Praecepta medico-practica in usum chirurgorum castrensium & ruralium ditionum Austriacarum

291쪽

solve in aq. stor. tiliae Unc. iij. dein adde: syr. fuinar. Unc. h. liq. terr. fol. tartar. dr. β.

Sumat omni hora vel biliorio vasculum.

Sumat omni hora cochlear.

292쪽

De Insanimatione DraphragmatiS.

Haec inflammatio ex periculosissimis una ut Plurimum necat eos praecipue, qui acribus humoribus scatent , aut caeteroquin pravae idio syncraside corpus adepti sunt, alteri autem morbo acuto, qUi aegro magnam jam debilitatem aut humorum corruP-tionem induxerat, succedens mortis brevi secuturae praenuncia est. In subjectis caeterum sanis, plethoricis N. bene constitutis saepius huic morbo medela , siquidem mox mature adhibetur,

fieri potest. Morbi hujus diagno sim signa luppedi-

igni sequentia: ardentem dc validum in scrobiculo cordis & infra sternum dolorem sentit aeger, hypochondria motu valido & cum anXietate introrsum revelluntur , unde fit, ut respiratio quasi subsistat & aeger solum parte superiore thoracis admodum celerem, Parvam, summe laboriosam , quin diaphragma & abdomen moveantur, respirationem agat, continuo Praeterea multumque dolorifico singultu torqueatur: in diversis faciei

musculis subitanei subsultus & spasmi ad ver

293쪽

tuntur, Praecipue musculi oris convelluntur ita, ut in risum cieri existimes, simul aegri delirant, & tandem in furorem continuam rem rapiuntur , quibus cuncta in pleuritide enarrata symptomata subsequuntur. Si inflammatio adeo vehemens non sit, nec partem diaphragmatis nimis irritabilem assciat, symptomata mitiora occurrunt, &pulsus celer , plenus & durus deprelien

ditur.

Si vero sensibilem nimis occupet par-rem , Prius recensita symptomata subito increscunt, aeger debilis redditur & anxius ,

ut omni momento mors timenda sit: pallescit facies, eXtrema frigent, pulsus eXPloratur tremulUS Parvus & intermittens. Si tunc morbus non statim noscatur , Paulo post mors ex gangraena adest. In hoc casu moX a principio larga manu sanguis ex Venli mitti debet , quamvis debilis valde & defatigatus aeger videretur,

siquidem in venae sectionibus unica salus consistit; tamdiu vero effluat sanguis, donec pulsus liberior & fortior tangatur: hoc si accidat, symptomata mitiora evadant, spes

294쪽

sanationis adest, si praesertim huic levamini

constantia non desit.

Reliqua cura ut in pleuritide & phrenitide instituenda est.

In hepatis inflammatione aegri plerumque anxii multum sine dolore profunde inspirare nequeunt, hypochondria dolorificetenduntur, & haec tensio saepe per thoracem in collum usque propagatur, in latere sinistro sine magna molestia decumbere non Possunt, atque si corpus versus hoc latus inclinent, pondus & pungentem dolorem in hypochondrio dextro sentiunt, continuo ad tussim, vomitum hiat singultum eXperiuntur Conamen, pulsus habetur febrilis, plenus & tensus, tussis est valida, urina crocei, alvus albi coloris conspicitur. Hi omnes aegri nauseant cibos , & subinde totum abdomen intumescit & tenditur. Μorbus hic eadem methodo uti pleuriEris tractatur, Lepe etiam judicatur per sputa, saePius vero per diarrh.c lenem hilio-

l sam,

295쪽

sam; quare praecipuus statim in principio

sit labor, ut alvus per clysmata emollientia aperta teneatur, & oborta semel levante tali diarrhaea eam per remedia leniter acidula sub Mo. I. a. 3. suavi methodo Promovere

oportet. EXterne mox in principio morbi cataplasmata emollientia regioni hepatis applicanda Veniunt, praesertim vero cita resolutio procuratur , si regio hypochondrii dextri saepius de die unguento emolliente & resolvente sub Mo. leni manu inungatur,& mox desuper cataplasmata aPPO Iantur. Si inflammatio profundam & magnam hepatis plagam occupet , plerumque bilis toto distunditur corpore, & icterus eXsurgit. Nihilo nus etiam in hoc casu prius

recensita remedia adhibentur , ifferus enim curandi methodum non mutat , nisi aeger acres & malae notae humores haberet, vires1ubito collaberentur, sanguis in putredinem abiret &c. tunc enim remedia roborantia &putredini resistentia non secus ac in synocho putri locum habent, verum hi casus fere semper lethales sunt.

296쪽

Nonnunquam in haepatitide magnum obvenit levamen, dum vasa haemorrhoidalia intumescunt, quare si caeteroquin his aegri laborent, & in ano renesimum nixumVe Percipiant, cataplasmatibus emollientibus facilitari & tandem fluentia reddi debent. Si vero applicatis his nullus sequitur effestus nec aeger levamen sentiret, vasis haemorrhoidalibus sanguisugae applicandae sunt. Pari ratione per epe hic morbus levatur per haemorrhagiam narium , praecipue

vero nariS deXtrae. Nonnunquam hepatitis terminatur copioso , male olente sudore aut scabioso Per totum corPUS eXanthemate, atque tunc

febris una cum reliquis symptomatibus peni- rus cessat. Haec es orescentu scabiosa perplures saepe hebdomadas perstat, per de- colha autem sanguinem depurantia Nro. s. 6. 7. 8. aut per decocta eccoprotica Iub

O. s. lo. II. feliciser curatur.

Hepatitis quoque admodum facile, praesertim in principio negleela aut nimiS vehemens in suppurationem abit, qgae magnam vomicam generat, & non raro reliquas hepatis partes rodendo febrim hecticam inducis.

297쪽

-- m

etit. Saepe a tali vomica medelam non agnoscens icterus originem trahit. Nonnunquam tamen felix hujus vomicae eXitus sequitur, quando pus per ductus biliferos viam sibi in intestina parat, sicque leni diarrhaea exorta purulenta evacuasur, cuncta tandem minuuntur symptomata δύfebris fugatur. Non minus a sputo copioso purulento diarrheae loco obveniente levamen observatur. Ast haud raro vomica rupta puS in ea vum abdominis effunditur, cumque puri eXltus conciliari nequeat, acre redditur, intestina corrodit, & tympanitidem frequentisssime incurabilem generat. Subinde nihilominus vomica in periphe ria hepatis externa sedem fixit , cum peritoneo & integumentis communibus concrescens in tumorem elevatur eXternum. Ut primum hoc apparet , & de pure con-rento certitudo habetur, statim aperiendus diuque apertus servandus est, donec internam vomicae partem consolidatam neque

quidquam puris ampliκs superesse symptomata doceant.

298쪽

Saepe plures parvulae vomicae in hepateremanent, febrisque cessat, nec quidquam in sanitate sinistri advertitur ; hae plurium annorum spatio innocue latitant, primoque post mortem aperto cadavere in conspectum

veniunt.

Prudentis & circumspecti viri est finita

hepatitide hypochondrium deYtrum ex asse investigare, an aliqua durities adsit, nec ne. Si talis durities aut saltem teD ssio deprehendatur, remedia solventia sub MO. 7. Io. I a. II. I . IJ. usui Veniunt. Pariter unguento Nro. 4. laudato hypochondrium quotidie bis fricandum est, donec naturalis redeat mollities. Neglecta haec cautela saepe pertinacem hepatis indurationem aut icterum chronicum producit. In subjectis atrabiliariis aut lue Venereas corbutove affectis, in quibus sanguis acer& dissolutus habetur, morbus hic ut plurimum in gangraenam abit , totum putrescit hepar , aegri subito viribus privantur , &diarrhaea maligna gangraenosa exorta repen rinam saepe mortem.adfert.

299쪽

FORMULAE.

Sumat omni hora vel biliorio vasculum.

300쪽

Nro. 4 Camphor. dr. J. solve in ol. hyosciam. q. s. dein adde: Ung. de alth. Une. J. m. d. usui.