장음표시 사용
21쪽
te is aegri aut moribundi; Alii pro exili e prae indivisione , alii simpliciter pro indignari, aut pro omni motu uiolentiore. In Lexica autem Rhetorico inueni σφαδάζειν significare duram pati mortem, ueni ebnuus ovibus temere distrabi , grauiter indigna i , iratius ingemiscere , ut Euripides et Plato. An adhuc dubitas, tale divergium significatim num in Diale flos cadere posse λ Ego quidem nihil signantius, ad scimtentiam nostram comprobandam, adduci posse existimo. Neque murum in ditiersis Dialeelis id fieri, cum una cademque id saepius com
firmet, quod Cel. sc HVLTENSIUS in uerbis exultare et exilire, quae mox pro gaudio, mox pro dolore et tristitia accipiantur, ex CICERONE, UIRGILIO, LUCRETIO et GELLIo ostendit, et ipsa limgua Hebraea satis euincat. Cum igitur tam diuersi significatiis, Di lectos Graecae linguae minime tollant, quis contendet aut affirmare conabitur, eos Arabibus meis officere, eorumque linguam diuersis
simam inde ab Hebraea fieri λβ. XIII.
Delabor iam ad ipsas rhetoricas uerborum inflexsonesi in quibus Lialecti non omnino conspirare solent, cum quaeliber proprias sibi Metaphoras, Metonymias, aliosque tropos adhibeat, quibus significatus suos exornat Attici, lones, Aeoles et Dorii, ut ubique, ita hic quoque exemplo mihi erunt, quo Arabicam linguam a falsis cruminationibus liberabo. Ad hanc rationem; verba Θαυμάζω, ditsersam apud sngulos habent significationem, ut, quod hic mirari, illic mercedem dependere ; his uolo, illis possum; fabulam, aliis sermonem, huic , alteri colorem , quod communiter neco, Ionibus uaticinor, illi limacem, huic cytbaram senet, de quibus millena colligere exempla possem, nisi haee iam sufficere persuasona mihi haberem. Qtiale ergo iudicium de Ara bibus feremus, ubi eandem .sgnificatuum diuersitatem apud ipsbsobG seruamus, quippe qui peculiares frequentant tropos, in eisque desiuis mendis , Hebraeis longe flectandiores esse uidentur, , ut si Lexicon solii in quibusdam radicibus euoluas, significationum molem, figurata
22쪽
prietate, ut multas uarie inflexas sub uno themate significationes t rant, at quoniam lingua eorum multis abhinc annis mortua, parua
que eius uni reliquiae, plurimas periisse per quam credibile, imo certum Colligimus tamen ex iis, quae nobis supersunt, genium Driem talem , in tropicis, figuratisque notionibus admotam procliuem Arabes ergo a stirpe sitia non degenerarunt, Dialectique nomen linguae suae iure tribuere possunt, qtiam uis tales frequentant inflexiones rhetoricas, quas H braei nunc ignorant, cum usus loquendi, apud eos adhuc dum uigens, uariam in his sormam parere potuerit, quid, quod haec immutatio in Dialectis, ut ex adductis exemplis patet, permit titur. Expectabunt sorte Lectores specimina quaedam exmostris L,ialectis, quibus asserta haec probentur; sed magna eorum copii, in quibusvis obuia Loicis, ea hic deesse finit.
. Villima secundae classis Dialectorum proprietas eo redit, quod . Origo seu notio uerborum primaria in omnibus Dialectis non aeque frequentetur, sed altera prae altera eam seruarit. Quemadmodum enim uerborum significatus ab usi dependent, qui multum in illis uariat; ita accidit quoque, ut primaria notio in Dialecto quadaiai ustinistium retinuerit, in altera ob multiplices secundarias notiones obscurata sit, et plane non compareat, quod inprimis tum euenit, ubi una Dialectus ex ore hominum iam emortua, noli nisi in libris quibusdam se consipicieiadam praebet, altera uero inter labia gentis semper et floret. Quanto maior enim linguae datur copia, eo iacilius uerbo-
23쪽
dis Id ergo in Diales is tantum animaduertimus. un m Origines
uocum magno conseruasse studio, repetuique tenuisse memoria, alteiaram secundarias notiones magis adoptassci A l q iam normam nonnulla apud Atticos inuenies uerba, quorum Or gine n in reliquis Dialectis quaerere oportet, et e contrario Attici primariam aliquando subministrabunt notionem, quam apud Iones frustra quaesiveris. Si ad Hebraeos et Arabes respicio, hanc obsieruatio rem :atis firmatam, comprobatamque reperio. quippe qui ad mutuam sibi hic opem praestandam apti nati sunt. Q iam plurimae enim linguae Hebraeae Raduces, quae in Sacris occurrunt, ad originem, nisi foris lux accedat, uerti nequeunt, quod ad desectus, quos ea passa est, quam maxime pertinet, de quo alia oocasione ratio iam data. Huc spinant Radices et aliae, quae multis recensere, temporis ratio prohibet. Nemo hinc in admirationem rapietur, quando assero, harum notionem primariam, eum apud Hebraeos non uigeat, uel interiisse, uel in Dialectis latere, quod in excitatis locis sic adstructum et demo sitiatum inuenies, ut, meo quidem iudicio, solem e meridie tollere uidearis, si de eo amplius haerere uelis. Exinde uero, quod apud 'Arabes quaedam uerborum Origines asseruantur, quae apud Hebraeos nunc interierunt, eos diuersam habere lin3uam concludere uelle, sual Mna non nosse uideretur,
Ex hae itaque uarietate , qtiam inter linguam Hebraeam et Arabicam intercedere hactenus donsiderauimus, nihil aliud consequitur, nisi quod Dialectorum nomen omni iure tueri queanti Comprobarunt id Graecorum Dialecti, quae omnes has mutationes, salua quam inter se tenent assinitate, commode admittunt, ut si hae pro corruptis linguis haberi nequeunt, neque tale quid de Arabibus affrinari possit, uel debeat. Equidem ulterius progredi, et sine metu multarum ob-ipelionlini firmitςr Odstru re possem, multo arctius Arabes cum Hebraeis
24쪽
XXI i 'braeis conspirare, nec tantunia se differre, quatium ipsae Graecorum Dialecti; sed lubet horum uariationem ad Graecos tantum referreria quo assensium Eruditorum eo confidentius mihi promittere queatii, neque hypotheseos amore plus, quam ipse concedit ueritas, arripuisse
uidear. Consulat inodo stupra excitatos 2 v i N G si V M SCHMIDIUM,
aliosque, qui de Dialectis Gractorum seripserunt, cum iisque discre- pantiam Arabum cum Hebraeis conserat, et adstupescet, Vitos Eni-ditos Arabicam linguam impurissimam, ne quid peius dicam, Hebraeae propaginem constituere potuisse, quae ne decimam quidem partem inter se differunt, quam ipsi Graeci. Sed mitto haec, et ad ultimain Classem, quae ad Syntaxin, arduam illam Grammaticae partesia perti, net uberius explicandam me accingo, in qua recen cnda iterum pati cus ero ne in his quoque terminos meos excessisse uidean
stractionis rationem se extendit, quae in Dialectis saepius uafiat; et in omnes Syntaxeos partes se diffunditi Consentient nobiscum; qui, quid Graecorum lingua in his uariet, planum atque perspectum habent, in qua uel Articuli, uel Nomen, Pronomen, Verbum; Adverbium et reliquae Orationis partes uel abundant, uel deficiunt, uel mutantur 3 casus saepe uariant 3 uerba alias atquc alias induunt constructiones, et quae insuper hic inferi possent. ρ Ne uero exempla plane negligamus unicum de uerbis sensuum pro specimine dabimus, de quibus Grammatici, aliique annotant, uarios ea in Dialectis ad iscere casus. Sic in
25쪽
quibus Arabes meos ab illa labe et macula, quam iis adsperserunt quidam, liberare possum. Variant hi quoque in constructionis ratione, sed tantam, quantam Graeci patiuntur, discrepantiam, quoad milii
quidem perspicere datum est, non ostendunt. Etenim, si Hebraeae linguae Syntaxia cum Arabica conseras, pleraque tam arcte conco dant, ut nisi literis eas a se inuicem discerneres, qualem ex utraque pertractes, plane nescias, quod ex collatione Grammaticorum faciis adstruere, et per singula capita probare possem, si utriusque linguae concentum demonstrare uellem. Sed intra meos me continens limiates, discordiam quandam, si eam ita appellare fas est, in uerbis exempli loco adducam. Arabes nempe uerba sua nonnunquam cum aliis construunt particulis, quam Hebraei, suaque ex uerbis diuersis nonnunquam modo nomina derivant, quod Lexicon GoLi I euoluenti cui uis statim patebit, nosque a congestione exemplorum liberat. Ita Hebraei uerbum quoddam per a aut , aut sv construunt, quibus Arabes uel alias addunt particulas, uel plane diuersias pro iis substutuunt. Probe tamen tenendum de ea uarietate me loqui, quae pro hodierna linguae Hebraeae conditione se nobis offert, de eo uero, utrum haec discordia antiquitus quoque locum habuerit, iudicium suspendo. Non negandum tamen, quasdalii immutationes in Dialectum Arabum quotidiano usii irrepsisse, idque ex eadem ratione minime mirum, cum in uernaculis nostris linguis talia quouis sere die contin. gant. At quemadmodum leviculae hae discordiae externae, linguam quandam non statim diuersam efficiunt, ita nulla, cur nostris Dialectorum nomen denegare uelimus, ratio adest
Altera iam accedat uariationum earum causa, quas inter Dialectos saepius obseruamus, et quae peculiareS gentium ritUS concernunt. . Nihil apud diuersias gentes, lingua utentes communi, frequentius ae- .cidit, quam ut in uno eodemque ritu diuersas adhibeant formulas,
quas unaquaeque sibi domesticas fingiti Vt nunc alia exempla pra teream, de Hebraeis et Arabibus in his discrepantibus, pauca monebo. Certe Iudaeorum formulae solemnes, huic aut illi ritui propriae, satis
26쪽
notae sunt, de quibus Bux TOR vius in Θnagoga Iudaica pluribus egit, quorsum
preces eorum, formulae in surgendo, uuando, aliaeque, in quibus Alabes non eon. cordant, pertinciat. Ipsos imo ritus alio insigniunt nomine, sic inriete Hebraeorum , apud Arabes fere conuenit eum , sed lotionem totius eoi poris, ' et n, I ab lotio manuum apud eosdein sos sonat. 3 Ita in inscribeo dis libris , Arabes suum-ου ubique frequeutant, pro quo Hebraei aliam fori nutam substituunt. At cum ritus sacri apud Iudaeos aeque ac Λrabes non ex uno fonte de, - sumantur, facile in eorum administratione ustriatici enasei potuit. Notum enim, Iu daeos uel Scripturae S. praecepta, uel Doctorum suorum sententias atque traditione , Arabes uero falsam suam reuelationem, eaque, quae a fundatore suae religionis acce, perunt, in ritibus sequi. Vnum tamen Ens suprennim utrique ueneiantes, eius no .mine omnes ritus instituunt, usu aliam hic illic fbranulam introducente. Non quo dem me fugit, hanc' discrepantiam plus ad gentes ipsas, quam ad eorum linguam Iertinere , crederem tamen, omnibus rite pensitatis, cain quoque ad Dialectos quo. am modo referri posse; squidem obiici posset, magnum inter Hebraeos atque Ara hes apparere dissidium linguarum, cum ubique in ritibus suis, qui tamen ipsi nouin uniuersum ab Hebraeorum usu discedunt, alias adhibeant formulas, quas, si lingua eadem foret, ut nos defendimus, sine dubio easdem haberent. Ne uero senten. tiis nostris, ut saxis adhaerere uideamur, facile permittere possumus, si quis hane uariationem ex soleinnibus formulis oriundam, ad Dialectos optimo iure referri noli posse, contenderer, neque litem ipsi molieremiis, ea tamen obseruatione, ne id neget, ut ex eodem rapite contra nos agere uelit. Diuersitas enim harum formularum
noti inde euellit, quod diuersis utuntur linguis, sed quod usus hie illic aliquid
'ra dem ad ultimam rationem deuoluimur, ex qua unius eiusdemque linguae uariationem externam, quae ex Dialecti natura proficiscitur, cognoscere possumus. Totus nempe orationis ambitus unius Dialecti ab altera nonniinquam sic differt, ut eas statim disci lininare queas. Ratio huius mutationis traud dissicilis est intellectu , eum in una eadeinque Dialecto stilus scriptorum adeo diuersus ubique sit, ut unum 'ab altero statim discernas. Ita Moses a Iesaia, hie a Ieremia, et sic porro, Matthaeus a Lum, ab utroque Paulus sic differt, ut, si genio uniuscuiusque adsuetus, ins X, cuius stilpta legas, intelligas, .idque non in Sacris mimim, sed profanis quoque Scriptoribus locum habet, ut quilibet peculiari, sibique proprio uerborum neNu rus, glequas pertractat, describat. Hanc Auctorum differentiam in aliis R. p. BERNA Ri us
27쪽
stingue δε tous lar autres, quoique tous prenn nt leurs termes, et leurs ea resons dans I 'uque eommun d 'une wBne Lingue y Quod si ergo Auctores in una eadenaque Di Iecto suo dicendi genere adeo a se discrepent, ut unum ab altero statim dignoscas, quid mirum , si diuersae Dialem talem immutationem pei mittant, Scliptoresque a se inuicem discedant. Certe apud Graecos, diuersae Dialecti seriptores in toto orationis ambitu a se inuleem dignos euntur, ut mou appareat, utrum ad Ionicam uet Atticam, uel aliam quandam reterendi sint u Erg i nec ex hae causa lingua Arabica pro adulterina capienda erit, si Authores ab Hebraeis nonnunquam in toto orationis ambitu deflectunt, eum Dialectus hane diserepantiam sponte permittat. Nimis prorlixus essem, si, quae hue spectant, exempla subiungere uellem, firmiter persuasus, unum quemque mihi facile concessurum, tale quid in Dialectis accidere posse, abrique ut multis probetur exemplis.
Haee sunt, quae de Diale torum Natura atque indole, quantum temporis ratio. permisit, breuibus disserere uolui. Seio quidem multa adhuc superesse, quae hisce pagellis inseri, et adiici possent, sed quoniam haec scopo nostro satisfacere uidebautitur, ea, quae desiderari adhuc poterant, nune soposuimus. Constitueram quidem, ut generale aliquod exempliam, ad ii uod , quicquid de Natura Dialectorum liue usque proposui , commode applicari p0siet, exhiberem, quadruplicem orationem Dominicam, alteram Hebraicam, alteram Arabicam, Graecam communem, prout AIutib. VI. legitur, eamque ex Dialectis conscriptam hisce addere, easque omnes notis insuper illustrare , quibus dioersitatem , quae inter Hebraeum atque Arahi..um idioma intercedit, unice ex Dialecto oriri, nee ram notabilem esse, qua quae inter Graecos conspieitur, manu quasi palpandum dare uolebain; sed tempora me . festinare iubente , aliisque aecedentibus caulis, hisce nune supersedere
cogor, ulteriorem expositionem occasimae mihi opportu.niore seruaturus.. Coas saepius exeitat. Evi M. xxv N e. t. p. I. a. et alibi.