Praecepta medico-practica in usum chirurgorum castrensium & ruralium ditionum Austriacarum

273쪽

Usus, ut prioriS.

Catarrhus communiter a coryza initium ducit, caput nempe dolore obtuso.& premente assicitur, & respiratio per nares aliquomodo impeditur frequens accedit sternuatio, & ex naribu S materies acris aquosa destillat & profluit, haud raro conqueruntur hoc acre in collo & pectore molestiam causare, tandem incipiunt tussire, simulque debilitati vagos saepe horroreS. eXPeriuntur,

iusti

274쪽

& debilitate plerumque aussis circa tempus vespertinum. Pulsum plus minus febrilem habent, nonnunquam valde sitiunt non sine omni ciborum fastidio. Frequentissime hic morbus a refrigeratione originem ducit, praesertim tempestate subito frigida ingruente aut aura nebulosae

frigida. Etsi tussis plus molestiae quam periculi

secum ferre videatur , neglecta tamen in peripneumoniam , aliumve morbum chroni

cum abire & hac ratione immedicabilempthysim aut hecticam causure potest. Si pectoris oppressio & tussicula a potu frigido aut glaciali oritur, ut pestivo tempore persaepe accidit iis, qui a magnis corporis exercitiis multum incalescentes similem frigidam gelidam ingurgitant, res hsec etsi is levis omnino videatur , ob facilem in peri- Pneumoniam transitum vili pendenda non

est.

In omni tussi praecipue vehementiori, in qua aeger magnas debilitates & frequentiores horripilationes percipit, salutare est quieti se dare, omne vitare frigus, mulsa

275쪽

27IN . l. a. 3. . calide assumere. Inde plerumque tam in collo quam pectore ardor remittit brevi, simul his materies acriS a naribus depluens demulcetur magis & inspissatur, sequitur tandem sputum levans & sic

iustis intra brave temPuS terminatur. Nonnunquam tamen praesente tussi febris valida, magna sitiS , multuS Calor conti- inuansque pectoris oppressio simul adest. In quo casu Venam aperire , atque etiam, si pulsus adhuc durus sit, nec pectoris oppresssio remittat, pro indicatione sanguinis missionem repetere o Portet, Praetereaque decocta emollientia ita & remedia sub Mo. g. 6. Porrigantur. Si jam sputa prodeant , sed tenacia, aut in pectore sterior advertatur, nec susti- cientes ad ejicienda sputa aeger vires habeat, remedia sub Mo. 7. δ. eXhibenda sunt. Si propter tussis Vehementiam noctes haberentur insomnes , Vespere Paregorica sub μο. p. I 0. II. danda erunt. Saepe sub catarrho aegri se aeri frigido exponunta unde subito tussi cessante se jam curaros esse laetantur. Verum ipsi sibi imponunt & fallax hoc levamen brevi posthac Iussi

276쪽

tussi ut plurimum majori vehementia recrudescente agnoscunt, quae & longius amigit. Si vero talis non ampliuS revertatur, mucus saepe in pulmone inspissatur , induratur , sicque asthmati & pectoris hydropioriundo occasionem praebet. Quare semper prudentius agunt qui in morbis etsi ad apparentiam levibus debito modo se gerunt, hos patienti animo sufferunt, & cuncta adhibent, ut perfecite a morbo liberentur. Si tussis alteri adhuc morbo juncta sit, symptomata Perpetuo inde eXasperantur.

Sumat omni biliorio vasculum tepide.

278쪽

Ol. amygd. re c. Velol. lin. recent. Unc. i.

Pro haustu vespertino. Ni o. IO.

279쪽

f. inde pilui. N. ij. Sumat vesperi s. dosi.

Tullis haec morbus est admodum periculosus & malus, qui frequentissime infantes& juvenes, rarius vero adultos asscit. Ut plurimum vere & autumno observatur tussis convulsiva, subitoque plures simul & semel aggreditur; atque tunc e Pide mica & non raro contagiosa advertitur. Si infantes variolis , morbillis , dentitione laborantes eodem tempore hac tussi invadantur , eo majuS Periculum exsurgit. A tussi , qualis communiter caeterum habetur, in principio non adeo manifestis signis discrepat, atque talis per plures dies

280쪽

βc septimanas continuat, dum vero terminus ejus adesse creditur, convulsiva primo

accedit non sine pectoris anxietate & pulsus ebrili.

Plerumque se per paroxysmos haec tussis manifestat, aegri scilicet per unam saepe duas tresve horas quiete & bene se habent, perciPiunt tandem anXiam quasi ebullitionem ritillationemque in pectore dc collo, stemus

cum dolore scrobiculus cordis contrahitur, obruuntur timore jam noti mali; omnique Conatu instantem tussim impedire student, verum haud diu resistentiam ponere queunt, Urget continua tussicula, tandem omni vi &cum steriore respirant: mox in tussim fere suffocantem incidunt , denuo summa cumanriterate non secus ac in suffocationis periculo constituti aerem hauriunt , atque sic alternatim per plura minuta, per dimidiam, quandoque integram horam haec tragoedia

luditur; delassati tandem paroxismo finito

quiescunt. Durante paroxismo ut plurimum aΠ- gens habetur in peefore sterior, facies intumescit, livescit, oculi eκ orbita Protuberant, pectoris angustia & oppressio ad 1ummum