De fontibus Vellei Paterculi [microform]

21쪽

- 26 fontem non videtur sequi, bella autem civilia tam accurate tractat ut nullo eum libro usum esse incredibile sit, scriptorem post illum priorem sontem, quem usque ad initiua belli civilis sequebatur, alium libellum inspexisse eumque bella civilia continentem concludimus. Hoc d fonte nihil opinari possumus' nisi multo illum uberiurem fuisse in enarrando quam Attici annales vel priorem illum fontem a Velleio inspectum. Ita optime illud discrimen, quod inter narrationis partem usque ad cap. 4 et sequentem interesse ritetm0nuit V. Supra p. s), declarari potest. Sauppii quaestione l. l. p. 146L admodum probabile factum est Velleium in rebus ante Romam conditam gestis enarrandis Cornelii I epotis chronica secutum esse. Fortasse ex eo, quod temporum Carthaginis constitutio cap. I,6,4congruit cum annuum digesti0ne, quae est in cap. a12

cst supra p. 17h concludi potest Velleium si 16eis, ui

illam temporum rationem praebent, eodem usum esse fonte

atque initio libelli nobis servati, i. i. Saurei, auct0re Corneli Nepote Cui coniecturae aliquantum repugnat

adnotatio Solin. I. 27. M. Romam placet conditam Nepoti radι septimae anno secundo. Itemque haeremus In quaesti0ne de e sonte, quem ille in partibus libri ad Catonianam aeram spectantibus habuit Nam quamquam ipse Cat0nem et 0rtensium collaudat, quorum prior illi temporum rationi nomen suum induit, posterior, cum ante Atticum scripserit, eandem rationem iniisse putandus est, atque Η0rtensii cap. 2,1 mentionem facit, quo capite Velleium aera Catonianam sequi supra c0niecimus, tamen num omninobis alle Scriptoribus usus sit atque quomodo certius diiudicari nequit Nam ex eo, quod collaudat illos scriptores, non sequitur, ut in enarrando ille eos inspexerit,' cum eorum narrationes vel in memoria habere vel in libro, quem in- uo' Mimi mitem illiu Valerii Messallae Corvini

bellum inle si se eum de rebus levioris momenti quas commemorat. Velleius de Mena 73,2 77, de Delli M,3 tradidisse etiam Messallam videamus Suet Aug. 74 Seneo suas. I,7 in Peter his inom rem p. 26DLi

- 27 s piciebat, excussas invenire posset. Itemque quod nonnumquam de auctorum dissensione l0quitur 1,7, 2 quidam aiunt. . 2,4,6 . . 8eu Diates, ut plures, seu conflatam insidiis, ut aliqui prodidere memoriae . . 16, . . cum alii tum maXinivi dilucide Q. Hortentius . . rettulit. 21,5 8 seu duae seu tres Pompeiorum fuere familiae . . 23 4 3 si quis hoc rebellandi tempus . . imputat Atheniensibus, nimirum veri vetustatisque ignarus 8 . . 27,5 Sunt qui Sua manu sunt qui . . prodiderint . . 32, 3 sunt

qui hoc carpunt . . 41,2 3 quod inter omnis antiquitatis

studiosos constabat . . 8, harum praeteritarumque rerum ordo cum iustis aliorum voluminibus promatur . . 53,4 3)quid aliud quam nimium occupatos diserim, quo in aetate . .

viri fefellit quinquennium . . 119, 1 ut alii ita nos conabimur ponere non repugnat opinioni n0strae supra prolatae p. 10)paucos modo eum libellos in scribendo ante oculos habuisse, cum ei illam auctorum dissensionem etiam ex fonte uoc0gn0scere licuisse non incredibile sit. Quae cum ita sint, Velleium tres potissimum fontes inscribendo inspexisse pro certo habemus primum ad res ante

Romam conditam gestas enarrandas, alterum ad narrationem

usque ad bellum civile, qua in parte libri sui interdum alio etiam lante usus sit, tertium usque eo, unde, quae ipS VidiSSet enarrare potuerit. Quorum fontium primum Cornelii chronica fuisse Sauppius probabile fecit, alterum Attici librum alanalem fuisse aliqua probabilitate n0bi videmur coniecisse.

22쪽

- 28 IV. virorum doctorum consensione permultos Vellei locos ali0rum Scriptorum similes esse atque e festinatione auctoris qua 'auc0 0d licuisset fontes inspicere ratiocinati sumus p. 10 e mem0ria eum multifarias aliorum scriptorum Sententias narrati0ni suae adiecisse adeoque Ductibus studiorum suorum hist0riam exornasse, atque e ratione . qua eas Ille sententias aut commutavisset aut usurpasset, scriptoris genium n0 90sse aliquid c0gnoscere speravimus. roinde cum quaestionem de fontibus, quos inspexit, pro paucitatelliarum reliquiarum nobis videamur iam confecisse, progrediamur ad eos locos disquirendos, quibus Vellius e memoria vel scius vel c0nscius imitationis alios scriptores secutus

Sit Atque quaesti0nibus de sententiis Vellei, quae nobis

Videntur ex aliis scriptoribus esse depromptae praemittenda putaminus Singula Verba et res grammaticas, quae ante Vellerum apud unum modo Scriptorem existent, quamvis quam non haec dem0nstrent imitatorem esse Velleium haud ignoremus Sed cum aliquid haec qu0que quales ille scriptores legerit 'Stendant, attulimus nisi quod ii quaestione de Pompeio r0g0, qui quatenus sit a Justino excussus ambigitur, ea arbitrati sumus mittenda esse. In script0rum, de quibus quidem dissereremus, delectu eam ingressi sumus ra-t10nem, ut, quorum Vestigia in Velleio exstare homines docti

fere c0nSentiunt v. Supra P. T.), de ei quaereremuS, i. e. de

Cicerone, Sallusti0 Livi0 Pompeio G0go Nonnulla etiam de p0etas attulimus; at rausu opinionem Graecos etiam

nostrum mItatum Sse non putavimus nobis esse respiciendam Certe autem ex eo, quod tot Scriptores collaudat, cum ne id quidem possit concludi 0Strum eos omnes egisse sed veri SI similius, eorum enumerationem in sente suo illum invenisse

. . p. 24), 0 e0BSequitur, ut ita e0rum ille fuerit peritus

ut eorum sententiis animum suum impleret ade0que posset eorum sententii librum Suum X0rnare.

Atque primum quidem ea c0ngeramus vestigia. quae

25, i. q. dedicare, de S. 3, I 0). censere 2,7,2 i. q. incensum deferre pro Flacco 32 Verr. 2,18 colligere 1,9,6. 2, 7, 5 . 86,2 i. q. concludere de off. 2,16 ad Att. 2,23). migrare de vita 1, 11, 7 de sin. 1, 19, 26 80pire 9, . 125,3 i. q. placare pro Gel. 17,41). xv ea Ni a. Difficile 63,3 i. q. vix, de inu. 2, 56 . Ciceronis sententias in Velleio latere p08sumus suspicari, cum in eadem re enarranda uterque scriptor eadem fere verba exhibet. Proinde, qui huc pertinent, singulos locos num Velleio e Cicerone depromptos esse opinari nobis liceat

quaeramus.

Sine dubio scriptor Ciceronem imitatus est.

pro Mur. 28,5 bis consul fuerat 2,4, post duos consulatus duosque P. Africanus et duos terrores im triumpho et bis eaecisos ferrores rei perii . . . deleverat. publicae . .

Nam propter unam Vocem is rores hic ab affectu ad res atque easdem res translatam vix crediderim ex se ipso Velleium hoc singulare laudationis genus hausisse, quo bis consulem bis quoque rem publicam servasse perpauci verbis exprimitur. Quamquam diiudicari nequit utrum consulto, qu0 imitationem celare volebat, an forte scriptor singulas

Voce c0mmutaverit. Maior consensus Verborum in eadem re enarranda St.

Phu 8,8 23. Popilius apud maiores 1,l0,1 cum An iochum Ptolem umnostros cum ad Antiochum regem puerum Alexandriae obsideret, mis- legatus mi88us 8set et verbis senatus us est ad eum legatus M. Popilius

23쪽

Laenas, qui iuberet incepto desistere, mandataque eaeposuit et regem δε- liberaturum e dicentem circumscripsit virgula iussitque prius re-vonmm reddere, quam egrederetur sinitae harenae circulo. nuntiasset, ut ab Maeandrea discederet, quam ob8idebat, cum tempus ille differiret virgula tantem circumscripsit disitque se renuntiaturum enatui, nisi prius sibi respondisset quid facturu8 8Set, quam eae illa circumscriptione eaeiret.

Sed quamquam harum narrati0num consensionem magnam eSSe negari 0 potest, tamen, Si hoc loco imitati0nem Ciceronis in Vellei verbis latere contenderemus, vereor, ne nimis

Incaute indicaremuS. Nam eandem narrationem eisdem fere Verbi invenimus qu0que expressam apud

Justin 34. 3, ed. Jeep. prolatoque UV. 44. 19 Antiochus Syriae reae

senatus decreto et tradito cum cune per honestam speciem maioris Ptoletari eum videret consultationemque maei reducendi in regnum bellum ad amιcos referre, ibi Popilis vir cum minore fratre eius gerenssa, quam in manu gerebat, amplo circulo inclusum, ut et amicos caperet, con8ulere eo iubet, nec prius inde eaeire quam revonSum enatui

daret aut pacem aut bellum cum Romanis habiturum. Adeoque haec

austeritas faveritas DEM.

obsidione ipsam Aleaeandream terreba 45 12 quibus perlectis cum 8 conrideraturum adhibitis amicis quid faciendum sibi dirisset, Popilius pro cetera asperitate animi virga quam in manu gerebat circum-8eripsit regem ac priusquam hoc circulo eaecedas', inquit, edde re8

Quae cum ita sint, discerni nequit quem in hac re en narranda Velleius secutus sit. Sed ne necesse quidem est eum aliquem h0rum scriptorum mem0ria tenuisse. Nam ut e consensu scriptorum ex eodem eos fonte hausisse apparet, Ita etiam summam illos fidem narrationi genuinae adhibuisse neque quidquam fere ex suo addidisse manifestum est. A prisco igitur script0re composita haec narratio Videtur non raro a scriptoribus eisdem fere verbis esse repetita, ita ut Velleius in fonte quoque quem inspiciebat, eam potuerit invenire. Quamquam ne hoc quidem est incredibile ita in usu fuisse illam enarrationem, ut sermone hominum

usque ad Vellei temp0ra propagata ab illo cognosceretur'.

1 IM Vellem Livii epit0mis usum esse, eum narratiuncaeae de

Similiterque comparatum Stpro Mil. 3, nisi vero eristimatis dementem P. Africanum fui88e, quocum a C. Carbone tribuno plebis seditiose in eontione interrogaretur quid de i. Gra echi morte sentiret responderit iure cae8um videri 2,4 hic eum interrogante tribuno Carbone quid de Ti. Gracchi caede

8entiret, respondit, si is occupandae

3 eipublieae animum habuisset, iure

Liv. p. 59 . . . in qua diarit i. Gracchum iure caesum videri.

de orat. 2,25, 10 Carboni tribuno plebis P. Africanus de i. Graccho

interroganti respondero iure cae-gum videri.

Ita etiam, quod dicit 1, 11,5 Miae ullius gentis, aetatis, O dinis hominem inveneris, cultis felicitatem fortunae Metelli

compares neceSSe non est Scriptorem memoria tenuisse Cic. TtιSc. I,35, quo capite Sane fortuna Metelli effertur, sed ita,

ut usitatum fuisse fortunae Metelli exemplum appareat est. apud Cic. Metelli sperat sibi quisque fortunamq). Sed gravius fere argumentum Velleium imitationem pro

ferre quam in consensu Verborum in eo esse p0situm arbitramur', quod uno loco ita rem enarrat, ut, cum verba plane diversa ponat, ceterum cum Cicer0ne congruat.

pro . Man. 20,5 cum eae vobis quaereret 8 in uno Cn. Pompeio Omnia poneretis, si quid ei factum e88et, in quo vem essetis habituri, cepit magnum suae virtutis fructumae dignitatis, cum omne una prope voce in ipso vos spem habituros esse dixistis. 32. 1 digna est memoria Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia. Qui cum dissuadens legem in contione diastisset esse quidem praeclarum virum Cn. Pompeium, sed nimium iam liberaae rei publicae neque omnia in uno reponenda adiecissetque siquid huic acciderit, quem in eiu8 locum substituetis subclamavit univera contio, te, Q. Catule.

Forte hanc verborum diversitatem exstitisse credi non potest, qua re hoc loco consulto Velleius videtur Ciceronem Secutus Sse; sed c0ncedendum est, etsi ho minus probabile est, fieri p0tuisse, ut uterque scriptor eundem haberet fontem, cuius verba uter immutarit decerni nequeat. - Itemque nulla

Antiocho rege et opilio Laenate propositae colorem ex epitoma I. XLV duxerit, est refutanda.

24쪽

Phil. 1, 1, 1 Atheniensitιmque renovari vetus eaeemplum Graecum etiam verbum usurpari, quo tum in sedandis discordiis usa erat civitas illa atque omnem memoriam discordiarum oblivio e sempiterna delendam censui praeclara tum oratio M. Antonii, egregia etiam voluntas, a denique per eum et per liberos eius cum praestantissimis civibus consirmata est. 58,2 s. consul Antonius . . . velut

pacis auctor liberos suos obsides in capitolium misit - et illud decreti Atheniensium celeberrimi eaeemplum,

relatum a Cicerone, oblivionis p3'aeteritarum rerum, decreto patrum con robatum St.

6i,3 aeterna8 inussit nota8. Antonii Memoriae Phil. 13, 19 quem ego inustum verissimis male dictorum notis tradam

hominum memoriae empiternae.

At huc non spectare arbitramur 2, 2, 1, quem locum Pernices depromptum putat e Brul. 27, 10 vel de har resp. 20. 43. His enim locis neque c0nsensum Verborum neque eam invenimus diversitatem quae ut supra diximus videtur imitationi attribuenda esse et in eo modo animadvertimus Script0re consentire, quod uterque eorum Ti. Gracchum propter foedus Numantinum infirmatum ira esse incensum dicit. Hac in re si quis imitationem videt, ne nimia videat

admodum Vereor.

Deinde imitationem possumus opinari, cum in moribuS describendis vel in laudibus efferendis eisdem scriptores Verbis utuntur Huc spectat

40 4 et quot partes terrarum orbis sunt, totidem faceret monumenta

nietoriae uae.

pro Balb. 4, qui tot habet triumphos

quot orae sunt parte8que terrarum. r. pro est. 1. 129.

Eandem laudandi subtilitateis Velleium invenire atque

Cieeronem credere difficile est. Dubium videtur num in Vatinio vituperando 69, deformitas corporis cum turFitudine certabat ingenii fr. in Vatis. 2,4 16, 39; ad Att. 2, 9. 2 et virtute Ciceronis laudanda 34, per haec tempora M. Cicereo, qui omnia incrementa uasibi debuit. - fr. pro Planc. 27, 67 quod ego huc a me ortus

ronem Sequatur. Sed certe nequimus Betero concedere verba

Ciceronis apud Augustin. p. XLIII VII 3 nullum

umquam verbum quod revocare vellet emisit latexe in ,12, 3 qui nihil in vita nisi laudandum aut ferit aut dixit aesensit, cum loco Ciceroniano quo de homine agatur inceditum sit. Notum est eam esse Vellei scribendi rationem ut in narrationem inserat sententias permultas de litterarum artiumque condicione neque ea, quae ei memorabilia videantur de publicis et privatis moribus, praetermittat. Atque quamquam ipsum Velleium animo satis versatili fuisse existimamus, ut acute et eleganter quid sentiret explicaret, tamen arbitramur in diiudicandis artium litterarumque condicionibus atque describendis moribus aliorum iudicio varie eum ommotum SSe. Idcirco, cum etiam Ciceronem has res persaepe tractasse Sciamus cumque ex locis supra collaudatis non alienum fuisse Velleium a studio Ciceronis appareat, Videamus, Utrum nonnunquam in eius generis iudiciis apud Velleium Ciceronis sententiae latere putandae sint necne. Cum Socratem philosophosque comparat cum fontessum ineque ex eo defluente Velleius sequitur Ciceronem:

de r. 1,10,42 urgerent praeterea I, 16,4 Philosophorum quoque ingenia, philosophorum greges ab illo fonte L. Socratico ore defluentia. et apite Socrate.

Itemque cum Cicerone fere consentit in iudicio de Isocrate oratore proposito, nisi quod Velleius acrius iudicat:

1, 16, quid ante Isocratem, quid post eius eorumque discipul' clarum in oratoribus fuit'

Brut 8,32. Docrates . . magnuS Orator . . quamquam intra . . pa

rietes almi eam gloriam, quam nemo meo quidem iudicio est postea

comecum . . . cum cetera meliusquam Superiore8, tum primus intellexit etiam s.

Atque etiam, ut illas sententias de brevi omnium artium mora proferret, excitatum eum fuisse studio Ciceronis crediderim, cum huius sententiae quamvis exiguum Vestigium exstet in Tusculanis. 3

25쪽

e. 2,2, atque oratorum quidem laus ita ducta ab humili enit ad 8ummum, ut iam, quod natura fert in omnibus fere rebus, me8cat brevique tempore ad nihilum ventura 1,17, - natura quod gummo tudio petitum est, ascendit in gummum disseisisque in perfecto Ora 8 naturaliterque quod procedere non P0test, recedit ). rideatur.

Itemque ea, quae dicit de artibus litterisque non ubique sed eisdem semper locis cultis, Simillima Sunt Brut. 13,50.

Brut 13, 60 hoc autem studium non erat commune Graeciae, e proFrium Athenarum; quis enim aut Argivum oratorem aut Corinthium aut Thebanum sei fuisse temporibus

illis Nisi quid de Epaminonda

docto homine suspicari libet Lacedaemonium vero u8que ad Me tempus audivi fuisse neminem. 1, 18 ingenia vero solis Atheniensium muris clausa eaeistimes. Neque ego hoc magis miratus rim quam neminem Argivum Thebanum Lacedaemonium oratorem aut dum visit auctoritate aut po8 mortem memoria dignum Mistimatum. Quae r-bes et in alia talium studiorum fuere steriles, nisi Thebas unum os

Pindari inluminaret. Nam Alemana falso sibi vindicant.

Dubium est num Velleius, cum I, 5, de Homero Scriberetq)Qm i tu caerum genitum putat, omnibus entibus omιs est in animo habuerit Cic. I se. 5. 39, 11 traditum est etiam Homerum caecim fuisse at ejus picturam, non poetin, videmuS . . . qui motu hominum, qui ferarum non ita depictus est, ut quae ipse non iderit nos ut vidis emus effecerit Quam

fabulam haud scio an in fonte, quem inspexit, invenerit V.

Savpp. p. 145). Sed cum uterque scriptor hac artificiosa antithesi fabulam illam de caeco Homero propagatam reprehendat

atque irrideat, hunc n0bis l0cum putavimus adn0tandum 8Se. Quattu0 lucis, ubi de m0ribus scriptor dicit, haud scio

an Ciceronem respiciat. Etenim 28, 3 ut, in qua civitate petulantis convicii iudirium hist=Voni et saltatori ita Vahlenus praef. in Nare. p. 8 eae alto ΑΡ. Halmius ommsen emendationem eae albo in textum recepit redditur, in ea iugidati civi pNhlice constitueretur auctoramentum et 66, nihil, inquam,

y Locus Velleianus libro vostra aetate conscripto imitationi fuit, quod nisi testimoniis pro certo affirmaretur, vix credi posset. Nam Wiuchelmannus, homo ille artis peritissimus, Velleiano loco ad cogitationes de artis historia incitatus est. CD moethii p. Cotta 26 p. 22. Gervinus hist poet liti. Gem edi. Vol 4 P. 435.

2,1,2 publicam magnisicentiam ge-cuta privata luaeuria egi.

I, egisti mercedem caelestissimi oris et clarissimi capitis seseisi numerando auctoramentoque funebri ad conservatoris quondam rei publicae tantiquvi consulis inritando necem Videtur Vocem auctoramenti derivasse e Cic. de olf. 1,42, 150 inliberales autem et sordidi quaestus mercennariorum omnium, quorum Operae non quorum artes emuntur est enim in illis ipsa merces auctoramentum servitutis. Nam cum auctoramentum apud Ciceronem contractus Sit, quo quis se mercede pacta ad aliquid

velut ad ludos gladiatorios obligat Georges de elocutione Veli. p. l2), Velleius hac una voce posita germ. HenkerglohnμJ iudicat de proscriptione, quod indicium eo etiam auget, quod summa iustitia in humillimos quoque civitatis homines sempereSSe consultum dicit.

Pro Mur. 36 odit populus Romanus privatam Maeuriam, publicam magni ieentiam diligit.

Sententia Ciceronis commutata Velleius conqueritur mores vere Romanos dilaps0s. Itemque 2, 35, quippe fortissime dimicans, quem spiritum supplicio debuerat, proelio reddidit Catilina ingeniose atque eleganter c0mmutat Ciceronis sentei itiam haud inusitatam Phil. 0, 10, 20 non est viri minimeque Romani, dubitare eum Synritum, quem naturae debeat, patriae reddere ibid. 12, 12, 31 o fortunata mors, quae naturae debita pro patria est potissimum redditat Singulae sententiae velut 2,41,2 qui scribenti manum inierit, et quamlibet festinantem in se morari cogit pro Rosc. n. 16,4 ipsa mihi veri a manum inierit et paulisper eonsiste re et commorari cogit. 2. 66, vivit vivetque per omnem saeculorum memoriam pro Marc. 9,28 illa, inquam, illa vita

est tua, quae vigebit memoria saecluorum omnium num re erae Cicerone sint depromptae minime diiudicari potest. Sed certe eis, quae diximus, possumus ratiocinari Velleium in CicΡronis Studio esse versatum neque non ingeniose illius Sellatentias animo Suo receptas commutasse. Imprimis eius illum studio arbitramur ad iudicia de hominibus, litteris, moribus esse excitatum cum viderimus plerumque dubium esse num etiam in ipsa historia enarranda eum imitatus it.

26쪽

quaeramus.

Substanti V R. Claritudo 2, 17,2 11,3 130,1 translate i. q. dignitas. ιό 2 extr ibid. 7 h. ritZ ad Cat. 17,2 munificentia 41, 881,3 126,4 130,1 Sall. Iust. 111J. Via Na. Affectare is, 1 i. q. sibi conciliare studere Iug. 66,1

parum habere 76, i. q. non satis esse Iust. 31,9 genitus

alicui rei 02, 1 hist. 3, 65 parentes 108,2 i. q. qui parent

Res ad structuram grammaticalem spectantes. Genetivus obiectivus, qui Vocatur, dependet a Voce iniuriae 1,8, iniuriae avi 1, 1, iniuriae fratris Iug. 14, 19 iniuriae sociorum Cat. 52, iniuriae sociorum Genetivus pendens ab adiectivis affectum significantibus Tacito imprimis usitatus etiam in Velleio invenitur, quem in hac ratione syntactica iam Sallustius antecessit velut 2, 1l, immodicus gloriae hist. I, 114 laetus animi , 93,2 hist. 2, 91). -- Mo-rawskius Philol. XXXV. p. 715 commemorat formam 3. Pers. Plur pers. et in re desinentem, quae a Sallustio saepius

usurpetur, exagies inveniri apud Velleium Georges p. 4)adnotat saepius verbis frequentativis, quippe quae pleniorem sonum in cadendo reddant, uti Velleium, quocum se Cortium ad Cat. 2, 1. Velleium imitatione uti, ut iam supra diximus, tum credimus nos posse suspicari, cum in adem re enarranda eadem, quae in fonte inveniuntur, verba exhibet. Ita, cum de interitu Carthaginis liberae rei publica pernicioso cap. 2, 1 disserat, certe n0 Sali hist. 1, 10 vel Cat. cap. XI. XII. XIII. quibus lucis de eadem re disputatur Sed 37 hist. 1, 11 et 12 in animo habebat, quippe quo loco fere eadem, quae in Velleio, morum labentium cum motu praecipiti comparatio XStet. 0demque enuntiato, ut iam antea 1, 12,6, locum Sallustianum Cal. 10, imitatur.

I, 12,6 Romani imperii Marthago

aemula.

2, 1, quippe remoto Carthaginis metu sublataque imperii aemula non gradu sed praecipiti cursu a virtute

descitum, ad vitia transcurSum. t. 10, Carthago aemula imperi Romani. Bist. 1, 12. Po8tquam remoto metu Punico simultate Mercere vacuum fuit, bella civilia orta Sunt . . . eae

quo tempore maiorum more non

paullatim ut antea e torrentis modo praecipitati.

Non alienum fuisse a Romanis Carthaginem aemulamini perii esse putare indicant velut Cic. pro Balb. 34 de l. agr. 2,ST; Sed cum ea forma nemo nisi auustius ante Velleium hanc sententiam 10tulerit, non esse dubium arbitramur, quin

hoc loco script0r id, qu0 studio Sallustii memoria tenebat,

posuerit. - Similiter, cum 2, 11,2 Script0r in eadem narratione, quae exstat apud Sall. Iug. 64,l, idem atque ille iudicat de nobilitatis superbia, veri est simillimum hoc illum loco Sallustium respicere:

2,11,2 Marius criminatus Metelli

lentitudinem , trahentis iam in tertium annum bellum, et naturalem nobilitatis superbiam etfecit, ut, cum commeatu petito Romam veniaSet . . Iu 64, Marius, ab Metello missionem rogat. Cui quamquam virtus, gloria atque alia optanda bonis uperabant, tamen inerat contemptor animus et uperbia, commune nobilitati malum.

Initio cap. 35 si advigii loci corrupti emendationem probamus, idem fere Simile videmus usurpare Velleium ad Catonis laudes efferendas atque Sallustium in eadem re enarranda, neque non, cum deinde mores Catonis depingat, eundem locum Sallustianum respicere.

Cat. 53,1 Postquam Cato a88edit. virtutem animi ad coelum ferunt . . Cato clarus atque magnu habetur.54, 5 88 quam videri bonu8 -- lebat. 35,1. Ille senatus dies . . virtutem

M. Catonis . . in altissimo culmine locavit . . qui numquam recte fecit, ut facere videretur, sed quia aliter

facere non potuerat.

At vix huc adnumeranda est commemoratio de odio Catuli in Caesarem 43,3 et ante praeturam victus in maximi pontificatus petit in Q. Catulus, omnium confe88ione enatu8

27쪽

pontificatus odio incensus, quod extrema aetate, maxumis honoribus usus, ab diu centulo Caesare victus discesserat. Hic

enim, quamquam et de causa odii Catuli et de eius moribus scriptores consentiunt, tamen non satis specie Verborum pedi suaderi nobis potest Sallustii vestigia latere. Eoque minor videtur probabilitas esse e Sallustio eum hanc narrati0nem deprompsisse, quod eas res notissimas dicit esse. In moribus describendis Velleius putandus est Sallustium imitatum esse, cum videmus eadem illum atque Sallustium vel simili sententiarum antithesi in depingendo uti. Primum

huc adnumeremGL 23, M. Sed in ea coniurat one fuit Q. Curius, natus haud ob-8curo loco . . . Huic homini non minor vanita inerat quam audacia pneque reticere, quae audierat, neque suamet ip8e celera occultare, prorsus neque dicere neque facere quicquam pensi habebat. Erat ei cum

Fulvia, ruliere nobili, stupri vetu8

consuetudo . .

45,1 per idem tempus P. Clodius, homo nobilis disertus, audaae, quique neque dicendi neque faciendi aurum nisi quem vellet posse modum,

malarum propogitorum Mecutor acerrimus, infamis etiam sororis stupro.

Eundem hic habemus in describendo ordinem genus nobile, audaciam, hominem omnem dicendi et faciendi modum excedentem, Stuprum. Itaque puto ne e quidem, qu0d non de eodem Viro Scriptores agunt, nos impediri quin h0 loco imilationem inesse arbitremur. 126, cum describit noster ad Tiberium laudibus esserendum felicem rei publicae statum, videtur respicere Sallustium, qui in oratione Catonis Cat. 52 inserta integritatem atque more maiorum dilapsos esse et ambitionem plus valere virtute dolet. Nam veluti perstringens noster illum locum atque verbis fere Sallustianis usus mores a Tiberio Sse redintegratos et ambiti0ne plus valere virtutem exclamat:

GLG2,21 s. alia fuere, quae illos

magnos fecere, quae nobis nulla

sunt, domi industria, foris iustum imperium, inimus cim consulendo 126,2 s. revocata in forum de . . iustitia, aequitast industria civitati redditae . . recte faciendi omnibus aut incu88a voluntas aut imposita

nece88ita AEuperatur aequitate gratia, ambitio virtute. libeY, neque delicto neque lubidine obnoxius. Pro his nos alemus luxuriam atque avaritiam . . Omnia virtutis praemia ambitio possidet.

His certe l0eis quamquam non de eisdem personis agit, Velleium Sallustium in animo habuisse p0ssumus concludere. Sed prorsus ineptum esset, Si omne Sententias, quae aliquam habent cum Sallustianis similitudinem, ex illo scriptore cen-Seremus depromptas esse. Ita comparatum S 33, neque eo viro quisquam tu alia omnia minus a)u gloriam magis concupiit, quem locum nonnulli homines docti voluerunt emanasse

Sali hist. 2,85 modestiι ad omnia alia nisi ad domina. tionem. Sed licet hic locus inde depr0mptus Sit, tamen nequimus ratiocinari, Sallustium illo loco de Pompeio sicuti Velleium digere, cum viderimus Velleium non semper Sallustianis sententiis ad 0s, qu0 Sallustius ita depingit, h0mines describendos usum fuisse, sed etiam ad aliorum mores illustrandos. Hoc addere volui ritgii rationibus ad locum Sall. adnotatis. D. quae diximus de Beteri opinione supra p. 33. Aeque ac Velleium permultas etiam Sallustium de moribus

sententias larrationi inseruisse notum est, eoque cautius nobis indicandum est, cum quae ex his nostrum deprompsisse Verisimile sit quaerimus. Probabilissimum mihi videtur scriptoremes imitatum locos e0rum capitum, quae supra in Vellei memoria haesisse nobis videmur demonstrasse. Huc spectant

orationes, quae de Catilina apud Sallustium ut 50 s.

exstant. Ita comparatum est

2,3, non enim di consistunt Mempla, unde coeperunt . . ubi emel recto deerrarum 8t, in praecep8 pervenitur. GL 1,27. Omnia mala eae plaeae bonis orta unt. 36. ubi hoc emplo per enati decretum consul gladium eduxerit, quia illi sinem statuet aut quis moderabitur '

Hic igitur sententiam, quae apud Sallustium ad peculiarem

quandam rem pertinet, Velleius communem reddidit, similiter- qn e cogitati0nem 30, abstraxit ex Cat. 52,8, nisi quod hic opposuit c0mmunem Sententiam peculiari apud Sallustium prolatae:

28쪽

30, 3 familiare est hominibus omnia sibi ignoscere, nihil aliis remittere. Cat. b2, qui mihi atque animo meo nullius umquam delicti gratiam fecissem, haud facile alterius lubidini

malefacta condonabam.

Paullo etiam probabilius tum putandum est Sallustii nostrum meminisse, cum talem Sententiam pronuntiat, qualem saepius a Sallustio usurpatam esse invenimuS. Ita comparatum est Cat. 5, agitabatur magis magisque t 25,1 Sed iis, quibus et res resin dies animus fero inopia rei fa- add. Ruhisen. pessima et immodica miliaris. fr. 16,4 28,4 37,3.

cupiditas erat, nonpotera Maaeplacere.

Uno loco propterea veri est simile Sallustii sententiam exhiberi, quod noster verbis illi antisti l . . . hoc eri Semιnt notam quondam Sententiam putandus est respicere eamque nos invenimus apud Sallustium:

17 quodsi iure me deviciunt, faciant idem maioribus suis, quibus uti mihi eae virtute nobilitas coepit. 128, M. neque novu hic o Benatus populique Romani est putandi quod optimum sit esse nobilissimum . . illi antiqui . . profecto hoc sen-8erunt in cuiuscumque animo virtua ine88et, iplurimum e88e tribue idum.

Cat. 9, cives cum civibus de virtute certaibant.

Propter singularem antitheSin, quae fere eadem in utroque Scriptore XStat, huc asserendum puto

26, in qua civitate semper virtutibus certatum St. hist. 1,49,8 eo processit, ut iihil gloriosum nisi tutum ae8tumet. 115,6 semperque visum est gloriosissimum, quod 38et tuti88imum.

Quae sententia apud Sallustium ut Sullii vituperationi, apud Velleium, ut iberio laudi sit, posita est. Similiterque comparata Sunt

hiri. 1,56, quin praeter idoneum ducem nihil abest ad subvertundum imperium. g. 31,24 Potestne in tam diversis mentibus p aut amicitia esse' g. 14,I pauci, quibus relicta est anima . . . morte graviorem vitameaeigunt 2 quamquam tibi . . vita erepta 8t, tamen laetandum magis quam dolendum puto Gum tuum.125,2 defuitque qui contra rem pullicam duceret, non qui eque

rentur.

45, quid inter tam dissimiles amicum Sse potest' 66, rapuisti tu M. Ciceroni vitam miseriorem te principe quam sub te triumviro mortem. - c'. Ge. Brut si l

- 41 Verbis 42,2 multosque mortales cespit non puto scriptorem Sallustium imitatum esse Iug. 20, 3 tutos mortalis asit, quamquam Verbolenus Sententiae congruunt neque ullo alio

loco Felleium mortalis AEdiectivo iro stubstantiVo utitur. Etenim tum modo credibile est sententiam aliquam alius Scriptori eius memoriae inhaesisse. Si quid singulare in Sehaberet Sed in hac sententia quid singulare Alia de causa refutandam arbitror e0rum opinionem. qui in ais, 2 more pecudum trucidaverat suspicantur latere Cat. 58,21 sicuti pecor ruridemini. Nam haec sententia, quam SaepiuSinvenimus Sali hist. 3,81,6 Suet suo. 15h tantum habet

colorem proverbialem, ut ex Sallustio eam emanaSSe nequeamuS contendere'. Eademque de causa negamus Velleium 2, 33,4quem ob iniectas molis mari et receptum suffossis montibus iri terra mare haud infacete Magnus Pomperius eraeen to- statum vocare a ueverat Scribentum reSpexisse Sali Cat. 13,1 num quid e remorem, suae nisi iis, qui videre, nemini credibilia sunt, a privatis compluribua subvorsos monitis, maris nStructa me aut Cat. 20,l quis tolerare potest, illis divitias Si perure, suas proflindui in is truendo mari et montibus coaequandis cum hoc luxuriae exemplum usitatum duisse videamus e Tib. 4, 3, 5 claudi et indomitum molem mareet 0r carm. 3, 1, 33 contracta pisces aequora sentiunt iactis in altum montibuS. Quae cum ita sint, dilucidum esse arbitramur, non modo in studio Sallusit Velleium versatum esse sed etiam orationeSaliasque eius libri partes in memoria habuisse. De Vellei cum Livio consensu haec habemus, quae pro

Substanti V R. Coercitio 7 3 . 121, 1 translate de vi inhibendi et retardandi Liv. ',53, . 26, 36,12y cogitatio I, 10,1 i. q. deliberatio.

In mentem mihi venit loci Catulliani 25, mollior . . . imula aurDeilla, quibus verbis, cum similia exstent apud Cicer ad Q. r. 2, 13 15' , auricula intima . . . molliorem nonnulli homines docti de tempore carminis Catullani sibi visi sunt posse ratiocinari, certe iniuria, cum illa

verba videantur proverbialem vim habere.

29쪽

37,53,1I-5, 34). Res ad structuram grammaticalem spectante S. In gratiam 'licuius ,18,3 . 41,2 cst. uelinaSt Synt L. p. 381 variari 51 3 impersonaliter positum, ut LiV. 7, 22, 10 22, 60, 3 par ad 121,2 Liv. I, 5, . 26, 16, 3). Ut Supra primum qu eramus qui loci in simili causa similem Verb0rum Speciem praebeant proptereaque e Livio videntur emanaSSe. Praeter eum locum, quem iam supra p. 30 collaudavimus quemque num sit lans Vellei propter similes apud alios scriptores locos diiudicare nobis non licere diximus, huc spectat

Lir l,8,5 locum, qui nun deScendentibus inter duos lucos δέ a8ylum aperit Consilium deinde viribus

parat. Centum creat enatore . .

patre certe ab honore, patriciique1,8, eam asylo facto inter duos

lucos uaeit. Hic centum homines electos appellatosque patres instar habuit consilii publici. Hanc Originem nomen patriciorum habet. progenies eorum appellati.

Non est dubium, quin haec narratio apud alios quoque scriptores Roman0 exstiterit. Qua re m0n satis . certis

argumentis contendere p0SSumus ex ipso Livio Scriptorem eam hauSisse. Eademque de causa pinioni 1, 10, 3-5 emanasse e Livio 45,40 et 41, assentiri nequimus, quod

haec narratio eis adnumeranda est, quaS, cum optima eis

liberae rei publicae temp0ra describerentur, a multis historicis usurpatas esse arbitramur. Adde, quod discrimen quoddam interest inter Livium et Velleium, cum Livius

commemoret Paullum et ante triumphum more ceterorum

imperatorum de rebus suis gestis et p0st triumphum inccinti0ne de privata sua Drtuna orati0nem habuisSe, quam in contione habitam orationem exhibet Velleius autem nonnulla, quae in illa oratione apud Livium exstant, aullum ante triumphum locutum esse dicit cir praeterea Pernices P. t 23.

Liv. 45 40 duobus e siliis, minor

. . . ante triumphum . . . maior . . .

post triumphum dece it quo8 praetextatos curm vehi cum patre . . . oportuerat. Contione . . cum de guis rebus gestis more ceterorum imperatorum disseruisset, memorabilis eius oratio . . fuit. 41. Optavi, ut cum eae unimo retro volvi fortuna con8ue88et, mutationem eius domus mea potiti quam res publica sentiret . . . duo . . tamquam eae magna

progenie liberorum in adoptionem datos Cornelia et Fabia gens habent.1, 10, 3 s. unum P. Scipioni . . . in adoptionem dederat, alterum Fabio

Maximo mos minore natu prae-

teaetatos, quo tempore victoriam adeptus est habuit cum in contione intra urbem more maiorum ante triumphi diem ordinem actorum

Suorum commemoraret . . precatus

est, ut i quis eorum invideret operibus ac fortunae uae in Ogum potius saevirent quam in rem publicam . . alterum eae uis . . liberis ante pauco triumphi alterum post pauciore amisit dies.

Mihi videtur hoc loco Velleius genuinam narratiunculam maiore fide secutus esse quam Livius, cum ille vaticinatum esse quodam modo aullum fortunas Suas commem0ret, quod sane Vetustatem redolet Livius p0st mortem demum filiorum eum dicentem facit sperare sese defunctam esse Artunam publicam sua tam insigni calamitate, eundemque fatentem optavisse sese ut sua domus mutationem fortunae sentiret, quo additamento Livius haud scio an illam vetustam de vaticinatione narrationem commutaVerit atque ad rati0nem magis ad 'equaverit. Quae eum ita sint fortasse ne loco quidem

I,9,5 Velleius imitatus est Liv. 45,4 et 5, quamquam

30쪽

- 44 hic in eadem narratione eadem de iiividia fortunae adhaerente Sententia invenitur. a enim sententia fortasse iam in illa genuina narratiuncula exstabat, quam de Paulli calamitate propagatam fuisse SuSpicabamur.

Liv. 45. 43 L. Anicius Quirinalibus triumphavit de rege Gentio Illyriisque . . ante cetιrrum ducti Gentius reae . . 35 intacta invidia media Aunt, ad summa ferme tendit Nee de Anicii nec de Oetavit triumpho dubitatum est Paullum, cui ipsi

quolite e comparare erubui en obtrectatio avrit.

1,9,5 quo anno et Octavii praetoris navalis et Anicii regem Illyriorum Gentium ante currum assentis triumphi fuere celebres Quam sit assidue eminentia fortunae comes invidia altissimisque adhaereat, etiam hoc colligi potrat, quod cum Anteii Octavitque triumphum nemo interpellaret, fuere qui Paulli impedire obniterentur.

Non diiudicaverim, uirum in enuntiatis levioris momenti, quae n0mnumquam apud Velleium paene verbolenus cum Livii congruente eXStant, Livium a nostro excuSSum esse nobis Suspicandum Sit necne. Nam hi omnes loci ita comparati Sunt, ut non Solum apud Livium sed etiam apud alios multos Scriptore exstitisse putandi sint. Huc adnumerem

Lis 41,27 Fulvii, sui frater ger I, 10,5 Fluvii censoris frater et qui

1,l3,2 uterque Scipi et Mummi limperator devictaeis e genti nomine honoratu8.2,3, P. Scipio . . . optimus vir a senatu iudicatu . . 38,3 ωιe sub regibus, iterum hoc T. Manlio consule, tertio Augusto principe. - Ianu geminus clau8u8 dedit. manus, et ut Valerius Antias tradit, comor etiam cen8ori erat. Liv. 30,4 primus certe hic Afric nus imperator nomine victaeis egentis est nobilitatus. Liv. 29, 14 P. Scipionem . . iudica- Nerunt . . virum bonorum optimum

Liv. 1,l9, bis po8 Numae regnum elausus fuit, semel T. Manlio con-

8ule . . iterum . . imperatore Caesare AuguSto.

Semel propter eandem rim eadem uere re antithesin locum depromptum Sse opinamur:

l,l2, fecitque inae virtutis monumentum quod fuerat avi eius clementiae. Liv. 37,6, in omnibus e maiora elementiae benignitatisque quam virtutis bellisae monumenta reliqui88e Afric maior .

Sed 47, V sisnutum saepe derecta acie, saepe agminibu'Saese rustionibus, certe non est imitatio . Liv. 10 45, 12

haud scio an ita declaranda sit, ut uterque scriptor Verba e re militari deprompta p0Suerit. Itaque cum uno modo loco 1, 12,5 Liv. 37,6,6 aliqua probabilitate possimus opinari Livii vestigia in Vellei libro latere, num Velleius Livium imitatus sit atque quatenus illum secutus sit vix potest diiudicari. Nonnulla etiam nobis liceat addere de eorum opinione, qui Velleium e Pompeio rogo hausisse voluerunt. Quo de Script0re, qui nobis epitomis modo servatus sit, quaesti0nem difficillimam esse eoque cautius instituendam cum appareat, uitror quod nonnulli homines docti illum Velleio imitationi

suisse contenderunt cum unus modo locus, ut ideo ei rationibus videatur sufficere, quas secuti imitationem nos posse suspicari Supra saepius diximus. Sed etiam hunc Justin. 34,3 non ita comparatum esse, ut certis argumentis eum Velleio imitationi fuisse obtineamus p. 30. StendimUS. Sed fortasse aliquis putaverit eandem antithesin Singularem iri esse in

Justin. 3,2, Spartanis leges instituit, non inventione earum magis quam exemplo clarior siquidem nihil lege ulla in alios sanarit, cuiu8 non ipse primus in a documentum daret. l,6,3. Ea aetate clarissimus Graii nominis Lycurgus Lacedaemoniu8, vir generis regii fuit everissimarum iustissimarumque legum auctor et disciplinae convenientissimae vir

Sane, si Rhenanianae editionis lectionem sequemur, utrumque Scriptorem opp0nere Lycurgi erga se et in alios Severitatem concedendum est. Sed cum etadiectivum conveniens obiectum exigere videatur et vix ad latinum sermonem quadret ni disciplinae, ipsi emendatio videtur praeferenda esse, qua emendatione antithesis nulla fit. - Α eorum opinionem refutandam, qui 2,4, 1 victus a M. Peramina, ductusque in triumpho, set Aquilio, capite poenas dedit θmanasse X JuSt. 36,4, 10. Quod aegre ferens successor eius M' Aquilius consul ad eripiendum Aristonicum PerFennae, veluti sui potius triumphi munus esse deberet, festinata velocitate contendit mullis egemus argumentis Haec enim atque alia