장음표시 사용
331쪽
rus in natiuitate Domini, erat 9. annorum, quos si addideris tempori excurso a natiuitate Domini, & lubductionem postea per 28. feceris, qui mererunt sine hoc numero, tot d bunt annos sicli. Fit & ex annis i s. Indictio, cuius numerus tempore natiuitatis Domini 3. currebat, quos si annis addideris elapsis a natiuitate,& illos per subtractionem Is . euacuaueris, tot quot supererunt postea, erunt indictionis currentis.
De mensibus , hebdomassibus, diebus, o horis O de stialia. cap. 44.
λ ά Enses solares usitates, lunaresve sunt. laris qua diu sol IVI in uno signo moratur. Lunaris est, prope post recessiim
lunae a sole, ad solis locum reuerso usualis, prout in calendari)s nostris disponitur. Et hoe modo diuersi sunt menses nitionum, de quibus in Alphon sinis tabulis in fine i & apud Alba tegnium & Theodorum GaIam, proprio libro. A lex. ab Alera n geniat. lib. 3. c. 1s. Beutheriam & Eberti. Et de hebraeorum mensibus Eucherius lib. de nomi. hebraico. interpreta. c. Voluit aliquando sit perbiens Commodus Caesar nienses suis cognominibus appellare,antiquis relictis,ut ait Herodianus lib. I. Menses usuales ut plerumque habent hebdomadas . 3c tres distinctiones latinas, calendas, nonas, idus, aliae autε graecis distinctiones. Hebdomas septem dies habet. Dies nataralis 24. hora. sed quomodo illet numerentur,& unde incipiat prima, mores uarii sunt. Apud Aegyptios & Atheni esses ab occasu in occasum numerantur. Persae Babyloni j a b ortu ad ortum usque,Vmbri, Hetrusci a sexta, hoe est,a tr. diei ad aliant sextam:Romani, a media nocte usque ad aliam mediam,vulgus, ab oriente luce diem dicit,usque ad tenebras tantum, ingene. c. t .a uespera in uesperam. Dies diuiditur in . quadrantes: quadrans sex horas habet. hora 4. pitheta coeli confluet. I .gradus, sic a . horae aquatoris habe fit 3 o gradux stoectutii
decem momenta habet,unum minutum horae, Habet I s. --nu .gradus unius : Momentum, uncias tr. uncia 4 . atomos iΑtomus, diuidi non potest. Aede horis v diuisione diei sed si dum gentium uarios ritus, fit se nos tractauimus lib. . praehu diotum optimi Iurisc.&magistra iis c. r. dc Σ. hos ex cusos ii bros habes Tholosae,anno i s ra. Ad horas cognoscetidas, Plara genera horologiorum humana inuenit industria,& nece c
332쪽
stas clepsydras,conchas, hemici clias,& alia hydraulica. Scio tetiaque ad umbram ex sole & luna captam, sunt plura quo
que, ut orizontalia, quadrantes, muralia plana,verticalia, tiucalia equinoctialia manualia, annularia,de quoi tim coposItione& usu extant libri Oronti j Finei desolaribus horologijs.& horologioli raphia Mun steri .de horologio autem inobili Cardanus tib 9. de rerum uar. c. 47. Solis uiuifica est natura,accede teque illo ad hemisphaeriunostrum proprius ,& punctus uerticale, omnia Drautur , ger minant, pubescuntu ecedente tabescunt. Arist 2. degenerat. Calor solis arefacit, ratione proprietatis,Macro b 7. laturnal. c.16.hic naturae temperamentit,caeli, temporum,& sideru rector, mens,animusque mundi. lumen s deribus senii eras ut ait Plin.lib. a. e. 6. De eius ut idem lib. a. c. io o. eadem ferme PhiIo Iudaeus li. de mundi opificio. Hic addet tabulam solis, quae
est apud Schonnerum . . De Venere. cap. 4s.
II se stella non amplius quam 4 . gradibus secundum
Venetum elongatur a Sole,& postea ad eum redit,secudum Higinu in . non plus quam duo b. signas subter circula solis locata nec plus qua toto mense potest uideri indeficies apparere noctu maxime solet,& tunc Vesper: dum aute lolis ortum praecedit, Phosphorus. Existimatur frigida & humida,
siminina, nocturna, minor, DI tuna a Ptolo meo in i . Quadri. tract. c. q. temperata matutino exortu, lulio Firmico libr. 2. Mateseon: rorem infundens mortalibus genitalem,& anima lib. & plantis.Calefacit modicum, ut Iupiter, quia contra Solem: humectat ut Luqa:ideo lucidior attrahet a terra uapores exhalatos. Sic Ptolomeus Iract. a. quadrip.Op.ca. g. eadem ei quae Ioui tribuit coniugia,uentos temperatos & humidos, serenitatem,& pluuias aliquando plures, fluminum per consequens impletione, abundantiam fructuum,& alia quae horoscopi obseruant, quae tradit Iovia. Ponta .li. 4. de rebus cael .c.
s. Si orientalis sit, addit caliditatem & humiditatem: si occide talis, humiditatem. Domus eius principalis in Libra: Secundaria, in Cancro: regnum habet in piscibus, perdit in Virgine. Absoluit cursum & redit in punctum orbe peragrato, serendum Venetum anno uno. secundum Plin. lib. 2.c. 8. trice
333쪽
nis& duodequinquagenis diebus . secundum vitrunisi ii me. q. diebus q8s. Secundum signo Iu consequentiam singulis diebus,quantum & Sol medio suo motu, regulariter incedit. De Mercuria. cap. 46. Sus stella,acylto lumine tota,aspectu magna, secundu Hyginium.quae non elongetur a Sole longius signo unc :secundu Venetum, zo .gradib. quod & tradit Plin.li. di c. 8. Hic planeta dicitur siccus, uersatilis ad proximiorem natura, me. lancholicus cum adustione. Orientalis, addit calliditatem de siccitatem , occidentalis, siccitatem . Habet domum principalem in Virgine, secundaria in Geminis. In Virgine regni haber, in Geminis amittit. Complet cursum in orbe s snorii secundum Vitruvium,anno uno, cum sole eosdem cursus eisiciens, ut ait Hyginius iii q. x modo nocte prima, modo anto Solis exortus incipit apparere, nonnunquam perpetito,signis quatuor est cum Sole; rediens autem, cum Sole non ampliugest,quam per tertiam partem signi Huius motus medius secadum consequentiam signorum seu in longum, quantum solis medij motus linea regulari ter incedit 39. minut. s. s. cundis. I9. tertijs, 37. quartis, I9. quintis, I 3. sextis, s 6 septimis. Hie si solus fuerit dispositionis caelestis uel temporis dominus, facile naturis aliarum stellarum commiscetur. Et quia siccus & uersatilis, assicit sanguinem & mentes bominu Iunde sequitur, ut dixerint eum lignificare uiarum in te Icepti in nem latrocinia, depraesdationes: & in mari, dissicultates itineris,cu alijs infortuni js, addere morbcs& siccas aegritudines,&c.Commouere in aere sulgura,tonitrua,coruscationes caeli uentos, propter sustinam in aere retrogradationem. Ex siccitate apertiones terrae,inde, uentis.ibi inclusis, terrae motus, coiicere licet. neque etiam consequentia dissicilis, detrineta animalium , & lapsu aedificiorum. In eius ortu, aquarum citaugmentatio, in occasu diminutio. De Luna. cap. 47.
HAEc stella in serior est, &. ideo post Solem maiorint nobis uicinior,uidetur,cu tan e omniu stellaria dicatur minima,ut ait Plin. lib. 2.c. 14. Solis fulgore ut reliqua sydera, lana tegitur,ut & notat Plato in Cratrio, uelu&Lunae nulluῆ serruet
334쪽
4, SYNΤΑX. ART. MIRAB.serme proprius fulgor potest assignari: atque placuit Lunae
certum corpus esse opacum si a natura,quod per uices, pro interiecta intercapedine ill iminatur a Sole , hauritque lucem, ut spongia aquam, ut ait Iacobus Milichius in c. 9. lib. 2.Plini j. D. August. in exposi .psal m. Io. Beda lib. de natur.re r. cap. Alter Sol ideo Arist. lib. . de generat .animal .c. Io. Illuminatur autem tantum illa superficies,quae Soli aduersa illius radium ex aduerso recipit:unde fit , ut in coniunctione, Luna non cernatur; non enim tanta est uis radij, ut totu corpus tu, nare transire pollit. Incidit autem in superficie, quae tota est auersa nobis: quemadmodum in oppositione, in eidit in alteram superficiem,quae nobis obuerta est. Quado Luna eresciti Solem motu sequitur: cum uero decrescit,eundem praecedit,& semper Luna est aversis a Sole cornibus , si crescat ortum spectantibus, si decrescat occasum. Plin. lib. 2. cap. I .Recipitaui e figurationes diuersas pro modo luminis Solis, ut describit D. Damascen . lib. L. de orthod. fid. cap. 7. prior Solis & Lunae conuinctio, cum ea in parte est in qua Sol. secunda diciturnatim tas, quando a Sole destitit partes Is 3. exoriens quado apparet. .menoides, falcata, corniculataq;, bis, scilicet, crescedo & decrescendo, cum partes sexaginta distat. s.duo dico tomi, id est, duae dimidiatae Lunae, cum distat per partes 9o. 6. Amphicyrti quando bis Luna globosa , quando distat par. res uiginti supra centum. dum persecta est, distans a Sole
partes. 1 8o. Notandum aut e in obseruatione lucis Lunae,primo,Quando crescit,se usque ad mediam noctem ostendit tautum. secundo,uuando decrescit,tantum mane lucet, a media tantum nocte. tertio, Si plena,per totam noctem lucer,diciaturq; esse tunc in oppolitione solis. quarto,Quando notia fit,
caret splendore, & dicitur esse in coniunctione solis, tuncq; ut plertiq;, per tres noctes ab hominibus non conspicitur: nεpe prima nocte defectus, secunda quae est coniunctionis, nee tertiaquς est prima innovationis, sicuti etiam in plenilunio
sere eiusdem uidetur status: in ultima secundi sui quadrati in propria pleni splendoris, & in prima terti j quadrati. Lunae planeta, per se frigidus & humidus existimatur. Lumen eius humectat corpora,aquam parit, ubi lumen Solis desicca t, deuoratq;. Hinc arbores Luna plena uel crescente e cisi, ,humore abundant, inepteque fabrca', ut molles, ex humore cariet & vermibus obnoxiae. Sicut animalibus crescune
335쪽
tune mollia & medullae & humores, aliasque accidunt, quae refert Plinius libro secundo, capit. 4 r. Inflatur mare potissi- reum si ea sit in signis aereis, quae in flant, uel aqueis quae a quam augent. contra, in his qui sunt ea decrescente excissae. Nam & humida uel conci/unt, uel siccantur, ideo quae sicca desiderantur serenda deficiente, uel colligenda , contra crescente, quae humida Macrob. lib. 7. Saturnal. capit. 16. Sydus hoc sceni neum , nc ct irinum, male si cum in sextili &triangulari aspectu: in coniunctione , oppositione, &Quadrato Solis aspectu , phlegmaticum, & tradunt Lunam recedentem aconiti lictione Solis, usque in quadratum primum, addere calliditatem & humiditatem, a quadrato primo unque in oppositionem, addere caliditatem & siccitatem, ab oppositione usque ad quadratum secundum, addere frigiditatem α siccitatem, a quadrato secundo, usque ad coniunctionem, frigiditatem & humiditatem. Morias Lui et per consequentiam signo rufii, sic concipitur a Beda lib. de not.Icr. cap., 3.ut progrediatur.
Et hanc circumuolutionem integram Epicycli eius I r. signoruni & graduum 9. &c. dividunt Astrologi iii 28. partes inquales, quas uocalit mansiones, alis in i 8. dies& aliquot horas, incipientes & desinentes ab apparitione Lunae,& quia luna ad punctum sitim unde ex coniunctio ite solis digredituri interdum inuenit motum Solem a li,co &progressum, ubi accensa prius & illuminata fuit per unum s i spatium,eumque Oporteat illam consequi, ea conterit sipatium in consecutione antequalis cum eo congrediatur, duorum dierum ,
Α . minuto . trilini secundorum . Quamobrem illis partibus adduntur duo diεs & particulae, & saepius a neomenia una, ad aliam congressum sint 3 o. dies. Huius facilioris cognitionis causa, aureus inuentus a Iulio Cae sare sertut ii umerus,
336쪽
spacij ro. annorum, quo expleto, omnes Lunet peragratio-DeS uariς, ad primum redeunt punctam, de quo uidendus Ioa n. de Sacrobosco .lib. de anni ratione. Sed & hic annotatus in omnibus calendari js & ephemeridibus quorticunque . Adi)ciam , quod tradunt anno Domini Is 7 Lunam fuisse in prima sui mansione in zo. gradu,& I8. min.arietis,quet est temperata, quae durauit per Iz. grad.& s I. min. ut inde possis colligere per additionem semper Iz. grad. & I. min.alias e ius mansiones, ut dicunt De Lunet natura, Plin. lib. 2. cap.6.&-1oi. Galeot. Martius lib.de doctr.promisc. 3O.
De capite O eanda Draconis, ct de ecclipsibus ,seu deliquiis. cap. 48. ECcentricus & ecliptica Solis, intersecatur a concentrico
circulo ςquante Lunae,uersus orientem & uersus occidentem, puncta autem illa & in te sectiones uocantur nodi, caput,
illa intersectio est,quando a meridie per eclipticam mouetur in septentrionem Luna, cauda, intersectio qua a septentrione mouetur in meridiem. Sunt autem ista puncta sibi opposita, hinc eclipses. Eclipsis Lunae, est interpositio corporis te rae,inter Solem & Lunam per diametrum in praedictis punctis Draconis, Sole in cauda uel capite, & Luna in capite uel cauda existente:obscuratur enim tunc Luna,propter umbram terrae,quae ex diametro impe ait ne radi j Solis ad ea perueniant. Est autem deliquium hoc Lunae, uel generale uel speciale:generale, quando tota Luna obscuratur, quando Sol in altera parte Draconis, ueluti in capite pr cisE, Luna in altero in cauda , scilicet pricisἡ . Particulare, cum pars Lunς obscuratur, cum illi planetet non sunt praecis E in dictis minctis oppositi, sed prope: Luna namque cum a sole lumen nabeat, ex diametro opposita ob terram lumine destituitur. Et quan uis fiat singulis mens bus Solis & Lunae opposivio, non tamen fit eclip- Iis: eo quod ex diametro non sbi opponantur, S umbra pyramydalis terret non impediat lumen Solis. Eclipsis Solis, est . defectus luminis Solis quo ad nos,ex interpositione corporis Lunae inter oculos nostros & Solem:& fit sub alterutro nodorum Draconis, Sole uel Luna existentibus in altero punctorum uel propE. De desectu Solis & Lunae, tractat Plin. lib. 2. cap. 1 o. & cap. 13. ubi id singulare,Solis defectum scilicet na
337쪽
turalem, non nisii nouissima primave fieri Luna , quod uo. cant coitum. Composuit opus insigne designificatione,&consideratione eclipsi um,Cyprianus Leo uictus inscriptum de eclipsibus,&Co pernicus. Causas deliqui j Solis etiam refert Dion Cassius lib. 6o. hisi. Rom. Hicque de naturali deliquio Solis dicta censeatitur. Nam eclipsis illa, quae in passione domini noliri Iesu Christi facta fuit, praeter naturam fuit, ut autho rem naturet testaretur; fueruntque ibi obseruata tria praeter naturam eclipsum miracula. primum, quod eclipsis sui tin plenilunio paschet, cum tamen non nisi in coniunctione naturaliter fiat. t. quod orientalis Solis pars suit prior obscurata, & prior restituta lumini cum contrarium in naturali coetingat, 3. quod Luna contra proprium motum ab oriente in occidentem progressa, cum soleat ab occidente in orientem incedere,ut ait Lucian. Antioch. martyr. Atque qui uidit de his te itatur D. Dion. Areopag. epist. 7. ad Polycarpum, & II. ad Apollophanem . Ignorabant porro antiquitus & Romani aliaeque nationes eclipsum causas, ideo Luna in deliquio laborantem existimabant venefici is,& ob id erepitu dissonoris, & luminibus accensis, ei se auxilium ferre arbitrabantur. Cuius & erroris fuit Pindarus & Stesichorus,ut ait Plin. lib. a.
cap. I 2. Plutarch. in uita si nil ij, Ouid. q. Metamorph. me minit. Auisub candore rubenti. cum frustra resinant aera, auxitiaria Luna. Et Iuvenal de garrula loquens muliere.
Tradit & Liuius lib. 26. Prognostica tempestatum ex Aellis. cap. 49.
EX stellis qui prognostica nosse desiderauerit, consultat
Plin.lib. I 8. cap. 3 s. Tradit etiam Plin. lib. I 8.c.is. digestionem siderum per dies & noctes anni quidve operis sacere Oporteat pro temporum conueniecta. Notauit & Ptolom.
inerrantium stellarum significationes,quas Nicolaus Leonicus latinos fecit, de adiecit Oilidis ast. De
338쪽
Spectabat forsan linor me hic dicturum quoque de coometis,sed non exili imaui aeris impressiones, stellaru tractation i i ruscendas, ideo de illis sio loco alibi dicemus Deo iuuante, scilicet in elementis. Interim autem sufficiet Plini, pertractatio lib. a. c. as .& Senec. lib. 7. de nat . quaest.
Qiri primi stelio uel perseetim obseruarunt. cap. s I. I iter Belus a Plin. lib. 6 cap. α 6. dicitur inuentor sideralis
scientiae, tamen lib. s. cap. a z. artem siderum Phoenici b. tribuir,& cap. I 2.bb 2. refert quae quis inuenerit in oli seruatione caelelu. Diod Siculus li. 3. cap. 3. bibliothec. hist. tribuit eximiam eius peritiam apud Babylonios Chaldae is sacerdotibus sicut& Philo Iudae. lib. de migratione Abrahami. Iosephus I. antiquit. tribuit inuentionem liberis Seth nepotibus Adami:& Berosus lib. I. de temporib. ante diluuium. Noachu & alios ante eum dixit indignes astrologos. Philo Iud .lib.biblica. antiquit. scribit, tempore quo Thara filia Nachor genuit Loth incolas terraeli carpisse astra inspicere & ex his diuinare. Lucianus tib de astrologia notat hanc Altrolog. AEthiopes primos mortalib. tradidisse,& Aegyptijs communicasse imperfecta. De hinc autem Libyes hic aggressos, calluisse M Babylonios. Aegypti j semper in medendi libris, stellarum scientiam pror nosticis coniunxerunt. Ptol. lib. quadrip.ope. I.cH. traditque JIerodot in a. eos excogitaile cuius Deorum esset musis dies.
quς,& quo quis die genitus qualia solliretur quam mortem obiret qualis foret. De Aprauara O Astronomia. cap. st. Cognitio ex astrorum obseruatione,& ratiocinatione nata, astrologia dicitur,atque ideo sit biecium eius scienti ccorpora sunt coeleltia: huius duae partes,Theorica & practica. Theotaca, quae & speculativa, versas in conte platione' Obseruat naturas, moly ,orbes, circulos, & reliqua astroru accideriti ac la tractat abunde Ptoloni in Almag. Praetica ea el ,' ascon si durat eadem,sed non absolute, ted quaterius res in fur, O-IL Ic riciunt, hoc est, quantius explicat uires suas uel insidii t
339쪽
in res inferiores: quae traditur a Ptolo. in opere quadrip. Alij
ut Alphraga. corpus caeleste considerant trib. modis. I. penes substantiam, sicuti consideratur in sphaerae tractatione. Σ. penes motus,& ita consideratur in theolicis planetaru. 3.ut vim suam exercent penes res inferiores, qua ratione conlideran intur in iudici js astror v. Corpora elemetata patiuntur & agunt Ruias interdum spirituum animalium, per elemctorum motus obsiden Haliquando instrumeta& organa partis rationalis impediunt,uel uiolant; alioquin enim non agunt in uiuendi rationem corpora caelestia, quae ipsa ratione di anima , sunt minora,& ob hominis salute & usum, no in perniciem creata neque ut dominantia. Falso enim Mars furorem, Saturnus stupore ad ducere creduntur.Nam si demas nimiu bilis excessu, uel atrae bilis copiam, neque Martis aspectus furibu du,aiit Saturni stupidum uel pauidu faciet,& se de s mitib Astronomi
iudicia colligunt ex astris uanissime & temerarie interdu: aliquando como de circa aeris dispositione & tepestates, fertili. tates & sterilitates anni, ex effectib. pendetib. ex causis, quae fuit prima obseruando ru sydeium ratio. Sed ea naturae humanae praesumptio & temeritas,ut saluberrimis orta' in iiijs , fere
omnia uerterit in nimium. Nec opus est me camerinam mouereo Sc Pici & alioru prioru hominu in curiosam Astronomiam & eius iudicia, referre cessiras, improbationeq; diuinationii de cogitatione quaeretis, de natiuitatib.& ali js nugacis smis temerarijsq; disquisitioni b. de qui b. integria & satis inagnu coegit opus Haly, Ptol. Pota. Firmicus,& alij eiusde u nitatis asseclae,ut Iaphar astrologus dict' albumazar,e octo edidit tract de magnis conluctionib. Monebo unice, in iudiciis
astroru cosiderari primu orbis partes.in quib. inuenitur, unde natae I 2. regiones, quas uocant domos Astron ubi planetarum & stellarum locum notant & obseruant,directionem, retrogradatione, statio item, aspectu, coniunctiones,& oppositiones,prohibitionem ab aspectu;num planeta sit unitus Soli,uel in caetimi si unu compustus, num oppressus, num apparens uel latens: num in suo hayet uel similitudine. i. num diuenu, die appareat, uel sub terram die s si& nocturnus noctu appareat, num masculinus, in mascul. signo: scemininus, in se min ino; num obsessus num peregrinus, num seralis, num ei ouis ab alio absumatur. uel donetur,uel debili teturuium in di-
Suitate sua,uel regno, domicilio, & quot conspiret ad eande
340쪽
naturam astia in themate caeli. De quib. in proprio r. lib.tiago late Schonner. prianus. De usu ephemeridum. In ephemeridibus, & Mi aldus, MCrontius in explicatione quoque ephemeridu n, Ptolom. in Almag. Franc. Satrosius, Iovia Ponta. duo b. lib. se rebus cael Cleomedes in L.&alii .scio tamen pertinaces quaplurimos,&uanissimos huius artis pro se stares. pestes& perniciem inge-mom & animarum, qui diuinatricem illam excolunt, laudae α defendunt Astronoriam,semper discentes& nunquam ad Iei ueritatem perueni. ntes, in fata illa gentilitia explosa a fi . de Christiana, misere relapsos,uerum hic non datur locus latius spatia di,sed uesa contraho, precatus Deu, ut magistratuualiquando uesit an mos excitare, qui illis uel siletis uel pina imperent,anteqMa in idololatriani foedius Christianu nomecollabatur. Deus bone non enim propter stellas homine, sed propter hominem stellas & reliqua ad eius utilitatem, nec ad mali causam, creast :sed in signa & tempora,Genesi. & in ii. tuo omnes selibentur, dies firmabuntur,& nemo in eis psal. 138. neque stellarum uis causam necessario hominib scilicet animae ad ij cit, sed pericula ex te peramento corporis signat, nisi praecaueantur n6 iecus,aelex ipsa demonstrat, peccatu, Scriena peccati statuit, nisi peccatu precaueamus idcirco signa altra dicta. Quamobrem δι fames,& pestes,& aeris motus corrupi, billa si qiue ex siccitate cerebri, & sanguinis calore in .gruant, caueri possint triplici remedio i. praecibus ad Deum fusis,ut pestis cessauit tepore Greg. 9 Romae stiplicationibus
aliaque alus temporibus pericula terrae motuum, incendioria, bellorum. dcc. Deinceps v. optimo rationis & prouidendia: homini b. couces usu. 3. rerum naturalium praemunitione, ut in peste, optimis antidotis, aeris emendatione, Optima curastu siritima no pericula ex ccli configuratione, no uitia, scelera,&amyietate sed ex nostra malitia & socordia,& corcptu Dei nascuitu. Itaque non necessitate stellas doeuit Alcino. de
doct. Plat c. I l.& eximie Ptol. i. I ope. quod. c. 3..trach. i.
Apollo det monu oraculum,fassus quoq; uitari posse effectus
hos etia magicos,ut autor Porphy.& Euseb.lib. 6. de praepar. euang c.3 Peistringit& damnat acerrime istos genethliacos& diuinatores per astra Deus, per Iesuam c. 43. Sic ab Ecclesia catholica Priscillanillas haereticos, quod fatum acciperet
obruaacni enecellitate a .iri, sub quo naci essent & similes ii