Opes sacerdotii num reipublicae noxiae? : Ex rerum natura, sana politica, et communi sensu generis humani examinatum

261쪽

11 Donaria ad templum Salomonis. etsconsecratas ab aliis tanquam sacrificium dedi suo Deo litatum 2 imo potius hoc consequitur Christiana religio non intendit opes terrenas ergo Christianus debet opes aliorum intactas relinquere, praesertim eas, quas ipse vel alius Deo in sacrificium obtulerat. Imo hoc potius sequitur: Ergo Christianus de opibus suis libenter debet dare concedere, praesertim Deo ejusque cultui, quo opes omnes tanquam instrumenta praeberi certus est Christia nus non minus quam Judaeus. Respondeo igitur quinto, Populus udaicus, cui ter Iugi ter. rena promissa sunt, cui per religionem erat concessum hysd is non quidem finem in divittis ponere, sed tamen illas quae mi tamen rere, cumulare,&affectum pre prosequi, is, inquam, PO 2 uri ''pulus tantam divitiarum partem, quantam Vidimus, pro ' fudit in sacerdotes Maras,' voluit hos triplo aut quin Cur Chri- tuplo commodius ditiusque vivere quam ipsosmet Et ζζ. hes quomodo Judaei hi non rubore suffundunt Christianos contemp- parcos quomodo non damnant Christiano raptores uim tibi

Juvat autem discrimina aliquot proserre, quae Observavi inter udaeorum animum' nostrorum ira inter

Hebraeos a

Primum discrimen populus hebraeus vehementer erat haho deditus substantiae terrenae adlisae erga Deum erat si piis iob iistine incredulus, ingratus, rebellis, atque in hoc demum nunquam incorrigibilis. Cum his omnibus vitiis, quae Valde inci opibu illtare solent ad iniquitatem erga Dei ministros exercendam oti d0'

nunquam legimus, Judaeos populos, aut Judaeos reges

P. Desing Opessacerdotii. Ff aut

262쪽

nis terras Pararunt sacerdOtta.

m Judaeos nobiles militesve insurrexisse in tribuni sacerdotalem, aut manus in eorum possessiones vel proventus injecisse. Ne de querelis quidem quidquam legitur, cum tanta onera sacerdotum causa portarent. Non leve hoc miraculum videtur. Contra, inter Christianos quoties ejusmodi querelae personant. Quoties sacerdotum loculis clam palamque nructae insidiae ab antiquo sunt templorum thesauri enfracti Z cetera, quae miserum est referre. Magnum etiam hoc miraculiam videri posset, si christianae religionis aliqua vis in animis esset. Secundum discrimen Levitae Hebraeorum intrarunt in civitates sibi sorte datas, non qua ipsi aedificaverant, aut expugnaverant, sed quas alii sanguine partas restau raverant, has dabant Levitis pugna spectatoribus. Contra, christiavi sacerdotes non modo multas villas, castra oppida sed & multas civitates sua industria ciere aedificaverunt, aut per suos aedificari fecerunt; quod pas sim in Germania nostra claris multisque Xemplis certum est. Rursus idem sacerdotes monachi permagnam Germaniae partem cultam fecerunt, ae prope dimidiam, paludes exsiaccarunt, tesqua Xtirparunt, fluvios coer cuerunt, terrasque iis eripuerunt. Idque non tantum ut

ipsi viverent pasceruntur, sed ut infinita multitudo omnis generis mortalium inde usque in hunc diem pascerentur. Exempla proflant hujus rei in Suevia,in Fran conia in Bavaria,in Austria c. quae in historiis legas. Tertium

263쪽

11 Donaria adumptum Solomonis. 227 Tertiim discrimen. Levitae nemini quidquam con stas. tribuebant, praeter eleemosynas pauperum, &decimas, adesbio quas de suis decimis pendebant summo sacerdoti. mibit a. ab ipsis accipiebat rex, nihil miles. bant. Nostri vero sacerdotes quanta pendant omnibus rei' rpublicae membris, a minimo usque ad maximum, vix ullo mula hominum excepto, incredibile dictu est, eddunt. Quartum disrimen. Hudari firmiter credebant, omnia, quaecunque essent in terra esse Dei propria, Hoh ii ad ipsum pertinere illa autem, quae populus tenebat ' considerabat tanquam exceptain decisa ex substantia sive tueriimpossessione Dei, liberaliter populo indulti, atque ex ζζζ'

k1dulgentia conces a. Contra ex nos ris Creopolitici contendunt , omnia Christiani esse sua, nihil Dei aut Dei ministrorum. quae autem ex euh omnibus reciduntur meo consecrantur ac Dei sacerdotibus dantur, aut ab aliis data his permittuntur, ea periis dicunt ac perdita esste,

cu futura diserimen. Judaei plerumque beatissimos , RI Q

R exis imabant, si sub sacerdotum Imperio essent sacerdotes

amabant.

Nostri aliqui etiamsi agnoscant, mitius se sacer P0'iιλφιdotum imperium, tamen dicunt hos noxios reipublicae xiosα- nollent humanitatem coli. rum ne-

Sextum discrimen. Iudae ex nulla tribu habebam Vnt spem veniendi in sortem Levitarum aut sacerdotum, sed , I dies P a perpe s0rtem

264쪽

sta Pars II. sim, I,

nunquam perpetuo ab ea arcebantur perpetuo tantum illis dabanthiis pendebant, nunquam veniebant in participium usus eorundem , nullus, nee ro, nec civis, nec mercator, nec pastor, nec eorum filii filiaeque, neque ullus pronepotum. . - . Contra nostri populares quotidie adscribuntur in

au mnes numerum sacerdotum, sacerdotii sorte proventinusque a misi perfruuntur. Nullus excluditur nec miles, nec colonus,sςri P r mercator, nec latro, nec eques, ne cerdo, nec

Jk ah nee stemina, nec juvenis, ne senex, C delic4id , nec robustus Quanti ex omni ordine reipublicae vivunt nutriuntur in episcopalibus, in praebendis, in sacerdotiis ruri, in monasteriis Virorum atque seminarum, in ordinibus militaribus . Quamobrem ii pspulares, qui invident aut nocept sacerdotio, sibi potius nocent suaeque posteritati perpetuum asylum apud sacerdotes patens prae- cludunt inconsiderate ut si membra stomachum praefocent.

γ, Septimum discrimen. Judaei agnoverunt Levitas die esse fatres suos, ex eodem parente descendentes, jUS-Mr00 tri dem gentis homines cognoverunt etiam ipsos parte sua nol'' hereditaria cessisse ac propter has causas non invidebant ,-- ipsi divitias, multo minus auferebant tametsi nunquam earum possent fieri participes ipsi. Christi*η C6ntia nostri quidem haec in nostris sacerdotibus ςςxd duo a noscunt; quis unim nostrorum civium crederet,l: ibu : sacerdoxes nostros esse Hotentottos aut rolcos, eum

265쪽

quilibet inter ipsos possit de nomine Vocare fratrem suum, aut filium , aut vicini sui filiam. Nihilominus cumprianum aliquis ex ipsorum rotribus, filiis, propinquis e D milia sua expeditur, ut ampliorem ceteris hereditatem Nlinquat, fit sacerdos aut monachus , mox dignus videtur contemptu communiin odio. Atque haec interim de udaeorum populo sacerdotii cultore sussiciant ad hoc, ut sensum hujus populi a sensu Cacopoliticorum longe alienum fuista indubitato videatur. Nunc ad alias gentes conVertamus animum, a religione vera sana quidem alienas, hoc tamen eis communi ideoque bono praeditas omnes, sacerdotii opes non BO cere reipublicae , nec esse contra sanam politicam.

SACERDOTII FACULTATE IN IMPERI TUR CARUM. inoniam non inventorem rerum me praebeo, sed nar 23o.e -ratorem, ludibrium deberem vel bardis, si de ui si 'mea penu quiliquam hortim proferrem, ex aliis omnia floribus reseram. Cumque nemo fere res Turcarum ita complexus est cum delectu, quemadmodum Politicus Anglus,

Rictitu RI IIT, qui apud Comitem Winchelsaeum Caroli secundi regis apud Turcas legatum Secretarium legationis diu egerat Constantinopoli, vir eruditus, politi Ff 3 eu

266쪽

αao Pars in s. II Opes sacrae Turcarum

cus ' rerum omnium Turcicarum praesens arbiter. Hoc ergo libro utamur , quem in vernaculam nostram coia Vorsum editor Augustanus an I 694 dedicavit invictisssimo nomini Maximiliani Emmanuelis Serenissimi Bavariae Principis ac Mahumetici imperii terroris.

Reu'sii. igitur secunda parte de OttomonNohen Psorte blicaa ιιr Cap. I. refert Lenes civiles Turcarum esse partem reli

mn distin gr0nis pilorum. Ex quo principioritatim agnoscere licet, .hri caput Marcem reipublicae Turcica consistereiorum in subjectione illorum ad religionem quam susceperunt. Atque ad demonstrandum , religionem ejusque ministros apud hos praerogativa gaudere, non esset opus plura dicere, & possem e reliquis recensendis abstinere calamum, nisi tamenin hoc gratum accideret lectori, videre, quomodo urcae hoc suum principium factis sequanturin exsequantur. Sicut, si semel Pulfendorssius profitetur, te ges naturales, quas sibi imaginatus est miser illius spiriatus, dirigi ad commoda istius tantum praesentis vitae, satis agnoscitur, quale ipsius jus natura es debeat, nec opus est altius indagare prodest tamen videre, quam belle id exsecutus fuerit.. ζ ἡ Ergo Religio apud Turcas est totum lex civilis apud

carum eosdem est pars. Codices religionis ipfbrum, Alcoranus y ὰ ἡ ' ω 0nachus sunt simul ipsorum Corpus uris civilis: Alcora aliud corpus uris, alias leges non habent quam suam religionem. Religio imperat religio rem publicam

267쪽

Religi es anima reipublicae Turcarum agi

Obedientia erga principem apud ipsos tanta est, non hedi si ob amorem principis, patriae, aut commodorum hujus '' vitae, sed quia est apud ipsos articulas fidei, quo re pei aribdunt, neminem certius obtinere paradisum, quam qui adimanu principis vel ejus mandato vita exuitur. Ricaut Pari L Cap. III. Praeterea Τureae, qui agnoscunt , se interris alienis ιό Izahabitare, agnoscunt etiam sibi necessarium esse , ut mus Tureastos in sui populi societatem adoptent. Ipsi enim soli non . I.

possent terras tam spatiosas tenere mine fit ut omnes unem ipsa-

omnium nationum homines suscipiant, si modo velint . 1 ' exteriore saltem habitu' moribus se profiteri Mahom, tanos, quidquid deinde in corde sentiant, quamcunque cligionem profiteantur. Equidem apud alias etiam nationes saepe alienigenae adleguntur in civitatem Sed hoc advertendum est discrimen cum quis Germanus in Gallia vel Anglia civitatis jus obtinet, dicitur Naturalia

pari hoc est fingitur fictione juris quasi natura ipsum in Anglia edidisset Contra apud Turcas, qui in civitatis jus recipitur, dicitur effectus esse religiosus , seu credens,&s elis. Idem ess esse civem ac estis Muselmannum sive

recte credentem Ric Tit. I. e. 17. Idem apud Romanos vigebat vide infra um. 344. Nullus est urcarum, cui quid rare familiaris a quies,tis es , qui non unum saltem alienigenam Muselman Tu δ

selytum laborat

268쪽

a a Pars II. s. II. Iustri Turcaruinpotestas, opes. 1. '. Religio Turcis est titulus a fundamentum juris potitutus litici Lex est apud ipsos religionis quocunque in loco diribili seu civitate semel aedificata est aliqua ipsorum Moschea dondisin templum ille locus dedi infidelitriis ultro ac per con-

ptione. ditiones nunquam deinde potest nisi cum dispensatione Ricaui. Lib. II cap. III. D. h.ei Alia est lex sive fidei articulus, eo omnes, qui in Γόu bello adversus infideles obierint, recte ad paradisum deferri, tametsi nullum eousque bonum praestitisssent, necatalla in re vita eorum congruisiet Cum religione.

SEU SUMMO SACERDOTETUR CARU Μ. Is omnium dissicilium causarum es arbiter, sive

est jude rem publicam, sive privatam, 1Vilem, criminalem, relibi '' β' giosam tangant. mussiti requiritur sententia, quam paucis in charta quae Felsa dicitur scriptam edit judices omnes semper secundum illam sententiam decidunt controversias, sine ulla appellatione. Equidem hodiernis urcarum moribus non ita sancta est iussit auctoritas, sed Qexistimant Turcae vim imperii ipsorum a pristina multum decidisse. Certumque est , hodiernum urTarum imperium neutiquam suis opibus consistere, sed Christianorum fere dissidiis non quod Turcarum religione essicacem ad quidquam ego agnoscam, sed quod hinc appareat, humanae naturae hoc proprium

269쪽

proprium esse, ut societatis civilis nulla possit locare fundamenta ni supra religionem, saltem imaginatione con

ceptam.

Proventus Musotio certi sunt in sit gulos dies ci ea r0Ven- quinquaginta florent. Mum Incerti sunt donaria plurima ab omnibus indigenis exterisque facta, praecipue legatis. Dein praebendae complures templorum imperialium ejus arbitrio subsunt, quas vendere quanti maximi potest .

DE ALIIS ERSONIS HIERARCHIAE TUR CICAE.CA DILES RER dieitur a Mussito secundus, O es qui totius exercitus Militiae judex est Sed i hoc mo Judi posribus hodiernis immutatum est Cadileskeri non militia bii 'he sed civilia judicia parenti uiom. Hunc sequuntur sic dicti AEO LAS, seu judices supremi per provincias, quibus subsunt Cadilii sive judices

minorum civitatum, majorum, Ire judices omnes inter personas religiosas ct sacras numerantur apud Turcas te sacerdotio sunt, qui judicia omnia ex Alcorano decernuntur , cissus isti sunt intera

I MANES sunt velut plebant, certorum templorum ac plebium ministerio addicti, ex quorum reddi tibus etiam ViUunt. Sub in nibus sunt Danischmodi sive et alcimanes, quis puerorum ludum mercent.

270쪽

uas. MOMASTERIIS TURCARUM. Mith, ' Mores istorum' instituta haud describana, neque ςh0rmn enim ad rem praesentem pertinet. Sed de diversitate, eo Tu ςι - , a lapibus reser N Ordines monachorum apud Turcas numerant octo, qui omnes uno communi vocabulo appellantur DERVIS II hoc est homines devoti, pauperes e. AEE VELA VITAE in praecipuo omnium honore habentur. Ottomannus I magnis eos privilegiis auxit. In praecipuis imperii urbibus monasteria habent admodum frequentia, ut trecenti, quadringcntique usque ad quingentos in iis alantur Monasteriorum primum est Conii in Asia minore quadringentorum monachorum , cujus antistes caput est omnium hujus ordinis Dervisiorum qui cum comitia sua hoc in loco celebrant usque ad octio eorum millia confluunt. DE TEMPLI TURCARUM.Liher 'i' ' Turcae erga templa locaque alia divino servitio dicatatem a.' valde sunt liberales, non maghisicis modo exstructioni bus, sed redditibus annuis, ac tanta quidem profusione,

s, fi m agri in tam amplo imperio sit, quorum fructus ac reditus Pli py0' religiosos usus ex fundationibus destinatus sit. Qi os

' '' iis eorum pudorem hic dixerim inquit auctor hic Anglus grata qui Christiani vocari volunt, is tamen modicam stipem nis*HxςR' 1, tyrorum altariis sustentationem conferunt, ouisiit