장음표시 사용
261쪽
13α ΙΟ. FER R. MONT. COMM. intempectiun Iegi subuenisse putamus.Vim elim non soalum deprauato loco impedιamns,uerumetiam plane fudi peditemus. Maneat iris Pomponi, nubi resto perpetuom, Cr incorruptu, quo uult, pro ficto accipi id, quo quis iniusto timore est,ut manum quid fat. Cnod iureconsultus uerbo admod- significanti Et appositam h ista. Ita ba' hcntii g a it. Ea qt idem perhorrescimu3,quae no seis cus ais cocepto quodi intus pavore timemius aceret, ob id posthabemus. Sic Verg. in iij. Aeneid. uectu usurpat.
Is Iocus urbia erit,requies ea certa laborum. Nec tu mensarim morsus borresce luturos. Fata uiam inuenient,aderiis uocatus Apollo.Quamuis enim magi' atum comem esse oporteat, atq; eurm qui semota crudelitate, amicis benefacere, inimicos autem amicos sacere studeat, iuxta Aristotus sentenα Magistratus tiam Gοσωκρια ris φbun , ποῦ, χε εχορνα comis ei se de se. id quod Onexandrum quoqsse ad Q- Veranium, in optimo imperatore exigere , Blondum V II. Triwmphantis Romae libro autor est. Sunt tramen qui si notionis fuae obliti, adeo erga subditos inis solescunt, atque saeuiunt, ut minus A si sub lacaone
illo,non homine amplium, sed lupo in media Arcadia uia uere, nedum alia tFrannorum morinra in medium actis
ram,quam in republi huiu modi grasutoribus commisesa. Quot mediusfidius esse putas, uel inter eos qui noα in magistitia bisi sese nomine uendioni, atque a proauis stemm tyrannum tu insignia perantiqua faciunt, quibus nes regum raratis,quam nullam habent,nes iustitis amor, quem nut quam
262쪽
AD REGULA s IURIS. ais quam conceperunt,nes Dei Opti. Max. unius malorum uindicis timor,a quo omniu alienistim sunt, objtit, quin nihil non in suos ausint quibus asiciorum uincula,custodiarum situs,et reliquae bonoru direptiones deliciae sunt, ut torment interneciones,atq; alius id genus immanit tes taceam. Morrum tγrannus ne perpetuo honanem taeaedio liciat, damnumq, una cum molesti s deuorare folii cogat ectifime per legulatorem ac proconsul subsiαdia comparata fiunt modo restitutionum, quod metus caus modo repetundarum,Cr id genus caetera,quae per tum circus uentri auxilio esse solent, ne in medio legu pessiundati ine legis beneficio desolati succumbant. In qua rem σ nonra regula prodi,t, nimirum si quis alium perhora V suingulae. rescens quippiam non facit, pro necto illud haberi, quod statim intelliget,qui exempla quorum interpres mentiooenem facit ob oculos habeat. Etenim qui propter iudicis Cum obuim iuuiolentium coram superιorem non appellauit, sed libci* uiui. Ios publice proposuit,a D. Seuero venii accipit, Cr cauα sum appellationa perinde atque sit prouocasset praesente iudice deinceps agere permittitur. l. cum quidam propter uiolentiam. f. de appeL Cr relatio. Deinde propter uim siquis non prouocasset, sed proteibitione inter legitimos tioni, habet. dies quibus appellari licet, publice interposita, exposueririt animum sum esse ut prouocaret, sed ex quo iudicem perhorrescat,absq; periculo se id facere non posse,ab apopellationis adminiculo haud uenit prohibendus. Ita quo tempore. . qui uero. c. de bri qui per metu iud. non app. Cr c. f.extra de appet Solet Cr illud adduci, quod Vlpia
263쪽
13 Io. FER R. MONT. con M. ubi qui praetori aut magistratui opus nouu uelit nuncidare,thisi debet, se interim non posse nunciare: quod si postea sit jactum, a protestitionu die retro aedilicat , destruendum esse, atque id quod non est jactum, pro flicto
haberi. Quod 1i nunciatio propter metum non fuerit inuterposita,exemplum in loco erit. Sinuute quia magistrastus durante functione conueniri non queat.iuxta l. magissseatus.f. de iudic. l. nec magistratibus.f. de iniur. uti passim accipitur,CI verborum contextus non ualde relucta tur, quo mi allum non perhorrescit quino nunciat, sciturn ordine objtitate id facere impeditur,non quadrabit Alia ratio est te Sed quod nonnulli ad metim causam regulam torq*ct,
'suo more jaciunt. Vnde etiam Philippire ιndu lus, nihil firme quod ad legis explanationem pertinet ob oculo ponit, sed propemodin quod ad metum rationem conisci non salta tempestiue corradit: num ex eo quod nicti; causa gestum est,inlcciiv,pro facto non habemus,sed p tor id ratum no habct. Vnde actio personalis in rem scri pia competit, Cr nisi restitutio fiat in quadruplum, cor
demnatio erit. l. f. l. metum autem praefentem. Is cum c ceptione f. de eo quod met. causi. si ui. I. peruisti eod. tit. Et non modo actio ex metus causa descendit, etiam exceptio, uti ad cautionem pollicitationes, qssas, campani metu cuidam iliato extorserunt.Diuus Seucri autore Ulpiano rcfcripsit in adducta l. metum aute pri
sentem .sed quod praetor ait. f. de eo quod metus cal ubi non possum silentio praeterire interpretu Barioli ero salso ii 'δ aliorum errorem,dummodo ex eo loco infrunt, interj
' cutione principis in iuria libros redactam, lago ui '
264쪽
AD RE GV L As IVRI s.crum tamen princeps eo loci folum rescripsisse dicatur, Cr praetorem Vidente Ulpiano interlocutum esse. Nec tamen existimes lictim legcm nostra metu ex nub 2T: . : la parte complecti, cum oporteat tum causa sit,propter rescamus quem. quam perhorrescimus id acere,quod fcto est opus. Vani
enim timoris nulla excusatio est. Luani. j.eo. quocirca nera
celson est iuste quis eum perhorrescat,propter quem noscit,quod fieri conueniebat. Cui modi est motus carce, Causae horroris, cornunicatioruS,TIrin Cr in uniuersum quaecas conflante uirum adigere poterunt,ut aliquid facere perα horrescat,pro Acto id accipimus. de quibus in L metsi a cipiendu. π l. metum aute.c simil. f. quod metus.traαctatur c. i. appel. c. cum dilectus. extra quod met. caussglos in c. cum olim. de resti stolia. Cr huc proderunt quae Philippus cogerit. Q πο sit, ut no stitim ei sit accedendis, qui a legans timore,dicit se no prouocasse, aut alias in itere: Ieserie sed opus est iudicio, ut cognostamus, , TI' ' metus inanis fuerit,an iustus. Osare si quis dicat st aliuperhorruisse, quo minus sit fetu, quod pro βcto haberi .
nul opus hi id demoliret ex indicijs,et coiecturis cerita. Videlicet colluse celauru illi seu magii iratu,eos qui idefcerul,qris iacere omisi carceribus macipare,excdiacationis nota asticere, aut butu modi malo maiore stringere,ut sic iudex pro arbitrio suo decernat iuste ne perae horruerit,ut instctu,pro Acto habeatum apud Bal. in L si
Furiosi, uel eius cui bonis interdictum sit,nulla uoluntas est.
265쪽
x3s Io. FER R. MONT. COMM. DE FURIOSO insuperiori l. in contrahendiis negocijs, nonnihil subiecimus, ut qui ad negocia ciuilia parum sit aptus,ob co sensum quem in ipso desideramus, Verum ne in eo qui male sinatus est,id solum stitui quis ripa S pro- putet, docet Pomponius: nullum cui bonita interdictum H ς' i' ςRxδ i eguoluntatem habere: in quo numero est non modo ' riosus, sed etiam prodigus. His enim lege duodecim tabularum bonorum administratio interdicitur, Cr tandiu earunt ambo in curatione, quandiu uel iuriosus sanitatem, uel prodigus Onceros mores receperit. Furiosus qui . Neque minus operae precium duco, de furioso simuler prodigo nonnihil praeseri. Est aute furiosus, qui proαpter mentis impotentiam rebus suu satu prospicere non potest. Quare per curatores ex lege Decet irati pro uia fonem recipit. curas ius nonrum hoc solum cosiderat, quod propter dementiam, rebus gerendis ineptus habeatur, morbum ex radice non discriminat, sed naturae exisploratoribus id relinquens, perinde habet si obcr id genus infirmitatis bus mente ni capti, quibu3 bonorum administratio inisterdicitur. Omnes enim uno nomine luriosos atq; dementes appellamus,eodemq; iure censiemus. Furiosus quis Et Phomo ab initio stitim rationis capax sit editus,
sat oportet. Probatur autem multis uarijsq; modιS: aut enim corporis uilium ad animum penetrans autore Vlopianovicit ut propter brem loquatur alienu:uti' ωικοὶ solent:aut per uicos di currens ridenda elbutiat, Cr nonnunqua lapides,at alia proqciat. Item si in compedibus
266쪽
AD REGULA s IVRI s. a37 pedibus detineatur uinctus. Aut feri iusseri quod non issis humanu, pu cadauersum in aquas pro ci, aut inishumatum benijs exponi,medicamentano adbiberi. Quo numero quibusdam habentur, qui se absq; planctu Cr cugaudio more Thracum effini uolunt. Illi si quidem pura Thracea lanctarum recens natura planctu excipiunt,uin autem per E R io priis
o Micis prosequuntur,restrentes quot uita talismis '' 'tibus sit exemptus, ut Herodotus in quinto, Cr solinus scribunt. Unde Paulus castrensis in I. non oportet. f. ijs quibus ut indig. Doctorem quempiam Paduanum hoc idem testimento constituisse, quod propterea non modo non ratum, sed etii bestiale sit habitu. Postremo qui doαcet que nominis fui oblitu,quod λη an uri morbo feri ροα
test liter furiosos erit. Nes sufficit teste dicere mosum 'quem esse, nisi eius causam quoq, addat, quia uidit eum ut furis fum,id uel id strisscioculis enim homini uitiu uia Testiarausimhcitur deo necesse est rationem dare, etiam si non inis β βψ rubi*gam terrogetur,alioqui baud fidem inueniet. Est in t ob quae uitia f. de aedit. edict.I.q. c. Iudis diuus f. officio praefid .l. quidam in suo. f. de condi. insti. c. providendum. dist. lxxxiij I res insti. Restri Andreas de Barabat. in cum dilectus. extra de succes. ab intest. er Iason in I. uriosum. f. qui testi. Scere possisnt. Prodigus uero, inquit Vlpianus in Li. f. de cura. βια Prodigus quin rio est,qui neque tempu3, neq; finem expensarum habet, sed bona sua dilacerando cr disipando profundit. clararo in i i. Ossic libro,ndicit prodigos,qui epulis er visceri rationibus,er gladiatoru muneribus udorum, venatioran is apparatu pecunius prolundunt, in eas res, qu
267쪽
13s IO. FERR. MONT. cora M. rura memoriam aut breuem, aut nullum sint relicturi oriari ino, quibus si aleam, scortationes, comessationes, popis nus, aliosq; in continentiae modos,quibus o rι nostra ira rate sua insumunt ex dilapidant, annumeres, non ualde aberraueris. Prodigimus enim, ut Aristoteles quos moη net,quae intempestili protunduntur,eatenus,ut aliquanαdo eorum desiderio post esurientes ducamur. Quemada modum Euclio ille senex apud Plautum in Aulularis, nosine prouerbiali figura restre:
Deinde egomet mecum cogitare inter uissoccepi: Festo dies quid prodegeris,
Princto egere liceat,nisi peperceris. Sed cr prodigum quempiam π ανι l 3 esse probrri Prodigus exu oportet,idq; exsectis illis profusioris uitae, ita quod test ucto pr0 λ μ ρ ρ s prodigum sua subinde beluando, lude ρ, scortando alijssue disipationum modis profundere, Crhoc ultra quam rerum facultas suppeta apud Bart. in sis qui. . diuus. st de tuto. cura. datu ab ijs qui. Bali in l. ubi adhuc. C. de iure dot. Huiusmodi autem euersiores rerum qui ipsi inutiles sunt, sponsi Penelopes, nebulones, Alcinois, non ut vivant prope nati, sed magis ut helatatu ugess immerito consumant,ex lege xij. tabularum, curatoresperinde atq; furiosi aut minores, utilifimo reis publicae instituto Cr utinam nostra aetate tam obseruato, ut plures sunt qui in magnam Cr uxoriam Cr proli perniciem ei uitio fiunt obnoxij recipiunt: qu ubi bonis per magictratum interdictum sit, soli administrant, soli negocia gerunt. Et satis demonstrauit uel surio sim ud prodiguam Ube, qui curatorem datum probat. Nec enim ambi
268쪽
AD RE GVL As IVRI s. χ3'embigimus,quin per decretu sit datus qui bonis est praeo ctus, eaq; pro sectione sua administrat. restrtur in L
cum te. c. de proba. CT per Alex. in confit. uiso er opportune discusso.lxxxij.lib. 1. Cr corneus consit xxi. libro. q. Ad dandum autem curatorem,tametsi citari ipsum cui da Motus ad dantur quidam uelint,Philippus tame minus necessarim pu* non opis est Idit. Nam prodigus ut interdictionem illum bonorum, ex xςtur. lege cautum, Cr moribus usurpatum impedire no potest, ita nes curatoris subrogationem. Praeterea sunt quibus
non solim bovis interdicitur, sed etiam aqua ex igni. Leius qui g. si cui aqua. f. de triti. Alijs solet interdici sententia, ne intra patriae territorium uel muros habitent: aut ne excedant patriam, uel in uicis quibusdam se leoneant, quibus tamen bona no adimuntur. I. relegatorum. . solet. f. de interdict Cr releg. Quotquot autem sunt, quibus bonorum adminictratio interdim habetur,nes promittendo, neq; contrahendo obligari possunt,ut quibus uoluntas, unde consensus oriaginatur,in couentionibus nonrιs necessarius,denegatur. In hoc enim conditionem suam deteriorem facere stitim possent. Quamobrem quod furiosius uel prodigus dure promi li,non cogitur praestire vel tradere,unde CT fido re potest. iussor si interuenisset,non tenetur. Principale enim negoctam ubi non uallat,nec accessorium uulabit. Est in l. is cui bonis. f. uerb. oblig. π I. Iulianus. f. de curato. furio. I dem restondemus in omnibus quae uoluntatis adminicuαlum desiderant,cuiusmodi sunt, donationes, testimentoriram ordinationes,dis id genus negocia, quae ab ijs quiabus bonis est interdictum, prosus habentur aliena:menin
269쪽
α o IO. FER R. MONT. con M. te si quidem carent. is cui lege. f. de testi. I furiosi . c. qui temmen. sic pos . . furiosi. Cr , item prodigii Anustitu quibus no est perras jace. testimen. Id quod in fetu tenuam pasi , hoc est, qui grauem sustinent sententiunt, etiam obtinet. Sed quod reus prius quam condemnatur, etiam si post accusationem in custodia fucrit defunctim, gerit,aut jacit, tum habetur. l. eius qui. I. si qui .er tacui. g. si quis is de testi.
Furiosus per di Id quod in furioso cir prodigo diuersimode dcx bivςio in Πηδ' aevi porro mente eaptus si tempore resipiscetis, hρς ψι
dilucidi interualli testimentum condat, uel tale quod ex uoluntatis usu proficiscitur faciat,4 Iuctiniano cr retro principibus non improbatur. In hoc enim mente eum re*cepitye constat. l. furiosium. c.qui testi. βω. post . proiiσgus nisi moribus rectioribus sit restitutus, ex in curaοσω potestae esse desierit, nihil tale fcie sied ad curatori Ex testamqnto operam negocia eius perfruntur. Ex testimento tam s4αζ' μ' '' acquirere, sic rem suam auctiorem facere no probi ςtur: sicuti nec mente captus, qui ob id testimcnti Actiρήnem habere Marcello notatur,quia uel legatum,uel fui comm Fum Ubequituri cum personales adtiones etia iis qui compotes mentis fiunt, ignorantibus acquirantur l.
filius a. f. de testi Cri. si a furioso. f. si cer pen.
Alias mente captus nullum negotium contraheres impra ostendimus. Sed prodigus inclioris conditionis exbstit, ut qui utiliter negocium contrahere potest, Cr res suam auctiorem reddere,etiam sine curatore an hoc enis curatorem accepit,ut bonorum diminutione interdimi
270쪽
habet lipulando enim stibi acquirictis cui. f. de uerbor. μ' obliner I. certi condictio. f.si certum petatur condictio. Ex quibus apparet,eos quibus bonis interdictum est,noti habere uoluntatem,ut quae per legem fit adempta,in ijs potifimum quae ad hoc ut ipsi obligentur attinet, ne sonori non administratio tristem exitum sortiatur. Et quod adu legis pertinet: Quisquis contractum, donationem, Vtis retulinuci testimentum propterea uult comedere,aut pessund re,quia uel a demente,uel a prodigo fluxerit,Cr furiosium aut prodigum fulse aduersarius insciis eat, oportet Dra , aceatur tunc temporis qui negocium celebrauit fuisse uia . tis,aut mentis parum sume,aut prodigalitatis obnoxium. Quo manifesto titim restondebimus ex hac nostra rea
gula perinde atque e sibγssae folio,eius nullam fuisse πο-
Non debeat actori licere, quod reo non permittitur.
VETEREs reu quod uerbia re derivat Aelius m Gallus dicunt,qui cum altero contestitis litem habet, siue is agat,sive cum eo agatur. Teste etiam Antonio illo apud cicerone in ij. de oratore.Verum in praesentia pro
eo accipitur,contra quem contronersiam mouens exporitur,in cuius partes,cum narura fumus proniores. uo Irabiliores.j. eo. c. m furit partium iura. de reg. iuriis vi. ex literis.extra de probatio. recte Vlpianus tradit. . t