Conspectus historiæ ingolstadiensis academiæ durante primo a fundatione ...

81쪽

cietatis sortunae consuluisse. Hae modo Verba Medori Movimus: gravis sano culpa in Universitate nostra, seu in Philosophica po- tius Facultate acta est l) mis imo ipsi e Socistat scriptores rem tradiderunt apud Agricolam vix haec verba invenimus: Hin Academia ex riusdsm Principis voluntate soli nostri mathesin dialecticamque tradere cosporunt. Soli nostri Arusticas seu Phi- losophicas Facultatis administrationem suscoperunt absquo onero

absquo obligationibus η , Indo sors totam Academiam occuparunt imo totam juro dixeris;

quamquam solertissime quidsm . tempus modo ad hoc ipsis conoe et sum esse dictitarent ut specimen quasi darent et experimentum et suae professionis R. v res annos experimentum illud, do quoquem Ventum obtineret nihil esset dubium, produxerunt. Anno

tantum l588 soli in perpetuum Academia occupaverunt. Hoc scilicet temporis intorvalla, haud mediocriter o usu Iesuitarum suscit ut tres Ducis Guilholmi filii Inmistadii odocerentur. Dio doniquo: Ianuarii mensis, anno I588, Dux Guilhelmus privilegium promulgavit a quo Q quemadmodum o Facultato Artistica Facultates omnes principium ducerent, , necossarium imprimis esse profiterotur . Facultato Artisticam eno componi si insor mari debere jam tunc, et in perpetuum, artos et Philosophicas lectiones in littoris humanioribus tam Graecis quam Latinis et Rhetoricis Philosophisque, Ethica, athematica, o Societato Patribus sors committonda, ut secundum Instituti illius sapien- tiam et vim dirigerentur M. Edilis istiusmodi mandatis haud fieri poterat quin professores Patribus aperte adversarentur; im jampridem intellexerant se in

irritum contra fore repugnaturos, et sese paulatim ad novas illas partes erant transgressi. His enim orbis usus est Agricola: α --α nimo ingrato etiam caeteris Academias patribus beneficio, rat inter quos et socios magna tunc erant animorum consensus et

amicitia.

Iam indo simplex et tranquillus Inmistadiensium annalium ordo

IV, 360.

82쪽

explicatus est Inmistadium quasi arx Catholica doctrinae es quasi in inportor Osrmania ontificalis auctoritatis praesidium evasit. Ab initi 1588 ad 1618, dono bellum illud Tricennia exortumosi triginta anni elapsi sunt temporis scilicet spatium satis longum ut in sua fido Catholicorum animi insormarentur et a resistendum pararentur. Accedit etiam utringolstadii Imperaω Ff dinandus II fuerit edoctus; nec quemquam fauet quanti momenti in rebus Bavarias totiusque Germanias moderandis Inmistadiensis Academia exstiterit, aut quem in modum poculiaris istius Aca- domis historia ad communem rerum Germanicarum totiusque Europae summam pertineat. Ergo Inmistadiensis Academia in hoc saeculo ostendit quasi breviarium commutationum quas, ea tempestate, ninibus Ge manias Academiis subire necesse fuit. Quas quidem, nata quum sit in gravi rerum omnium discrimine, primis tamen historiae suae tomporibus, steris ingenii veterisque studiorum rationis spectaculum praebet; sed brovi tempore novae res in eam irrepserunt Humanismique prima fecit pericula. Qui licet Humamsmus non sit a praestantis ingenii viris Ingolstadii illustratus, nihilominus virorum, inter illustrissimos, nomina Ingolaiadiens Univorsitati non aliena fuerunt. Non admodum huic alienus est Erasmus; saltem quanti idem valeret Academiae moderatores intelloxerunt, eumque plurimi fecerunt Reuchlinurius ibi, duos annos, doctrinae suae praecepta explanavit. Nullum sane eximium opus --tandum est cujus vivax apud recentiores permanserit memoria, et ex omnibus littorariis oporibus de quibus mentionem foci, nullum prope est quod propriis dotibus laudom assequi meritum sit. Attamen heologos intor et Humanistas discrimina temporum discrimen acriter ostendunt novarum scilicet rerum initiis adsumus, et, ut fieri solet, acerrimis certaminibus, quibus se tueri conetur disciplina periclitans. MOX, quum non jam anceps victoria pendet, antiqua ipsa Theologorum societas artes suas mutat, et, nedum resistat, dat opsram ut animorum motum dirigat Toto animo studiis incumbunt theologi fiunt eruditi quo plurimum polleant; et ex ipso servors quo Hebraicam linguam discunt, intelligere est quamdam imminere, vel apud eos, mutationem et in eo esse ut erumpat. Itaque dum alii se acriter ad profanas litteras et ad paganam antiquitatem

83쪽

convertunt, alii, non minori studio ad sacras litteras, et ad discussi Onom et diligentissimam scripturarum investigationem se conserunt. Haec animorum ingeniorumque agitatio profanae pariter et sacrae prodest antiquitati, talique modo his adversis conatibus, ipsaquo studiorum diversitate, ambae partes aeque paratae sunt ad tuendam armis recens incusis, aut expugnandam Reformationem. Clauditur hic prima periodus Jam enim consenuerunt Voces illae,

Nominatista et Realista, quae in principio reperiuntur, et ea fuit mutati ut primi doctoros anno Io Acadomis adscripti aegre

Academiam quadraginta post annos recognoscerent. Secunda periodus fortasse etiam insignior apparet; namque si, vel in caeteris Academiis, Humanismi origines reperire est, nulla tamen exstitit quae, Reformationis temporibus, firmiorem habitum quam haec Ingolstadiensis habuerit. Nusquam profecto heologicum certamen ferocius fuit, seu privatae Ducum indolis causa, seu propter Echium, cujus defuncti Jesultae supervonientes piis susceperunt. Jesultae claudunt quodam modo utriusque periodi tempora, quid que valeant illa et significent absoluto demonstrant. SuperVacaneum est memorare quo modo solide Echi opus firmaverint et id postrem effecerint ut Ingolatadium sedes fidei Catholicae praecipua fieret Attamen si quis solummodo spectat ad hanc pertinonten in extremos desinentis saeculi annos periodum, et ad sola studiorum commoda, non poterit quin agnoscat et confiteatur utilem si magni momenti eorum fuisse auctoritatem Prosecto postquam in Academiam irrepserunt Academicis acriter lamidandisque artibus aemulati sunt, duobus scilicet modis scholaris stipendii immunitat morumque emendatione. His artibus ad se omnes stipendiorum egenos allexerunt, et eos qui propter pecuniae parcitatem, se a caeteris segregaverant brevique auctior ivit numerus eorum quibus litterarum et doctrinae beneficia largirentur. Nec multo post compertum fuit e Societate Patres, nullam in partem Acadomis professoribus esse inseriores; quippe qui suarum methodorum ingeniosa novitate omnium animos in se conVerterent. Τunc in praecipua Academiarum hujus aetatis Vitia se convertentes, morum disciplinam ab ingenii cultu sejunxerunt; quin imo animi culturam disciplinae morum postpοRere Visi sunt. Haec morum emendatio, nequidquam a quibusdam ex Universitatis sagacibus moderatoribus exoptata, omnino ab ipsis Jesultis perfecta est, et

84쪽

Bursarum possimi exompli licentias Collegiorum successit disciplina. Igitur non mirum est si brevi tempore, in maxima gratia apud omnos suere. Interea dum intra Academiam quosdam ex optimis suis professoribus instituebant, Patres extra Academias muros largiebantur doctrinam ad vulgi sensum magis accommodatam, et suos discipulos, minori magnificentia et apparatu, ad diversas vitae conditiones insormabant. Ita dum Academia ad genus audientium numero perpaucum spectaret, ipsi contra, Sacra propriam auctoritatem augente dignitate sere discipulorum genera omnia amplectebantur Magni ergo interest ut hujus studioso meditatas disciplinae incrementa, prima ab origine, insequamur, quae sibi tanti momonti et ponderis auctoritatem apud recentiores gentes erat conciliatura. Inmisiadiensis igitur cademia a principio instituta eo animo ut religioni proficeret, non alia Veteribus qui quartum decimum saeculum perterruerant erroribus, nisi arma Vetera primum opposuit, ne aliam, nisi Veterem studiorum rationem novis empericulis arma nova. In brevi quasi tabella imaginem roddit earum, quibus laboravit Germania, animorum perturbationum, et partium certaminis, in hoc saeculo habiti, historiam refert.

85쪽

INDEX

cAP. I. - Quem ad finem uerit Ingolstadiensis eademia fundata quem ad modum si quibus auspieiis humaniorum litterarum initia susceperit. . . . . . . . . . . CAP. II. - De animorum et studiorum, apud Ingessiadiensem Aeademiam, propter sis malam a Luthoranis religionem , discrimine XXVII CAP. III. -- De resormatis, post adventum Patram o Societato Iesu disciplina, moribus, studiis et eminenti in superiora Germania Ingolstadiensis eademiae, quum propter restauratam Catholieam fidem, tum ob novam studiorum adhibitam rationem, gradu ax Dj0jtjZomby