Theatri praecipuarum totius mundi urbium liber sextus

11쪽

OSTLondinum,totius Angliae primaria urbs censetur Eboraeum vel Eburaeum Torch vulg5, eder- Ffoe Britannis, s a. xonibus Euer-Hack dicta Cam denus non aliunὁe quam ab Vro flumine quod nune Ousa turbem inter secantetappellatam putat, t Eburacum idem sit, quod ad vel secundxm Uriam Urbs sane est peramoeno loco,& ut coelestem quoque si tum ad damus secundum mercatoris rationem sub gradu Longitudinis XIX. & XXXV scrup. Latitudinis vero LV. Sc scrupX. sita. t ampla dc magnifica, ciuibus opibusque referta, non vasidis solum propugnaculis munita, sed etiam speciosissimis gerim ijs tam publicis quam priuatis exornata qistam Vrus fluuius, ut1 diximus,a septemtrionali piroa in australem placide de aben mediam fere quasi in duas urbes diuidit, quae lapideo ponte vastissimo, qualis Vix usquam videtur, fornice arcua o coniunguntur Ea quae Occidentem spectat, nec magnitudine, nec aedificiorum frequentia par,rrcenibus pulcherrimisi umfluuio, quadranguli fere figura concludi tur,portaque Una, quam MikeIarre, id est,magnam poric m vocant, venientes admittit: a qua longa & spaciosa ad pontem usque platea protenditur , elegantibus ab utroque latere cxornata arcibUS, quibus a tergo subiacent horti peramoeni, 3c post eos ad moenia usque campi exerciti jS dicati: in quorum australi angulo i moles editior eminet, castio, uti videtur, exfruendo congesta, quam Melion Archiepiscopus primum spissis& XVIII. pedes longis tabulis, postea lapideo muro inclusit quorum vix nunc Uc1figia supersunt. ParS Orientalis, quae tota aedific1js condensa est, & angustioribus plateis diuisa, lenticularem fere habet fieturam, validis itidem moenibus,&ad ortum hybernum Fc sit limosi fluminis satis profundo alueo munitur, qui in urbem ipsam coeca Via penetrans, ponte continetur ita aedIsici jS continuo, ut non pontem, sed perpetuum vicum putes, patiloque inferius Vro seu Ousae commiscetur ubi non procul ab ipsis confluentibus e regione molis, quam modo dixtarius, adferiandos ciues hi missima castruin, loco admodum opportuno excitauit Gulielmus Normannus: quod tamen, uti caetera quoque, tamquam ignauiae Ed detrectandam militiam receptacula, iamdiu nezlechum, vetustate paullatim collabascit.Ad ortum testiuum Cathedrole templum Apostoloium principi SJetro factum, m Ggnifica admodum structara onsurgit:iuxta quod, Ousiam vetius, extra moenia, suis tamen moenibus 5c flumine inclusium nobilissmum S Mar Iae floruit Monasterium , ab Alano III. Britannuae Armoricanae & Richmondiar Comite eonditum, S c pulentis reditisus dotatum, nunc autem in pi a nos sus & regias ae des conuersum Romanorum olim fuisse coloniam, dc scxtam Legionem victricem cognc mine stationem hic egisse, non leuabus argumentis probat Ca-denus. Seuerum certe Imperatorem sirum hac in urbe habuisse palatium, animamque cum ii s verbis exhalasse L gimus: TureMσεν R. 'ini cm cccipi , pa ratem etiam Britannis relinquo. Nec illud silentio praetereundum, qhi bd hac in urbe BLllonae templum fuerit Qtiod ex Smartiano Oolligitur sc loquente: ne Mitatem Eboracum seuerus veniens quum rem diuinam esiet fac re ad BePonae temνIMm di cta s est. errore arti lucis rustic Quo tempore Praetorium seu tribunal huius urbis vel hoc nomine fuit Ionge felicissimum, quod AEm ilium Paulum P. pini anum, Iuris & Iurisprudent ar oraculum, viderii S audiuesit , teste Forcatulo In hac etiam Vrbe Fl.Val Constantius cognomento Chlorus, virtut 1 hos, dc pietate in sigres Imperator, qui inquit Panegyriste diu μmod, timum terrarum limen 'vocantibus, accessit, diem suum obiit, lemni Apo heosi,ut e numis antiquis videre est in deos relatus mdelaub quidem testatur, a fide dignis se accepisse, quum superiori taculo Monasteria Eboraci dirueientur, in crypt. porticu aedicuta, in qua Constantium situm opinio erat, lar padem ardentem repertam. Veteres enim, si Lagio credimus, auro in pi guem liquorem arte soluto,diutissime Ec per multa tacula arsurum in sepul iis ignem fouere sunt 1bliti. Hic pater fuit Magni illius Constantini ex II lena priore coniuge siuscepti: quem antiqvadi F pigra phae Romanae vibis liberatorem, fundatorem quietis,Reipublicae instauratorem indigetant qui quum E oraci patris spi ; itum excepisset,statim in Imperatorem fuit eleuatus: cui purpura milites, verba simi PanegyrisDe utilitati publica: potius, quam afDctibus seruientes, iniecere lacrymanti, equumque calcar: bus incitanti , ut depos Pentis exercitus fugeret conatum Sed modestiam eius vicit Reipublicae felicitas. Vnde adem panegyristes exclamat o fortunara m num omnibus ter s bellor Britatunnia qnae cθn staminum Caesarem prima χiditi Raod quidem elogium Eboraco primarib debetur .Ab eodem Constantis Episcopalem in hac urbe cathedram collocatam eme Anglorum Annales p odunt .Post diicessam vero Romanorum, Britann ia praedae barbaris relicta, in eam solitudinem urbs redacta fuit, ut vix sacellum,in quo Eduvinus rex bpptismum susciperet, luperfuerit Idem Anno DCXXVII. Cratorium ex ligno erex t quumque maiorem e saxo Ecclesiam moliretur, Vix iacti S fandamentis, morte praereptus, opus successori suo Osuualdo perficiendum reliquit. Iam inde Ecc esiastica in hac urbe d gnitas magna suscepit incrementa,pallioque ab Honorio Papa mi ,Ciuitas facta est Metropolatana, sic ut Archiepiscopus, plaeter duodecim in Angi a Episc patus, in omnes quoque Scottae Episcopos Primatis iure sangeretur.Sed ante quingentos annos defecit a sua Metropola Scota, S ipse Metropolis alios ubcinos Episcopatus, tenues illos quidem, ita attenuauit, ut quatuor tantum reliqui sint, Dunei mensis scilicet, Cestriensis, Carleotentis, S Mar nensis seu So-ὰorensis in Manna insitata Magnum quoque huic urbi ornamentu attulit nobilissima Bibliotheca,ab Egberto Archae piscopo qui circa annore salutis TC XL floruit constituta, quam Malmesburiensi; omnitim liter alium artium armarium Gin si rarium vocat. De qua Alculi us, Eboracensis, Caroli M gri Praeceriptor,& primus Parisiensis Academiae quasi formator, unicum huius urbis, patr1ae suae decus, in epistola ad Carolum: Date, inquit,m; hι exquisii ro- erkairro tus Scholuisti ae libeIlos, quales in patria babat, per bonam tm deuo:issim im berti A ebivisest i inaustr. am Et si placet sapientia Nestrae,rem ttam aliquot ex ρα ris vestris, qui excipiant inde quaeque necessaria.m reus,ant in Franeiamflores Britanniae, ut non sit tant Amodo in Eboraco hortus conciu M., sed tram in Turonita . nn si Oh es Paradetsi Eodem tempore praeter litterarium hunc thesaurum, mira Principum liberalitate magnae opes in hanc Ecclesiam collatae sunt De Vlpho quidem Toraldi filio quod cum Camdeno ideo adnoto, ut rara quaedam in dotandis Ecclesijs consuetudo elucesca sic Vetus liber Domin batur Uipbus iLe ih Oscia dentali parte Deirae, propter adtercationem si torum isorum e laris V runoris, tu er domini js post mortem,m . omnes feciι aeque pares Nam Eboracum inditata diuertit, GY cornu, quo bibere con a uit, vino repleuit, eoram altari Deo in B. Petro o'oiorum princip3 omnes terras OV redd tussiex s genibus proprnarii Id Cor . nudiligent1ssime asseruatum superioribus demum annis, una cum caeteris secris rebus sublatum aiunt. Sequentibus tempCribus quum urbs ipsa,tum vniis uersa c1rcumiecta regio tot tantis' ue cladibus a Danis 3c Normannis affecta fui t,Ῥt humκs per sexaginta missiaria verba Malmesburiensis usurpo penittis imeiata iucuerit, Ut Ῥrbes olim straeclaras,turres caelo νrsceritate minant s,agros palmis laetos siquis tum vidisser 8 egrinusavemi ceret,si quis erus incola,non ι grio ceret.Post funestas has clades, quum paullatim recreari coepisset, regnante Stephano urbS damnum longe fecit maximum ex fortuito incendio, quo hausta fuerunt Cathedralis Ecclesia,S Mariae Mostassetiam, aliaeque religios, aedes, dc etiam instructissima illa, de qua supra diximus Bibliotheea. Et Monaste. xium quidem cito fuit restauratum;Ecclesia autem Cathedralis serius, nec ante Edaardi I. tempora;tandem Vero Archiepilcoporum opera non sine vicinae Nobilitatis ope, ad summam,qua nunc cernitur, elegantiam perdusta est Circa idem tempus ipsa quoque ciuitas nouis moeitibus Ec dispositis pereaturribus cincta, optimis insuper Rqspublica legibus constituta Initio Comitatus fuit, ad Ducatus dignitatem postea euectus. Quae re quam cruenta bella imter Duces istos de L incastrienses de regno contendentes gesta sunt, cuiuis in Anglis gentis historia non peregrino notum cst Nunc quoque ut olim, Drouincia haec totius regni primaria censetur,&Regum secundogenitis filijs titulus huius Ducatus fere attribuitur Superioribus annis Henricus VIII. Seianatum in hac urbe constituit, adinstar Partamentorum Gillicoriim, qui Septemtrionali hair plagae ius diceret. I a RCsipublica administratur a Praetore, XII Affessioribus leu Senatoribus, quos Aldermannos vocant, quibus assistunt usitatis utar nominibuS Camerara est quo Recordalor, Clericus commisenis,sex ad Clauam 1eruientes duo Armigeri,E 1sifer sic Sc publicas Seruiens, qui magna insignis Clauatauum Ensitem ullus latus claudat.

ARX haec a splendore seu pulchritudine n ne vernacula lingua olim dicta, nunc muIto meliori iure nomen idem meretur Propinquum habet

freouens inprimis empori lumAHelyouum, id est regium oppidum appellatum: ut in quo ex antiquis Regibus aliquot , A theistanus scisieet, Eduvinu; de Ethelredus, inaugurati fuerunt Hi ver h non in ipso oppido, sed quam diximus, vicina arce habitare 1olebant. Vnde de ipsa multis reolis funeribus celebratur Hic enim diem extremum clausit Eduardus L I Rex longet potentissimus, ingenti dolore confectus,quem e praem iura filii bellicosissimi ac rebus in Gallia bene ac feliciter gestis clarissimi , morte hauserat Hic etiam defuncta est Anna Richardi II rapis' UYot Vrincestat Imperatoris silia cuius mortem adeo acerbe atque impotenter tulit maritus,Vt etiam ipsam aIcem omnino negli*eret, aeo funestam auersaret . Quum ergo paullatim ruinam agere coepisset, ab Honrico V restaurata Cst, adiurasto Carthusianorum Coenobiolo , BN 'N'μ' -Ηentico VII regnante, Regia ha e sedes damnoso incendio fere tota conflagrauit, Vexum Vri ph Hi non multo post C sucs cme-bu, Multo splendidior renata, nouum nomen Richmondiae,a regione, cui rex ille pIiuatus, Comitis titulo pI su a accepit,sed di superioribus amus Ea

13쪽

nomen oppidum hoc traxerit,disquisitione non eget. Situm enim est ad australern Loni fluuii ripam, a nuo sine dubio Lom eo iappella iozem lampsit Camdenus Romanis ovoque notum, pro in quod Britannis ad VH κν'r ὐπxm sonat nominatum putat.Speedm vetus illud I ongouicunt Loni vitam es e censi, x bi ut liber Notita ae prouinciarum testatur Lonmui morum numerus sub Britanniarum Ducestationem habuerit Vrosi cnum hic nonnanquam, Caesarum imaginI S ita ratos, errat Zium,n on iam ID ROm Πα Vetustatis argumento Aream antiquae urbis ibi fuisse praedicant,ubi immoribus annis R l giosi claustrum habuerunt , a SVOzis Anno M. CCCLXXII. repentina populatione succensae:deinde noui imoppidum, propaus collim Varidantem ad numen amrficiariC Pxum Hodierni quidem decus omne in castro, Templo,&Ponte consistit Castrum dicto colli Imposituma, non Ira magnum rit, et gRRS x men δέ firmum, non procul itae in ipsa praeeipiti collis decliuitate patietis antiquissimi & Romani opes S penQet Smentum Uaz pS-Platex pt ire, sum Sc m longitudinem fere protenta. Ad Pollieam administrationem quod attinetiduatam rex III. huic CPP' O ς' to ς seu ri xi Orem, bi Osque Billinos,qui in hodiernum diem e numero duodecim Seniorum B i*-nsium Coi 'Mres Vorant ex gunt Π- - G - ος -tur I tASGres, Viginti qu tuor B argens es enes quos summa est administrationi; Aceedunt publici Ministri, duo Camerarii, cordator, OcΠCm Commum SM S uientes ad Clauam duo Poli eleuatio in latitudine est LIV grad &XLVIII. scrup. ab ultimo vero Occidente meridionalis linea δελ- Γῆ - 'uo quad Uinta scrupatio remo aetar.De Comitibus ac Daeibus Lancastriae vide eundem, ex quo dc Speedas Ec nos pleraque haec sumpiam *ςR M'

D Uiltoniensem in Anglia Comitarum urbs haec pertinet Sorb adunam antiquorum esse, cuius in Antonini stinerario fit mentio, Crim-denus verisimilibus rationibus contendit; sed non longe inde alio locra, nimirum in campestri planitie, vi hodieque Ieteris'or SOu laenomen Ictinens Vi S est, situm. Deserti ab incolis veteris oppidi caussam idem quum militaris praesid ij insolenta ae, tum , qu Lum Imprimis penuria: adscribit.Sic enim Malmesburiensis In vico ciuitatis castellum erat, muro vallatum non exiguo , caeteras commeatibus Vtcumque Valens, a quae penur1a Iaborans adeo, ut mirabili commercio aqua ibi vendatur. Quinetiam Britannicae Linguae per i Cr O

Est in victo Deus,nemo i , nati tis vis Contiguus Hebris fruct bus,Mer aquis. Tale creatoris matri Natura ereata

Ηοῖ tium toto qainst orbe diu. Et mar no quidem studio statim Richardus Poorus Episeopus templum in Ioco amoenissimo, prius MerisId vocatum, augustissimum molin coepit, curius structura totis quadraginta annis, inaedibili cum sumptu fuit absoluta.Cuius magnificentia e politassurus Damelis Rogeisii versibu3 1acἷic qui vi intae possit, qui sic habent:

Nira cauam β' es quot eontinet annus. In ura Tam numero is ferunt αυ fenestra micat Narmoreasque eapii fato pol ab arte eo Amnas,co rensas horas q-t uagus a mnus habet Totque patent portae quot mesom anum abundae. Res mara, at velares celebrata fide.

opibus etiam 3c annuis Censibus Eccleua hic breui sic aucta fuit, ut praeter Episcopum,Deeanum,Praecentorem, Cancellatium, Thesaurarium, Can ni eos triginta tres honostissimis aluerit stipendiis N c miniis interim ciues,dum Episcopus Dei domum molitur, urbi condendae atque exaedificandae insudaban .rivulis in singulos vicos derivatis,& fossa qua perenni flumine non subluitur, circumducta ut defectus quidem aquarum matri non tantus faexit quanta & illarum,& pisclu, S Ommu aliarum rei unitae suppetit copia. Sed vix quidquam ad urbis incrementum plus contuli quam quod via publica, ouae in Occiduas ducit region , auctoritate regia huc tranStata fuit ex quo factum, ut veteris oppidi ciues,dc plures aduenae, loci Sc commerciorum Ginoo,tunitare illacti,certatim in nouam hanc urbem commigrarint;& ad hanc, qua nulli Anglicarum cedit, tam publicarum, Quam priuatarum aedium ma-onificentiam perduxerin Silum cceleste Mercator ponit sub latitudinis gradu LI.& X scrup longitud. velo gradu AVIII. N XXXI.scrupulis seu innutis.

HABITUS VETUS ET MOVVS

V Ides in hae Tabula simul ele σanter depictum tam Veterem quam Nouum earum gentium,quae Angliam olim insederunt, Se adhaec tenent, hab tumide quo quod dicamus nihil est,urpote de re, quae in horas pene pro cuiusque gentis lubitu mutatur. Illud unum de hinc & ipfi experientia constat ,hodiernum Ariolorum habitum partim Gallicum, partam Italicum aemulari:&quidem Nobilitatis adeo exquisitum ac sumptuosum em,

ut par aut simile vix quidquam sibi videatur:iamque sumptustila cio lege opus csic merito iudicari possit.

14쪽

Vrbs primaria.

lanam, Angli Diuecta nominatam,ticet minus verisimiliter, ludorus tradit. Sita haec urbs est in ea Insulae parte, quae Lagenia dicituriculus non modo,Verum etiam tot US Infulae primaria urbs & regia se i mentis valida, aedifici js splendida, magnitudine spaciosa, empo des semper fui moenibus & munimrium4

ricus Secundus Angliae Rex,HOuedeno teste,regium palatium sibi construi fecit: circa annum vero M C. XIX.Henricus Loundreus Archiepisconus egregium ibidem armameΠtar1um arcis instar Decanum, Cancellarium,Thesaurarium,Praecentorem , & Praebendarios viginti duos habeat ac sustentet. Secundo loco est Christi nomini consecrata Ecclesia,in qua celebris ille Hiberniae domitor ,Richartas Stronibusius,Penbrochiae Comes, splen

quod in florentissima urbe desiderare quis parum aut nihil fere absint, ut qui plerique poipi ortu Angli runt,e Bristoliensibus eo deducta colonia. Pro summo magistratu olim Praepositum ciuitas habuit ; sed anno M. CCCC. IX. Henricus Quartus Angliae rex ius 11t,ut Maior unus,&duo Ballini quotannis eligerentur, Utque Maiori gladius deauratus praeferretur ii 1 Ballinorum vero locum Eduardus Sextus Vicecomites substituit: quar quidem politicae administrationis forma hodieque in usu est.

LIM MERI CV M.

T Dublinum totius Hiberniae,ita Momoniar,praecipuae in ea prouincia,caput est Immericum, ciuitas, Hibet ni S Isumneas aicta.Posita est,siecundum Mercatoris computationem,sub gradu latitudinis LΠΙ.&XX. scrup. longitudinis vero IX. &XXXIV.scrup.Diuiso Sinei nobilis fluminis alueo circumluitur : quod flumen &Vari 1s ciuium usibus, in primis vero amercibus aduehendis, inseruit,& ipsi opido plurimum ad firmitatem ac munitionem confert.Εpiscopalis cathedrae ciuitas licec gaudet praerogatiua: duo etiam,pro more gentis,sple-dida habet Monasteria;vnum Dominicant,alterum Franciscant Ordinis. Castello quoque seu regia arce tam Ornata quam munita conspicitur, a Ioanne Anglorum rege exstri Icta : in qua Anno M. CCC.XXXII: obsides quidam asseruati, Quum viribus se praeualere cernerent,occiso Praefecto ipsam arcem suae poteitati S fecerunt. At ciues tantam iniuriam minime ferentes,recepto castello,obsides illos ad unum omnes interfecerunt.

COR CASI A.

te. Non procul inde occiduo litori,frequentibus aestuariolis snubusique cxiguἰS Vesuti lac imaro,insitae quaedam praetena tur, Arro vulgo dictae;de quibus etiam inter ipsos Hibernos superstitios a fabula circumiertur, quasi insulae illae vinentium essent

16쪽

sunt dextera brachia , Vbi S. B. initiantur,aqua tingi non permittunt. ut tanto grata:Orem plagammagri Ue Qinifra um Ichum inferant. Quam sUP istitionem Vnae gens vindictar auidis ma hau erit latile est intelligere. Sed enim sium ciῆ, Vz ae Hiberno rum tam anti is quam receΠzὶbUS Labriu az moribus a Drd dicamus.

De Hibernor Ana habitis ac moribAS.

I Iberni olim,Pomponio Mela teste haec enim eius verba incoli ditisuerunt 2 σ1undum νίππtlim ignari, I et at di a P sim ex irrtes .Strabo Hibernos lon. mazis Cuam Britannos 1 lues tres, de quorumcunque croortim, etiam humana: carnis ap- maritisenque os pari bello & inter arma mort quibus quantum posteri dida ct robusta,cudax nat&ra,

habeant:illud certum est non magis ab alijs nationibus Hibernos,quam inter seipsos di erre. Hoctieque enim Hioernici populi in Civiles & Sylvestres,tam vestitu quam moribus plurimum inter se dii crepantes diuiduntur. Ciui QS iunt, cui legum potele tem sanctam habent,& iudicus se sistunt;& in moribus cultum & urbanitatem aliquam praeseserimi quam ex Anglorum,non vero prae caeteris omnibus gentibus,quibus quidem Christianae fidei lumen illuxit,si ni dediti Lunam quum prisIunio vident sylvestres illi Hibernici,genu flexo orationem Dominicam recitant,eaque finita, Lunam sic alta vabstinere labore;atque interim vel ostiatim mendicando victum quaerere.Latrocinia nullam apud eos habent infamiam, quae passim fiamma clam immanitate exercent.Praedatum euntes, preces ad Deum fundunt , ut praeda Osseratur ; oblatam diurno muneri acceptam referunt,neque vim,neque rapinam, neque homicidium Deo displicere perlualum nabent. In eo marorum levestigijs insistere dicunt aeque suam nobilitatem melius testatam facere posse,quam ab agrestibus abstinendo laboribus , & interim latrocinando.Ad Venerem plerique omnes effusiores sunt atrimonia leuissimas ob causas Gi1Scindunt.Supers IlIonious oce alloquum Ijdem ra ergere,aut cor pus strigili mundare,aut gramen in eius pastum colligere,nefas putant: qui haec ali)s celeberrimis festiuitatibus nant. Equilo nibus ova comedere interdictum.Equitibus post oua quorum numerus par esse debet comes h lex est manus lauare: In morbis

alijsq

certius uiusculis,limbis fimbrijsque in crebras plicas collectis;semoralibus denique aristissimis,breui pugione ad perpendiculum pro hic quidem &vetus & hodiernus quoque sylvestrium Hibernicorum est habitus;qui vero cum Anglis aut alios nationibus ex ercent commercia,paulatim & mitiori cultui & moribus assuescunt. Statura plerique sanit mediocri, &ob musculorum teneri Ninim auctor est,S. Patricium cuius Purgator:um tota intula celebre est primum fuisse Hiberniae Apostolum,ac tanto siccessu coeleste Christianae religionis semen a sanctissimis vitas sparsum,ut insilla apta n d oram patria diceretur. Hodie etiam plerique auitae Catholicae religionis sunt tena cisiimi,tantoque se ius Anglorum,qui ab ea desecerunt, imperium serunt

17쪽

MONASTERIVM S LAURENTII

turi manu&Iaiiant. Pauimentum nigro & candido marmore Variatum, est. . .

Adytum locus est augustiis, iucundus, testudineatus, cuius fornices varias, artificiosasque piettiro Ostentant, atro, candiQQq mar 'Ist p/Wimζntatus, causae quibus altarium ornamenta & sacrae vestes incIuduntur, e vario ligno, ebeno scit ICet, cedrino buxeo, tere in t in , ΠΠςςO, &c. Confectae sunt. parietes maxima industria, ingenioque a diuersis ijsque celeberrimis pIctoribus delineatiS, Op xMQqvς

ordine iunctis historijs vestiuntur. . . . . .

Ση h0ς Rdyto Per gradus ascenditur ad summum altare, multo quam adytum minentius. Locus huius altaris varii color no ιδ pide qu/dr3ta forma nauimentatus est. In eodem loco quaedam etiam oratoria constructa sunt, in quibus Principes sacrum M V mum Rudiunt- Haec oratoria in quatuor facella, eadem Iaspide vermiculata, & ornata ut & pauimenta ex simili Iaspide cΘΠitδ g Intur- L0cu hic decem pedibus altior est templi pauimento, atque ex illo in templum gradibus, qtu aure magnum saceWuM 00 a

scenditur, qui gradus pulcherrimo Iaspide constrati sunt . . . iseram Cristodiun-

Ixu PQr hunc locum in sacellum, seu saerarium, qnod in plaga est septentrionali, 1n quo muItae & variae sanctorum custoaiuntur zζliquiae, optimo Ordine suis arcis inelusae. Simile sacrarium ab austro est, similibuS Pl num reliquiis&monim-- . Ab V00 summi altaris latere aedicula est, in qua saera Synaxis distribuitur, duas habens valitas. Locus prosecto magnae pietatis ac Heu ti m . In Parietibus huius aediculae quatuor historiae ex vetere testamento, Eucharistiae sacr Mei tum d o tidePi tςssent In testudine arcus caelestis inter nubes varii, Cherubinis 3c Seraphinis aspersus consip*ςitur Inx n δες δέ - ἡόὰ ,δἰζ-ζς i crarium est, in quo saerosanctum gueharistiae faeramentum conser tur.rotundum, octo columnIS et IasPIde rauistu strii CRndidis vermiculata sbbstructum. Iaspi, hie tam dura est & nobilis, ut sine Adamante Politi neutiquam potuerit - Spiitym bases e metallo facta sunt deaurato,sicut&eoronices atque encarpa. Alia omnia quae in b/ςJδψ -ς- ς'Rςμη μ' dbhsui eiu uti lorum elaborata, & deaurato metallo imposita seu immissa sunt. In basi quae taenim imm/R QY ' PQ '.' siuimEh uri ζζerorum quatuor aIlas locis stant excavatis. Duodecim istae statuae admirado artificio sculptae,& pzr ignem inaura '' jόhalu sacrarra stratum est vario genere Iaspidis, deaurato metallo, opere musivo distanctum, V lu* dux secr/ζyJ in si is st/ii , quem montanum vocant, quae combagibus e metallo conflatis & deauratis Includun ur, adζoquePςllucidV su a ' P ό όου

theca interior, in qua Eueharistia reposita est. manifeste videatur. Hoc opus a smetuoribu Omnium opstrum, qu*- , terr rum Dite: tari cur. celeberrimum, artificiosissimumque esse censetur Huius opem archate ruS celebrIS 1llet M. stum septennium in sculpenda poliendaque Iaspide, quae in hoc op*re C V λ μ λΠsumpsit r- μαρ altarisu mum qVOuae altare opus est i minus illo pretiosum, nobile & artificiosum, ex Iaspide & marmore scabellum ponitur, & meo cruces, candelabra aliaque altarium ornamenta. Altare lim diu iii, iJ quo arti io β PSY ἡάξsi gis, qu/rum aliae alHS emanent oles sunt, exornatur. In inferiori stega Inter duas P Icto tabulo locus est,

19쪽

A Wea interior. in dira venerabilis Eucharistia custod tur, artificiosissime, magnaque industria Condita est, ouatuor haben x eolumnaz pura Iaspide, quarum bases SI capitula e our simo auro stant Vermiculato: quales sunt SI ZOPhorum, volutae, M encarpa, ipsam arca ambientia. Iti his multi lucent smaragdi. Stylobatae harum columnarum e simili IasPide scuIpte, re auro variis locis distinctae sunt. Tres pilae quadratae, quaestvIobatis substernuntur. argenteae sunt inaurare. Nundamentum Vero cui haec arca substructa est, e nobili Iaspide se metallo inanrato conflatum ; abaci &stereobata scaporum seu Pyramidum ex eademIaspide,qua coIum , constant auro vermiculato striata. Pyramide e generosissima Iaspide impluviata. Sphaerae seu globi in apicibus post laurei int, vermiculati. IuuIarum crepidines a gerareae sunt & inauratae. Globulus qui in fastigio operis micat preciosissimus Smaragdus est, flosculo deaurato incumbens. Vaiuulae ipsae Crystallinae sunt, ex eo genere, quod de Roch et, seu montanum Vocant, Latus quod templum spectat, senestram habet quadratam & madinam, ex eodem crystallo alia duo latera varia Iai vide, purissimo auro distineta, ornantur. Simili materia Sr arte ipsa arca interius exornasa est . In medio testudinis huius operis magni pretij topazius haeret. In meditullio arcae huius sacrosancta Eueharistia in vase ex ach te fa eto custoditur. His paucis descriptio praecipuorum &ςxcellentiorum operum temsi monasterii in Escoriali comprehen

sequitur descriptio i psius monasterii. In xysto qui ante introitum templi est, occurrit janua magni vestibuli huius monasterii. Perhoe vestibulum itur ad turrim in qua campanae pendent, re horologium natura Ies de planetarias horas praeter campanam ipsa demostrat. Turris haecquisi in ipsa stere obata templi versus emnobium assurgit, Vtii&opposita parte turris est, in qua praeludium horologii, seu campanulae quibus pulatis luditur. mnant. Propylaeum monasterii ducit ad locum colloquii martoir vocant) ubi eonueniunt, qui aliquid habent quod cum monachisconsesere voluerint: iuxta locum hunc sca Ia est praecipua &augusta, mulrs & latis gradibus insigni testudine, rectoque magni sico. His gradibus diacet sacellum in quo diuina ministeri aperagebantur, quamdiu tempIum aedifieabatur, de adiud conclaue , in quo archiuiunfundationes, dotationes, instrumenta & diplomata monasterii asseruantur. Per idem propylarum, seu vestibulum, transitur ad aream monasteri Jr inde ad cryptoporticum , aliumque locum, in quo ei sterna est, aquaeque pluuiae colliguntur. Inter hεc duo loca arca erecta stat, admirabili opere confecta, in qua . multa, eaque maxime necetaria

custodiuntur.

Ex hoe vestibulo etiam transitus est ad vestibulum refectorii, cui iunctum est conclave, in quo vestimenta reponuntur: quod conclaue & vestibulum magno ingenio & arte concamerata sunt. Vestibulum hoc offangulare est, oeto habens fenestras, per quas omnes porticus adiacentes Iumen a hauriunt: in medio Vestibuli fons est, cuius aquaeductus e Iaspide sunt elaborati. Refectorium, seu triclinium monachorum, magnificum opus est. Cubiculo vestiarii adiacet transitus ad coenaeuIum hospitum- huic culina monasterii & huius vestibulum, in quo multae sunt commoditates, fontesque calidarum, frigidarumque aquarum. Refectorio iunctum est cavaedium nososo mi I, in quo duo sunt magna aquaria, seu cisternae, nos omium autem ipsum huic caua dio iungisur, cuius coenaculum usque ad vestibulum culinae protenditur. Praeter dicta Ioca ad murum porticus nosocomii tria sunt aedifieia, in quibus ea conteruantur & aguntur, quae ad aquas distillandas pertinent. Xystus quoquo e conuentu ad hospitium ducens, in quo etiam ambulacrum est, in usum eorum, qui e morbis conualeaeunt. Sed & e vestibulo magno monasterii aditus est ad cryptoporticum, in qua supplicationes publicae peraguntur . Historiae hic σε. enotio testamento, ab annimciatione B virginis, Vsque ad aduentum Christi ad extremum iudicium spectantur. In huius cryptoporticus quadratae meditullio hortus est amoenissimus, in Varios puluinos artificiose distinctus: in medio fabrica angulorum octo, formam templi referesias, e lapide vivo nigro constructa: interioreS autem 'arietes iaspide versicolori vestiuntur. In quatuor angulis telamones, seu allan tes stant, aquam euomentes, quam quatuor marmorcae CIsternae, ad quas gradibus astenditur , excipiunt. In medio autem huius fabricae s snuta est holii istius primaria. Ex eadem cryptoporticu itur ad exedram, seu domum capitularem, aliudque conelaue ciuic per omnia simile. Duo haec loca Vna cum vestibulo testudines habent variis iisque pretiosissimis picturis ornatas, pauimenta quoque ex atro de candido marmore concinnata, sub sellis monachorum in circuitu sunt, de uterque Iocus magnificum habet altare Intio itus ad monachorum cellas tam superiores, quam inferiores est in magna porticut in ea scalis cochlidi biis ad eellas superiores Prioris, de alia tabulata ad tectum usque aliaque culmin3 Porticus magnae plana, plumboque strata ascenditur. Inferius habitaculum Prioris opus est unclytum, totum testudineaeum; Varias facrae seripturae historiaSei hibens, quae diuersis, iisque artific1osis coronis & encarpis includuntur. Pauimentum nigro, alboque marm e distininum et t. Superior Prioris cella ad caurum aedificata est, a cuius utroq; latere aliorum monachorum cellae sunt aedificatε Cubiculum in quor no intii dormiunt, monachorum cellis adhoret . Μonachorum vero lectuli supra vestiarium&refectorium longo ordinctiunguntur. Bibliotheea in superiore parte praecipui introitu monasterii est, in longitudine is s. pedes, in latitudine habens triginta duos. Τota concamerata est, in cuius fornicibus diuer itarum artium im/gineS, aliaeque historiae conspiciuntur. Cui loco aliud imminet tablinum. v sui bibliothecae destinatum. Atque haec in monaster o

COLLA G IV M nunc, Regisque P A L RTIVΜ describamus, haec duo septemtrionalem templi partem oecupant. Vestibulum seu introitus eorum est in pergula, quae templo Praei cet. ς regi ne magni propylaei coenobij. Huic vestibulo iunctum est aliud, per quod

adolescentes, qui litteris dant operam, aedicula in transeunt, man ad audiendum primum Sacrum, & vesperi addaudes Deo decantan das. Locus hic tribus aeneis clathris clauditur. Ad aream magnam, collegium a monasteri dispescentem , scholarum atria sunt, in quibus tres facultates ius, medicina Sc theolo pia traduntur, artes etiam docentur. Ad haS scholaS per Publicum ambulacrum & porticum hi, qui in collegio sunt,perueniunt. Habet Ioaeus hic suas peculiares quo Que areaS & pergulas, qu rum ni adiacet refectorium collegii, cum suo vestibulo, iuxta vestibium est culinaeollegii inter aream ipsi propriam, Meamque scho F triuialis cui ω 1psa schola pueroriun praeiacet, eiusque refectorium. In septemtrionali plaga per angustam portam re propylaeum aditus est ad palatium Regis. In vestibulo tria sunt habitacula, cum suis areis, in usim partim eorum, qua annonae & cibarii praesunt edificata: p tim 1u usum culinae. Habitacula haec coniuncta sunt in variarum mensarum ministeria . Per idem Vestibulum itur ad AEndronitidem, ubi nobiles cubiculi regii, praefectus praetorii augustalis, aliique generosi 8e nobiles prandent, coenantque. Hac cri/m trZnsitu Vit ad pergulas & Ioca aedificiorum eorum, qui commeatus & alimoniarum c iam habent, aliorumque opificum. Pergulae istae in quadro sua continent habitacula, tam infer. ora quam superiora. In eodem latere alia porta est, qu a Pal tra Regi. λd sacrarium, seu chorum inseriorem, ad templum, collegium Ss monasterium eommeatus secus portam hanc xystuS est Vbi proc ς e Cubiae regiae corrueniunt, Orientem versus hospitia Legatorum , ad magnam posti eum & aream extenduntur. Et ad Palatium Regi p currunt. Ad eandem aream habitacula stant in usum aulae regiae. Per pergula hine pori, magnifica peruenitur ad ipsam Regis habkr- Q ς's Post sacellu constructa; quo loco area'est subdialis,cu sua porticu . Ad austru lux ea altare si immum alia porta est,per quam Re QRRstςrium, Omniaque loca inferiora ad aliud spectantia ingredituriin collegium quoque ,& omnia palatij regi j aedificia. Porticus regi/ iςPyςm ri ΠλJe templi l/tuS respicit.Hic in pariete templi depletiim est praelia ad Hig tiervolam,in quo Rex Ioannes secunduS Μauro ,iςu Sδι ςςΠQβ G mdiemes deuicit, quae pictura rem gestam plus quam ad Uiuum exprimit: ostenditque quo ordine acierumque ram equitum, qu/V PςdivvmβλΠcCari Oi umdcuta ferorum sagittariorumque, quorum eo tempore usus erat,eonstitutione.Pictura haec, sx Prototypo in iiDCO Pδηφο ςntum trigint3 Pedum long tudine desineato,&in antiqua turri Segoviensi invento ipsoque praclij tempore facto efformata est. Qu/m bistQFi m Μaiestas regia in isto Pariete ad perpetuam istius victoriae caelitus His spianarum Regi concessae memoriam depingi manaauit. OPub hoc spectatudignissimum est. postremo'loco hortus amoenissimus ad orientem dc m idiem vὲ siturilatitudinem habens pedum centum, varijs puluinis& areolis di stinctus, in quo oninia notum G hcr arum crescunt gener . Va ij que sentes λmoenissime scaturiunt. Hortus hic multo eminentior est po natio, quod adiacet,altoque nauio a PQm no dasiungitu Multi β S adιbuS eX ἡ instoricenditur ad Pomλrium, liuersis arboribus consi u.

20쪽

DBILISSIMA haec&amoenissima Hispaniae ciuitas sita est in ipsis ferme prouincia,

Baeticae meditullio. Qui hanc regionem inhabitarunt olim populi; Turdulos a Ptol maeo, Plinio & Strabone appellatOS VOlunt. Ab ortu fineS eius ad Bastulos seu B ster, nos Vsq; protenduntur.Ad occasum TurdetanOS ContingenS,Hi1 palensi territorio te minatur. Ad austrum laetissimi campi in spaciosam planitiem sese diffundunt,ad ipsum usque mare Mediterraneum & Gaditanum fretum expansi : qua vero parte Septemtriones Corduba spectat,posita est ad ipsas Marianorum montium radices, quos Hispani nunc prisco corrupto nomin Sterra Morena, id est,ΜOreΠOS montes vocant. Ea vero montium parS,quae Cordubae imminet , aut fallus Castulonensis est portio , aut cum eo ad Ortum coniungitur.In his montibus, auctore Plinio , Baeturia regio, a Baeti flumine nomen accipienS,ad Anam Vsque fluuium extenditu in duas partes diuisa.Baetis fluuij,qui Cordubam alluit,Ciri olim;& Tartessin etiam, Ut apud Plinium Liuium & Strabonem est,dictus, tanta semper fuit celebritas,ut toti prouinciae nomen dederit.Tanta idem est magnitudine,Vt ingentia flumina absorbens Gauda ui

bir, id est,magnum numen quod ei nomen hodieque apud vulgus manet a Mauris Vocatus sit. Idem ab Ortii ad occasum Australe Cordubae latuS praetervectus,ita montes a patentibus distermitiar campis, Ut natura ipsa diuersissima soli discrimina seiungere,& eo tamquam limite separare Voluisse Videatur. Quo ad aspectum nihil potest fieri pulcrius, nihil amoenius Hinc enim montana,quae ad ipsa perie suburbia procurrunt, duris praerimpta rupibus.celsiS collibuS edita, hortis ineis,oleis,& omnium generum arboribuS laetissim e virent , & increditabilem sit aut Timorum fructuum suppeditant copiam inde trans flumen campestriS regio per immensam plan1 tiem leniter strata,segetibus flauesicit,& copiosis messibus agricolarum Vota superat. Huius enim terrae quae sit feracitas inclyta Cordubensis ciuitatis horrea tota Hispania celeberrima fatis Ostendunt. Soli vero montibus acclivis quanta sit amoenitas,pari cum fertilitate coniuncta,Vix quisquam digne possit explicare. Ipsae praecisae

rupes,scopuli ipsi,ubi planum quippiam non soli neque enim solum est illud, sed lapidum strues ) verum quid quid id est plani, sylvestres arbores, Loton suauissimam & siliquas sponte nasceni ualiuas vero,olea vitem,

ficu, Cerasum, mala Punica & Persica, pruna,& quod magi S mirandum, Citrea mala omnis generis produci di Debetur hoc magna ex parte fontium beneficio,copiosam,purissiimam, suavem,&potu falubrem etiam aqua profundentibus,quibus omnia passim irrigantur.Hinc Valles circa Vrbem ob insignem pulcrit udinem dc amo, nitatem,ab paradisiacis,ab regijS hortis,ab rosarum multitudin aut ab florum aspectu nomen inuenere. Vini& olei tanta est copia atq; adeo exuberantia, fructuumque omnis generis tanta VbertaS, Vt aduenis & peregrinis Cepe stupori sint malorum citriorum cumuli,qui vicatim non solum vili precio Vaenales habentur,sed aliquanado etiam, nouorum fructuum superuentu,per agros & sterquilinia abi jCiuntur,quin etiam non modico impe dio ex arboribus mala nondum matura decutiuntur, ne supersetantes floreS impediant: quorum tanta est verno tempore fragrantia, Vt maior esse non possit & qui non modo anheloS senes recreant, sed suauissiamo etiam odore Urbem totam vicinosque agros ista perfundunt,ut ad eam suaveolentiam captandam noctu homin es peruigiles discurrant.Ferunt Μiocam Arabum Ducem,qui Ηisipaniam totam & subegerat & perlua strauerat,quum Cordubam egressus,in Africam traiecturus,deducentibus eum Hispaniae proceribus, iter occuperet,& in collem Vnde totius Vrbis patebat prospectus,Venisset,mula, Cui insidebat, etro conuersa, tacitum a Ιiquantulum constitisse,deinde urbem contemplatum,in haec Verba erupissero Corduba qua, clara es uae sequant uni tuae deliciaequantis bonis te Dempra e teris cumulauitlFDxc effatus,moerens,iter persequutus cst. Nec soli modo superficies, verum etiam ipsa terrae viscera Cordubam beant.Μetalla Cordubensia apud auctores cerate sunt celebratissima, riseramque Cordubam Poetae Vocant. AES Maiianum,hoc est,quod prope urbem

hanc in montibus Sterra Morena hodie dictis effoditur,maxime Plinius laudat. Argenti vivi conspiciunt .