De antiquitate et continuatione catholicae religionis in Anglia, et De Alani cardinalis vita ...

31쪽

xo antiquit.Ca b. elimonis scipulus Asinaph tuit , qui primus viximum Britannorum ab his, qui a Gregorio M gno in Anglia missi erant, consecratus in Episcopum, tanta celebritate virtutis,ac gloriae vixit, ut nomen a suo nomine Epi-jcopatus accipiens, Assaphensis a posteris

. sit nominatus. - ,

Horum perantiquorum agmen claudet Gildas ille monachus, poeta & historicus illorum temporum religiosus, ac nobilis, quod partim quidem ex epistola illa de ex Cidio,&conquestu Britaniae nam alia eius opera non vidi colligi potest. Cuius sane dictio,etiamsi sit horridior, nec aperta sa - tis:est tamen eiusmodi, ut inde appareat, cum multa eum pietate,tum varia doctrina,acriq; iudicio fuisse ornatum; sine qui- bus sapientis nomen nunquam esset con

secutuS. t. i

Atque hi seia omnes inter Britannos ante annum a Christo nato quingentesimum nonagesimum quartum; id est, ante sancti Augustini in Angliam aduentu sfloruerunt.. Vnum etan ea, quam diximus, Gildae epistola, ab eo pie animaduersum, nec a Cati- - me siletio transeundum: Nullam tune o νε ε η uenisse Britannico populo calamitatem, quam spreta religio, ac vita grauissim

inquinata sceleribus a Deo, vel ve ita di-

32쪽

in Anglia. 2Ieam inuito, non expressassent. Hinc enim . tres illae,quas commemorat, a Scotis & Pi

ctis vastationes ; hinc fames ; hinc pestis;

hinc denique eorum seu caecitas, seu desperatio tantasut ipsimet,quasi mente alienati , eos ad Uultro vocarent atque allicerent,quos in scelerum seorum iustam me ritamq; ultionem diuina prouidentia o

dinasset. Sic enim Gildas. Zilis inter Bri- vistita annos auditur fornicatio, qualis n/e inter et gentes; odium veritatis cum aufertoribus, amnr mendas eum suis fabricatoribus iaa,iis. susceptis mali pro bono;veneratio nequitia pro benignitate;cupido tenebrarum pro δε--D; acceptis Satanae pro angelo lucii . Et

paulo post9Reges habet, seu tyrannos; Iudices, sed impios, sape praedantes ct eoneu

sientes ,sed innocentes; magnates O priuatos habet patrocinates, sed reos ct latrones ; quislurimos eoiuges habnes e re tantes se adulterantes; erebro iurantes , sed peieranter ι voventes, sed propemodum continuo mentientes. Deinde post increpationes in varios tyrannos, demum in- , uehitur in sacerdotum impietatem , inquiens:Saeerdotes habet Britannia, ed in-Hientes; quamplurimos Ministros, sed impudentes;Clericos, sed raptores ,subdo- Ioa ; Pa res , ut dicuntur, sed oceisione animarum lupos rapaces; quippi non comet

a et

33쪽

moda populi prouidentes , sed propri= pu

nitudinem ventris qua= entes .

Hase&alia multa Gildas congerit vi alia, qui ous constricti Britanni, curn omnem virtutis cogitationem abiecissent , Lib. 1, 1 poenas Deo per manus Anglorum quos, veninsi. Bedae verbis utar, tantum oderant, ut ijs secum Britanniam incolentibus nunquam

verbum fidei praedicandum committeret)vel fuga sua; vel seruitute dedere . Nec aliter postea ipsi mei Angli, quan-go rebus suis & secundis nimium elati; de tot tanti'; in se diuinis abutentes beneficiis, in similia aut maiora forte vitia sine prolapsi;Normanico populo praedae ac direptioni fuere. His enim verbis utitur ille qui Bedae historiam de rebus gestis An continuauit; afores Anglorum eis m. admodum pro temporibus Deγunt. Nam primis annis sui in Angliam aduentus vultu ct geHu barbarieo, Ou beuieo, ritu fanatico liuebant . Sedpo 'imodum

erementa temporis, pro otio, quod actita hant, exercitium armorum in secundis ponentes,omnem in religione operam insum

psere. Taceo de pauperibus,quos fortuna

Ios iustitiae Dan rediantur. Praetermitto graduum eccis sicorum viros, quos nonin

34쪽

in Anglia. a 3 nunquam professonis eontuitus, sed ct infamia metus a vero deuiare non desinit.

De Regibus dieo, qui pro amplitudine potesatis Ileenter indulgere voluptatibus 'possent; quorum quidam in patria,quidam

Romae,mutato habitu ealen e laeμ ati sunt regnum veatum nacti eommyeium. Multi specie tenus tota Vita mundum amplexi sunt, ut thesauros egenis effunderent, more nasterijs diuiderent. .id diea de tot in scopis , Eremitis, Abbatibus nonne tota

Insula sanctis reti Mys indigenaruma fulgurat ut vix aliquem oleum insegnΥpra tereas, ubi noui sancti nomen non audias veruntamen literarum ct religionis Liu-dia aetate proeedente obsoleverunt , non

paucis anrst Normannorum aduentum annis. Cieriei titeratura tumultuaria eoninxi,vix saeramentorum verba balbutiebat. Stupori erat O miraculo eaeteris qui Gra-maticam noscet. Monaehisubtilibus indu mentis, ct indisserenti genere ciborum re gulam Iudi abant . Optimates gula aeveneri dediti, eeelsam more solito manὸ non adibant: sed inter euhιeula er Uxorioseomplexus, matutinarum semisiarum Ν- 'Iemnia Vestinante pres tero auribus ta- tum libabant. Vulgus in medio expostumpradae erat potetioribus,ut vel eorum sub Ianidis exhavLiis,vel etiam eorporibus in

35쪽

a antiquit.Catb.religionis Anginquum diri ractis, aeeruos thesau scrum estngererent: quamuis ingenitum suiui genti eomesationibus magis , quam opibus inhiare. IIIud erat a natura abhorrens, quod multi ancillas suas,ex segrauidas, obi tibidini satisfeci ent, aut adpublieum prosibulum, aut ad externum obis sequium venditabant. Potabatur in commune ab omnibus n hoc studio noctes perinde ae dies perpetuantibus,in eibis Urgentes ervulam, in potibus irritantes vomitum; sequebantur vitia ebrietatis Dei , Viti A ' qua virorum animos seminant. Hinc far ctum eD, Ut m is temeritate ct furore

ct ipso perfacili feruitutis, ae Patriam

pessundederunt. Sed hac mala ae omnibus Ane lis generaliter dicta nolim inteuli. Seio elericos multos tune temporis simpiae via sanciritatis semitam triui e: Seio mul . tos Ialeos omnis generisDeo in eadem gente placuisse Faceruat ab hae relatione inuidia : non eunctos pariter hae inuoluat ea Iumnia verumsent in tranquiuitate maras eum bonis fouet plerumq; Dei serenitas ; ita in eaptiuitate bonos eum malis eiusdem eonstringitfueritas. Haec ille de Anglis, qui cum mores etiaNormannorum explicasset,siibiungit: Ilio-

36쪽

in Anglia. astigionis normam Usquequaq; in Anglia

euersam , aduentu Ino suscitarunt . Ut deas ubique in villis Eeelesias, in vicis ct urbibus monasteria, recenti ritu patriam flarere: ita ut ip/risse di F quisquis opu-Ientus existime quem non aliqua praeclara, muni centia ii,siret .Vt non mirum, nec falsum videri debeat,quod idem author affirmat, diuinitus fuiste sancto Brit uoldo 'Episcopo ostentum i qui de regia AnglOrum progenie,ia pene extincta solicitus , videre meruerit Eduardum illum qui tanta sanctitate miraculi'; in vita claruerit, ut postea sit merito in sanctorum numero recensitus ,&Consessor appellatus P fore non ita multo post Angliae Regem,sed caelibem; nec propterea tamen debere se aut laborare de eo, aut conqueri; eo quod Re- Re ηΜ Ρgnum Anglorum cum Dei esset, Deum illi

de Rege post Eduardum ad sui placitum

prouisurum.

Longiora haec quibusdam videri sortEpossunt , neque instituto a nobis sermoni

adeo omnino conuenire: attamen , Ut in spe sumus nonnulla, horum lectionem non

futuram ijs, qui istius gentis historiae, &rnorum cognitione delectantur,aut graue, aut ingratam;ita nullo modo dubitamus, - .

quin eorundem contemplatio possit esse omnibus,& ad vitae suae usum,& ad xxem -

37쪽

, De antiquit. Catb. religionis plum,admodum necessaria. Pergamus igi tur nonnullos ex ijs commemorare, qui seniores illos Britannos sunt secuti, atque incoeptum ordinem persequamur. Instabat iam Sexta ab ortu Saluator;s aetas,id est,annus sexcentesimus; cum Gregorius ille Magnus in suum Summunias Angloru Pontificem a Deo assumptus, coeperat de nue sis. Anglorum salutari conuersione de qua aliquanto antea fuerat solicitus9non ia amplius cogitare, sed laborare vehementius. Nam instinctu diuino,inquit Beda,admonitus, non modo seruum Dei Augustinum.& complures alios cum eo Monachos misit praedicare Anglorum genti verbii Dei, sed etiam eosdem inerti timore perculsos in itinere,& cupienteS reuerti erexit, in incoepto confirmauit,neque instare, urgere, impellere destitit, donec opus susceptu felici auspicio, multo felicius perfecissent. Breui igituse effectum est Gregorio adhortante,Deo auxiliante, Augustino ac sociis nauiter laborantibus & indefesse praedicantibus , ut ita ad Anglos peruenerie

Christiana religio, ut centum paulo amplius annorum interuallo,non solum In suis iam omnem,gentemq; totam amplexa sit; vi sed etiam eam est uderit copiam virorum Wi segni omni virtute &doctrina praecellentium,

38쪽

x in una gente, plures numero, superio. res eruditione , pietate magis insignes viis tuisse . Neque vero illud 1ia minima parte illiust seeuli felicitatis poni debet, quod in eo natus Dei benignitate Beda ille sit, qui scriptis, monimentisque , dignis aeternitate, virorum illorum diuinas excellente'; virtutes ab obliuione vindicatas, ad Deiope. Max. gloriam , posterorumq; documentum , memoriae commendaret sempi

ternae.

Talis autem vir fuit Augustinusi iste , qualem eum este aequum est existimare , quem tali muneri, martimo omnium & diuinissimo,quasi a Deo destinatum, sanctus ille sapientissimusq; pontifex Gregorius non solum dei perit,sed etiam praeseeerit. Is igitur post Regem Ethelbertum & populos eius ab Idolorum cultu ad Christi veri Dei cognitionem perductos,post mulea praeclara opera non sine miraculo perpetrata, postq; Eeclesiam Cantuariensem tredecim annis pure religioseque administratam , perinde apud homines honoratus , atque aceeptus Deo, ad eundem e georporis carcere , & ab hominibus ereptus,euolauit. γCuius geli pietatisq; authoritas &exe plum tantum valuit apud Λntistites eius

39쪽

28 De antiquit. Cath.religionis βικνιH- successores ; ut ex ijs sex septe ue, qui proris p xime suo ordine eum sunt secuti , merue- sanctitate sua , & vita innocentissime transacta,qui publica approbatione in caelestium ciuium societatem communioneq; adscriberentur.Id quod alijs pluribus posteriorum aetatum pastoribus eiusdem Ee-elesiae accidisse confirmat Gerardus UOLsus, vir doctissimus, & in multis diligen- ιtissimus,qui omnes ab Augustino Cantuarienses Archiepiscopos in Catalogum, ex ipsius ecclesiae tabulis olim collectum co- - iecit,& ante trientum in lucem dedit. Cuius opera nobis excusationi esse potest, si eos pluribus verbis recensendi cum Iab re nostro, tum alioru fastidio supersedea.

. muS. Quare caeteris omissis,Theodori tan-

ex Tharso Ciliciae Graeci, viri ae ductis singulariSmentionem hic faciemus, qui . . a Vitelliano Romano potifice creatus Αrchiepiscopus Cantuariensis, atque in Angliam cum Adriano Abbate milius, sextus post Aligustinum illam sedem tenuit, miro omnium ordinum applausu; a quibus suscipiebatur,audiebaturq; libetissime. Erat enim diuina humanaq; literatura, Graecodi Latin E apprime instructus,probis mori-huS,aetate venerandus. Quocirca scholas, cum Adriano habere coepit: in quibus,magnis hominum coetibus audiendi studio sociatis,

40쪽

in Anglia. Is ciatis , una cum scientia salutari,reliquas quoque artes, quibus liberales dolisinae &ingenuae continentur, tradidit ea facultate, ut ex uberrimis suis sermonibus mox

extiterint perdocti multi, ac celeberrimi viri. Atque Theodorus se,ait Beda,primus ibit in Archiepiscopis, eui omnis Anglora 'Ecelsa manus dare eonsentiret.additoPae, nunquam prorsus, ex quo Britanniam pe

harbaris nationibus esent terrori ἔπι omnium vota ad nuper audita eat iis regni

gaudia penderent; ct quicunq; lemonibus

jacris cuperent erudiri,haberent exectisnus in promptu magi Hros,qui docerent. Sed Pergamus reliquos breuiter complecti. Paulinus unus ex iis, qui cum Augusti. Paulimis no in Angliam venerant,nihil ab eius vir tute zeloq; degenerauit. Nam ad Northu-hros prosectus, tantum sedulitate, opera, exhortatione profecit,ut EduiniRegis animum,diu multumq; repugnantem, expugnauerit,& ad agnitionem veritatis cum populo,in quem imperium tenebat,adduxerit,unde Episcopus Eboracensis creatus

est. Nec multo post tamen varijs afflictatus periculis & laboribus, fugae etiam longinquae incommodis, tandem in Roffensi acquievit Ecclesia; in eademq; ple-