Pauli Renealmi Blaesensis ... Specimen historiae plantarum. Plantae typis aeneis expressae

111쪽

tenuis humoris in pulmonem distillatione vexantur, in quemvsium fores veniunt Radix in annonae caritate famem blari potest , non cruda more churiorum Suessonensium uae Ruellius falso putauit esse ornithogalon,sed cocta .reliquorum

vires nondum milii compertae.

A i. viola alba duplex est,unum bulbosum, altem non bulbosium, utriusque Theophrastus meminitii Plinius Dioscorides posterius solum agnouit. Hoc loco de Bulboso de altero, alibi. ΛΕΥΚOION VLBO SUM.

Bulbosi Leuco ij species unica fuit antiquitati cognita, 1 stra vero aetas plures comperit, quare generis nomen Leucoium bulbosum statuimus, suis nominibus singulas species

donaturi. -

Quatuor Leucoij bulbosi species nobis innotuerunt Προν

113쪽

SPECIMEN HIs T. PLANT. ,

H quod . i. ver αν λέ i nuntiat aduentare. Theopbra tu Plinius primum veris solem pro due tradiderunt, quod res ipsa testatur quidam triphyllon vocavit quod trimbus tantum foliassorem constare putaret, cum sex vel lippus

nonnullis GVenautis.

Bulbus piraxime ad magnitudinem Narcissili accedit vestitus tunica spadici coloris, interior autem substantia est alba. Inde folia duo Narcisiinis etiam similia,sed alterum altero breuius, prona facie nico per medium excurrente neruo irata supina vero perlogitudinem complicata S in mucronem obii sum des mentia cuius extremum est album horum pars humo condita inuoluitur alba cuticula, palma rem altitudinem attingit pars quae e terra prominet, colorisque est vitidis si album puluisculum quo aspersa et laterseris: ex his mediis surgit cauliculus altitudinem soliorum non supctans, ante sorem ema cidum, crasstudine tritice culmi succulentus, non omnino teres at aliquantulum planus, solus nudus, desinitque in floristia uolucrum, pollicem languia cuius margines instar iunculorum teretes, non pares longitudine quod niteriacesi conflatur

ex membrana tenuissima, pellucida mintrorsum replicata cum fissa et ut exitum praebeat petiolo, qui viridis, oblon uscit teres,atque nutat infixus globulo eius di coloris aliqζω modo angulari, unde flos nullius, aut exigui odoris, sex constans foliolis, quorum maiora imponuntur aliis suntque lactei candoris figura ouata obl5gioris paulo itaque in mucronem obtutum iniuntur literiori ex parte instar cochleatis caua, eo-

114쪽

; PAVLI E N E A L M Irum latitudo est quadrantis digiti alitudo tripla , aliquanto

denique a sese ditantia interuallo, tria produnt interiora quae ita disposita sunt ut calyculi in uersi speciem prae se ferant, aliis breuiora, sed crassiora, coloris albi, Mab angusta basi ad extremum in latius abeuntia, qua in parte incisuram habent profundam, exteriori in facie maculam viridem itterae Asguram exprimentem, quae totam marginem inferiorem occuparet, nisi Ora extrema, colorem album retineret: interna facies candida, venulis tamen viridibus ab uno extremo ad alterum

excurrentibus eleganter insignita horum in medio latitant stamina sex, alba, breuia quibus imponitur apex oblongus, luteus in mucronem gracilem desinens, in mediis stilus est in utroque extremo candidus, in medio subviridis succedit capi tutum olivae immaturae fere simile, quod seminibus albis confertum cauli in longitudinem excrescenti ponderis est tanti ut ipsum humi sternat. Floret sub Februari finem aut Marti,initio. Locis gaudet humidis,&arenosis. MI A N O E M O N. Quod unicum aut alterum florem proferat hoc nominis sortitum, λιγυλμιν siquidem significat paucos flores ferentemplantam.

Forma.

Compluribus tunicis exteriori quidem fusca, interioribus candidas constat bulbus, cuius basis est densa coma fibrarum eiusdem coloris capillata folia sunt superiori similia, sed multo viridiora, Maliquanto breuiora saepenumero quaterna aut quina, nullo respersa puluisculo E mediis oritur cauliculus spi-thamaeus, coloris viridi pallescentis striatus, concauus, di nudus

115쪽

sPECIMEN HI S TVpQ A Na. 9dus soliis, inuolucrum sustinens superioris simile, crassius tam c&marginibus elatioribus conspicuum. Ex eius basi assectem pediculum gracilem breuemque dependentis floris onus d primit ipsius extremum in globulum intumescit crastorem,&Oblongiorem quam in reliquis flos sex constat foliolis niuei cadoras, suauis odoris ovata: sigurae, sic dispositis ut calathum

mutantem repraesentent, tria si itidem latiora imponunturr liquis, omnia in mucronem unguiculi formam habentem desim in cuius pars superior in virore pallescit, tandem l. flore declinante flavus euadit, extremum autem candicat sex insunt stamina flori, albida quidem sed apice longo crassoque, ad aureum colorem vergente donata, haec circumflant stilo eiusdem coloris qui priusquam in flavum colorem desinat, viridi obducitur macula. Floret veris initio. In hortis vide sequentia duo coluntur.

vocavit quod multos flores proferat.

Forma.

Superioribulbus est similis folia inde nascuntur quina, vel sena interdum pauciora, ab Oliganthemi foliis non differentia nisi maiora essent, extremum ci haberent quasi exectum Minpallido colore languens. Ex his primum reliquis breuius bassi sua membranea totam plantae partem inferiorem inuoluit, secundum vero sequentium originem comple, titur, sic deinceps alia Caulis est concauus nudus, pedalis terete multo latior, compressior, ac viroque ex latere in acutam velut aciem ait

117쪽

SPECIMEN HIS T. PLANT. Io Inuatur superiorique parte aliquatulum intorquetur, sestigium in vaginulanuvi in superioribus annotauimus desinit petio-uin globulos ex his flores liganthemo similes, qui nos aut

plures, stamina continentur flaua, stilusque lacteus, extremo tamen viridi flori succedit amplum capitulum turbinatum in quo semen nigrum. Maio mense floret. T PIXOΦΥΛ AON.

Trichophyllum hanc speciem appellandam iudicaui quod

instar etsi . i. capillorum. - υψα i. solia sint tenuia Leu colum bulbosum, autumnalcaenui folium nominant Clusius, DodonaeUS.

Forma.

Pro exilitate planta bulbus est crassus, tunicisque succulentis jandidis constat inde cauliculiis palmum altus, flosculum unum, aut alterum sustinens candidum superiori quodammodo similem sed multo minorem sex etiam soliolis constantem, in odorum, saporisque ingrati, post apertum florem exoriuntur quin clxie,vel pauciora folia capillaria.

Floret sub autumnum. Temperamentum, vires.

De solius Erangelia temperamento viribus nobis agendum, quid enim aliae possent, propter ipsarum raritatem explorare nobis non licuit Temperamento ergo bulbus est catulo sicco secundi gradus initio, praeterea subtilium partium, vomitumque mouet, quare iis quibus ventriculus crassis iis cidis humoribus est in fartus magnopere prodest Vrinas ciet, me- senterium obstructionibus liberat fiores minus calidi sunt sed partium subtilitate pra stant sudoresque mouent tam sores quam bulbi ad onthos desendos, scrofulosos tumores discutiendos admoti conserunt, sed bulbi floribus orae stantiores

119쪽

sPECIMEN: HIS T. PLANT. VERBAS CV M.

Graecis , M, φλύμαι λήμ. , φAre dicitur, Latinis e basium Gallisio in bIm jonine. Italis Verbasio assobarba . Germanis, uil raut Hispanis ardotibo. Species. Verbasci species quinq. obseruauit Dioscorides, album, nigrum sylvestre, phlomida,i Thryalida, quae etiam Phlomis lychnitis dicitur.

Hoc idem in foeminam&marem diuidit nos nihil inordine mutaturi eum sequemur.

VERBAS CUM FOEM IN A.

Ei primum locum tribuit antiquitas, quod sorte viribus praecelleret sed cur potius foemina luam masὶ dicant alii.

Forma.

Radix pedalis longitudinis, crassitudine pollicem arquati Inde multa solia, patiariim fere lata, duplo longiora, perirargines nomiai crenata, a basii ad medium usque in latius abeuntia, exinde sensim angustiora sunt, in mucronem finiuntur non admodum acutum. nullo praeterea pediculo libuehuntur sed crassa admodum costa, alba subest dorso, unde innumeri nerui eiusdem coloris qui alii in alios incuruati fornicatimus sinunt Caulis ad altitudinem sesqui cubitalem sese attollit, coloris pallidi, non teres,at angularis, interdum ramosus, floribus a media parte ad summum nullus, quorum petioli quaterni, Materdum seni ab una prodeunt origine quam fouet sinus iij

120쪽

PAVLI RENEALMI parui admodum longiusculi, sed angustissmi quod duabus ap-

pediculis caulem amplectitur. Petioli sunt teretes, breues cras si, qui ad basim singula habent soli tam exigua, ut nisi attente contempleris oculorum aciem effugiant fastigio imponitur calyculus rotundus, denticulis quinque forem sustinent hactenus tota herba molli densaque amagine pubescit flos est colo ris aurei interdum nive candoris, in latus spectans, cuius basis tubuli breuis formam refert, fastigium in quinquefoliola semiorbicularia finditur,ex his superiora disserui a reliquis quod interiori ex facie iuxta unguem ostentant pilos quosdam admodum exiguos omnia exteriori in facie lanuginem habent mollem Continet flos quinque stamina quibus altiora, tria aureo superbiunt colore hombicinaque ornantur lanugine, atque fastigium puluisculus saturatioris paulo coloris ornat, alia vero glabra sunt colorisque e luteo viridi apicemque inmodum clauae recurvum habent hoc obiter notandum quod quamuis multi ab eadem origine oriantur flores, tamen diuersis explicantur diebus.

VERBAS CUM MAS.

Antiquitati sic placuit hanc speciem vocare, quae rursus in tres species diuiditur, in pυψα .c ij, g έα πλατυο- ΦΥΛΛ ATMHΤΟΣ. φυλλατρ π vocari potest quod incisuris careant folia.

Forma.

Radix a superiori non dissimilis folia etiam sunt similia, minora tamen, per margines aut nullis aut tam exilibus incisuris serrata, ut conspectum fugiant,in supina facie breuior est lanu-