장음표시 사용
21쪽
firarii&Domani ratio existit. In Turcia, Frarium ex D narus sere constat quae ab aliis Principibus, potissimum Chri-Hianis, tum dia suis Subditis atque Servis Imperatori cons runtur: nemini enim vacuis quod dicitur manibus, in ipsius conspectum venire oceditur Magnificortiae id tribuunt, quod immensam secum trahit utilitatem. Laetam Soranet ius, cap. 7 Auisi Tradu ius m Turca uincibitii 438. eq. rava i Signore cento sessanta mili cudi di tributi, tensonidi di versi rencipi, ait auctor Thelluri politicine vi Constant of o m. ira eaque dona ex alto ac sublimi ioco,omnibus spectantibus explicari jubet, quasi Tributa subditorum. 6. cap. m. si s. In Turcia itidem qui habitant Christiani, vel Judaei, omnes Tributa solvunt; econtra Lege Mahumetana est cautum,nea Musilmanis ullum
2. Sic&AErarium Romanum, ex hostium spoliis,&M- victorum constabat Tnibutis Tametsi cnim Militibus, hostium Urbes vi captas diripere fas crat Publicae tamen Pecuniae an dirarium inserebantur a cum Urbes dederentur, aut pactione sponsione re facta, pecunia promitteretur, nil praeter stipendium referebat Miles nisi tanta Pecuniae vis esset ut stipendium propter egregiam militum virtutem duplicandum videretur. Eo 16.. Repub cap. num si Z Arno 2.p. c. Duel 3'. o c. Romani item, victis Populis latri parte multatis, Colonias egentium ac tenuium Civium mitteredibilis tum utilitas tum gloriano accedebat. quod late exequitur Bodinus aecan. um. OA.
ita ut nulla extraordinaria collatione uerit opus usque ad Bet
ium Civile. . P Aem Oncessit. Unde Lucanus lib. a. r
22쪽
Eruitur Templo misitis non latam ab annis Romam cem Populi, quem Panis a Neaea, em dederat Persis, quem victura a Philippi: si tibi Romas a Pyrrhin trepidante reliquit, sec. a. me Diinianio mutabili, immutabili Regni Gallicanis multis agit Tholos n. i. cap. a. num. 13. que ad D. adhuc latius Uuidon generat de Finances; quem tractatum legisic haud poenitebit.
OIrca Aerarium triplex inspectio occurrit quom doncmpe reditus Principatu destinati, intconservandi i intromodo augendi, necessitatasque tempore alii conficiendi S demum per quos Aerarium siet administrandum. I. Rani Tuta AE R Anti oNfERVANDI praecipuus modus, in bene, parce 3 collocandi consi- ratione Parii monia quippe pes atlget: μογγb. 7. p. t 7 magnumque, ut proverbium habet est vectigal.
Oraculi ergo ei loco lit illud Poetae:
Recte Maecenas Augusto: Divitiae magnae, n5 tam multa accipiendo,quam non multos sumptus faciendo colliguntur. Dion lib. a. Expeditissima augendi census ratio est, detrahere sumptibus, inhibere largitiones. Dagna omnino est quae huc transseratur, Philosophi veteris monymi monitio, ad Theodosium Augustum
23쪽
eiusque filios, de inhibenda largitate relata a Clar s.
Marq Frehero, tr. .ri mar ad u. lib. i. o as uba inter caetera ita ait Si largitio immoderata servanda prosta, derit, opum defectibilitas nullo vetustatis more poterit iam necessitatibus subvenire. Qi iam obrem Paestrum nobis est paulisper providentia referenda, quam in rebus egenis habuerint, vel quae nunc in tanta facul latum licentia videatur. Afflicta Paupertas, in varios scelerum conatus accensa, nullam reverentiam Iuris aut pietatis affectum prae oculis habens, vindictam suam malis artibus commendavit. Erit igitur curae Prudentiae tuae, Optime Imperator, repressa largitate, S Collatori prospicere S in posterum Nominis tui gloriam propagare 6 c.
1. Omnium administrationis domesticae generum commune est, ut inprimis consideretur, ne impendia fructibus sint maiora. Ar ot lib. a. Oeconom a princ EO, itaque, quod ait Iohan. Mariana 3. d. Inst. Reg. cap. 7. Principis cura referantur, ut supervacaneis sumptibus detractis, modus vectigali. bus sit. Et quod frugales homines praecipere lent,in procu randare familiari, cogitare diligenter; ut expensae publicae, si non minores, certe Regio censu majores non sint unde cogatur versuram facere, auctoque indies foenore effunderet in
perii opes Magna prima cura esse debet, ut sumptus singuli, facultati,in copiae sinat exaequati uatio Vectigalium, Mero gandi necessitas inter se congruant ne si modum excedant, Respublica majoribus malis implicetur. Si majores multo Vectigalibus Regii sumptus diuerunt, haut dubia pestis consequetur: viva indies tributa imperandi necessitates, aures Provincialium obsurdescent, animique exacerbabuntur.
24쪽
r. Hic peccant plerunque Principes ignoratione redituum, tabularit m lite accepti: expensii cui incommodo inge nioso invento medicinam adhibere conatus est illustrissimus Belgii Heros, Mauritius Auraici Princeps; qui tractatu singulari, Aulicam oeconomiam ad rationem negotiationis docuit accommodare. l. a cho se a laque liel Monarque pulse Occuper a cogitation plus proprement, qu enla dispensationdis se Finances y a speculation qui uisse scivir auagranes de plus patieus campagne poetar 'ematre, potar 'en
tretentrieurpens es, cur se retire hors de sol, pui spour 4 avcir, quel universite de cursieniers non pas ct treleur coeti Di avarice, a cela est lutout indigne auia Princemagnamine; mais poti dis poster son es prita uiae iuste dispensation deson revenia ut eleganter scribit Auctor dii Secret dehFinances de icat ad Fr C sol. Regem. Considerandum ex sumptibus qui impenduntur, quam multi sublati nihil detrimentum adserant Reipublicae, auctoritatique Principali. Hic vete seponcnda est cumprimisas ctatio externa Reputationis , magnitudinem destruens internam. Et sic Alexander Severus, Urbem Irovincias de Aulam suam, purgavit hominibus non nece Tariis Malum pupillum cise diceias Imperatorem, qui ex visceribus Provincialium, homines non necessarios, nec Reipublicae utiles at ret Lamprid. in Cus vita. Ideo Salaria, quae otiosos vel inutiles
accipcre videmus, sunt subtrahenda. Nil quippe sordidius, imo crudelitis est, quam si Rempublicam ii arrodant, qui nil in
eam, sitio labore contulerunt: quod olim dixit Antoninus Pius Imperator tes C uoltu. l. m. i 7. Non quidem parsimonia publica in eo vcrsatur, ut servi domestici Reg bus eripiantur quod sine Majestatis ipsius contemptu fieri non potest ea res enim Peregrinos ad Principem aspernandum in Subditos ad deficiendum excitare consuevit quod olim Ludovico XI.
Francoruna Regi legimuο contigisse qui cum Elamilia fa mulata
25쪽
miliarat famulatu Patricios ac Nobiles exegisset, fartore pro Feciali, tonsore pro Legato, Medico pro Canceilario utebatur: is etiam ut aliorum Principum magnificentiam procul caret, cultu ac vestiti ordidissitimo utebatur pileo praepingui. imagunculis cochleis squallenti, veste lanea vilissina pretii
ac tetrici coloris Bodin. 6. cap. r. n. 6 7. Sed tamen ossiciariorum innumerabilis multitudo, sumptuum re luxus prosilia magnitudo, quae ubique fere excrescit in infinitum, admodum est revocanda, quadam ex parte circumcidenda Debet quidem Princeps omnia ad splendorem Imperii reserre, neque infamiam subire tenacis aut parci. sed tamen convenit diligentiamJudiciumque adhibere, jompam semper modulo metiri Pro vinciae, subditorum 4 re paupertate Provideat
omnino Princeps ne otiosi homines&inania officiorum nomina,Metatoiu, Historicoriim RegiorumSacerdotum, Consiliariorum extraordinariorum annuis falariis Rempublicam ludibrio praedaeque habeant, nullo praeterea proventu Maria- , s. cap. 7. De Burgundia scribit auctor du Seeret des Finan- ces; quele revenia anciendes Ducs de Bourgogiae nesseroit bastant pourpayer a molli des gages defossicier quiysonide present in eptu deic. idem obr. r. l. s. asseverat: qu ilaimeroi tropinieux es gages de totis es ossiciers noti vellement crees en e Royaume de France, que totat e reventi ordinair: extraordinatre de a coiironiae, durant les temps dubon Ro Louis r. Et cui ergoadmirandum videretur, quod ibi aes alienum exactionesque pauperum Subditorum inim-
. Sunt porro luxus circumcidendi in Principis Aula, mul tiplexque pecunias effundendi, inutilis equorum, an im csimilium apparatus obstinendum a Peregrinationibus onaginquis, in qua pecunia multae insumuntur pro commeatu temere non suscipiantur Bella, quae non solum AErarioruin, sed etiamsubditorum omnium facultates brevi tempore ex-
26쪽
ha trire post ant omittantur Edificationes: Opera quae potias habe tu aliquam vanitatis ostentatione:aa,qua: n utilitaten
aut cominoditatem Reipublicae adferant. In omnibus frug litas: parsimonia, atmie regula rationis confer Vetur. Et semper ante oculos ejus qui praeest versetur; non convenire supra Vires redituum ordinariorum facere sumptus in ut privatim litemque sici Principem suo pede semetiri oportere quae Vet batim cribit tegorius Thologanus 3 d. Repub a a V. Non expleat hiantes adulatorum cupiditates. Non perdelitias aut sumptus pecuniae illudat ita Bonis Publicis utatur, ut cum Nehemia vere dicere possctit, cap. s. Ego aratres mei
annonas icti provenites qua DucibuS debebantur, non comedimus. Dirces illi primi, qui fuerunt anto , gra erunt
Populum Ego autem non feci ita propter timorem Domini Dei. Notet duo praeci ara apophthegmata Cardinalis Petri Aldobrandini: Quod Mensae magnificentia, non Luxuriae apparatu, sed Temperantii sit definienda magisque laudanda sint Masinissae Regis quam Cleopatrae ultimae Fgypti Reginae, meni rum ornamenta. Et quod in excipiendis amicis, non sumptus debeat pectati sed decus Henr.Farne Q,in apopht Aldobranduit ii num . si . Non summam putet Fortunam in luxu, ut faciunt Reges pueri juvenesque ignari qui eosdem hic persuassione corrumpere solent vid. Nota an.
uteri in Florileg parto fol. 3. C est uisespece de pusillanimite a iaci Ionarques, in tesimoignage de ne senti poliat asse ce quil int, de travaille a se faire valoir&jaro stre par depenses excessi Ves Mira. d. Montagne,3 de es ais. cap. 6 Lmthi 9: i. Intelligant omnes Principes illud, quodo in Ludovicus XII. Gallia Rex, solitus sei pronuntiar: Sapienti Regi, fartus csse nihil debere, quam multa largiri Pau Ioviin, in Elogiis Cavere debent Principes me dum liberales es e volunt, de bonis Reipublicae largientes, ambitionis notentur; acta eorum a Successoribus revocentur. Gregor. 3.
27쪽
de E . . num. 2 in Juvene Principe nimia liberalitas, magis ilia: navaritimi vin peranda Linde F dericus 3 imp. cum filio Maxarari iano strena loco mi natat patinam plenam pomorum pulcherrimorum, ad uitis aureis Rhenensibus X X.&silvi: n pecuniam interco in ilitones abjecisse, poma custodienda tradidissi re civisset ita dixit fatis scio, Eraeui dici ne i sali:oi sitim merdria ex ecflo M an or Icoster libr. I. numer ici Quod non vanum auguraim fuit Maxaemiliani enim con t Somnes, pecuniae deiectus impedivitiae Gou-vernetis sciet enfancedes Princes, qui epicquentaleur imprime ceste verti de argesse, ae pre client de ne sica voirrien refuscet ouils regardent plus leur proti fit, qu acet ab deleur Maistre, Oaal sentendent naala qui sis parient. lest tropai ed imprimeria Liberalite in celux, qui a de quo urni az-tant qu' l. 'eut aiax desipen d au tria Mich de Monta n. . 6. I. si 1 fatius est Principem scire ius suum cuiq; tribuere cuiq; relinquere quod suum quam de publico dare liberali manu. 3. Itidem non minoris est Magnificentiae manus continere, quam multa aedificare Nec enim laudari quamvis honeste suscepta possunt opera, si, quae in ea pecuniae conferantur, per rapinas&CiVium injurias comparentur Quapropter merito reprehensius suit Robertus Rex Neapolitanus, quod cum magni sicam Neapoli domum aedificasset ad cςdendam comportandamque e Lucania materiam, avare: impotenter Civibus subditisque suis usus suisset Iovian Pontan d ma nium cent. cap . O atra vero gloriosissima est praedicatio Friderici
Daniae Regis; qui cum splendidissimam Regiam Kronebit gum, incredibili sumptu aedificasset, dicere solitus est molle se eum lapidem in aedificio suo tolerare, si quem subditorum
suorum numo comparatum esse scirent Hermanirch r. disput. d. Rep.r6 L Ac, N. Splendidae superbaeque a discationes eum tantum Principem decent, cui tanta sunt opes
ut parta pace ac praemito stipendiisque omnibus, quae cuiquοῦ
28쪽
iuste debeantur, distributis, ea opcra moliati I. Oui , ctigalium ac tributorum multitudine Plebem oppr init, ut nanium aedificiorum substructionibus gloriam conqir irat; profecto uae Tyrannidis indelebiles notas ac testimonia posteritati seinpiterna relinquit, se Civium Canguine sua caementa madefectile. Domus aurea Neronis, Urbem fere ambitu complectebatur at paulo naomento est collapsa quippe u Minnocentium Civium sanguine extructa crat Sorin o. cap. a. nu . 7t.9 7 insuper Edificia Publica a Principe caute sunt truenda ne sicilicet error in iis commissus, atque omnium hominum oculis expositus, praeter odium subditorum, contemptum ei pariat, prudentiaeque diminuat famam apud Omnes. Sic non magnificentia laudabilis, sed in lana fuit profusio Regum AEgyptiorum qui Subditos suos perpetuo grav/runt extruendis informibus Pyramidum molibus Vinc. Case pro quotidiano solummodo operarum obsolo, decem millia quingenta talentorum, in Regiis computationum rationibus expensa: indeque ἀπο των πυρων, id est a tritico quoniana propter operarum ad id coactarum infinitam pene multitudinem, universum AEgypti triticum eo loci devehebatur ita adpellatas fuisse, notat Nicol Leonicus Thomaeus, d. var. hiasor. bb. I. cap. I.
6. Sed ne praeceptis fallem,decretisquePhilosophicis pugnare videamur exempla aliquot Regumfugalium proponemus 'nter quos sane agmen ducere videtur Henricus Magnus Galliae Rex, ante paticos annos detestabili dolo inici se- Tempore namque Henrici , millies centrina nuribus scutatorum aeris alieni, Regnum Obrutum erat Pterre Matthi u i Grnrer troub sol mihi io. Et tamen Parsimonii, isti militateque sua effecit Henricus 4 ut adhuc magnum Filio reliqueritThesaurum, hocque illi maxume lacidi dat Petri se lata
theus, quod Aulae Mensaque Regiae diminuerit expensas.
29쪽
Desti premicrvo; quia re rme a dis lution des grandes
tables tequelles b ubs te Regne de se predeccseur , seri biolent celles, qu in dresse auxilii sthmptueri x sacrisce de Dieux plussieurs estimans, non potavo ii faire paroistre a grai deur de leur revenias, que parces excessives despenses h o rde muric libr. 3. narr. . . l. sa8 Carolus itidem ejus noni inis CFranco-Galliae Rex, amplius quinquies millies HS in Αἰ- rario reliquit; qui tamen amicta Regni opes, rarium Vacuum offendit quoque is idem Reipublica: lcbita exolvir, praedia publica redemit, Bella maxuma gessit, Castiliae ac Moriae Reges imperio spoliatos, suis opibus restituit, nec pluo quam Annos VII imperavit. quo nomine adhuc alios Gal
Ita ut de divitiis scissicientibus acquirendis, nunquam despcrare debeat Princeps qui modo sumptuum diligentiam facem velit, de Parsimoniam rusticam cultam rem si ibi non persuaderi sinat. Aliter qui faciunt, ii cum Pompa tripudio perire gestiunt quod olim dixit ad CarolumVil. Gallies egem, strenuus militiae Dux Hira, tini Anglis in Gallia selicite: Pol tum gerentibus, is ab exercitu ut Regem de toto rerum ita aedoceret, ablegatus esset; nihilominus cum Cynecaei, aliatationum, conviviorum, aliisque iusimodi deliciis , totum tum occupatum reperisset Gassar Ens, Epidorp. ob 1 l. X, Hucque quadrat quod rcferunt de Henrico Glareano qui rogatus ab amico, quomodo vivere ac Valeret Ego, inquit, Principum ac Magnatum vitam vivo. Riter quaerente qua 'lisnam esse. Ego, ait, bibo genio indulgeo, interim in in nium ter sum: maneo. ' Eus, Epiri p. a. f. 2 3.
II. Erarium ambitione largitionibus exhaustum, pers clera suppletur plerun lite dc omnis Princeps prodigus, vel cNactor est, Velerit Familiare enim Principibus est, ut gentes, ad sublevandam inopiam,
30쪽
iniusta excogitent tributa, manus aliena inliciant rebus Vincent Case aii. d. ic. χ' g. libr. S. cap. IO. 'a' Di. oo d. qui misit prosundit, necesse est ut ferer puli sanguinem exsugat. Iohan Catan . . ad cap. il. Da. niel riuul ao. Sicque C. Caligula, cui persuasum erat; aut Frugi hominem, aut Caesarem esse oportere tandem exhaustus atque egens, ad rapinas animiam con-
vertit, Vari O&eXquil issimo calumniarum&auctio, num vectigali tamque genere Suet0u in ita,cap. G.
seqq. Sic indem Nero, divitiariam Sc pecunia fructum non alium putabat, quam profusionem; nec largiendi, nec absumendi modum tenens tandem nullio ficium delegavit ut non ad inceret , Scis quid mihi opus tu, hoc agamus, ne quis quicquam habeat. bueto t.
Sic EcdcRO esto, Norim anniae Duc Guillicinii Conquestoris filio scribit Banhardus de C rard, lib. 7. l. 8 .des hi ir de France te revenu ne sui soli ala prodigue desipente tu i falsoit. Pout a la quelle satisfaires, i impos it grandestat lessurie Pcuple coiistume ordinatre des Princes prodigues; tequel potar ba leni leur prodigalite, sciat contraiiacts d ex ger io ulter eur Peuple Prodigi etiam Principes,vivi volunt esse heredes sui,&Reipublicae, Subditorumque: mentem Heliogabal liabent; cui adhuc privato, cum quidam luxum illius admirans diceret Non times, ne fias pauper Quid, inquit, clius quam ut ipse mihi heres sim, uxori mei Lampridius invit. Quas tamen im pias cogitationes, inmentem venire Principis Christiani, nunquam est prae uinem