장음표시 사용
91쪽
x . Mart. Et in hac editione quam emendatissime excudenda , Villan Qua-nus haud parum adhibuit diligentiae . Bibliopola sum tuum; id quod ille exemplis quibusdam in Allocutione ad te norem docet. Conuenit ea, paucilliinis exceptis, cum Praecedit. priori praemissa. quam Λllmoerd. p. 377. seq Disr citi inseruit. In margine textus leguntur recentiora locorum nomina antiquis adscripta. Tabulae quoque per omnia cum priori editione conueniunt; nisi quod ordo interdum immutatus, et in tergo nonnullarum, quae recentiorem sistunt Geographiam, ac terrae sanelao descriptionem desint, explicationes Villano vani, quibus uaria eontra Christianam fidem dicta continebantur; adeoque omni iure in titulo statim uocatur haec editio castigata. Falso eam Viennae Au striae tribuunt auctores Nouorum litia Lips in addit. supra cit. R moribus lihris accensendam esse utramque , docet Michael de la Roche, in Bibl. Λngljc. T. II. p. l. p. 9 i. seq. Contra Cl. Alimoerdium Dissisitae g. ii monendum, iam Anno Is a. Seruetum Viennae fuisse
. Alia hanc excepit PM D XL. mense Martio Colon ae a labarae Rare. muadana, informa octies complicata, excusa. Nunquam. ceu bene monet titulus . uisa fuit editio commoditate simili. IOANNEs Novio-MAcus eam procurauit. Postquam enim hie uir doctissimus , cuius me-r ta exponit S. ERT Ius in Athenis Batavis, uiderat . auctorem nostrum ualde fuisse corruptum ac deprauatum, ex textu Graeco emendare eum studuerat. Sed sentiebat, non maiorem se habiturum laborem . si ab integro transferret, quam in castigando et emendando. Igitur ab integro audiorem uertebat, dictionibus Graecis ad latini loquendi consuetudinem accommodatis: reliquit tamen Graeca nomina e regione Iatinorum, ut cuique suum maneret iudicium . proposita utriusque linguae Scriptura. Varia loca libri octaui non fuit ausus mutare , reclamantibus. Omnibus exemplaribus ς sperans, exorturum aliquando , qui eum no dum . manente auctoris sententia , ditatuereti Tabulae nullae huie libro sunt subiunctae, ne scit. augeretur pretium Librario soluendum. GERARDvs MERCATOR in Praef. cit. ια Eit. Graeco - Lat. de Anno Isos. hane editionem uocat plus situ modo , quoniam saepissime in numeris dinsert ; sed causam discrepantiae ipse D. Nouismagus indicat, qui ex diuerso Exemplari desumsit textum Graecum. Rarius haec editio Diuitig by Gora s
92쪽
eos aret, et quidem fortasse ob commoditatem formae. Extat tamen unum illius exemplar in Bibl. -mbertensi in Bibl. Celeb.
Eodem quoque anno Pisthae, ex assicina minc- Petrina, hic auctor, in .selis prodiit. Curam edendi illius in se suscepit SpiASTiANusM STER Vs.
Basili. eum dedicauit. Praeter alia, Historiam uersionis latinae et tabularum spectantia, fatetur in ea Munsterus , se in edendo hoc libro usium esse , uersione Piu θι'ineri, et Irillationant, et primum librum cinnimentario illastrasse , magna ex parte desumtum ex IVemer'. i Et paulo post e quid maestuerimm in ipso Ptolemaico textu , craferentes illam cam Graeco exemplari, et Visens edi- tione, alinam esto iudicium. Praemissus est textui Index omnium Iocorum Alphabeticus. In ipso autem textu, cuiuis Capiti Libri I, subiunctae sunt non nul ae Munsteti annotationes; reliquis Libris additae explicationes ex Plinio , Strabone . at isque auct0ribus , inter se collatis . de sumtae . aut nomina locorum hodierna, diuerlo charactere, a textu auctoris facile descernundo, adstripta. Tabulaeis ligno incisae textum excipiunt quas sequitur appendix Geographica Sebasti Munsieri ; in ea tres orbis Partes, iuxta modernum rerum 1 latum, describuntur, ita talnen. ut non Pauca ex Serueti editione desumantur, uti ex p. 188. a collata cum Verbis Serueti, tabulae terram sanistam repraesentantis tergo inscriptis, concludere quiuis potest. Cum hac editione per omnia conueniunt aliae duae editiones , diuersum annum in frontispicio ostendentes : nempe I 4 I. Is a. quarum utraqtie ne in minimis quidem a priori dissert. k Mea igitur sententia Munsterus, qui post tot alias editiones, magnum exemplarium numerum imprimi curauit, aut singulis annis titulum et annum impressionis mutauit, exemplaribus istis non statim diuenditis; aut singulis annis integrum librum recudi fecit' quod omnem superat fidem. Non enim tanta in omnibus potui Tet seruari charaeterum aequalitas , qtialis tamen in unaquaque editione deprehenditur. l3. Quae
i) S. R HAva Aus, in resoria Taltilarum Ducatus Suessici, p. 3. not. b. coniicit Muns eruin multa ex Stoesserι MSto fuisse mutuatum. k rs s. qusque Basileae ex eadem ossicisa, omnia Ptolemati opera, prae ter Geraraphiam, prodruva
93쪽
Qhiae anno M D XLV. ex ead. officina prodiit Editio , plane pro nouiter recusa est habenda ; siquidem in omnibus fere paginis diuersi a prioribus comparent typi, et Dedicatio, quibusdam mutatis, non ad . Episcopum Basileensem, sed ad uniuersos Λstronomiae atoue coelestis Philosophiae ingeniosos scrutatores est directi; detecto uib finem trulius Ptolemaei errore, in indicandis motuum eo elestium radicibus. Τandem quatuor nouae tabulae additae sic uerba tituli habent quae hactenus a ud nullara Ptolemaicam minusaram uisae sunt. Nihil plane intextu , nihil in annotationibus mutatum ; sed Omnia ad uerbum rurius exprella, quae in prioribus habebantur editionibus.
Nullus dubito, quin etiam omnia huius editionis exemplaria a Geographiae studiosis avide fuerint coemta: siquidem rursus ab eodem typo grapho MD Lll. prelo fuit noster Ptol. mandatus. Possidet tale Exemplae PERII L. DN. FBNl RVS in quo praeter totum, uariisScholiis i Ilustratum et tabulas , ac Elenchum Alphabeticum. adest alius index, itidem Alpha- 'heticus . locorim, quae in tabulis occurrunt. Vterqtie index plagulas r. occupat; et postremo praemissa Conrari Lyceshems Rubeaqueη sis praefatio, in qua Ze utilitate abularum Geographicarum ag t, modumque ostendit. loca in iis inueniendi. In limine statim habetur Privilegium Heserici IV. Gai artran , in quo Henrico Petri potestas conceditur, per sex annos hune librtim imprimendi. uendendiqtie. Saepius Editiones Basileenses occurrunt; adeoque non tam raritate, quam potius utilitate se commendant: imprimis editio, modo a nobis recensita. In Exemplari hoc allegando B. FA3Ricius Bibl. Graec. L. IV. p. II. errorem commisit. dicens, in forma I a. id expressum esse; cum tamen in 'folio excussim prostcti
Ptolemaei , typis suit exscriptus PBTRVs enim APIANVs . Leonicensis. cuius uitam fixc. ScΗWARfivs. singulari Programmate descripst , ex quo rarte Parnasso linico T. II p. ia8. seq. inserta Germanice, siae in Geographim IngoHadu . Iss3 ex tisae. illos adiecit libros, quos supra . Κπin burae M O XIV. excusos esse, ex DONELMarERRI libro cit. docuis
94쪽
docui, antea quoque Intosa Ἀ-D XXXII. impressos. Cum uero hucusque nondum mihi obtigerit , unam earum oculis usurpare, hine saltem illas indicasse suiliciat.
Post tot Germanorum in Ptolemaeum labores , Italus rursus reis pit, de eo bene mereri; IosYPHvs scit. MoIETivs. qui. postquam Pincx-Nεi-Ri Uersionem ex diuersis inter se collatis Graecis Codicibus emendasset, et nomin.bus locorum antiquis recentiora adpγsuisset , eum V netiis M DLXll. in ψ. apud Dyrim recudi curauit. Praemisit Dedic . tionem ad Cardinalem Aloysum Corne ium . ex qua ea liue adscribam, quae ad Historiam libri faciunt: eratur IA uim XXI II antiqua, ait Moletius
quae Ptolemaei terram cognitam continent, XXIII nauae, nox a nobis , sed ab alus .egormatae, et erectae , irpisque aeneis impressae hae qui terram totam, nostras aetate cognitam, contimr t. iu hinum tergo nos ea AemiMe , qua potuimus , res peruti es atque neces avias Historicae cogη rioni, a scripserus. Co=mimus di inde. a idvis utiliis indιcem copiossimum ; quos vix in Ptolemaeo inuenire liceat uerbum , quire non reperiatur in eo. Haec Moletius : qui et in primum ac septimum
librum amplissima addidit Commentaria . quibus omnia, quae ad Geographiam attinent, et qtiae praetermissa sunt a Ptolemaeo, illustrantur. Hanc sine dubio iri digitat editionem DAvMivs ad FIERELim suum stribens :dfice , si potes , ut Ptolemaeum Latmym , editisthis Molatio, Talrisianae Venetae, a Barthio, Bois, et Muigero Mathematico Lipsiensium ivssent, carpi me laudatum nanciscari Cons Epistolas DAvMii ad HEREMVM a b. GLEIesilo Torrae is97. in 8. editas p. I9. Praeter exemplum . in Catat. Bibl. Peraeonia ae p. I 4r. - occurrens , aliud quoque possidet celeb. GoDor. ΤΗΟΜMIvs.
.GEraxnvs MERCATOR, meritis in illidium Geographicum elarissi-.. mu S. non certius famam sui perennaturam fore sperabat; quam ii Pto- έlemaei Geographiam. curis suis emendatam . rursus in manus traderet eruditorum. Hi ne Coloniae Agrippinae M D LXXXl V. in folio, typis - Godefieri Κ pcnsis, evulgquit istunx librum , cum adiectis tabu 'is , ad Ptolemaei mentem restitutis. In Epistola dedicatoria, quam ArhvoLnvs Mytavs. Humeershemensis, ad ABRAHAMvM ORTELIvM scripsit, inter alia legitur; quod, cum . ηno M D Lx III GERARDvs MERcATOR Fecundum Ptolemati mehtem e ιιιrit , - etiam , multorum sat acta as dolatrio , renam
95쪽
ipsim 'inmuum, et quiἐem ex uersione Hirco0-ri , qxam ueterum Graecorum Exemplarium contione Michael Villanouanus postea recognouit , in lucem
publicam emiserit ; ita tamen , ut uersionis Molitii nonnunquam etiam rationem habuerat, et nunquam ab eo recesserit, nisi ubi coptra ordιnem , a Pto-kmaeo L. II. C. I. praesicriptum, esse animaduerterit , aret uiderιt, quod contra verum strum aliquid siit 'eccatum. Retinuit tamen quantitatem horarum et dierum , qtra letolomaeus secundum Meridianum Alexandrinum est , usus, et nomina urbium recentiora ueteribus adscripsit. Moletii autem commentarios omisit: Quem Mercatoris laborem Mylius deinde in quibusdam locis emendauit. Tabu ae saltem XXVII. toties allegatae . huic editioni deprehenduntur adiectae , omissis reliqu s, a recenti Oribus aut foribus delineatis. Extat tale Exemplar in Bibliotheca publica
Academiae Altorfinae. Alias hinas editiones , Basileae circa idem tempus, nempe M DLXXXII. et M DLXXXIV. excusas, commemorat LIPENlus, in 'e' eca Philas T. l p. s73. sed cum saepius exscripserit LipENivs Catalogos Lictrorum, non omni fide maiores, hinc alii dispiciant, in quantum illi
fidendum. Multo maiori certitudine affirmare possum , nostrum au- ctorein Veneriis M. D XCVI. in Φto apud Haeredes Simonis Galignani de rera , et sequenti statim Coloniae Agrippisae , a Petro Κ6chedi in ea
dem forma fuisse excussim. Cum autem utraque editio fere pro una sit habenda. et in eo fallem a se inuicem disserat, ut illa, quas. pro Autographo habenda . multis scateat mendis typographicis . haec autem ex illa desumta . simulquo omnibus mendis sit purgata; hinc utriusque memoranda simul breuiter indicabo , magis tamen ratione habita Co- .loniensis, tanquam correctoris. Praemissi eis huic Epistola dedicatoria nomine Petii Keschedi concepta . ad Io. Gui L. Iuliae, Cliviae et Moxis rivm Ducem. In ea fatetur Typ graphus, quod eritioηem Venetam, bienis abβια uno y us minuι in lucem emissam βιutus fit 1, quam uero ab innumeris, qui- bus fiordebat mendis, purgauerit. DOIgrηti emri avim dutosove puraque esse so data ; in multis φsium ararborum sensum MI mutila omissione, uel salibrosa nonnulla- mmd monum niuersone esse ob curata; ac ne rudicem qui em. erratorum stilo sum typotraphus, ri sivinosuo labori excusando. libro inseruit omnibus menis dis emendandis sufficere. Sequitur hanc dedicationem praefatio I. A Q.
MAGini , in qua pluribus exponit , de Iabore in emendando Ptolemaeo a se
96쪽
praestito . et suasu Asiami Voretiae Cardinalis, suscepto. Absoluitur integer liber duabus partibus ; quarum prior textum continet Ptolemaei; eius primum librum MAGINYs amplissimo i lustrau t.Commentario, reliquis perbreues explicationes , ex Moletio . Villanouano et aliis de- , sumtas, inseruit , quae maioribus characteribus a textu Ptolemaei discernuntur. Altera pars praeter antiquas tabulas. quas Maginus falso tribuit ipsi Ptolemaeo. comple stitur nouas XXXV. a Hieronymo Porro Patauino in aes incisas. quae uniuersae ter e , Seculo XVI. cognitae , ' νfaciem exhibent. Singulae tabulae amplissimis obseruationibus, imo iusto Commentario illustrantur, τε continente philyras: in quo urbes. aliaque loca, quorum in tabulis fit mentio , describuntur, quoad uerum situm, et cuiusuis loci memoranda. Index omnium locorum in hoc Commentario explicatorum . uniuersum opus finit. Ex iis, quae hucusque dicta sunt, patet. editionem Coloniensem usui Geographiae Studiosorum quam maxime inseruire, adeoque, cum rarius inueniatur. magni quoque esse aestimandam. Vnicum adhuc silentio praeterire nolo: subscriptionem scit. in calce libri legendam, quae docet ARNAEMII apud Iohamem Musonium. Bibliopolam M DXCVII. librum hunc potuisse haberi. Aut igitur Tisitio communibus Isth. lasonii sumtibus librum impressit; aut alteram illius partem suis sumtibus recudi fecit, Pars sitia sumtus ad recudendam primam partem suppeditante. 9. I9. Vniea adhue superest commemoranda editici nostri auctoris, quae R
inae M D XC. prodiit cum tabulisparem aeηeis, partim ligneu. Msentionem illius facit EnvARDvs BERNARDus , in Catalogo scriptorum ulteram Mathematicorum uae reperiri potuerunt, Voluminibus XIV. ingerendorum: quem b. FABRIcius interuit Bibliotἡecae Graecae L. li I. C. XXIII. p. s64, inprimis autem huc me . .etit p. s M. Sed uereor, ne in exprimendo anno error fuerit commissus: Nemo enim . praeter Bernardum , hucusque eam allegauit, editionem; . neque etiam Seculo XVI. moris erat tabulas unius Libri, patetim aeri incidere, partim ligno insculpere. Cum autem I 49o. Romae prodierit Ptolemaeus noster, uti supra C. VI. g. Io. docui. illiusque editionis . tabulae tam eleganter ligno insculptae. ut proxime ad aeri incisas accedant ; hinc puto loco Anni Is9α esse scribendum I49 o. reliqua autem uerba cum restrictione quadam, et modo ' antea dicto, interpretanda.
97쪽
CAΡVT VIII. ' DE EDITIONIBUS LATINIS
N hoc Capite a me proserenda, quamuis sint perbrevia , et faciIeproxime antecedenti potuissent subiungi ; nolui tamen ordinem tractandi naturalem , quem semel animo proposueram , interium- per . aut mutare: in primis cum hucusque sperassem, plures Latinas editiones Scculo XVII. typis exscriptas , inuestigare. Sed deco). ' lata est omnis spes ; et uix binae earum extant, de quibus nihil, praeter. titulum et annum, certi asserte possum.
. Causa autem, quare Seculo XVII. neglectus fuerit Ptolemaeus, mi 'hi uidetur non una fuisse. Etenim uariae . quae Seculis antecedentibus prodierant editiones, in manibus adhuc uersabantur eruditorum 1, deinde et maxima pars eruditorum non amplius deleetabatur uersionibus, sed ipsum textum Graecum legere cupiebat; qui iterata uice , uti supra Cap. III. docui. et quidem ex MStis emendatus , ineunte hoc seculo . prodi t. Denique et hoc non praetereundum uidetur . quod Seculci XVII. uiri eruditi operam suam magis impenderint emendando Straboni, aut aliis Scriptoribus antiquae Gographiae, quam PtoIemaeo. g. 3. . Interim tamen non negari posse coniicio, Ptolamaei Geographiae Latinam uersionem , etiam hoc seculo, typis suisse uulgatam I ussi Cata-Mo Bisbotbecae o resiliae Lugd. Bat. i 692. excuso, Omnem fidem uelimus denegare. Sic enim legitur In eius Catalagi P. II. p. I Ι 8. n. 8, ubi libri
quarti ordinis enumerantur : D. Anton. Magι ri Geographia uetus et noua. Aynhemii tot . et num. q. eadem Bonon. Ibor Quamuis hic non expressa occur.
rat mentio nominis Ptolemaei, nullus tamen d ustio , quin eius libet hic intelligatur. Notum enim est, exr supra dielis, quod ΜΚιxus ani- . . plum satis Commentarium in Ptol. Geographiam conscripserit, eique etiam addiderit Tabulas, cum necessariis Exphcationibus, Geographiam recentiorem speeuntibus. Notuna quoque Masini laborem Is 97.r Am
98쪽
Arnhemii in ' to fuisse ad Exemplar Venetum recussim Q iid igitur impedit, quo minus asseram , eodem in loco, et forte ab eodem Typo- grapho, iteratam editionem misse evulgatam. distractis prioris editionis Exemplaribus. Quod autem concernit Editionem Boη-ρο - , lac. emilia persuaderi patiar, natione ita' tam , qtii sathesin in Arcni Gymnasio Pata Plino docuit. Opus suum in Ptolemaei Gcographiam, typis Bononiensibus recudi curasse : cum auctoribus liberum sit, opera sua', ' secunda cura emendata, in aliis locis rursiis prelo mandare. Ceterum lectori meam coniecthi tam inuito non obtrudo ; sed potius Bibliophilis eam examinandam et corrigendam relinquo. t
CAPUT IX DE ALIIS GEOGRAPHIAE PTOLEMAEI
VERSIONIBUS : ITALICA, GALLICA. LUSITANICA,
ΕΤ, FORTE ETIAM GERMAUIC Aa . . .. . . . .
R Scensitis huius Libri editionibus Latmἴs, relictuum est, ut eas
commemorem , qyae se aliis linguis ruerunt evulgatae. Inter uero has pr; mo occurrit uellio Italica, quae a uariis uario tem pore fuit suscepta. Ea lim antiquis ima putatur . cuiuS men-: tionem facit b. FABRIclus Bibl. Graec. L. IV.C XIV. p. 4rg. dicens: Italis . trans um esse hunc isseum ρὸν Andream' Maubiolum , cum additumentis, e Seb. , , Munstero, et rab os Gregi aphisis, curante. uc. Custaldo , et ις S. I. pro
di isse. Notum quidem cst nomen Matthioli, inter Medicos celebratissimum; at, de meri is in Geographiam omnes hucusque tacuere, dui u: tam e his dedere. Hmς merito in honorem eiusdem, deficiunti- hus aliis subsidias, notitiae libri inseruientibus, dabo titulum, ex eyemplari Vieanc mi breuitet d: scriptium ; quo saltem aliqua ex parte de ipso libro, et opera Matthioli in uertendo praestiti, pcllit iudicari. La Gio.
99쪽
nisilegio dest Idastris. Senata Veneto per Anm x. M D XLVIII. in Octaνα Quod si Aprosito fides adhibenda , idem liber Isss. Venetiis ex eadem prodiit officina vid. Bibl. Aprosina ex Vers. S. R. M 'OIFit p. 232. tibi praenomen Andreae mutatum est ini Aretini t sed uidetur ipse S. R. volsius 1n nota subiecta aliquantisper de Veritate huius asscrti dubitasse. In alleganda Editione de Anno Is 48. b. FAERicius errasse mihi uidetur cum ED. BERNARDo. siquidem in Bibl. Graeci L. III. C. XXIII. p. s86. Versionem Ital. Castaldi tanquam is 8 . impressam adducit; ubi facilem permutationem binorum numerorum . et 8. quiuis subolet. Post M Hsioii et CASTAini labores 1 iER RusCEIM uertendo Ptolemaeo operam suam impendit, quam uersionem M DLXI. cum tabu- Iis excusam habuit olim Bibliotbeιa Bohendoviana, cujus uide Catac P. II. p. Nescio tamen . utrum huic exemplari additi sint Mosetii Commentarii, quas alteri editioni de Anno MDLXXIV. apud Iordanum Z letti in 4to excusae additos esse uidi. Haec 'textum ex eadem Versione a IOHANNE M ALOMBRA reuisum comprehendi t,eumMoLETiI Discursu,ipsius'. que Ruschia ri expositionibus. Tabulis XXVII. antiquioribus additae, sunt aliae XXXuIII., quas supra in Magini editionbus annotauimus. ' Diuersus quidem in edit. Veneta legitur annus in titulo, ac in calce Iibri;
hic scit. L: DLXXIII. ibi autem M DLXXIV. Sed cum saepius id obtigisse. hi recensione F dii: Romanae de Anno M D VII. iam monuerim. hine indicasse illud stissiciat; ne larte alii ex uno exemplari bina eniciant. IOs EPHus tandem Ros Accius uersionem modo dictam RuscELLI de noDo eorrexit et emendauit, ac rearetiis apud Haereos
M lihioris Dbsae M D XCIX. in lal. imprimi fecit; quae editio , -ab ea quam I sequenti recensebo, non quo d charas teres , at tamen quoad reliqua differt.
100쪽
' Tertius , qui uersionem Italicam nostri auctoris concinnavit, est LEONARDvs CERNOTxs , Canon laus Ecclesiae S. Saluatoris ; qui eidem addidit Commentarium I. A. MAsi Ni. Exscriptus est typis uterque li- , ber Venetiis , sumtibus Iohannis Baptistae et Gloetu, Galgi ano um fratrum . , in forma primi ordinis. Nihil in hae editione occurrit memoratu dignum , quod non Cap. VII. l. 38 iam sit, occasione operas Magini, descriptum. Id autem non praetermittendum, quod idem opus, sorte a Cernoto reuisum , MDCXXl in fol. Paduae siuistibus Pauli et Francisci Gaenanoram fit recussim ; aut saltem, quantum ego coniicio , libro no- - , ' . ,us praefixus titulus.
translatus , sed et in , quae tamen uersio nunquam fruit typis uulgata ἰ Εxemplar tamen illius .in membrana scriptum habuisse olim ANTON iv M UERDix Riv M testatur FABRIClus i. c. p. l3. Imo et in Linguam Lusitanicam PETRvs N vM EZ eius Librum I. transtulit, quod a nemine hucusque fuit obseruatum. Inueni huius Uersionis Exemplum in Bιbborbeca Guelphobtoa lex quo titulum sequentem de scripsi, Lectori eum Benevolo interpretandum relinquens. Sic autem