장음표시 사용
241쪽
M . ARTis P Rof ATORIAE LIB. II. conferturi cuin priore cum residuo. Vena pura in catino cumflux alispersi .in regulumfunditur,qui iudicio Aubiectu, diuit oenae sendii. Ferrum nasicitur in lapide suo, item luto semagineo, sicut Styri Interdum continet etiam aurum, argentum, aes,& stannum. In examine eius per magnetem fere autores consentiunt. Factilius tamen secretam per magnetem scobem, non elaborat amplius , sed hanc operam committit exco- ctori. Dei die dissentit ab Agricola &aliis, qui eam lauant. Ait enim non lauandam elie, quia tu nul eluitur serrugo & ochra ferruginea, unde tamen ferrum fit bonum &chalybs praeclarus. Citat testes excoctores ferrario S. Magnes non allicit interdum ramenta, ni sint cremata, sicu i nec ferruginem curat. Itaque si corrosus aquis acutis fuerit, &in lutum redactus lapis, quomodo in Styria dicitur confluere liquor talis, & ferruginem, ex qua tamen ferrum excoquitur, deponere in lacubus quibus excipitur, non saetis erit magnetis usus sdus. In opere maiore excoquitur in catino sub camino, permutris carbonum &venae stratis. Scoriae defluunt perforamen a latere. Massa refrigerata e catino euoluitur, & cogitur malleis
ligneis. Vena rem ista monte, &intractabilis, seliguut sigillatim a saxis
conaria inuitur pilis siccis, cremataque eluitur,& coquitur in fornace oculi clausi, instar eius, in qua argenti vena diues A mitis elaboratur, sed cap ciore altioreque Imponuntur& hic mutua strata, ex Vena, nucum magniat udine, de carbonibus. Prout autem magis minusue impura vena C st. semel, aut etiam bis coquitur, tandemque ferrum elaboratur in focis terrario.
, An una menapisi sint metalla, probatursecandum id quodpraeualet, copia vesprecio, ta anta quo reliqua seruantur. E masaproducit egregantur postea, secundum methodum examinandorum metasiorum, o vniusicui s valor india. IPotissimum tale examen expetitur in his venis, vhi operae precium heri pote st, veluti sicubi argentum atat aurum inest aeri, plumbo, ferro, stanno,aut aurum argento,aut serrumina re. Sin non inest preciosum, aut c piosum. etsi possit artis gratia in uestigari,a modus sieparationis ostendi, raro tamen requiritur, ratione excoctionis venarum, quanquam propter monetas,&alias purorum merallorum misturas, necessaria sit in uestigatio, veluti sipyrites argenti coniunctum habet parum aeris, illud experitur, hoc
negligitur, aut Caltem obiter cognoscitur. Ita si in plumbo Villacensi pluri- .m cop' , inest parum argenti probator quidem ipsum plumbum sipectat. neo possit syncero vel talem sine errore uti in examinando, sed vena eius gratia
242쪽
sa:ubi tamen res redit ad regulam datam. In vena aeris si ferrum paucum admistum est, non instituitur examen utriusque seruandicauit a vulgariter, sed ut cognita quantitate ferri, excoquendi modus sit in promtu Constat enim, si serrum insit, contumacem admodum esse venam, & non euadere cuprum praeclarum, nisi absumto ferro. Sed de his exactris prae-eeptum in Chymicis est,tanquam in principali arte, unde peti possunt, qu aeadhuius loei complementum faciunt. Hoc tamen addo, si dubium e st, sutae aliquod metallam inminera, an nullum, & si sit, quantum sit, quibusque virum praepolleat: ptarumque institui examen iuxta eius venae modum, ad quam probabiliter accedere mi ueram iudieamus. Et sic non principali instituto probatio suscipitur, propter hoc, illudite metallum in vena mistum,sed quasi obiter, principali quaestione de metallo omnino exi stente. Nec eget res alio praecepto, quam quod generaliter de ignis regimine & caeteris supra est positum, quodque exempl riter in singulis est ostensiuna, ad quorum imitationem similia possunt elaborari. Et hactenus de metallicis venis examinandis: Sequitur demetallis ipsis.
De Examine metallorum extra venas.
Ocima ia metallorumpense est,cum iam . venis extracta examinantur. IV Id sit dupliciter : enim ad gradum bonitatis praestitutum aio quendum Fusicipitur aut ad valorem alter, ud in altero mognoscendum Prior mod equenti mus e fin hisρrimura , quae pura puta infodinis. sabuloueinueniuntur; in fulminatis: In argentost fulminationem cremato , fuer in anno duro. Deinde in aere macuoso intractabilii γ panibuου eim quos fath centes vocat gricola, Isimilibw. Secundo in omnibus adulterinis quae obphsi, graduata dicuntor, o transimulata in naturam auri ta argenti quibu/accedunt etiam ea quae v ornatioris gratia absis sophi ate punt tintita, ut aes album, aes aureum, o milia. De omnibus elusemodi regula generals tra
Quod metallum per sua examina omnos bonitatis numeros absis iacturae let perfecitum censetur. Vod vero seu quantisat eseu qualitate de rium patitur tantum abens a perferitione,quantu esu defectus, cisic iudicatur in comparatione ad minora de maioribu . Si omnibuου recte institutis, a meliori .im ad peieraperuenit dum examinatur sophisticum pronunciatur.
243쪽
136 ARTis PROBATORI AD LIB. II. Assecie de auro: uod aurumsi si 1iet fregiam V m mn antimo ianium j lmen colora Ium,extinctronem in aqi Is erodentissu,ta sulphure, nec vapore corros uorsim accipit maculam, ta omnibm his nih/lamis tu despcndere, colo res, I ren quis natura suaepraerogatiuu,tde s absolutum. Ab hoc tantam d. pol aliud uiantacies iacitura eruato tamen naturae 2 artu discrimine. Ouod enim ex natura eratum perdit ab quid desuasubstantia, cateri, non mutatu, mollius essiusto eget ixione. da g sub antiae detrimento in adiundit, decrescit, bonitate vero scit pcrgrinos paratus, vel metalla mineraliave aba imper D Iasee-Dum habui epulandum eli quae cret semodi mi gnispropriis agnoscitur. Argentum con Ammatum omnibub numeru eris, quod fulmen perso fum ptiosustinet in camento auriparua acat radiuram. Retiquum aut uoi seme I, aut non umsati , aut mistum spiritibus impuris,GC. Baderiti iuxta u- naturam.
Sed cum alia boni labsit absoluta, alia relata ad bism 2 legem publicam . illam potissimum Chym/a exarite perseqwtur , hanc magis probatorci vulgati.
quanquam I hi in monetis, quartatione, o aliis aliquando desummapersentione consulantur. o apius occurrat examen argenti fulminati , 2 cremat ratem aris impari.
EXamen argenti fulminati& cremati. T T O C ita peragitur. 1 A Tu pecimina e pane argenteo supra I infra sunt excutienda sicundum marcarumpondus. Singulas quintupluκnplumbieti destinandum. Praemisse plumbo in catillo cinere eruefacio, cBm id iam incipa umgare, bubmutenrim meta umeri, offulminandum adpurum. Lile ac infulminato Scremato. Si fulminati valor rerisondet via r/ anni, valor cremat eu to stico entit cum valore ulminati, omnia recte uni adta. dissonant valoro, aut erratum infulminando torrendove erit visio aliquid infauillam abierit, vel in cineres desiderit, veli tharg ro adhaeserat, unde e I requirendum, aut ortum commissum eis. Cum item argentum crematum Uuole debeat esse Is.lothonum, C, trium drachmarum, tio ineunda est, ultrane hanc legem an infra i crematum, quodindicabit exas sumpondus. Si enim deprehenderis esse drachmam exacte scopum ustor attigit sin minin drachmaaexcessit metam, s& tunc domini odina pro hoc Glij faciendum eri snplin restat drachma nondumesi voti compos, cogiturquetiam
amplius torrere. Ad hoc autem plura examina requiruntur, unum vid deprehendendum furtum aut erratumstat m afulminasione. abs inter cremandum, ultimum a crematione. Argentos viminato non prasi r*tae certa meta eris. Itaqu
posterior ratio in eo non valet sed duntaxat prior. Poteri tamen periculum fert ad vinionem , num interfulminandumsere assecui ri vulgarem oefrequentius σε errum modum aut quam proculas eo absiti Neces,
244쪽
Necessariam esse hanc operationem ad insidias amoliendas, dili
gentiam exii scitandam, non est obscurum. Sed cum fir res circiam specti admodum iudicii , accuratam Fachsj praeceptione decla iacionis loco adiun-i Praecept ogam Ita autem ille Argenteam masiam utroque in Iarere in medio inter tram & oras semicirculari scalpro excinde, ita ut, cum ab uno latere
lam auulli Iri, versa malia contra locum ps loris, seu e regione et lam ah era m
exculpas. Vtramq; portionem seorsim chartaceo inuolucro include. Postea extende in bracteam super incude polita, malleo glabro tersoque, ut for ciape possis dissecare: paratas in hunc modum appende. Primum in lance pone dimidiam marcam superioris excisiurae, tantundem etiam inferioris. Vtrasq; coniunge,&vna pondera ad integram marcam. Si studiose expendisti dimidias, respondent integrae. Post haec similiter appende alias duas semimarcas, easq; coiunge, ut sint duo specimina, & unum ex altero possit aestimari. Vni cuilibet marcae de stina quinque marcas plumbi salibi dicit septem, S paulo infra dis crimen facit inter argentum fulminatum plumbiferum,& aeriferum, indicans huic plus deberi,illi minus . His factis, primum plumbum pone in probe calefactam capellam , cum incepit fumigare, a gentum expensum & chartae inuolutum colloca super plumbum, cumque combibitum est, summum fornaculae foramen obstrue operculo suo, ita tamen ut rima transuersi digiti relinquatur, claude &cineritij ostiolum. Praeterea fictiles valvulas appone fenestris tegulari lateralibus , posterioribus neque tamen diu, nam celeriter excoquitur. Cum conspicis fere perfectam coctionem esse, remove valvulas a tegula, una cum operculo fornaculae,&ostiolo tegulae adiice duas prunas, atque ita procura fulmen, aliquanto tamen calidius quam in aliis examinibus, ne grana retineant alluuionem pluimbeam, aut fumum, unde grauiora manet, & iudicium fallunt. Dimitte tu n c in fornacula donec ref igescant, si enim eximis sibi id crepam graua, fiuntque interdum leuiora. Restigerata extrahe, dc explora ponduSutriusque: si par est, bene est,& tunc unum sol tum pondera, υ&inuenis Valo rem iustum. Sciendum autem e F,tale granum obtinere Aummam puritatem argentis ut multis contostatur Rudelius Et quanquam Gymici insuper etiam in tes uia minatam massam torreant tamen i non si ideo , quod imperfestum omnino tau
dicent sed foris foribadhaerentia,aut si quid altauisculaeplumbeae res tum putant, tollant hoc quidem etiam probator facere potens siquid deprehendit Illustrat sua praecepta Fachsius notis quibusdam de argento tosto, ct fulminato. De illo ait, qisod eduid usti valor sit 1 semunciarum cum drachmis tribus: de hoc, quod sit inaequalis bonitatis, qua loquidem quoddam argentum rem istum sit plumbo, quoddam aere, ex quibus hoc ditius illo: Deinde Oporis re interdum his, in quibus multum est cupri, inter probandum plus
245쪽
138 ARTis PROBATORIAE LIB. II. aereum gras m reddant. Vsus autem huius examinis etiam hic traditur esse, ut num aliquid perditum sit, cognoscatur ; Quantum enim excocto in plumbum transfudit; tantum fulminator abunde debet redhibere . ocquantum hic, tantum ustor absoluta ustione. Sin dissonat examen, in quo tamen nihil sit erratum . a valore prius prod ucto ; explorandum est ly tha gyrum &recrementa in fulmine;&rsquirenda grana in cineritio; alias si e. ypicio est de furto .. Ita defectus ustionis inuestigandus est in testa, quae in-3AhfὸZieni struitur ad exemplum foci fulminatorij. Caeterum quod panes utraq; pa
ρantur pa re excindantur inter oras¢rum,caussam esse putandum est inaequalitatem, quae saepe in talibus est obseruata. Impuriores enim sint inferiores partes superioribus quod grauia subsideant, sicut diphrygestu aere. Interdum vero & in summo innatantalienitates, quae tamen deduci solent. Nec in centro exculpendum est, quod in ima parte sit plumbeus saccus, ut loquuntur metallici; in summa fere exquisita puritas,in medio inter oras dccentrum, media e st mistura & aequalis sit, si iungantur ima fiammis. In extremo quoque margine euenit nos falli in aequalitate; ut sic de totius massae valore aequali non liceat exacte statuere. Cur hic in usu sit marcae pondus,
ibi centenarij; ratio est in computo consueto. Vena enim expenduntur ruxta centenaria;.pura seu excocta metalla secundum marcas. Cur dimidiae in arcae Sr non integrae ponantur in lancibus ; caussa est, quod tum pondus: exactius ita obtineatur, tum mistura summae & Lmae partis simul fiat. Ce tera sunt manifesta. Puto vero etiam ex pr arceptis de anso tu argento satis tibi constare posse, vulgarem probationem atari flabro rivm ,&docima starum in auro albo, nigro, viridi,&c. item in argento fusicato, capillato, filoso, pulverulento,& c. examinandis ad purum, si quando in glarea aquarum inueniuntur
illae pes naturam quidem pura SC sne saxis, alijsqtie peregrinis mater ijs, halitibus tamen insecta, quod intelligoendum etiam de granis nobilissimis argenti rudis plumbei, rubri, albi,&c. Solent autem eiusmodi vel cum plumbo in capella Liminare,& postea in catillo fictili torrere, vel cum borace
in catino triqtaetro ante folles excoquere, vel caemento aut pasta colorit addita reuerberare, pro ut requirit necessitas ;& aurum nominatim etiam per stibium fundere, aut si filo sum est &pulverulentum , per mei curi uim colligere, &postea separare. Nonnuia quam ubi externae sunt alluvie cu- laeduntaxat, dilatant malleo, canJefaciunt ia laevrii sale diluta restin guunt, vel aqua tartari abluunt. Arenas etiam aureas elutas ad syncerum in batillo igniunt, vel in testa urunt. Imo si ral ionem venarum CX coquendarum bene percepisti, non poteris in his haerere, si tantum memineris. hic non opus esse tanto apparatu additamentis acribus. Sophistica vero quae sant, licet tam arcte interd*m unita sint,ut aliquot sustine iit fulmi
246쪽
z a Doc IMAsIA. a ' m, tamen tandem ignibus iudicantur, secundum examina quae in regulis ex Gebro& experientia chymica sunt posita. Aliqui vero etiam vident,
num in igni nigrentur , num ebulliant, num extinctiones in urina ferantinum extinctionem in aceto cum sale ammonio, num comburantur a sialphure, num ingrediantur mercurium; & cum colliqctantur cum auro, argentoque puris num syncere misceantur , num sustineant quartationem, num respondeant acubus in lapide, num in debita quantitate grauiora tint, an leuiora, num sonent ut naturalia, num fumum emittant, exiliant e testa, contra ac alias nativa, aut an non exiliant si ita tractentur ut illa,quanquam
hoc periculosum ι & satisfaciunt illa iudicia in solidum, ne quid dicam de rubui ne, si aceto, gigariis, alijsue admoueantur.
Α Es rude adhuc Simpurum certo sui pondere, nempe centupondio cum poplumbi, quidemplumbum non ineris, vessi quipio , aliquid eius co irinet, in catino intrafocum circularem antefosita modice coquitur, dum absumto plumbo regulis cupis emicet. Ex huius bonitate iudiciumsit de reliquo. PotenE Mutem etiam neplumbo intesta ad regulamperferitionemqb suam depurari. .Alicubicos non elaboratur ad puritatem exactam,sed in magnis massissis post excoctionem diuenditur, alibi que recoquitur peculiaribus ossicinis. Panes item sit hiscentes, ex quibus per plumbum segregatum argentum est, nondum sunt regulares. Scire itaque interdum eZygo statis , vel Docimastis volunt Domini, quantum si ei puritatis exactae sit in magno cumulo , vel massis. Id expediri potest pr scripto modo. In e st autem interdum ferrum , interdum plumbum momunquam mineralia aspera& te rea, spiritusque infuscantes , unde cuprum asperum tractatu evadit, & fragile, aut maculis scedatur, quin & aliquod in radice mi stionis interdum est vitium, quod corrigi nequit vulgari arte. Vnde videre est aes dissiculter malleum ferens, &ad eius ieius disiiliens, in quo chalcanthum nimis est terreum & combustum: Est aliud citrinum,& similia,quibus emendandis chymici praeclaros inuenerunt modos, sed non om nrs obsumtus ossicinis utiles. Apud Geberum descensio metallica crebra mundificat, item calcinatio,ablutio, lutio &reduci io. Potest &in granula dissolui. &aquata Iari frequenter lauari indeque reduci, maxime si sulphur pollutum adhaereat. Ossicinis id praestat focus perfectorius , ubi aeris masse impurae, vel panes fathiscentes in catino suo eliquantur , & ante folles uanibu excoquuntur , donec puritas , teneritasque in bacillis ferreis
247쪽
ARTis PROBATORIAE L ih. II siti, malleo resipondeant voto. Facti sitis duram periculassimq; sti se ipse pro-umcla, dum id probat per plia abiam, de quo constat, quod cuprum seu aes in igni absumat, secuinq; in fauillam vertat, uti amispe ex superioribus co-gmrum est,&ipue quidem praevidit dissicultatem. Itaque siuam sententiam tetendere annititur ted optima defensio est, Diligem ia&atrentio, peritia-quc in exactim C. Non grauabor eius modum &di putationem latinis verbis Proponere. Alperi &int iactabilis aeris inquit vatia sint genera. Quaedament in terrata habentur, quaedam plumbata, qtiae danaal as refractaria propter mineras asperas. Ferrata,& ex mineris feris amera ita examina: Tenam seu calmum fictilem lithargyro intus obline. importe aeris centur ΟΠ-di mancium duplo plumbi puri, miliqueficito ante folles, ubi collici, Et e,
limia pedetenti m&circum pecte, ut plumbum consumatur, S diligenter attende momentum plumbi evane dentis , ne regulum cupri ex mcuria perdaS nam calor cuprum adorit tu & dassipat. Horum speciminum ouatu-Orc Oricia nato. prout rei grauitas exigit. Qiuatuor grana in sum inam collige, e cie cundum proportionum regulam ex valore quatuor centu pondIOIUm aetas asperi, atrantum puri SI regularis sit in toto, concitide. Haec est via certissima ad inueniendum valorem arris persecti in impuro. Et si quis forte Riolus obiiciat, quod a plumbo & ignis aestit comburat tir a s &disii petur:
is suae tu opinionis Sciat tamen, quod consatores non semper attingant scopum in perficiendo aere, sed modo plus modon inus conficiant;&comburant inter torrendum. Nihil hic relictum est diligiti, di c. Aeriplumbato non opus est ut tantum plumbi adiicias, quantum se irato, Sc ahis refractoriis, est enim per se plumbo instructum. Si sies qui centuponditam plu-bi addes Vni centenario ae iis, regulum cupri puta te obtinebis. Aliti e dem est via elabo et ili; quae in priore Si quando intuerimat etiam incali no&diligent ex conliderare prae ignis feruore non potes extrabe catinum pyragra frigida; restinguet aes, i inmortario contund c,vel disii fide. Hoc ipso deprehendere potes, sitne alis tenerum &tractabile an non. Si nondam,
repone in ignem, dc suma. Quod si plumbum dc fecerit ante o uritatem. adde paululum, &penitus ad perfectum coque. Dissicile&molest una est hoc examen perficere, aut disicere.. Nam scoria rum & g ani nitor oculorum a clam perstringit, frangi lique, nec in. alio ops re tantum aestusca tolerandum. Haec Facti si uso Vides ipsarn non possedissilet i, quod periculum sit in plumbo. Sed id exclusat pari constatorum errato. Suffcit ta-mon, si haec est via tutissima in quo asi rtioni periri artificis aliquid tribuimus, qui ossicio suo probe est functus, si recte ex artis pr scripto egit, quanquam non siem per ad votum rem deducat propter malo iae dispositioncm,&alia. Silius es cum minima iactura perficere, quam rude relinquere. Necep video quς nam via possit ad ed tuta esse,ut plane nihil decedat cupro . Est aliquid in maceratione & lotura, sed ea non tolia vitra omnia. Inueniendus.
248쪽
Dg Doc IMASIA L Iliquor est, qui parcat cupro in selidum, ferrum autem,plumbum, & alia in1 mista impura consumat,aut segreget. In aliis utuntur Zc caementis. Sed Chymicis exactior puritas proposita est,quam ossicinis. Itaq; illi suum scopum attingere possuntii non possunt; cum vulgare cuprum etiam perfectum & regulare aestimatum, Chymicis adhuc iit impurum, Et est apud ipsos etiam aliquiJpraesidii intransmutatione. Assinis est huic operi exploratio, quantum plumbi candidi tenerico tineatur in duro&maculoso,&quantum chalybis in ferro. Illud ignis aperire pote st. Ita enim solet in ossicinis stannum durum recoqui,ut per tabulas descensorias crenati soci, vel catinos decliues fundantur massae durae,&cum degener portio subsideat,exhauritur nobilior,&in cancellos funditur diphryge stanneo relicto, id quod fit etiam in aere perficiendo. Chalybem vero ex ferro fieri posse iudicant ex duritie &fusione. Id enim ferrum aptum est ad stomoma, quod est ori, ductile,&tamen etiamsturum,quae item ignis beneficio cognoscuntur. Haec est electio. Operatio vero per- fere Mficitur cum fluoribus & extinctione,coactioneque per malleos. Incoquitur enim ferrum fluoribus in foco ferrario cum catino, donec massae mollescat. Haec candens incude dilatatur,&confestim restinguitur, restincta frangitur, & iudicatur num ad persectionem stomomatis peruenerit. Iterum in portiones fracta miscetur fluoribus, recoquitur, S elaboratur restinctione & malleo, donec respondeat. Ita etiam potest institui experimentam in arte minore.
C A p UT XIX. De Examine metallorum mist Orum, quantum alterius sit in altero.
Tamen metallorum mistorum e F, quo exploratur quantum alterorum sit in alteris perficitur persee regandianisicia. Segregatorumpondera inter se
Sicut autem sunt mistionumenera duo, naturale & artificiosum , itata Quidi bifariam hoc examen pote F, G primum tradatur ratio mistionum naturalium in excoritis e vena metasiis,velabaspuris a natura exhibitis,postea arti rialium in pagamentis,ut vocant, monetis,c abrorum operibuι. Inruique considerandum ess primum de his, in quibus aurum quaeritur, postea argentum, Sc.
249쪽
Λ Vrum aut in argento ea,aut imperfectis,aut mercurio. uodest in argento,sHessi, siue cum ab qua parte reliquorum misto, primum cum plumbo fuia inatur, Certo ponderesumto ranum ponderauur. Decessem notatur , c, assc biturseu cuproseu alis metasti, ta impuritatibus quae fuerunt cismmψω.
ri rasa argentum aureum eis, aquasori eparatur. ε urum reli tum ab ι- tur tepidatosffrigida: tertio in testa torretur, I po deratur. Argentum ex aqua orti reducitur,2 in catillo cum plumbo fulminatur, aut in catino cumborace funditur uoque aestimatur pondere. Sin aurum argentatum, per ac mi obatorias expertundum eri, quantrem insiit argenti, vel i moneta, aut massβ artare. Dbriori ei ,ex legitimo valore idem cogAscendum . Tostea tantum addendum argenti puri meri ess, visit ad aurum tripla proportione, seu una aura,
tros argenti, quod quartare nominant, . 'tassa facita in Apulam cogitur, G aqua forti segregatur. Segregatorum pondera aestimantur subtracto ad
artamento, utrobique vero granum unum vel duo, prout cognouer aqVam
Iortem relinquere, subtrahendum eis ab auri pondere, quod id de argento in auro sit retiosum . Si aurum e Vm imperfectu mei si is, plumbum excoquitur, fulminar,r,ta argentum una erilroceditur ante. EE loci caemento. Stesi Ammercurro,per corium secernitur, ta aquasorii vellent egre eatu in tota vel Sb- 'omat sene.Pos ulminato=. 4 5 in IIn hoc examine ne flustra labores, proe cire debes sit ne in massa aliquid alita, an non: Itaque coliculae a Tilcariar, & aqua fortis vel coloritium in duellum Indicat verum. Poteras.& caementum, ignitionem dc extincti nem in acutas,&aquam fortem consulere: Sed illud est compendiosius. Uubitatio autem tunc occurrit, cum aliis metallis vel fucato colore occul- tatur Vbi statim oculis apparet aurum, ut in aureis monetis, ni color sit o-pnὶlticus,per se rata res cst. Apparebit autem sophisma, si coloritio inducas masiam dilatatam, & candefacias, posteaque restinguas urina, fato - Onio exasperata. In tristiara auri & argenti, item reliquorum me
T ra hiser ri .let,ut aurum vocetur massa, si plus habet auri
θώis, M. δ tr a denarios, argentum auratum nuncupatur. Ita λ ferrum auratum, plumbum, & reliqua. Vice versia a commistis etiam aurum Ais cma, accipint nomen ,Vt Vocetur argentatum, plumbatum, &c. Pondus usum genratum. er C secundum marcas. In negotio monetariorum respicituro luridurio ecundum c/ractas,in contractibus emtionis,secula dum nummos,'euienarios. Pro quartationis facili agnition ς, ne opus ursiri pia totio-
250쪽
enlicita, ach sitis, Budelitas, alij tabulam oculis subsiciunt, an qua, cognito auri valore in marca facile inueta itur argenti addendi modus, x eluti si inmarca auri, quod aestimatur a quinque lotoniblis ) sint quinque semunciae, opus est argenti unciis duabus addendis. Computatio enim fit odio thones sedecim. Si ergo sent quinque tantum in integra marca, argenti seu meri seu misti, inerunt semunciae undecim,&debet esse triplum ad quinque, hoc est, quindecim semunciarum. Dessent ergo quatus, seu unciae duae. Ita est & in reliquis : veluti , si marca habet semuncias auri sex, octo argenti sunt apponendae r septem auri, requirunt argenti
duodecim: octo, marcam unam: noriem, marcam cum quatuor lothonibus: decem, marcam cum octo lothonibus: undecim, viginti octo emuncias: duodecim, marcas duas: tredecim, marcas duas cum quatuor lotho-arilaus: quatuordecim, marcas duas & octo lothones: quindecim, duas marcas cum semunciis duodecim: sedecim lothonum aurum, tres argen. ti marcas poscit, quanquam tunc sit purum. Est autem similis ratio ractarum di nisi quod caractae tunc cum lothonibus sint conciliandae, ut requiri inr- aurum duodecim caractarum, requirit viginti quatuor caractas argenti, hoc est, sedecim lothones, seu marcam integram. Quaestio est, Cur argentum merum Camen dum siti in quartatio ne, & non mistum 1 & eur is quartatio aestimet tur ex acubuS vel monetis, cum constet, eas et se stas. Sciendum ideo merum accipiendum esse, quia in quartatione di ti, ad 'spar est solutio &reductio mistorum, quae euaderet laboriosior. Alioquin y non video urgentem necessitatis caussam. Nam specimen prius fulmine est depuratum, ut satis constet quid coniun stum alieni fuerit, saltem nihil ἡ Σ' habeat auri. Quae post quartationem ficedunt, aut argenti puri sunt, siquidem purum sumtum est,aut impuri: dc si volamus utrumq; seruatum Gabo rabimus. Alias, sit argentum reducitur per fulmen, nihilominus peribit cu-prum, nec quicquam in comodat examini. Si vero absq; praemisso fulmine probationem institueres, tuc necessita S maior appareret, quia ignorares valorem misturae alienae nisi laboriosissime indagare velles quota sit mistura argenti addendi."a amplior per fortem sit ex massa e parata. De actibus rectitis iudicium sumitur post fulmen, si sint mistie ex auro aroento solo. si1 desint, etiam alias usurpare possumus. Parua enim mistura cupri iudicium valoris auri&argenti non potest admodum deprauare. Caeterum ad quartationem confusio fit argenti&m assulae per fulmen. Addito enim plumbo congruo, in catillo cinereo colli quamus, & per minima exacte commiscemus metalla ista,&postea plumbum eodem opere segregamus. In segregatione auri & hydrargyri per aquam fortem cautio adhib da est, ne una sit argentum, quod postea non facile seiungitur a Mercurio. Itaque rectius 'surpabimus destillationem per asseensium, de censumve.ua enim seruari potest etiam argentum. Sed pdst materia est fulminanda,