Christophori Besoldi, jc. De ærario publico discursus

31쪽

III. Vicissim vero Liberalitas, praesertim erga

benemeritos inopesque semper Principi est Xercenda Apost de Calde, iii, disco lo7. υ 8. eoque nomine Franciscum l. Galliae Regem merato commendat Bodi nus 6. . Rep. cap. a. quod personarum quibus donaret delectum habere S largitionibus modum imis ponere didicisset imitandus est imperator M. Antoninus Philosophus; Qui in largitionibus Pecuniae publicae, parcissimus fuit sed tamen S Bonis Viris pecunias dedit, Sc Oppidis labentibus auxilium tulit, ctributa vel vectigalia, ubi necessitas cogebat remisit. Capitoli r Merito culpabatur a Patres, filius Dionysii Siracusani quod nesciverat largitionibus sibi facere

amicum Plutarch. uapvbib. Ex contrario, impium iuxta ac perniciosum consilium sui Guilianorum: qui Aerarium Bellis superioribus exhaustum, quo suppleretur Francisco a auctores suerunt, ut patibulo reis cto, proponeret Edictum V omnes cuiuscunque conis

ditionis essent, vi quavecunque de caussa , vel debi.

ti, vel remuneratio iris, aut beneficii Rege impetandi, in comitatu essent, intra a . horas excederent Au,

la Thuan. λ et fol. 47ῖ co i Ridictita etiam fuit avaὰritia Persei, Macedoniae Regis; qui a Romanis Bello petitus, media ad sui conservationem obvia, ne pecuniam expendere cogeretur, repudiavit S ita semet perdidit hostem locupletavit parsimonia sua. A,. in Paul. Em m. 7.

32쪽

Quia homo homini est ambigo num is qui alteri non prodest, vitam hominis agat Idipuum victus est non sol trahat: tu abitare; sed iro comperto habere Vespasianus: sam incCen aliqua indo recordatus, quod eo die neminii iaci cii t ingem lcens dixit, se de vita diem perdidisse Nihil in virtute gloriam in retis , quam Liberalitas Principis attingit. - mque Ct arulis se sorbis olim

Quod commilia Proverbio ferunt Liberalitatem minus accipienti, quam largientis uctuosam esse hoc inprimis de Principe benigno dici potest cujus dona aliud nihil sint, ni livelut quaedam vincula Cervitutis. Sed accersenda ars quaedam Pecunia erogandae ei quippe Liberalitas Prudentiae consors, icia Relligionis vid Henr Farnes in apophth. Card P A Abran tit. io Falluntur quibus Luxuria specie Liberalitatis

imponit perdere multi sciunt, donare nesciunt. Tacit. It. I. his DeAlexandro Severo,Lampridius scribit Dies nunqua ntransi t, i lina liquid mansuetum, civile, pium faceret; sed ita ut Erarium non everterct. Beneficentiam Pi incipis Publicam esse volo,' cum utilitate Subditorum, Regnique conjunctam talis etenim si et longe esticacius Subditorum animos in ejus pertrahet amorem quam ullus Magnes attrahit ferrum. Contra vero, si ea quae in Publico liberal ter facienda eran , negligat, in suos Aulicos aut alios domesticos magis, quam Publicos homines beneficia profundat publice censebitur pro Iaro,&apud Subditos tum sibi odium, tum contemptum parabit. Earthol taec rem. Obi. .ca po Itidem quoniam Musae, qua horacila, non quae sint quaestuosa sequuntur indeque fere qui Musis sunt addicti, inanes&ab opulentia nudi cernantur Quocirca ut dicere iriasuevit Catadinalis Aldobrari liniis, referente Farnesio in apophth. d. it o.

nu. II. Principum Libcralitate Musae sunt depaiccndae, aliique in

33쪽

in artibus de scientiis omnifariis excellentes pulchre post de

Cal erint, scors o se eq. lnprimis, ut recte molaci Kecker- mannus, .polit. cap. 3 folyi ben cficentiam publicam exercere debet Princeps in duo hominum genera nempe in Viros egregie doctos, excellentes artifices, deinde in Milites eos, qui in iligni aliquo facinore de Republica praeclare meruerunt. Si enim Sapientum Sc fortium virorum animos sibi habeat addictos facile alios vel habere, vel negligere potest. a. Sane Magnates, animae, rebusque his male consulere videntur, qui in Pompas,in homines ind gnos prodige fiunt liberales interim benemeritos praemio, pauperes Subditos victu amictuque carere patiuntur. Religionis ac Sapientiae

Principes illi, veteres Hebraei; D vitiartim munimentum omniuna maxumum ac fit naissimum esse reputaverunt, Eleemo-1ynam, ac benignitatem ad Versius egentes Acm hi quidem res humanas propitis intuenti, nullae familiae, nulli Principes,

nulla imperia, opibus ac victoriis tam floruisse videntur;

quam quae maxumam egentium ac tenuit ira curam habuerunt. Sanctus Ludovicus Cassia Rex, octoin viginti rerum Divinarumin Humanarum Collegia, suis opibus fundavit: tametii centum ac viginti Paupercs qui eum consequebantur, humanissime, Sceodem victha quo seipsum quotidie iustentaret. Itaque mirum videri non debet, si annos quatuor 'uadraginta, summa cum sui nominis gloria naperirit ut hostibus quidem formidolosius, chartas amicis Deus Subditis, Sanctus omnibus haberetur, Nec omittendus estJacobus V. Rex Scotorum, is qui Rex egentium cognominatur qui cum omnes sui temporis Principes vinceret benignitate majores a men suos opum magnitudine longe supera Vit illustres vero familias, Imperia, Ci vitates cum Principibus , in exitium rue re, aut gravissimis calamitatibus Megestate conflictari vide mus quae tenuium bona diripuerunt, aut quasi praedam Miliatibus, ac latrociniis Publicanorum objecerunt Bodin. d. cap. 2.

34쪽

n m. 66s ct I. At incredulitas seculi 'nostri in caussa esse videtur quo minus Deo, ejusque promissis fidem habeamus: haq; ratione Divinan benedictionem nobis conciliemus. vel cum Tiberio . dicamus: Confido in Domino, nec deerit Pecunia Fisco, modo Pauperes eleemosynas accipiant, capti-Vi redimantur. Hi enim sunt Thesauri illi, nullis periculis obnoxii, quos ipse Dominus, Matth. . colligere jubet. 1 m. Gularae in apophth. sacru. t. d. Eleemos l. o I.

IV. Non autem minuendi solummodo sunt sumptus sed . nihil unquam de Domanio ordinariisque reditibus est alienandum. Ro a Valla, consi I. uum.iOO.fοἱ 3. γο i. Et hoc ii fiat, flagitium Dominationis esse pronuntiat lapmarius. F. d. a an cap. 12. Vnde non iniuria Mavaemilianum I de Carolol V. dixiste serunt: suisse dissipatorem iitricum Imperii, pestilentio. remque pestem Germanis nunquam contigisse Spirael. ad lib. s. Guntheri Ligurini Caesarem hodie tributa non habere, Monachos habere, Sacerdotes habere, Nobiles habere, Reges Mamicos, S socios S Principes habbere ait turmius.serna. 2.d Bello a Der Turc. perpe tuo ad n miser. p. . ii . Imperii Romani proventus, sub Fnderico Barbaros a adhuc biisse sexaginta tonnas Auri, prodit Schneide vinus . infit. d. cc si ab intest. subrubr. delucta iovi Fihi, num. s. satis impla pro ratione illius temporis pecunia summa. Harid cauta su runt Imperatores, qua, ne ii proventus ad alios pcrueis Ialrent, non praecaverunt. Inde enim Successeribus praecili sunt crum gerendarum nervi evisceratum est

35쪽

Imperium,f Aquila deplumata, ut caeteris animantibus sit contemptui S nihil sine propriis pennisessi,

eiusmodi alienationum line con versione imperii nunc heri haut posset ut disputat lapinarius simia ae loco. quamvis id ullus Psugnas,in Oratia Rep. Germ. vesat

Unde apud Cassiodorum Theodoricus i Iribit inuste fugimus, quae suadet exccssus dum pernitiosa res estis

Imperante tenuitas. Et sicut nullum pia, ut es h u i

' rata habita tuerint generaliter Onania, quae SV Dei lis Civili bus, ve in Provincia gesta mimen , unum men

te cui concesserat omnia, rinibus Resipublica paces Bello

salVa est, Imminuere summas et e . . . a

Ttita Neronem an cuncta Vectig:

locentesimam rerum venatum, edixit: Militare AErarium eo

subsid o niti. Quo resipiciunt juris nostri condisores, cum Icunt; Publicarum necessitatum, Privati A rari u ilita deposcit, ne commoda, quae domui nostrae debentur callid

QT inpossibile est, ut acris Tii: ,hoi ita

Respublica alioquin conservetur Militares naimque copassignato sibi salario inde percepto, hostibus resistunt

latores ab hostium incursionibus,suculentia ue: h: hi

36쪽

2De Trario Publico, Cap. a.

denique agros atque Civitates, a latronum alioque modo incompositam vitam sectantium vi cirruptionibus agendis excubiis detendunt. Muri atque Urbes instaurantur , Balnea publica procedunt; similia in bonum Civium fiunt. Et quae a Subditis contribuuntur, partem in ipsos, partim propter ipsos insumuntur, expetadunturque. DEI. I p. cap a Tribi ta sine iterela publice inferantur. Neque enim aliter licet coim servati Rempublicam, nisi pientissimae praestationes impo tentur in publicum, ex quibus Militares copiae nutriuntur, perfruuntur reliqui ordines attributis sibi falariis, denique omnia alia proveniunt, quae communem Subditorum conce nunt utilitatem Novest. σἰ. cap.a. Ex hoc item fundamento

Jesultas, tanquam homines Regni admini triandi imperitos,&qui non intelligant, quanti referat Principes pecuniosbses se notat Hieron. Conestagius i. de Pori a et con- une Zfoc m Is quod in Lusitania imperante Sebastiano Rege, per Leges suas, quibus Collybum, iem monetariam ad certam redegerant normam, Regi nervos expeditionum incide- Tu, reditusque Regni vehementer imminuerint. r. Attamen ad gratiam colligendam, indebitae exactiones sunt remittendae, Vel tempore publicarum calamitatum Eadiumque repentinarum, etiam ordinaria Tributa suspendenda Imperatoris Nervae occae exemplo: Qui Civibus Romanis, cum magna laborabant egestate, non tantum agros ad sublevandam Pecuniam distribuit; sed vestes suas proprias, vasa argentea, atque aurea, reliquamque supellectilem vendi 'dit atque aliis sum nra benevolenti erogavit, ut ait Dion Sicque asperrima in Sardianos lues fecit ut centies estertium pollicitus Tiberius Caesar, quantuna irario aisco per debant, in quinquennium remiserit. Tacit. 2. A . Sicque Adrianus infinitam summam quae Fisco debebatur, privatis debitoribus in Urbe atque Italia; in provinciis vero, etiam ex reliquiis ingentes summa remisit Spartian. Cum enim Sub-

37쪽

Si cursus Politici

ditorum Benevolentia, Principum Thesaurus iustodia exta

stat; Plutarch in Arato. eam Princeps ut retineat aut acquirat,

studiosa opera curare debet. Et ita etiam de PertinaccHerodianus Eribit lis 1 eum omnia vectigalia quae ad contrahendas pecunias Tyranni excogitaverunt remisisse Nisi enim saepius in turbato Imperio cum fluor sumpseris, rupturam consueris neque tu,nequeRespubl:ca poterit ilorere. Maremuis de Erenber . . Regni ut id cap. 7. num. 38. Idque nraxume observare debent illi, qui noviter imperiLm occuparLnt ne, qliod de Mithridate arguit Tacitus atrociores sint quam no- Regno conducat. Ita moris filii novellis Regibus Persarum, primum annum, pro aucupandi gratia, Subditis concedere immunem quod Ic Lacedaemoniorum Reges face e s liti fuerunt Herodot. . I Cmani item, cum Cappadociam j, mortuo Rege Archelao in provinciam redcgillent, quaedam ex Regiis tributis diminuerunt quo mitius Romanum imperium speraretur Tacit. a. Amal. Ob merita etiam SubditOrum, ex privilegio iisdem remittere, vel omnia vel a rem tributorum, ad equitatem pertinere videtur. Fidelium enim servitia perire non decet, sed in tristibus impensa recipere in meliore fortuna Caesiodoris vari epis. 3 2 quem vide. o a d. Nove 463. 3. Multum ad rarium contulerit, Quaestorum, Fiscique Procuratorum coercere peculatus,in scelera repetundarum. Diligenter curari debet, ne vectigalia variis hominibus privis, qui omnes pecuniae Via norunt, omnesque fraudes

pecuniae caussa suscipiunt,minuantur.sive Publicani ii sint sive ipsis cura Regiorum Vectigalium concredatur; qua peste vix ulla magis tetra excogitari potest Quam grave Reipublicae, bonis sit invidiosum, plerosque ad eam procurationem accedere exiiiccos, sine censu;eosdem intra paucos annos copiosos

beatos evadere a quibua prosecto exigendum esset, ut rationem opum quaesitarum ponerem eaactam. Mamn , tib -

38쪽

cap. . t 6 r. Ita olim Roma Cato Minor imulatque ila:-stor est . ulli tutus rari statim adni in illior ira scribarum, novam inllituit rationem P imus novo modo, non ti- tu in tantum tonorem sed Manimum rationemque coMaistratu dignam attulit, scribit irae id quod erant profamulis usus est partim corum maleficia arguens, patijm gi Orantia cccantes crudiens ita A rario Sycophantis exclusis, eoque pecunia repleto docuit licere Civitati,etiam absque iniuria, diviti este Plutarch in vita num 3 per tot ubi multa ritu digni ima occurrent. . Ad conservandum Reipublicae Erarium , pro axi mate&istud poni solet Ea quae Diadematis, vel ut vulgo Ju- reconsultiloqui olent, Domani sunt, bjectionis notam habent L. t census, tributiam potestas cai gendi&similla,

nisi paucis iisque urgentissimis de catis sic non solum alienari non posse sed 4 Majoribus alienata revocari debere. II pol.

ac lub. Princi cap. yy late es nervos P. Greeor Tholoet, an I. cap. 8 anum Me ita cuda ita aec mortua familia Vasallorum, ad Dominum redeunt; non tint aliis largienda, sic discn- far quod j lint, applicanda infinita donationes, ac largitioneSimmanium pecuniarum, indignissmais hominibus factae,.sunt rex Ccandae. Eo in. 6. cap. o. num 17. Et passim reperias exempla donation in Regiarum, quae a Parisiensi Curia revocatae atq; abolita fuerunt ex Conuan Cl. marius s. p.r, ita enim praeca Vetur, ne porro Proceres avidas manus, in publicas inliciant opes; corumque aviditas laudacia refrenatur. Quam paucos lane futuros esse puto, qui a Principibus petere, aut ultro sibi oblata capere velint, si aut revocare posse putent, aut rationes reddere cogantur id siccutus Henricus te

tius eo nomine Rex Ca lallae, qui Vectigalia a Proceribus occupata, memora bill, sed aliquantum violento eΣemplo,libera

vit quod apud Marianam, a Regis Ins. cap. sc os Videre licet. Hoc idem urget auctor du Secret de Finance, qui iu

39쪽

epist. dedicat Galliae Regem omni aere alieno liberare spondet si vel decima pars largitionum Malienationum illicitarum, GVocaretur. Nero effuderat bis: vicies mille sestertium: Galaba igitur Imperio occupato, cum pecunia haberet opus, in publicum appellari singulos jussit decim parte liberalitatis apud quemque clicta. Ubi Tacitus Justissimum, inquit, fuit, hoc inde repeti, unde inopiae caussa erat. In Gallia quo Aulicorum hominum rapinis obviam iretur, Legibus est constitutum ut dona Principis irrita essent: nisi scui quid dono datum fuerita Principe, donationum tabulis, antecedentes majoribusque suis factas largitiones complecteretur. Item ut largitio nulla a Principe facta vim haberet, nisi apud acta Rationalis Curiae insinuaretur quae Lege jam pridem obso

IRA Rii Auan Noto P alia est,qua semper, dc qua summae necessitatis tempore, uti Respubliaca potest. Ita priori cas i, omne Subditorum grava men detestamur in postera ori vero, nec Satatis, minoriae vel maior sit, ratio haberi debet ne Subditougravemur magis, quam pro proportione necessita,

tis Mala autem extrema,remedia quoque mirema exi, gere videntur.

II. Alias abesse debent ab Aerari puritate,omnia compendia Simmac io vis S . Oraculi loco sit illud, quod lim Pertina Inmperator addidit cuidam S natusconsulto : Sanctius esse inopem Rempublicam obtinere, quam ad divitiatum cumulum , per discri

minum

40쪽

De rario Pullico, Cap.

trinum atque dedecorum vestigia pervenire Cipi οἱ i. item istud Tiberi imperatoris Atirum cum lacrumis querelis Sub litorum collectum , sibique

oblatum, adulterinum venenosum ess e pronuntia ivit Smion Oulari u apophth. Sacris , tit. de Esi Osua, sol 6 r. Procul dubio Daemonum instigatione praeternecessitatem Sc supra modum trabilia Xaguntur. Q aod exemplo dochii Deus Eduardum Anglorum

Regem. Cum enim Tributorum Populo in positorum eXaciores, ingentem aliquando accrVum eius pecuniae

colleciae, delectandi Regis gratia coram adduxis ent; ille subito Daemonem circa ipsum acervum lil dentem visere visus suit ob id que huiusmodi ccuniam ut rem sunestam abhorrens, illico auiserri ab oculis, restituique Populo iussit. Foludor. Vergil. lib. 8 hi . Austi Felices sane illos Princ pes csse puto, quirinalos Spiritus circa, item pecuniam semper Oberrare credunt, etiam cum illos haud vident.

i. tium Romae inter Cardinalis cilluluam domesticos quidam dixisset, hominciri valde litterat una in Urbcm venis se; alius quaesivit, quas nam ille litteras haberet aut ametiet B cspondente alter, Hebraicas Graecas Latinas ille A intarias sive Collybisticas malina ii quit, G. Ens, Ppῖδε piae. libo fol. 1ss. Ai has litteras capti linculatque, qua magni faciunt quidam Principes, rc quas pod illo sit ultifiunt magni Equc olim quidam Hiis anus, uno scitive verbo docuit, compi chenditque omnes. Nam cum Fcrdinandus Arragonius, Neapciccs cx, novi Portorii commendabateaccgitationem , hujusmodi quod erat , Stircndium qui de Regio