Joannis Heurnii,... Opera omnia tam ad theoriam quam ad praxin medicam spectantia... Iuxta Otthonis Heurnii,... tomus Secundus

발행: 1658년

분량: 512페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

Commentarius

praelathie venae sedione , seritque illarem internam ; quia per hanc utraque materia, & antecedens vi coniuncta oracuatur. In hae pleunti de inferiori utiliter eluam venae sectio adhibetur ad cauta antecedentis euacuationem vel reuulsionem ob namen torum rectitudinem. i s tamen totam cauam venam exhausi is,quam H materiae conIunctae euacu

t opςm,pet venae io in deueneris. At. purgatione cauis ipsam coniuntim tollis. Oteres ellebori succo, ii semine,alii radicibus tantMutebantur:tandeme petientia, ratione edocti, solis rustibus utimur. Ellebbiu, Elleborus albus maxim parit symptomata,ς' uu sio- .s letatὶ eo utentet soriantur. Huius scriptulum inii stimila vel potione,int diluto exhisebant ; crallia . euacitabat vomitu. Hoc iaculo eius uses suspectus est, quia ab eo plurimi incommonem inciderunti Siacens est:valet ad Matianas,ad affectus umhei melancti icos, ad tuendam iuuenilem aetatem: ad cunctos morbos contumacea,melancholicos& pituitosos, ad viiij cutis, ad gatus,ad x innitus auri m. Uὸam eruditus medicus ad quartcnam exhibuit semunctam, '&figiesssime liberauit aegrummam seu stra & sine puta

res 'ad medi inepta 'ehementissima exhibueri fit Nain quemiam Mum superius summo iudicio clysi res adhibuisiit ahaec medicamenta optimis distinctiq-nibus circumscripsit. . Elleboro itaque . nigro educit Hippocrates .c uita coisi qmm sev iugis inferio- ris. quia veti simile est Ἱpsalu materiam crassam esse, is tenuior Ais 6pόtius in altiores fui stet .elata partes,qclam instri ores .Hac enim materiae clipeisit te diastinguit Hippocrates angina aestivas,ia est veras, abhromatibus, id ςst sol iis: quod in angina aestina ateri tenuior aό ylt, ira etiam vena capillares guttutis pertingat .sed in liyemali,matetia crasses iii laucia bus haeret. Praeter amem elleborum &peplim,dicit

Hippocrates alia quoque exhiberi postp:vt Alliculos

senae in decocto prunordin maceratos .Et Galenus hic. .

hseram, &medicame tum ex colocynthide praescribit. Meminit etiam Hippocrates coloris. ita quidam atrore cassiae offenduntur,licet alioqui sit innocenti Lsma, stelicissimeque aluum mouear. ut sume cassae extinctae semuneiam: ein hauriat yncias fres decomprunorum cum folliculis senae: purgabiitvr sne ullonaxurae detrimento.dicet quis, a. Aphόr. penultimo, ubi dicit Galenus, non minimum periculum est in ac to morbo 'tipharniacomam ea calefit,& febris stigi- .da postulat. Huc accedst quia Hippocrates libro Defiactuosi in calcis stactura praescribit quidem ellebo-

Ium,moEo, inquit,absit febris. sed ip casa praesentis .

Aphoti sint i pqssibile est abesse febrem,c sebris .stvnum ex signis pathognomonici pleuritidis. Em .go non.solum non praestantissimum erit remedium thabet Hippocrates, ellebotus ad inferiorem pleuritin dem,sed plane noxiu'. Forte dices, qliba Hippocr*xes non negat liuiusmodi conuenire purgantia in se- . bremam,ve dicit Galenus in Commentario, It cecubigneam sebiis caliditatem non adhibeam's purgantia, adhibemus tamen propter humores ipsun facientes, ve

maior ex noxioru hum euacuatione sequatur vi

litas, quam sit detrimentum id, quod necessui' ex purmacis purgantibus accidit. Ideoq edicere Hippocratem raris Pharmacia 'tandum in acutis .: idquocum magna phe editatiune. Sed conita , Galenus

circa finem ruitus dicit, considerandum ess mediconum sithomo idon . apharmatiam . nam, dicit, sunt tenta& Instara , vel supra modum calida atq isnea existunt, Inchminori purgantia priscribun uir

Atque hic aliqua est viscerum inflam alio. Propinhas discultates hecte hic dicit Galenus potitia

elicinus non sierit naturamque linorantis expeteus tu i ii , ad medicamen tum purgans te com 'Vide dum quibus quoe tempore ellebortis albus

detur: nunquam ad febres dedit ellebessim Hipp. de copiosiore diaeta & potu humectati alit 'debet cor

pus.

Hi PPOCRATIS TEXTUS.

X1 I. i eram Gisi pharisa iaberat quis tisanam a serbendam exhisere oportet, nee 1 Tradita curatione pleuritieis, redit ad cibi e hibisionem; eius nimirum qui pugnat eadem ratione cu' mu bo, & naturae studet:cuiusmodi est ptisana. Qitonsam autem messicamenti vis est attrahere humo

rem pectantem; naturi vero eundem attractum persiperiόra, vel per inseriora excludere: medicamentum mala sua vi Ventriculum tabesectat: is ergo firmetur . Vide Galen. 'De si mentis: ubi de priis dc malis , &hordeo. . Mali usum tibi descii sit, ut eo bilis ardor extinsueretur; &vis yentriciali collecta , ad excreti

Rem excitaretur. Cardio mos enim & υἱ χα ventri

culi, in omnibus moibis acutis sunt funesta. Ob eandem quoque cautam hic praescribit post haustum' purgaptis medicamenti ptisanam: quod omne pha macum deleteriae cuiusdam ficultatis se particeps, ventriculoque Eceitis oti infestissimsi. Praescribit,inquam, sorbendam ptisanam, ut testituatur velitriculio ificium I demulceatur ne videlicet medicamen-ttactimonia stimulatiis ventriculus iii sympathiam trahat celebrum: quo a facile fit, ob generis limilitu dinem, &vasorum communitatem. sic cassiae bolo deuorato, exhibendum est 'iusculum aliquia ad confirmandum os stomachi : est enim cassia ventriculo ingrata, etenim ipsum subuertit, & nauseam parit. Bene ergo cassiae subiurigitur aliquod iustulum: non ut ipsi tantam diluasut in fundo ventriculi,ne natura famelica inde nutrimentum captet; sed ut illud te tum cassae eluatur, quod stomachi patietibus illinititur : Mulierculae etiam passim exhibent post haustum

medicamentum pomum acidunt vel acerbum, ad confirmandum os ven riculii & roborisdum ventriculum rvt collectis viribus, humorem vi medicamenti attractum excluaat. Hinc facise constat, quam pyx ceptorum Hippocratis sint ignari, qui non pux δεῖ exhibendum iustulum ullum, ante quatuor hora sumpto medicamento : quod putent aliquam Vim sumpti medicamenti dilesi& infiingi;& iusculum iblud infici qualitate pharinaci atque sic in venas at ctum multum detrimenti adferre. Docet igitur Hip Gates hoc Aphorismo, A purgantis medicamenta potu ptisanam supersorbendam: sed ubi purgati ac x

313쪽

Commentarius

ouinto morbi die status fit futurus, nec solo potu M--esistere possit, talicius, dicia, ineunte morbo pilla nam dabis, & non quarto. nec tertio die sorbitionem inchoaueris recte. Ita, dicit, siqui quinto, sexto, vel septimo sorbere incipiunt, Elluntur: modo ante hoc tempus crisis non fuerit peracta. Id est, nisi intra illud tempus certamen natutae & morbi sit in procinctm. Per crisin, dicit Gale

XVI. Sia eadem rauuio vel prouisio esti his, q Iis iam L Hiis pras ripia est. Aedesorbitionis aecessione 3 ita semio.

illis inde ineumibus morbi cum ros 3 inedia eo fecerint,pivi eque exhalingerint, bidum, triaram, aut eo plus etiam, ita seisitiones exhibendas esse σpotiones: ae fore se ob eam causam illisue consenta neum esse videtur, quodincidentes magna inedivus mutatione, maxima quoque mutatis fortiter sit op nenda. 7Sane quidem fateor, J mutandiratios' recte comparata, qua non est insea modum sed tamen conuenienter buique natur mutationis progressus adiungere oportet εἰ ct ab ea mutatione, ciborum

i Qui ob vitium infirmitatem, metum pliana uti debent, ineunt pleniore victh sia1 tenuiorem conuertunt, perse orante morbi hi xi . . u i Redit ad medicos,qui sne distinctione de ptiu, Qui intestis viribus,cum securi te, ΤΠ h Ghibitione dicebant. Hi ineunte morbo inetariis, ubi dicit , quibus ineunte morbo sorbitionem , ,3 1a eii,ae ratione studendi naturae sexbitioRH Nee inte. qui iivse,ita sentio. Quia προ νηί V Ux ς b aduertant,quasdam na

HIPPOCRATIS TEXTUS.

x VII. a chine iam ct de potione qualu csque bonissentaneafutura sit , et earumisicilicet quari 1 pra-

septa trademus,eadem quoque mea i ratio est.

esse;alias vero in septimum diem inediam perferre. s Nimirum ut ita faciant. 6 quasi dicant, aequali contrariorum excessu,

contrarius naturae excessus est abigendus. Sic argumentantur: aequali cqntnriorum e .eestis,contrarius naturae excessus est abigendus: Ergo, quibuscumque incidit magnaicorporis mutatio ut fit dum quis ex temperato fit intemperatus in iis magna est opponenda mutatio.Responὰet Hippocrates, v di. id quidem recte fieri in aliis remediorum generibus, a Haec genuina ubique Hippocratis est sententia. sed non in diaeta. nam quando de diaeta agitur, om- si breuis sutura sit morbi acuti nistoria, ut si quarto nis mutatio cuique naturae peculiati est adiungenduvel quinto die finiet ut, & si via aegri vires sint fita quod τὰ ανω puet 4iu inediam serr mae, sine infirmitatis metu, inedia vel potione ut non possunt. inelictati; velox blitis, quod cuiquςς Ruςpi x in Dippricli TisTpYTvs Perduret usque ad vigorem. sin longior latura fit H, II VERA II b d EXI viniorbi historia, vel si aegri vires non sint 'clidae, ut x ix: , Mά b λά , ,I Δ, ἡ μὴ ἰράς -Τή - , si adst metus infirmitatis,statim sorbeat ptisanam, t ι; , . Abia, is, δ' o Pintegris viribus veniat ad crisin ; ne si ineunte morbo inediam praesci ipseris, postea cum aiu crisin Ven- - . , tum fuerit c ut quarto vel sexto die J cogaris cibum. XIX. a Ergob mari sentient incommoda, nisi π- dare.sed tamen, siue potu, seu sorbitione uti debeat nenienter mutatio iis adisdiatur, wDme apt3'. x 'ciuntur quoque seu iaΔηturqκ Lib 3.vini,meliciati,aquae, oxymelitis. a Periculosa est omnis inconsiderata victus mu-λ Vt nimi uim , antequam exhibeat ut quod i tio: p riculosior inconfiderata diaetae accessio ; vrcuique consentaneum est,clystere, aut sectiqne venae, quQρος insanis. . Vςὶ p ygati orie, utcumque est opus, eam prouisi Id es aximis damnis augentur : ut alui pro Dpm Hhibeat, ne dolor excitetur , vel iam excitaxus fluuio,&difficultate spitandi. Hinc male medicit μο ν tusidistic ultas spirandi adseratur. Sc dici solo' difficultate spirandi, ghia hας BQR potu, citra Θxisinae sorbitionem, texetis aevum hane- pristia, sed ex vitio diaetae oborta. Sen; δε prouisonem etiam adhibιbis, nimitam xt dolor via ri Hippocratis est: inediatriduanadamno estissiquM cuando sedetur. to dIe in ptisanam totam transferatur aeger.

315쪽

3o8 Commentarius

COMMEur Aous.' grauasi,ut Aphor. 1 i .dixit:ubi ad lineam a Iam breuiter docet quo modo laesiones obor- explicatatae,ὶ subita inita mutatione castigentur. R Collectione spirituum calorisque natiui ad 1 Illam nimirum repentinam temperaturae, ha- Obviscerum affectionem suo genio destaudatorum.

317쪽

3lo Commentarius

illud malum sequet M. Alterum genus quibus bilis cumulite seruit in intestina,ve profusi te fiant aluo. Tertium genus , εξω, de quibus agit Hippocrates quinti Apliorismcino: qui quidem non laborant icteto, sed qi ii Jnctum est ac si icteto laborarent, quia sunt

vide hic aput Galen. historiam Pauli Rhetoris.& Eudemi philosophi.

sunt πικρόχολ- τὰ ανώ. Ex hoe filiolisino a Lxi bina hoc medicum: Omnis assectio quae ccorpus, ea ex parte nos laedit, qualem

exhausta Sed certe qui sint phlegmatiri partesuperioire ' 'muris, quamvis inedia insuti, tamenaeam 1 fui- siti omnino 'per A Gque sit ut 'Ni praeter morem

XII. 1 om re Q, 1' γαρὸν, aeri 1 is gae hae ergo Asyκtat e scitur, 111M, mis naturae ribus, intempestiti insiste, ibi Mimini J procurare a nec vexendli Amina seu Omma, cibor exhibere. nee ver, repente quippiam 6 in utramuis panem. COMi sx perspicientia historiae morbi, virium aegri, consuetudinis, &peculiaris cuilisque naturae. Vide aiic Galenum. a Si& longa sit morbi historia;aut squidemste .uior,sed tres infirmae sint, vel cette cum infimit iis metu:idemque sit siκρόχρως τὰ αm. Adhibita cau- s. tione doloris sedandi , purgandi, aut vacuandi si strem susce opus,progressus facias a planiore cibo ad parciorem, donec ad statum ventum sit. Aphorismo huius 3 r. pulchre sensum horum exoplicat Galenus.1 Natura aut humoris aluxur dicit plilegma ticos unum pastum praeter morem, Acilius ferre: 1 Id est, sine ullo temperamenti, habitus, & tium ventriculi detramento. a Nimirum abstinentiam praefer

ue quimuli bis die cibum capere consueuelint. 3 Id est,cum neque Πς Gudiaux cu vita, M U-b victus ratio pro naturae distinctione est ac- cus utendi . . . . .

emi danda. quam quidem n tutae distinctonem 4 Cium etiam non necessarius est v sus, nec locus ut superiori, ita & hoc Aphorismo prosequitur.' utendi. Muram autem di Mosuimus, quando intelligimus 1 Id est , in statu;quo tempore morbi habent quarum Partium &. quorum humorum optinatu extremos labores. Quamuis eiusmodi sint illi cibi, ut rei eatur. pituita vel est natuistis, vel non natu- eadem opera pugnent cum morbo, & naturae stu-ialis, vel contra naturam. Naturalis est illa dulcis deant .nam in cuiusque naesti statu quam onujssimo concoctionis raticeps, quae adhuc in massa singul- victu est utendum. his consistit, et in ventriculo a sensuinis eoncre- ό Nimirqm deducendo , ahi accessionein cibitione est segregata.Contra naturam verb, quae pro- adilangendo, contra naturam, dccosuetudinem aegri, rtiae substantile corruptione est in vitio, idque vel resolutione, vi aquea vel statulenta: veI alterius humoris mixtione: vel concretione, ut gypsea: vel corruptione, vi sua. Huiusmodi igitur stultosi εμcilias seruiit inediam, quia in promptu habent ma-

HIPPOCRATIS TEXTUS.

C o MQuae in subiectum de naturam somini Constiti'.Arte Medendi

a Dixit prius de consuetudine non mutanda: mplurimum illa potest, repentinique ab ea digressi' corpori affligit. Consuetudo autem serὶ Hippo an consistit in quantitate , id est , copia & frequenti ὶtura ex tribu . terieramento: hoc autem Aphorismo consuetudo qualitateresstis; 'Habitus significat Galeno, i Quae statim dixti

in 'δ-, at 'dei curtionem corporis, quae emplis monstrata. i l

ita sensum cadit, id est, genuis: sculosum. lito a In temperamento,habitu,&atii ς artis consenuatione, id est stru- 3 Temperamenro aut substantiae crassi ςR IN Vi bilis Alliculi quoque L quamuis non sint boni succi . . , em' Vibilis flanicali quoque silperiora, vel ad inseriora institio: & suspensanscera. qiuibusdam totum currus χst pituitosum,

318쪽

In Hipp. De victus rat . in morb. acutis lib. II. 3li

hberalior carnium esus 2 i olens a valeat, aut in allium, aut laserpitium aut , laser, aut b causis , aut

alia quacumque eiusmodisunt 3 insigni facultat pradita , bb mirum fortasse videri non poterit ,si eius ' moin plus aliis aluo negocium faeelsant Sed si per- is uiam ct iam , ct quanta t&rmina maza

aluo exhibet , si quis eam prater insitutum 2 m rem semit, ' aut olim malis fuerit insolens ct in- Detus,aut ipse etiampanis calidus 1 quantam excitatet sitim,s lethoram repentinam,quὸd ct c defice traiaeque meet, tum etiamd purissimis ε con rinei prater morem adhibiti multum discrepantia inter se essetant, uinetiam mara sicca in olens ct insueta, vel hi mida vel lenta,cte polenta quid valeant quidve sciant recentia insuetis, ct et alia iis qui recenti bus assueverunt, tum etiam vini ct aqua potio quapiater mρrem in alterutram partem 8 repente mutatur,vinumque dilutum aut etiam merachm prater morem repente potum.illud enim dilutum J excrementa litium Madorem 2 lentorem superiori aliis conciliat, O flairam inferiori. hoc vero meracum J venas smicare facit, ct capitisgrauitatem sitimque excitat. Qiuetiam album 2 3o nigrum vinum si quis prater morem adhibe t quamuis utrumquesit valens, tamen alteranditam g magna ane talent, ut sanὸ dulae generosum vinum minus admirabile quis dixistis,

non idem posse repente M li mutenturia proposita omni cibi & potus materia quae in usu necessatio est, docet quid dissicultatis pari t in

sueto,etiam in eadem specie, repentina selius quali tatis mutatio.quasi gicat , quid ergo fiet , si simia I fiat quantitatis A qualitatis mutatio in corpore aegro3 quasi dieat,quin etiam atque illud commemorabile est,ut intelligamus quam calamitosa sit aegris repentina diaetae mutatio, non soldm in ciborum humore , sed & qualitate. et Ia est, quantam vim habeat immutandi coriapus.aluo enim negocium facessit , id est, quanta incommoda secum adserat liberalior carnium usus ; quo tamen nihil calori nostro est grationus, & qualitatist idiote sunt ventre perturbationem ad serunt. vidcpiperata condimenta.

bb Id est, miniis fortasse quis mirari possit, si

huiusmodi labore dc perturbationem alui adseret magis quam alia, quae non ita sunt fortia. 6. Epid. 3. r. Maeta panis est torrefaeti hordei serinὲ contectus. qui fine partim habet succi altilis. Cuius materiam, polentam appellant. subigitur polenta aqua, vel melle, aut sapa, vel vino aiu tertiam decocto. Hic autem accipitur maeta pro quouis ςibi genere, in quo est exigua vis nutriendi; pro exem-ue Quasi dicat ; idem specie cibus sola praeparatione vel coctione distinctus, mutatione damnum etiam sano corpori adfert. Plethoram adfert, quia tu de recedit. ς Id est, aluum stingat. d Fursete castrati.

6 Id est, siliginei,&non castrati, id est, tales pisti

quales ex pistrina importantur. dicuntur etiam hie Hordei torresecti sarina. 7 Vt pridiana polenta. vel hoc modo : Quin tiam sicca maga insolens & insueta aut lenta quid essiciat, & pridianae, qui recentibus assuenere. 8 Nunc vinum bibatur, nuns aqua;id est, al

terutrius usum repente conuertat.

f Silentem, stridentem, & cum bombo. πλεδος est mador dc infirmitas, dicit Galenus. 9 Sensibilis arteriarum pulsus caliditatis multis symptomata sunt, quam saepe deliria sequuntur. Io Id est, purpureum. Vinum album est xenuius purpureo: quamuis hoc calidius sit. dicit, si album& purpureum praeter morem aegri misceamur. g Nimirum, poterunt adferre; quamuis . sons

cialia alioqui li*c yina sin sed insolens 'sus si fue-

h Ptimsen hic meminit ciborum qui veheme

tem habent sicultatem: dein corum qui non m n constant virtute, vi maza, panis calidus vel scistiadus, purus, consastaneus. Postea de polentis memi nit: recentεsque vocat ποταίνως Ionum voce anti

qua. dein de vino. sensus eius est, demomst turptimae seriei, id est, vehementes cibos corpor/ lx-det : sed iure quis mirabitur de secundae seriei cibis, nimirum, qui non sunt insigni praediti virtute, ab his tamen corpora laedi. ratio vero est, iuba omnis X X XV. a Tuisto aa ο πιο π δέ - 'ς πί νον- λόγι',

XXX v. a Sed hane de cibi 1 totis e sententiamaa ratione coni ria confirmare Amrtet, quὲd ea Diamsi mutatis L modὸωmmemorata J his incialia sensus est. Quin etiam h nc suscepti operis

partem adiuuabimus, qua i instituendae diaetae contianetur tecmarsis; ex perspici bria aegri yiuini,&-, turae communis dc peculiaris, Ic instu thii cui quentione; non autem ex solivamς bixatione est opponenda mut tio: id est,ratione aduersariorum meorum contraria,quod nimirum magnis mutionibus,magnae mutationes fvht opponendae, propteretque iustinen- tia tridui aut bid i praescribetataques nimirum di

tae mutatio his, scilicet sanis incidie sine ulla cor-

320쪽

In Hipp. De victus rat . in morb. acutis lib. I I. 313

b Quasi dicat, iam uniuerso aegro de victust, quo fit Vt magis laesentur: secundo, citione moebae,

SEARCH

MENU NAVIGATION