in hoc genere potuist, qui oblivisci potuit. Eu

bin moribus hodie aretalogi suas ineptias imputent, Nel hac una res queat offendere. uos enim isa somnia juvat auscultare, illi credant oportet , neminem

in terris siveresse, qui sciat, quid sit eruditio , quid disciplina, quis intelligendi

tradendive modin. Ut aliquid nequeat intelligi vel voluntas si toris secere potes, vel rerum ipsarum obscuritas. V tantatis ejusmodi secimen in Ars tele ex Andronico Gellius annota it equasi acroamatica quaedam sua se pro ditis o pro non editis haberi voverit. P si ad Politica,quae superseunt, accom modare istas ambages. Nam decerptas ex doctrinis civilibus partes habemus , or- disse

468쪽

Esersas : quin qui pro contexta, plena,

integra π α δεια accipiunt i, illis si libri pro non editis sunt. 2 eque tamen intestigi ab iis non posunt , qui civilis scientiae

rationem omnem animo habent o inge-mo comprehensam. Verum in Grotionusta talis voluntas locum habere potuit et qui contrarium toto operis constitio , forma , tractatu abunde demons ravit. Rerum ,sicut non obvia ubique, sed haud raro recondita es cognitio, ita ut intel- Iigeretur tamen , ct ab eruditis in clara ce conficeretur, operam dedit. duae

in ipso tanta fuit facultas, quanta indoctissimis viris unquam ese potuit. haec quidem adeo siunt explanatae Nerita tis , ut haud dubie inscientiam omnis eruditionis fateri credendi sint , qui Uittacorum aemuli, quas in vulgus phaleras aliqui Thrasonica smulatione adornarunt , eas usi bona scilicet de recinunt ingeminant L Dicam autem illii fabκlam longe veriorem, orsuadebo, ut aliena sultitia ad obtrectandum eruditis abuti desinant. Evi hos sine mente sonos reddere consueῬerunt, i is Grotius ipse, si redi*ium vellit laborem suis m-ς

469쪽

mere , quantiu in docendo sumi maximus potest, non posset interpretari suum opus de jure belli or pacis. Laterem, Inquam,ia, aret, nec magis Noce quam scriptura proiceret apud tales disicipulos. Vetumultuentur , quaeso, fraterculi gigantum : sed caussam audiant, antequam

dicant sententiam. Grotianum opm conserunt , implent, consiummantά mutuis operis ex aequo posientes, συνεσιc

σὴ δυναμις , profunda intelligentia civilis , Sc exquisita eloquentiae facultas. Ab utram generis non dicam mseriis ,sed rudimentis , tam longis disjunguntur flatiis isti Atticae elegantiae judices, istiGrotiani censores, ut non videantur admissionis M ilia sacra: capaces futuri, donec consumto , magnus qui dicitur, annos

rursus in antiquum redeant Vaga. sidera cursum, qualia praeteriti steterant ab Origine mundi. Haec una or unica, vel judicandi inepte vel ineptientibin Uentandi causa, or edit se dabit cym usos, qui non mino

470쪽

re A lii regni infamia, quam Neptunii imperii auctoritate comprimi debent. Προθ ε 3σιμ, nec hariolor, futurum, ut eruditionis civilis , hactenus obsoletae,oppres, assim genius , se liberiori caelo a serat, or contemtores siuos contemtibiles reddat. Interea bonis , id est, disimitimis eorum , qui nostra impugnant , artibus grassari certum es immotums. Sextus nunc is Ῥicesimus ad finem properat annus, ex quo , ad capesendum Doctoris Academici munus divino vocatu primum accessi. Cumque in tanta librorum omnis generis multitudine, avi autem humani brevitate , felicitatis non

postremum sit, optimis quibus sicripto

ribus asscere, nec minoris genii ct δε-cctrinae leuroris volumina primore loco numerare ; faciendum mihi sane fuit, quod bonos viros juris divini se sumani religio facere jubet, ut inter eruditionis solidioris decimina Grati, opus eo magis commendarem , ct apud juventutis sudiose aures laudibus ferrem , quo graῬior ad antiquitatem , unde omnis disi ptinae isterioris secreta merito repeti debere , non credere sed scire videbar , duxisti