Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

31쪽

I'. LUSIO PROOEMIALIS.& pestiferos illorurn morbos, quibus secundum merita a j usto Deo subinde puniti sitiat. i 'Quantas autem haec Dei flagella, excipio ii los M artis affectis, qui strenuitate, de constantia fua,sdem principi& patriae, pro aris & focis, egregie probauese immortali inde laude & fama celebrandos) incolis'& ciuibus nostris reliquerint antehac inusitatas & incognitas aegritudines, hoc Xenodochia quae peregrinis, Nosocomia quae aegris, paedotrophia quae pupillis, Gerontodochia quae senectae aetati, A debphotrophia dc Orphanotrophia quq Ciuibus

nostris pauperioribus,inopia consi impiis, & liberis eorum, in nostra urbe ex Christiana principum & aliorum benignitate,liberalitate, charitate,&misericordia, fundata patent, & quorum curationibus, ego tanquam Medicus &Chirurgus, jam per viginti annos continuos, cu amanuensibus paucis,tam in medicis, quam in chirurgicis,&lithotomicis casibus, tanquam Nauclerus inter nautas, Architectus inter operarios & opifices, Dux inter mili tes,non solum imperando, sed pius ipsemet manum admi- Distrando, pr fui; de adhuc pr sum, c0gnoscenda cuilibet illa visitanti dabunt De reliquapri,

uata

32쪽

mta praxi mea, circa religiosos, nobiles, ciues,,& plebesos, nihil comemoro: nam his omnibus non aliter alligatus sum, quam Andromeda suo scopulo,& patietia isti mpatieti ssimos vinco. Omnes autem hos meos molestissimos labores,quandoquidem alio fine, nisi ad gloriami Dp r, & utilitate incharitatemq3 proxi mi nam ut alij propter nos,sic & nos propter alios creati sumus) neque susceperimmeque peregerim, & propter hanc meam uti spero optimam intentionem, a tempore turbulentissimo exulceratissi moque in quo Iupi ter ollas despumare videbatur) praxis meae, inter mille imminentia, tam fortunae quam vitae pericula, & contagionum labes, per DEr gratiam taliter prlaeseruatus sim,ut tandem ad portum pacis&securae tranquillitatis appellere licuerit. Reliquum est, ut incoepto cursupergam,finemque qui opus coronat,desideratum,tandemin bona pace attingam : bonorum enim vita nihil aliud est, quam vitae imm ortalis meditatio,in qua praemi j illius aliquando gustus,aut odor aliquis sentitu id, tametsi minutissima qu dam stillula est ad fontem illum aeternae felicitati tamen longe superat uniuersias corporis voluptates, etiamsi om nesomnium mortalium: deliciae in unum contast serata

33쪽

erantur, ita ut alia ratione homo felix futurusn5 sit nisi quod extra sese positus patiatur quiddam ineffabile assimmo illo bono,omnia in se rapiente: usque adebPaestant spiritualia cor poralibus,inuisibilia visibilibus. Hoc nimirum est, quod hollicetur Propheta oculus non vi dit,nec auris audiuit,nec in cor hominis ascenderunt, quae praeparauit Dgus diligentibus se. Quod vero jam pacis tempore, quo exhilarantia expetuntur mera, tristem & morosum hunc concinnaverim tractatumi causa est pruma, quod jam apud plurimos, cuiuscunqi sitatus & coditionis homines,affectus hypochon-driaci grassentur; maxime etiam literati & religiosi ab illis infestentur,nec corpora incolarum

nostrorum, a faecibus bellicosis, oneribus, &inopia, in tantum adhuc desecata & liberata sint, in quantum ad mentis exhilarationem, &corporis purgationem refectionemque desideratur ue ex alienis etiam aerumnis, Medici pro pilos metunt angores, nec ullam, melancholicorum importunitate, crucem habent mole

stiorem. Altera causa est, quod in dignotionc

causarum huius morbi,multae & magnae inter Medicos legantur controuersiae et plures vero adhuc in curatione exotiantur ue dum quidana

34쪽

ro secundae concoctionis visceribus, vitiatis, intemperatis, obstructis, &c. attribuunt, alij alias caulas recensent. Curam etiam quidam

per exquisitam diaetam, alij per alterantia , alii per euacuantia instituunt: ubi quidam in diam, alij vinum meracum, aliqui probe dilurum,aquam etiam pura commendant. Hinc

multi usum chalybis,non pauci acidulas, serum etiam lactis caprini, thermas, & alia, proponunt. Quas omnes controuemas breuiter enodare, bene loque lectori, de iis, in tenui praxi,experientias & obseruationes proprias, fidelissime communicare volo : non furioso contradicendi spiritu , ad imitationem Doctoris Matthaei Clausis, qui in sua Oenothdr machia Oeniponti edita tanquam suffenus Musarum Hercules, & prae alijs in nubibus Aquila, piissimum, paritesque tum temporis ce- libratissimum patrem Drexelium, una cum M dicis Monacensibus nominatissimis, obasse; tiones quasdam& theoremata,ab ipsis mutuata, libelloque suo de Ieiunio inserta,petulantis stili sui cotem esse voluit, & scopum , in quem acerbitatis suae tela vibraret: cuius hydram ter naeam capitibus obtruncatam, in capite, ubi do

35쪽

potu hypochondriacorum tractauero, reuiuiscere faciam, & effervescentes,suriosas, ebriosasque illius Herculis, veritatem impugnantis, phantasias & deliria laypociaondriaca, veritatis Elleboro expellere,& optimo rationis opiosopire omnibus modis conabor. Hoc fateor sinelaborenon fiet,quia scribemtis curam fere omnem postulat. Quippe raro

accidit bene fieri, quod occupato fit animo: certum enim est, nihil aeque judicio,vel potius

memoriae inicere, qui varias animi cogitationes. Non conualescit planta, quae saepius

transfertur: neque adcicatricem vulnus perducitur, in quo crebra medicamenta tentantur.

Quid ergo de me erari potest,quem tot curae,& in curandis aegris occupationes non sinunt studio diutius immorari 3 sequar tamen quo ducit animus,& in negotio captabo aliquod otium,tum ut bono publico satisfaciam,cum vitae dulam edicinae praxim,grata labbris intermissione, siue potius mutatione, deliniam. Quod dum molior , nec breuitati admodum, nec prolixitati studendum esse judicomelectorem vel inopia suspensum teneam, vel copia

verborum opprimam.

36쪽

TF r E c T v s itaque morbosus iste, Arabiabus & Barbaris tanquam a subiecto MLrachialis, a vocabulo Mirach, quod apud illos abdomen significat,appellitatur, eo quod humor adustus in hypocho rijs & abdomine

coaceruari,1 ibidem velut anguis in herba latere postea exhalationibus suis fumosis cere brum & caput molestare ac perturbare soleat.

Nobis vero rectius & verius Affectio Hypochondriaca d est,subcartilagine aut quasi dicas sub cartilaginibus posita,sue a causa, Melancholia,nominatur: quod sit affectus exsanguine bilioso,humoreueatro pituitosis tamen in mesenterio delitescentibus non exclusis) illo quidem in epate, hoc vero in liene primum abundante, postmodiimquevi caloris praeternaturalis utrumque viscusin hoc affectu obsidentis supercalefacto & propemodum assato mi tus. Graecis & vulgo etiam flatulenta

melancholia nuncupatur: quod, qui ea labo-B 3 rariis

37쪽

rint, flatibus abundant. Chymici, tartarum hypochondriorum appellant. Latius autem patet affectio& passohypochondriaca, quhnmelancholia hypochondriaca: no solum enim melancholia,sed & alia mala plurima ex mate ria vitiosa in hisce locis cumulata,oriri possunt: neque semper cum affectu hypochondriaco, melancholia coniungitur, sed tum demum, cum Cerebro, vapores peculiari modo dispositi.

ex materiailla exhalantes, communicantur,spia rhibusque animalibus miscentur..

Vnde definitur. . Sopiner naturam, τα plurimum tu,nt cumintemperaesicca viscerem prima conractionis Tea vis i secunda eoncoctionis: eum conuie vitioserum humorum, inprimis metinia licorum, spe etiam pituit rum o silino um, in ima pomoarteria caelia eae sentericae ramis,in hypoch-dris, a poesini ro, inter ventriculumse lienem, ..xime is locis, ubi plures maiore ue venae portaeo arteria huieconisectae rami sunt, acipue oblaesim lienis coctionem Lect ab se tredine; e qua vapores forum noturam obtinentes , ut Oi in humoris abfuid a alia partes tran fit, varia Ompto=-ta excitante praecipue mero delirium melancholicum non continuum,ex vapore eis trict Locommunicat stiritu ueanimales i

38쪽

meiancholicum photomageseretur,

faciente. Dicitur autem affectio, hoc mali genus,ad differentiam aliarum melanicholiarum: neque enim haec melancholia symptoma est, ut

aliae improprie ita dieiq,sed morbus,& quidem non solum intemperiei materialis . in quo ipsis

partium intemperies materiam cumulat, materies vero intemperiem fouet,pars quςdam mam dat, qu dam recipit, unde etiam si putredo accedat,febres quandol cum hoc affectu complicari , nonnunquam etiam illas,in hunc transire posse verisimila est verum etiam meatuum obstructio scilicet,ut experientia declarat Subiectum huius affectus,merito qu*C-- δε--que pars in hypochondriss contenta,in quas anguis potest incalescere, & eiushiodi atras euaporationes essicere, tanquam pars primario laborans,constitui potest. Doctissimus Seianer-tus,talem constituendum locum putat, in quo affectionis hypochondriacae causa contineatur,e quo humores hinc inde fluere possint. Ataque ipsum statuit esse ramos venae portae, & a teriae coeliacae ac mesentericae, qui ab epate &Iiene ad ventriculum & vicina loca tendunt: &ccite ea mesenterii,omens,&pancreatis loca,E

39쪽

quibusin haecvasa humores vitios facile recur rere possint. Ex ipso nimirum venς post i sun co, ventriculus habet ramum vulgo gastricum

dictum, quem Adrianus Spigelius pyloricum

appellat. Post quam vero truncus in duos ins gnes ramos, alterum sinistrum splenicum di ei um, alterum dextrum mesentericum nomi natum dispescitur ue a splenico quidem ramo accipit gastricum , a quo coronaria nascitur, ga, stroepiploidem sinistram, & vas breue aut Venosum dictum; aram vero mesenterico gastroepiploidem dextram. Arterias autem accipit ventriculus, ab arteriae magnae ramo coeliaco dicto, qui ad Miλίαν, id est, ventricullam, ramostransmittat, ramum pylogicum, gastroepiploidem sinisi ram,&vas breue arteriosum. Ab eadem vena portς,& arteria coeliaca,etiam vasa accipiunt,liem epanomentum, mesenterium; vcita facilis inter lias partes consensus , & humorumcommunicatio esse possituevi meritbin: ramis venς portae & arteria celiac maioribus, sedem causae mali hypochoiadriaci consistere, statuendum sit Cum enim vasorum horum ossicium sit, ad ventriculum & vicinas partes, languinem, quo nutriuntur, deferre, &pr terea