장음표시 사용
251쪽
ΣΣα IO. FERMINON T. con M. Testamenium struantur. Idcirco quotquot testibus probatum ultima tot testibus re uoluntatem temmento designatam, tot opus es quot est consti- ad eam ipsam revocandam. Est glossin L cum propone.
μ μ retur. l de Ieg. q. Vndesi uel 1lauto,ueI moribum regi nis te1Lmentiam tribus aut duobius testibus subscribatur, totidem debet quos reuocari. Item quado debitrum littaris probari moris est,par erit Cr solutionem no nis litturis mani tiri,ut Anchoranum colligit consilio. in quo plane cccli. Quod intelligimus in eo 'Iennitatis genere, quod necessarium ect ad negociu connituendum. Ea duatem quae citra necesitatem ex abundanti adhibentur,ut in costituendis rebius no exiguntur, ita ad earundem e fructionem ' praetermittatur,non impediet apud Bart. in l. haeredes palum. . si quis.j de te. Cr annotat Decius. v.quii thesus ratclligimM σμtem regulam in negorijs ciuilibus,libus sola ob- quae eodem genere oportet dissolui, quo sunt contram: secus est in que, quae animae fruam Pontifice autore quuntur, ut sunt matrimonia, bapti mus, sacri ordines, ex id genus alia. Quae milius quidem aut construuntur, aut constrantur,quam destrui, atq; adimi queant. c. cum locis. desponsalibA. q. de transtrei'. prcia. c. ex parte. . de conuersi. coniugato. CT en apud glossemutariis in c. i. extra de regul. tarta. Reliqua ad hanc legem quodanmmodo pertinentia instrius.I. Irre . quibocunque modii explanabimus.
Culpa est,immiscere se rei ad se no ptineti.
ORDINE cuncta in republica feri coparatu est,
252쪽
AD REGULAS IVRI s. 22sea ratione quam natura quos rebus ostendit. Vnde Cro ni da illudfeu concors remm 6mmetria exurgit, quam Reipublicae Aristoteles in cultate toties exigi quo fctu, ut tot muta hi ηψΠiδ gistratuu frmas,tot hominum conditiones esse coueniat. Proinde,ut rerii quaeredaru,legitimi sint modi. Qui', igitur in loco non manet, sed pro libidine sua quod ad se nopertinet, attentare audet, Cr sic alienae rei citra legis adis miniculi an sese ininascet, culpa carere non potest:turbaato nanis ordine, ncit quod sua minus interest.
ideo qui rem ui ablatam, sua autoritate recuperarit, . . . .
quia legitime hoc non jecit,interdicto unde uι fecundum dicati
iuris regulam sit obnoxius,ut is qui ius sibi ipsi dixit. ljiquis in tantam. c. unde vi. Cr magno adeoq; utili tractaritu codicis. Ne quis in sua causa ius sibi dicat. l. qui iurisdictioni praeest . de iurisdict. omnium iudi. l. Iulian M.fde iudic. extat. f. quod metus causa. priuatus quos si turbam conuocare non fit Veritinx p pila opulat decretum ue interponere, ais exercere quod publici est co munereabuim gi ratus, sine culpa non erit, ne maioris tumultus fata η 'dum ciendi occasio detur. l. non est singulis concedendum .inofra eodem titulo. Cr cauetur in x. codicis libro, de scdi R mali hicitiosis. In uper qui rem alienam,ctiam si possessorem non inuad nn habeat,occupare ausit, quia scire debet,boc quod sum . non est,ad alium moda omnibus pertinere, in cu a est: dis secundum iuris sanctiones ad renitutionem tenetur. l. inuasor. cum qu obatur. c.unde ui. Sed cr uerba Pertinere utae signi cationis esse uois lunt, iuxta Pomponium in I. uerbim hoc. f. de uerbo. βαῖ f. Tamctsi non sic quadre sit ut ad ea quos regulii Iurpe
253쪽
Σ14 Io. FER R. NON T. conra. Ex imperitia usurpemusquorum cum quis sit imperitus, tamen ipse culpλ conuine quasi ex illa propter imperitiam ad eum ης pertineant,unde sine culpa esse non queat. Quae res per DIn atq; eius aucta iura praecipue explanatur in c. non est sine culpa. de reg. iuri .in s.
Qua de causa iudex sit per imperitiam perpera iurue besino erit sine culpa, sed actione in stiuem tenebitur, iudex per im' quantu iudicantis religioni aequi uidebitur.l. si iudex pisu'uaciaui.'' f.de uarijs cogni. l. ex malaficijs. g. si iudex.f. de actio. er obliga. si iudex. I iistit . de obliga. quae ex quasi des, cto. r habet Bart.in tractatu, si iudex per imperitiam. Amor exim Etiam assessior ubi se pro perito uendita ut provin*
peritia tenetur. . υ - V . , n
ciam tuam conbequatur,propter imperitium in culpa est,
atq; ex lege tenetunt ij.f. quod quisque iuris. Medic impe Proinde Medicus ubi propter medicamenta perperam administrari quempiam laserit, occideritque , non erit ciimpune.Iallicitus. .sicuti. f. de os praesid. I qua actione. f. ad legem aquil. cr g. Praeterea. Institu.de l.dquit. Id quod de quolibet artyictiqui per imperitium in suo aratri genere peccat, restondemus. Sed cum ille locus in Limperitia.culpae annumeratur, lepidistine magis quum apte tractetur,degustam modo relinquimus, deinceps latius eum exposituri. Subiungit DFn. num er qui obsticulo esse potuit, ne alter laederetur,er id posthabuit,sit in culpa, non minusquam qui facit quod ad se non pertinas Ea Lr is coassideratione, quod cotrariorian eadem est disciplina. Et de iuris canonici prouisione non ambigit, quin culpamiatrabat.c.delicto. sen.ex scd ut ius ciuile statuit dici
254쪽
AD RE GVLAs IVRI s. ars mus culpa carere,qui sciunt, Cr prohibere non possint.
culpa.j. eo. Vbi eam rem commodius tractabimus. Postremo ne ob hanc regulam a communibus officijs Quomodo ali- deterreamur, r alter alteriim nomine negoctu subire de
trecte aduertentam est, quae vicij causa inuicem geria siqnt. mus,non prorsus aliena esse, ut iis culpae habetur, sed iuriris distositione feri quasi nostisa, quo modo alter altorius negocia subire poterit, e boc t ex mundato, sive .
absque madato:unde curarem,tutorum, procuratora, Crnegociorum gestora ratio institu cepit: Humanu siquideel hominem hominιs beneficio afui, er teneri. l. struus ea lage. f. deseruis expor. l. non tantu. f. de appet cir I.utuis . de iuger iure. Quisquis enim ad officium impetadendum mouetur ue hoc iuras autoritate, siue humania tuis intuitu,ille immiscet se rei quae litis ad ea pertinet, tantu alest,ut culpaefat obnoxius,atq; ex regula peccet.
Nemo,qui condemnare non potest, abs soluere potest. D V O B V S uerbis Vlpianus innuit quidnam iuris
dicundi autoritate habens in negocijs definiendιs facere Sententia demdebeat,nimirum ut uel absoluat, uel condenet:usqueddeo niti*δ omnis senteti quae litibus sinem imponit,aut absolutiori nem,aut condemnatione,aut quod ex bis alteri aequipotileat, tinere debet:iuxta l. si praesies. c. defeti. Cr interlo. omnium iudici Cr notatur ad I.in summa. f. de re iudica. Vnde qua autoritate absoluere iudex potest,eade Cy coαdemnabit,dis e regione:er si cui alterum sit denegatu, ip ab al
255쪽
116 IO. FER R. MONT. con M. ab altero quos alienus erit. Quapropter no inscite cobligit Iureconsultus, ut in omnibus, Nemo,qui codemna re non potest, ab oluere potest. Legatos Pro 5 Quo ratiocinationis genere aeque utitur in I. solent e sui nQR iin yy ' fidiusfue o o procosiui. ex legati. Licet enim Pro fi custodiarum cognitionem hoc est reoru,qui in custodi detinentur per quandam Ao πιι ni Iegatis suis manda re soleant,extraordinarium tamen hoc esse, cum praedπη ditas custodias pro liberando innocente, ad se rei trint, oportet: ut qui liberandi reos ius non habent in accuusari apud eos non posint. Nec enim potest quis gi iijs hi bii,&s, potestate, vel cuiuslibet alterius coertionis ad altu tris, rist. non nisin 'reciid quod regulari iure in se habet. I nijs autem quid viueuiui '' vel ex priuilegio personae conceJo,uel speciali constitu. tione aguntur,poterit feri,ut quis non ualeat codemnarare,cui tamen absoluere fit pernas , uti uirum patricis aut alias clarifimo nomin e figente, propter publico priuaturas crimen postulatu, si cum per procuratoreis restondere no licet, Diuim Zenon Imperator noluit qui' dem per cognitore a principe datu ,graui sientelia, nisi ab ipso tantu principe,condemnari pose, sed magis ab solui l. quoties. c. ubi Senatores uel clarifimi. Iteni clea mens U. Pon. cavit,ne inqui1hor cotra haereticum sis: Dioecesino Episcopo grauem sententiam strat, nec Dio Inquissior hae' resanus absq; inquishore. Tamen absolutoria sintenti dEha: ob ista alter sine altero prosere non inhibetur, ut est glossa in
ψm tib xδ He.1. g. propter quod. de haereticis. Fauorabilius enim est absoluere, quam condemnare. l. cum Arrianus .f. de arier obliga. Er l. Axorabiliores, instrius eodem. Onare enita
256쪽
AD R E GULAS IVRI s. χαγemendatione iuris in obscuro miniis fauorabilibus ascriabere solemus. sunt tamen qui legem nonra ab astri matione astruut. Vt sic:Nemo,qui condemnare potca,absoluere non pora test,quo coueniat cum L qui condemnare. f.de re iudic. Vbi Paulas ait: Qui condemnare potest, is absoluendi Ait iectio. quos potestitem habet. Sed de lectionis ueritate,impraeae sentiam non contendo, satis nobis fuerit cognoscere, id ex iurisdictionis autoritate descendere,no tantum ex noαtione quam in causa habuit. Ridicussum enim fret,eo lorictim torquere,quasi perinde liceat ius dicenti, innocente condemnare,atq; absoluere,Cr rursus nocetem liberare,
ac graui sententia fontem facere,cum haec non esset iudiis cis unctio, qui cuis quod suum est reddere debet: sed iniquisimi ueteratoris, qui non quod iustum en iuriis care in animo haberet, sed potium omnia miscere, Cr laessacrosanctum pro libidine sua prostitutum facere.
Sicuti poma ex delicto defuncti haeres teneri non debet,ita nec lucrum facere, si quid ex ea re ad eum peruenisset.
A E cxv I S sIN. O iure fctu est,haeredem ex D tui, tuis functi deli io poenam no subire, quam suos modo autota cio uo tenetur. res coprehendere, necuilterius progredi est costitutum.I. si poenae. l. crimes de poenis. er distinctius in I. sancimus. c. de poenis. Quod non solum pro anis legibus ais tu ciuitate adornanda comparatum est, sed etiam in ijs quae diuina uindicta expellit,ut si anima ipsa quae peccauerit p a. moria
257쪽
xis Io. FER R. MONT. COMM. moriatur, Cr filius iniquitatem patris no porte nec praFilius non p0r tersi ,sed iustitia iusti super quens erit, ne ex uua ira quiliis ''''' acerba,quam comedisse dicuntur lioru dentes obstupet,
scant. Hiere. xxxj. Ezechielta xxxviij. Regu . de costsi
dist. iiij. c. quaeris. er de poridi iiij. c. quid est. Ueruntame . ad ius ciuile quod pertinet, propterea haeres poena ex defuncti delicto non tenetur, quia actiones poenales adhaeredes non transeunt,praesertim criminaliter institutae,seeum ubi ciuiliter er a principalibus persionis sint contra stitie,ut insta tractabimus,in I. pupillum. f. in haerede. Cr. . est Insiit. de perpe. G temp. actioni. g. non autem. in isti iiit f. de priuatis delictis. In hoc tame lege id praecipue non expendimus, sed uti ex indubitato colligitur,quemadmois dum iustum est ex delicto defuncti haeredem non teneri, ita aequis ut ex defuncti maleficio Iu quos no mciat. Et hoc est de quo Pomponius restondet,maleficium
nemini lucro esse debere, siue sit haeres ad quem aliquid, ἐ-ui a .a n mitsμς η qiii delictum commisit. Ideos fundo, qui ui. ' posidenti ui ablatus fuit,restituto, ructus et accessenes
aliquot ad haerede deiectoras peruenerunt. Verum ne exui illa er haeres tum aliquid participet, renis auctiore habeat, ad interdicti exemplum actioni in fctum subidiscebit, nec redituat, quod ad eum peruenit.t ui pulsos.c. unde ui. CT I. f. ulti. f. de ui Cr ut armata. similiter C 5dictio torti quod 'pto ablatu est atq/; ad haeredem faris peruenit, eo codictione Νrtiua quia rei persecutione habet) repeti potest. si pro iure. g. codictio rei si reluae. f. de codict. urti. Item qui rem controuersam apud tribunal agit,uel tectes ob Albini testimonium, vel iudicem Iinopino ob gratio
258쪽
AD REGULA s IVRI s. arquatiosum sententiam data pecunia corrumpit, aduersaririjs causam aequioribus modis nitente calumniose prom. Quandoquide conitutu est inquit Vlpianim turpia Calumniae mulacra ab haeredibws quos extorqueri, licet crisana mora egbu,tepeis te delinquentis extinguantur, quicquid ex ea pecunia ad Rr, hamede uel lenium,uel iudicιs peruenit,ab eo repeti pomtest peractionem' in Actu,ex edicto praetoris,cui negocincalumniae causa est fictu . l. Cr generaliter. . illud erit notandum. Cr Lin haeredem. si de calumniatoribus. Item pecunia decem aureoru quam Dion ius per uim atque metaem Cato extorsit,ad handes orani pervenit. Quia ius eauia inhaeturpitcr uelscelare quaesitum ad compendium succesJoru ςdon pertinere non debet,per actionem quod metus causa,nisi restituatur etiam ab horde haeredA quod ita peruenit,
quadruplam repeti ex succesoribus potest. l. si cum exoceptione. q. Paedius. l. quod diximus. - . in haeredem autemer caeteros. CT I.uideamus. f. de eo quod metus causa.
Ad qtim exemplorum figuras I ureconsultus una senis Vsq S tentia,Cr quasi zmsτω restondet, sic ratiocinando. SAcut toena ex delicto defuncti ad haerede transire non de bet,ita nes lucra, ne ex scelere alterius quistiam rei suae compendia Iacere liberu habeat, cr si cum uicini iactura locupletior fiat. Vnde Cr caeteri loci uidentur enati, Crperinde ais e fonte quodam proniana1Je: quibus variae
actionus ecies sunt proditae in id quod ad haeredes μωccssoresis ex aliorum delictιs perueni repetendum. ubi monendi sumus, non hoc tantu uelle Pomponium,
uti delicto quaesitu cyci,sed etiam si rebus defuncti acceseserint,ut fieri potest quando res familiaris comparatur, Oplatior. p 3 debitum
259쪽
Σ3o IO. FER R. MONT. COMM. debitum soluitur,unde haereditas locupletior irasire postliit,nam Cr ex eo haeres tenetur. Verbi gratia: Clodius ex pecunia surtiua creditori aes alienum soluit, quia per hoc reliqua bona inexhaum mansierunt uccessorem obuligatum Iacit. apud caium lan heredem. f. de dolo in Io. Praeterea quod dicimus haeredem ex causa huius legis de eo teneri, quod ad ipsum peruenit,accipimus si ex do. Io defuncti conueniatur, ex suo enim dolo aut maleficio in solidum obligatur. Quemadmodum in I. toties. infra
eodem tractatu ut re est. malis actio Et cum locus hic breusFIli,veruntame generalis,opora ii thai ''μ' tebat a s moris exponeretur,ne ex breuitate illa obscuaritati occasio feret. Quare in I. toties. Cri. ad ea. cognoscere est,ex de uncti fotu dolo in haeredem dari actionem in id quod ad G pcruentlyet. Tum ut eius habeamus diu scrime quo hares tenetur, oportet illa actio sit ciuiliter instituta, cri actiones poenales quae ex maleficio siunt, inhaeredes transire no solent, de quo habetur in I. pupi a in haeredes. Postremo si actio sit ciuilis, Cr per eum qiii Ex lite excepta deliquit, iudiciu susceptum, S contemta,no modo quate ita io 's' μ' nm ad haeredem peruenit,obligatur,uer etiam in solio dum id quod in l. nemo enim prosequendo. deniqσI. poenalia iudicia. cr ita singula suta lacu exponemae . Ideo sallitur interpres quido I. toties . notirae sinate elye Uirmat. In hac enim lege ratiociuatur poponius. Quia obrem ex delicto de uncti succcsJὸr copendium reru suaurum dicere non debeat. In illa aute monemur, tunc quempiam in id conuenire,quod ad ipsim peruenit, quata ex di functi dolicto postulatur, non quando ex suo.
260쪽
In omnibus cata sis pro facto accipit id, in quo quis altu phorrescit,quo minus fiat.
E T hunc locum Haloander secus legit, nil nim in oαmnibus causis pro Acto accipi i in quo per alim mora est,quo minus fiat. sed haec cantatio Iurecon ullo non Locus deprauare 'ondet,nam si per alium quis impeditus sit jacere alia μ- --φῖδ040. quid,no semper pro filo habebitur. Sed quod ex remotara illa damnum patitur, plerans ex eo qui impedimeto fuit, quatenus sua interest repetit,ut in eo patet, qui inius uocatus, propter alterius exceptionem aut mori non
uenit in Actum enim actionem aduersus eum qui moram secit,ex edicto habet, in id quanti ea res est ab actore ristimam,de qua controuersia habetur:tantu abest,ut pera
inde sit,atque si strepraesentit,et sic pro Νcto habeatur, quod minus est sectum. l. sed eximendi. Cr I si per alium.
s in erum f. ne quis eum qui in ius uocatus. Sic procurari totiqui ab aduersa sententia,de cuius iustitia no est ceratus, superius tribunal non appellat, ad id quod clientis propterea interest tenetur,no Acit illa sua mora,ut proouocationem exii timemus Actam. I. si actor. c. de appel. Lsi procuratorem. si ignorantes. f. midati. π l. inuitus. atque ibidem Cγnus. c. de procuratoribus. Ex quibus ut oluam exemploru praetermittam, proculdubio appareo bit, cactuationem ιllam male cecidisse, atq; monere ne cuiuis Ititim substribamus. Potest enim feri,ut illotis me lus intempesu noua quod aiunt in locos iuris desolatoria tunium 4 ης ης' opera irruentes, dum nos eliminationibus illis nolu