Praecepta medico-practica in usum chirurgorum castrensium & ruralium ditionum Austriacarum

341쪽

Eadem methodus auxiliatur illi dolori colico , qui in viris hypochondriacis aut se minis hystericis , in quibus solum spastica

intestinorum contractio aut flatulentia omnem causam proXimam absolvit. Si vero hic morbus a turgente aut cor rupta bile, ab acrimonia acida aut putrida, a cibis duris, tenacibus, flatu lentis, a liquoribus fermentantibu S generetur, eadem

remedia, quae prius in similibus cardialgis casibus laudab Antur, hic quoque locum habent. Si depuratis jam primis viis colicus dolor non remittat, denuo paregorica sub O. a1. a6. S 27. in auXilium vocanda

erunt.

Sat frequenter obvenit , ut homines caeteroquin etiam sanissimi per plures dies alvo careant, unde per moram stercora ae- cumulantur , indurantur angenS tandem pondus & obtusus dolor in abdomine percipitur , renesimus se adjungit continuus , ut omni quidem conatu irrito tamen effectu alvum deponere adlaborent. Quo in casu saepe abdomen adeo contrahitur, ut ibidem in intestinis dura globosa stercora tangantur;

342쪽

nψnnunqmun. abdomen simul inflatum est &tensum, sed haec inflatio inaequalis est , ut una plaga prae altera plus minia S elevata sit. Male hic ageretur, si aegro statim irritantia, fortiter alvum ducentia porrigerentur, potius per clysmata emollientia , oleo sa, Per potulenta emollientia , resolventia itib O. s. I s. ne C non Per lenes fricctiones stercorum emollitio successivaque expulsio de corpore tentanda est. Dum vero jam emollitae sunt Reces , ad os eXpellendas tamen haec sussicientia non sint, remedia

fortiora NTO. IS. I 6. I p. 28. eXhibere licet. Diuturna diarrhaea aut dysienteria vehemenS non raro dolorem ardentem colicum

post se relinquit, qui comitem fere individuum tenesmum habet; in hoc casti reme dia oleosa , mucilaginosa & lenia optata

Pessima, quae habetur species, COLICA

PICTO NUM Vocatur. Haec communiter incipit circa venrriculum & partem superiorem regionis umbilicabilis, in principio dolores

obtusi non admodum vehementes percipiun tur s

343쪽

rur, nec longe continuant, sed senum vetahementiores magisque constanteS evadunt, omnem aeger amittit appetitum, de flatu lentia, eructatione conquerisur, saepius vomitus se jungit cum alvo pertinaciter semper clausa, abdomen contrahitur, stepeque sic introcipitur umbilicus , ut dorsi vertebris accumbere videatur , aeger debilitatur &marcescit , interea malum continuo increscit: supprimitur urina, anus contracta adeo in corpus introsuscipitur , ut saepe clysma injicere possibile non sit , sequitur tandem paralysiis & partium diversarum artuum praecipue superiorum eXtenuatio. Hoc malo plerumque assciuntur, qui laboribus circa plumbum , mercurium aut arsenicum exercendis panem suum lucrari

coguntur, quare auri argenti9ue fossoribus , deauratoribus, figulis , pictoribus morbus hic familiaris est. Saepe etiam hoc morbo torquentur,' qui Vina Plumbo adulterata hi bunt, aut quibus hoc metallum per medica menta aut per cibos ingeritur; observatum quoque est morbum hunc a liquidis fer mentantibus , a fructibus immaturis desum'. uise originem.

344쪽

Saepe dolores evanescunt, & per pa-roxysmos redeunt, hic paroxysmus subinde uno vel altero die silet, sepe quotidie redux pluribus horis persistit , nonnunquam

eodem die saepius revertitur ,'unde aeger immaniter eXtorquetur, & debilis redditur, ut omai fere momento mors metuenda sit.

Si mox initio malum hoc ex signis praegrestis cognoscatur , acerba symptomata saepe praecaveri Possunt , res autem in eo consistit, ut corpus per remedia Nro. 9. LO. leniter expurgetur; haec si prosint, morbus raro eXOrbitar. Quare, qui hominum talia metalla tractantium sanitatis curam gerunt, cuncta sta

tim symptomata maxima cum sedulitate Rer pendenda habent, sique vel minima morbi hujus suspicio appareat , efficacissima mOX remedia propinare debent. Indicatissimis his remediis ver aliquot septimanas adhuc suaviter continuandum est, etsi bona se jam valetudine frui aeger asse

reret.

Verum

345쪽

34IVerum saepenumero lenia haec remedia optato destituuntur effectu igitur acuanda aut alia fortiora purgantia sub MO. IJ. IV.ἰZ. 30. II. J . danda sunt.

Clyimatum praecipue inje hio frequens

in hoc morbo multum levat, initio oleosae mollientia tentantur, his autem nihil essicientibus irritantia sub Mo. I a. II. I . locum habent. Verum nonnunquam & haec

nihil essiciunt, ut igitur rabaci fumum ano inflari necesse sit, quo facto saepe alvus cum aegri levamine elicitur. Alvo semel reserata clysmata adhuc emollientia & leniter alvum ducentia in usum trahenda sunt, simulque ab omnibus duris, tenacibus & flatus excitantibus cibis abstinentia injugenda est. Si hisce factis introtractio umbilici anique constrictio remittent, abdomen mollescat, symptomata etsi recrudescentia mitiora tamen sint, spes saniratis iterum obtinendae affulget. Optimo cum effectu tunc Perlongum tempus remedia sub Mo. II. R . 3s. 31. 37. 38. administrantur, ut sic aegri 1uas adipiscantur Vires, partes emaciatae, restituantur , omnisque paralysis dispareat.

V 3 Quod

346쪽

Quod si vero paralysis his non cederet, balnea sulphurea & vis electrica maximo

sunt emolumento

Quam diu alvus in globos formata capri. na est, recidivae metus nondum profligatus habetur; hinc remediis emollientibus & leniter purgantibus utendum erit, donec alvus facilis, pultacea, minime tenaX Prodeat.

Si vero colica pictonum a liquoribus

fermentantibus aut frustibus immaturis ortum duxerit, eadem methodo ut ante cura

inchoanda est , posthac:vero remedia sub Aro. I a. S 3s. Praeter decoctum diro. 4o. longo tempore administranda sunt. His mediantibus similes aegri fere semper feliciter sanitati pristinae restituuntur. Si paroxysmi in colica picionum nimium dolentes & longi sunt, nec clysmata

nec reliqua quamvis alias saluberrima remedia vel minime dolorem leniant, ad paregorica sub Mo IJ. Io. 26. a confugiendum est, quae persaepe sola dolorem mitigant, enormem dissipant anxietatem, aPParentique periculo aegrum eripiunt. Atroci hoc morbo liberati aegri necesse habent, ut posthac omnem causam e Xcitan-

347쪽

tem evitare perquam sedule studeant, alvo unquam nimis stricta laborare caveant, secus brevi recidivam patientur. Si vero ob vitae suae conditionem , obpanis Promerendi necessitatem causam evitare non possent, his in scopum praeservandi quotidie mane, antequam labores suos accedant, uncias aliquot olei, butyri, lardi aut alterius pinguis substantiae assii mendi consilium detur. In pulte avenacea lacti incocta cum multo butyro addito optimum jentaculum consistit.

Sumat omni biliorio vasculum tepide.

348쪽

34. Lapid. cancror. gr. XXX. nitr. Pur. gr. X.

350쪽

Sumat ut prius. Nro. II. 19. Camphor. dr. j. solve in oleo hyosciam. q. s. dein adde: unguent. de alth. Une. j.

ι Detur usui