장음표시 사용
131쪽
I 29Jare na Cristi gehori. Dusent vier hunderi LXXXXII. uppe dei, sestendacii des MercZen.
Schinarratus i. c. pag. 43. ait: Post hunc annum nullum amplius II.hrum a Petro hoc Schoessero Moguntiae excussim adhuc reperire potui ca), non vero nescio, ei in ossicina successisse filium Ioannem Schoemerum b .
Joannes Trithemius , De laudibus ordinis fratrum Carmelitarum libri II. in A. Moguntiae I 49 . In Bibl. monast. Seligenstadi. Donatus Bossius in Chronico Mediolani edito typis Antonii Zaroti an. I 49a.
Hoc anno salutifera doctrinarum omnium imprimendorum librorum ars auctore Iohanne Gutember, Germano, reperta est.
Missile Moguntinum jussu Herthoidi Archiep. castigatum ac emendatum. In 'ne legitur: In nobili civitate Maguntina impressorie artis inventrice elimatriceque prima &c. feliciter est consummatum .... per Petrum Schosser dei GernZheym I 93. sol. In Bibl. S. Barthol. Francos Libri ebronicarum Nor imbergae per Antonium Κοberger boe anno impressi ad an. Tin o. Λ rs imprimendi libros his temporibus primum in Germania enata est. Quantum igitur litterarum studiosi Germanis debeant, nullo satis dicendi genere exprimi potest. Hanc apud Maguntiam Rheni urbem solerti
inge sa) A Petro Sehoesser non tantum anno sequente MCCCCXCIII. Missale Moguntinum sed etiam anno MDII. adhue Psalterium in fol. impressum fuisse, suis edocent locis librorum antὰ dictorum finalia. b) Librum primum a Joanne Schoesser Mogantiae an. MDIII. impressum ossendes
infra: Mercurium Trisinegistum. - - -
132쪽
I3O . di ingenio librorum imprimendorum rationem IMO. invenigm fuisse ajunt. Hoc tempore in omnes fere orbis partes propagatur, qua Omnis antiquitas parvo aere comparata a posterioribus infinitis voluminibus leuitur.
us laudes antea in prooemio operis praehabitae sunt Qua cerid nullo dignior, nulla laudabilior aut utilior esse potuit. Quodsi haec ars effluxistemporibus viguisset, maxima pars operum Titi Livii & Τullius de Republica ac Plinius de bellis Germanicae aliaque praeclara Opera malignitate
temporum amissa non fuissent . . . .
De Iaudibus Sanctissime matris Anne tractatus perquam utiIis Domini Joannis Τritemii Abbatis Spanhemensis ordinis Divi Patri, Bi nedicti. In fne: Impressum in nobili civitate Maguntina per Petrum Friedhergensem Anno Virginei partus MCCCCXCIIll. XII. Kalendas Augusti. 8. maj. In Bibl. B. M. V. ad gradus Mog.Τheoderici Gresemundi Iunioris Moguntini lucubraciuncule bonarum septem artium liberalium Apologiam ejusdemque cum Philosophia dialogum & orationem ad Rerum publicarum Rectores in se complestentes. q. In fine: Impressum in nobili civitate Moguntina per Petrum Fridbergensem Anno Virginei parius M CCCC. XC. IIII. In Bibl. Francosord. De Laude Scriptorum. pulcherrimus Τractatus Joannis Tristemii. 4. Desideratus finis huic perquam eleganti opusculo Fauit E imponitur per Petrum Friedhergensem impressorem MOguntinum anno virginei par
In Bibl. monast. Seligenstadi. De
133쪽
De landibus ordinis Fratrum Carmelitarum Reverendi Patris Domini Ioannis Τritemii Spanhemensis Abhatis libri duo. 8. I 94. In Bibliotheca Carmelitarum Mog. In MezImpressum Maguncte. Ejusdem Ioannis Tritemii Institutio vitae sacerdotalis ad Nicolaum pre byterum Mernicensem Τreverensis Dioecesis. Extat in Hibi. Carmeli
Francosord. compactus cum tractatu de Laude Scriptorum &c. Vid. supra ad h. a. in min. q.
Iohannis Trithemii liber de proprietate monachorum. in Subseriptio: Impressum in nobile civitate Moguntina per Petrum Friedbergensem anno Virginei partus millesimo quadringentesimo nonagesimo quinto. Ad S. Iac. Momnus . Ordnung des Kays Cammergericlita mit alien iren puncten und artickuin, Me solche aus dem Reichstag Eu Norms im Jahr M. CCCC. XCV. von Κayser Maximilian den Churfursten, Fursten und Stande des Reichs geordnet, gesteti und heschlossen worden. 7. FOl. in sol. min. Zu Mentet durch Peter Sch6sser von GermZheym im XCV. Jahr. I495 . In Bibl. S. Barthol. Francos Libellus perutilis de fraternitate sanctissima & rosario beate Marte Virgi- fratris Iohannis de Lamheym Canonici Regularis in Ki sgarten prope WOrmaciam. in X.
Desideratus iam pridem finis huic tersissimo opusculo imponitur per Petrum Friedhergensem impressorie artis non ignaum in aurea Maguncia anno humane restauracionis M. CCCC. XCV.
. Apud editorem hujus Bibliotheca . R a Expla-
134쪽
Explanatio beatissimi Gregorii Pape in septem Psalmos paenitentiales. Enit feliciter. Impressa Maguntie per Iacobum Medembach civem ibidem Anno a patra Virginis salutifero Millesimo Quadringentesimo nonagesimo quinto. die vero pennitimo mensis Marcii. in 4. In Bibl. Dominican. Francos Liber de vanitate & miseria humane vite Diti Johannis Tritemii Abbatis Spanhemensis. 8.
Impressum in nobili civitate Moguntina per Petrum Friedhergensem Anno Virginei partus Millesimo quadringentesimo nonagesimo quinto. In Bibl. Metropol. Ejusdem Iohannis de Trittentiem Abbatis Spanhemensis ordinis S. Bene dicti de observantia Bursfeldensi, Liber lugubris. de statu & ruina monastici ordinis. in pergam. klein . In Bibl. Carmel. Francosord.
Ioannis Trithemii oratio de Cura pastorali in Capitulo Generali Abbatum Provinciae Maguntiae & Rambergensis hahita in caenobio Neleenstadiensi anno MCCCCXCVI. prima die mensis Majs impressa Maguncte per Petrum de Friedberg. 8. Ad S. Iacobum MogUntiae.
De Iaudibus sanctissime Matris Anne tractavis perquam utilis Domini Ioan. nis Τritemii Abhatis Spanhemensis ordinis Divi Patris Benedicti impressum in nobili civitate Maguntina per Petrum Friedbergensem anno virginei partus I 497. 4 min. Apud Dominican. Francosord. Joan-
135쪽
Arte Magistri de Friedberg I497. In Biblioth. S. Jacobi MOg.
Liber de triplici regione claustralium & spirituali exercitio monachorum omnibus religiosis non minus utilis quam necessarius. Joanne Trite. mio Abbate Spanhei mense emendante opusculum. In me :Finis adest exercitii spiritualis claustralium per Petrum Friedbergemsem in nobili urbe Maguntina octava idus Augustias Anno salutis MCCCCXCVIIL 4. min. In Hihi. Dominican. Francos Nicolaus Gilles dans ses annales de France edit. Paris. I498. ad an. I 458. Hoc tempore impressio librorum reperta fuit in urbe Moguntia, nunquam antehac visa, ars artium, scientia scientiarum augens atque illustrans innumeros fructus ex libris percipiendos, qui illius beneficio a pauperitius scholaribus acquiri posIunt.
1 Me anno typis Venetis editus est Polydorus Uergilius, qui lib. II. c. 7. refert: Quidam itaque Germanus nomine Petrus ' ut ab esus con- terraneis accepimus, primus Omnium in oppido Germaniae, quam MF
Erravit in praenomine Vergilius . cum scribere debuisset yranno, in posteriore editione de an. is 17 haec substituit: Illud insuper adde, quod auctores quoque plurimos tam Graecos quam Latinos ab omni prorsus interitus periculo vindicavit. Quare tantae rei auctor non est sua laude fraudandus. praesertim ut po- posteritas sciat. eui divinum beneficium acceptum resurre dcbeat. Itaque Joannes Guihenbergius natione Teutonicus , equestri vir dignitate, ut ab ejus civibus accepimus, primus omnium &c. ut supra. ι
136쪽
guntiam vocant, hanc imprimendarum literarum artem excogitavit, primumque ibi ea exerceri coepit; non minore industria reperto ab eodem, prout serunt, a litore, novo atramenti genere, quo nunc literarum impressores tantum utuntur.
Oratio querulosa contra inussores sacerdotet . Daminum: vatum: saee dιttim Gymnophistarum Philosophorum, Druidum in thesipremos eou. questio. Petit in A. et est titre de ce rare opuscule, qui est inconnu a tous les hibliogra. M phes. La totalitε de ce petit volume est de 6. Quilleis non chist6s& imprimes en lettres Gothique. A la fin de cette ora ison, qui est ad resto eau Pape Alexandre qui aura apparemment site te Vl de ce nom
la fin des queis on lit en grandes lettres: Desin Holiandia, sens aucune indication d'annee, ni d'imprimeur. Ce petit ouvrage doli assiare menta voir site imprimύ avant I5Oo. & nous allons rapporter un passage decette oraison par te quel On pDurra comprendre ce, doni l'autevr anony. me se plaint & ou l on trouvera en meme tems Un temoignage authentique & contemporain de I'invention de Pimprimerie si Mayence. Volcile passage: Duarum nobilissimarum artium inventionem Pre ceteris natio. nibus jam pridem meruerat eximiam Germania laudem, quarum altera rei bellice. altera philosophice famularetur. Constat enim olim hombardas & nostris jam temporibus chalchographiam hoc est impressoriam antem in nobilissima Germante urbe Maguncia fuisse repertam.
Momen. Addimus Iaeobi Wimphelingit ao. I 4so. in Selestadio nati epigramma quod in fine Memoriae Marsilii ab Inghen Heidelbergae an. I 499. editae legitur:
Felix Ansieare Gensfiet sch per te Germania felix
omnibus in terris praemia laudis habet. Urbe Moguntina , divino fulte Joannes ingenio, primus imprimis aere notas. Multum religio, multum tibi Graeca Sophia, et multum debet lingua Latina tibi.
137쪽
Momentosum hoc testimonium ab ipsomet Batavo & quidem con- temporaneo prolatum quis non censeat praevalere mendacibus illis Cor. nelii bibliopegi assertis a Iunio Bataviae suae an. 1588 demum insertis nun. quam comprobandis
David supra ad an. MCCCCXCII. notavimus, qudd primum a Ioanne A Sehoeffer impressum librum ad an. MDlli. ponamus. Quodsi illum
de an. 5oo. videre licuerit aut certiorem ejusdem notitiam aliunde acceperimus , lubentissime annum immutabimus.
Ioannes Nauclerus in Chronographia edita Tubingae apud Thomam Anselmum hoc anno Generat. XLlX. ad an. l-o. Circa annum Domini I ιo. Friderico IlI. regnante ars impressoria excudendorum librorum stanneis sormulis apud Moguntiam Germaniae civitatem primum ccepit: quod inventum, nescio an unum supra reliquas nationes ingenium Germanicum vel elegantia sita vel utilitate efferat. Τotextant hodie trium principalium linguarum auctores, tot fidei Christianae monumenta, tot instaurati huius inventi gratia libri, ut planE divinitus datum munus reipublicae crediderim. Debent Germaniae littera, debent auctores boni, quibus hoc opere immortalitas est parta. Quam ob rem Philippus Heroaldus & egregie doctus homo & Germaniae praecipue studiosus in illius laudem ait: o Germania, muneris repertriX, Quo nil utilius dedit vetustas, libros scribere quae doces premendo i &c. &c. Notatu dignum est, pergit p. 38. Schwarizius i. c. In ipsa urhe Argentina, in qua floruerat D. Mentelius demum anno I 478. mortuus,
138쪽
-fasciculum Temporum, in quo apertE & unice tribuitur Moguntiae laus inventae Typographiae Argentinenses Moguntinis subscriptionibus librorum reclamarunt nunquam, sed potius jam olim Gloriae Μoguntinorum suffragati videntur; cum, si non ipsi inseruerint Fasciculo temporum testimonium pro Moguntinis, certE id vel ab auctore, vel ab alio quocunque insertum & suis typis excusium, permiserint per Orbem terrarum disseminari & ad seram transmitti posteritatem Ut igitur Moguntiam de post)ssione hujus laudis deturhent Argentinenses, necesse est, ut antiquiores libros apud se, quam apud Maguntinos typis exscriptos in lucem Proserant; neque Utantur testimoniis ejusmodi Chronicorum quorum auctores aliquantum remotiores ab istis temporibus, dum veris falsa& commentitia inspergunt, Gutembergium & Gensfleischium duos fingendo homines &c. Sc. &c.
Missati Moguntinum. Ita Relationes a Francosordiensibus amicis acceptae. onradus Celtes in libris amorum editis Norimbergae anno subsequente
Mens mihi Rhenanam fuerat descendere ad urbem, cui Cia cum Mogana nomina clara dabant. Quae docuit spretis Germanos scribere pennis, cernitur ut pulchris litera pressa notis. Lib. III. eleg. s. de Rheno fluvio: Iamque Mogunciacam vastus te flectis ad urbem, quae prima impressas tradidit sere notas. Qualem ego te memorem Z talem qui invenerit artem, Italicis: Grajis plus memoranda Viris.
139쪽
Εκ alteri autem Moeni ripa, ubi Francosordium & Asciburgum urbes, montesque e regione Maguntinae urbis, quae prima sculpsit solidos aere characteres, & versis docuit scribere literjs.
GaI terium. Ol. Dresens psalmorum codex venustate capitalium decoratus rubricationibusque issicienter distinctus adinventione artificiosa imprimendi ac caracterigandi absque calami ulla exaracione sic emgiatus. & ad eulebiam Dei industrie est consummatus in nobili urbe Maguntina per Petrum Sehollier de Gernχ heim. Anno Domini millesimo quingentesimo secundo. in vigilia sancti Thome. Das e u litalicis Mappen is beneseat in rother Rrb. In Bibl. S. Harthol. Francosord. & in choro Collegiatae D. M. V. ad gradus MOguntiae. Ex hoc ultimo exemplari furtiva manus exscidit solium ultimum, quod supra positam exhibebat subscriptionem finalem. Etiam huic editioni adhibiti sunt priorum editionum de ais I 57. I 59. & l49o. charaeteres. Wimphelingus hoc anno edidit Germaniam eis Rhenum Argentorati.
Urbs vestra Magistratum Argentinensem, cui opus dedicavit, ita alloquitur) plurimum excellere videtur impressoriae artis origine, licet
in Moguntiaco consummatae. Ad hunc locum Meermann. I. c. pari. a. p. I 39. Hoc primum omnium testimonium est, quo typographices primordia Argentinae tria buuntur, ae Wimphelingius apud Alsatos versatus, captare senatus Argentinensis, cui opusculum suum inscripserat, gratiam studuit: dum omnes praecedentes auctores aeneos characteres Moguntiae attribuerunt,
140쪽
de anterioribus in Alatia tentaminibus ligneo typo prorsus silentes. Ut probasse dicit cap. Vis l. originum typograph.
f. IV. Libri ab anno MDIlI - MDXXXI a Johanne Schoffer pressi. MDIII.
Mereurius Trismegistus de potestate ae sapientia Dei. Subriptio: 'esideratissimo Christi Iesu optimi maximi auspicio vel maxime fretus, se extremam sane quam lepido huic opusculo manum imposuit spectatissimus ille vir, Joannes, cognomento opilionis, primarius civis metropolitanae urbis Moguntinae, felicissima eorum propagine satus, qui divinam fere Chalcographiae artem propitiis fatis invenerunt; anno vim ginei partus MDIII. octavo eid. Aprilis. Proinde lector vale, si quidem lecta boni aequique consulueris: sin minus, efficiat sapientissimus indui. gentissimusque parens ille Deus, e vestigio resipiscas. Iterum atque iterum vale humanissime lector. Impressum atque expletum est divinum praesens opusculum ita nobili urbe Moguntina, artis impressoriae inventrice illuminatriceque prima, per Ioannem Schoeffer, anno Domini MDIlI. in vigilia Palmarum. 8.
In Biblioth. B. M. V. ad Gradus Mog.
ri arcus Antonius Coccius Sabellicus volumine II. historiae universialism lib. VI. Enneadi X. Venetiis hoc anno divulgato hoc prioribus adodit testimonium: Per idem tempus libraria impressio apud Italos vulgari coepta est, res sane memorabilis nec minore admiratione digna, sed multo Diqj j oo by Cooste