장음표시 사용
681쪽
4 r. IO. FER R. MONT. co Μαc. quae res pig.oblig. possvel non. Intelligit ius autem re Regula accipis guIam quando generis tantum in negocio fam sit men tio, ut homine legato, sermonu compendio omnes s erui debentur. I.cum incertus. f. de lega. i. Cr est uberius apud
Tasi . Sindute primo de genere,deindespeciei fiat redismius, non item procedit, nam generi per speciem deis rogatur, Cr specialia generalibws non insunt, ut si aliae uernae, alii cursores legati sint, siquidem cursores etiam uernae sint,cursores intelliguntur legati,quibus uernae cedent, semper enim species generi derogat. seruis urbauni adfinem. f. Ieg.iij. Cr est quam latifime apud D an in c. generi per steri .de reg. ivr.in γj.
Cuius effectus omnibus prodest,eius e
Partes ad omneis pertinent. 1 V RI s constitutio est generalis, omnibus aeque exposta,quae deinde in partes distribuitur,uti est lex,plebiscitum, senatusconsultum, placita principum, praetorulus omnibus ex edictura,restonsa prudentum, et si quae aliae eius genea: an rissunt species, quae rurses in alius partes separantur.
Quemadmodum autem iuris ellectus omnibus prodest,ita er partes eirus ad omnes recti sime pertinebunt. Et qui αquis in repub.bene composita degit sub iuris tutela degit, hoc appellare,ad hoc conjugere, tanquam ad sacras aras' dis dola aliquod potest. Idem de partoum sientimus,quae Cr ipsae ad omnes pertinet,est enim qui agit lege, est qui . senatusconsulto habet opus,est qui ius honorariu implais rat,est denis qui principii sanctione experitur, CT quis aquis
682쪽
AD REGULA s IVRI s. 6 squis ita in una iuris parte exercetur,ab alia no fit elientis. Nam ut iuris lectus omnibus communis est,ita partissimefectus ad omnes pertinet,iura enim per se Cr sine exercitio quasi mortis umbram tenent, quae per usum vegeta redduntur,m eum finem in quem coparata sunt, posent sortiri,quo pacto qd uel acqritur,ues costruatur, alienatatur uel amittitur. taura. CT l. totu aute ius .f. de Ieg. CT se. In partibus quos iuris ad omnes pertinere lectus ex iuris ad eo patet autore Io. Bosiano,quod edictu denegoeque geta 'φR P 'stis publice utile est, ne absentes in pnsi rem mili iminem aut uenditione patiantur, uri pignoris destrictione, uel poenae committendae actionem, hoc est, ne in poenam iuxta pactione condemnentur, uel iniuria rem suam amitauit. Qui lectus omnes ex eo commodant edicto, Cr generaliter omnibus. I. l.s de nego. gest. Haud minus igitur qui ex una missim parte negocium g it,quia pecuniam procuratori tuo mutuam dedit, e hoc tui cotemplatiorine,ut creditorem tuum vel pignus tuum libere aut pecu inium dedit ne feruus tuus occideretur. Velati comune edicium omnibus est expositum,in er eius partes ad omnes pertinent, Cr qui una experitur ab alia non prohibetur, sed diuersa negocia uni edicto propterea exposita coapta
commentatores iuris ciuili huc restrunt communem Eade ratio par
illam topicam, Quod iuris est de toto ad totum, idem est 'ε 'q P Cr de parte quo ad partem,ut quemadmodusi totus funisdus uendicetur,stuctus restituendi ueniunt, ita cr si pars sit petita,id quod in I. quae de tota re uendicunda f. de rei uend. Is quis cuim totam .st. de excep. rei iudic. discritur,
683쪽
ε IO. FER R. NON T. co M M. conuenientius quam hoc loci,Cr restri Stephanus de ina turpre. Iegu.parte prima. ubi non consideramin ut st toα . tum habeat ad totum, uel pars ad partem, sed magis uti lpartes eius,cuius esectus omnibus commodat, ad omnes quos esectum sum porrigere debeant, tam abest ut uelo totius ad totum,uel partis ad partem ulla flat collatio.
Ex qua persena quis lucrum capit, eius factum praestare debet.
A E a V Is sIM A iuris rationesctum est,ut ex quibus comoda atq; lucrin sentimus, eorum factam nos quos teneat,asio nemo esset qui commoda non ut araret,alijs onera ais distendia deuorantibus, quae prae magnitudine sua nonnunquam lucrum obscurant. certe siue quis ex causa successenis in uniuersitatem,sive ex resino Haeres delancti mulari lucrsi rapit, factum praestibit. Porro qui ut haeres hi . successit,boc quod de unctus contrahendo 1 cit no potest instingere, sed omnibus modis struare tenetur, nisi doli insinudari uelit,quando contra proprium quasi Actu uenire in animum sumeret.I. cum a matre. c.de rei uend. I. siue possisio. c. de euia σι si .f. de lib. u. ct teratius. g. celsius. f. de aqua plu.arc. Sed Cr Praetori aequum videtur, sicut commodum sientimus ex singulari institoruactu, ita etiam obligari non ex contractibus ipsoru Cr coueniri. Vnde si pater filium negorio tabernae praeposueririt,Cr is mercium causa mutuam pecuniam accepit patre obligatu arit. t. ser tin eum F de instiast Quisquis igitur adminiculo ex presbnapui autoris utitur,cum sua caus oui s
684쪽
, AD REGULA s IVRILsa, subq; viiijs id sicere utis debet, ut sic eode iure quo
autor suus comprehendatur. Pomponius. cum qui . f. de acqui poser c. si quis in ius. reg. iuriis siexto. Difidet,siquido de*nctus adeo magnum aes alienum inuentarii utico ut bona non sint soluendo,ut haeres inuentariu 'conscripsi amplius enim quam sint uires haereditatis mictum non praestitit, quod tamen sine difficultate eliditur, cum purusit lacri quod haeres in huiusmodi bonis queat scere. I. fictam. C. de iuri lib. auten. de haered. APUL .si uero non Merit. colla . Cr est apud Ba in L qui pristris. C. unde liberi. sed I. Cr quicquid. f. pro μα non valis de pugnat. nam quisocium illum non admisierunt, neque lucrum ex eo sientiunt, sed ipsorum socius qui eum admia
sit,ex quo si quid societatu est,id in ipsos redundat.
Parem esse conditione oportet eius, qui quid possideat, uel habeat, at eius cuius dolo malcfactum sit,quo minus possideret, 'uel haberet. EADEM regula est apud Vlpian .f.ne quid in
loco publi.in I Praetor ait. Quod interdictum lacum Hisbet etia aduersius eum qui dolo malo scit quo minus possideret uel haberet. Et quamuis eiusdem scopi cum eo qui est l. idolo dckt posidere. a nostru existimetur, in hoc tamen distin quod illa de eo di taxat stituit,qui dotalo desiit posidere uti est in c. pro possessore. reg.iuriis sexto. Haec autem ad utruns Cr possessorem,m eum qui dolo malo de Ut positire,re'tur,ut quorum par est cous 3 ditio,
685쪽
-ς IO. FER R. MON T. c O n M. ditis,nimiru Praetor inbibet ne quus in laco publico rei in loco publico ficet,aut quid imitatnt, qua ex re quid impedimeti detur, ης ἀμπιψ futiliter in uia publica, uel itinere publico Νcerc, Rhi teresue, quo ea uia,iter ue deterius sit, fiat usiuent. mod)agraria est via quae ex publica uel consulari uia omnes ad agrum ducit, in qua opus fecit rusticus, eamq; corru pit,ne commodo eus sit usus aut commeatim,sive rusticus
habeat illud opus, siue dolo malo dereliquit, rejluuere, hoc est,uim illam in pristinum statum reducere interlαcto,ne quid in via publica fiat, iubetur, non secus uis si ipse opus adhuc posse, latin iure retineret, quo casu etiasi publiea uia interdicto subiaceret,cuius conleplatione etia restituitur nihil aosexxoda quod ἡ publica uia sublatil est, unde deterior esse co pit, quod et ipsum no habetur,sed perinde est ac si exciret an adducta l. q. g. unde inplius. et g. restituas praetor inquit.
Proinde si serua bona fide possessum distocrit, ne agicum eo noxali causa posset, perinde noxula iudicium alis iuersus se habe ac si adhuc haberet,aut dolo malo secerit, quo minus baberet, cim in hoc dimiserit, ne agi posset, quod a dolo non est pro rus alient . I. si bona fide. i. de Eiij sine dolo noxalib. actio. Sed quod obiter addo,etiam qui sine doloia ita id 'δη posy one rei a jisition fecus quandos obligatur dissi dolo mala defi1 ct post re. Sed tunc qui ni,ubi dolo positire coepit,ut in eo qui vi deiecit,aut clam possediti, ii ui me deieceris.f. de ui Cr ut arma. Vis intelliges no Irustra iureconsultum tisium duobus his uerbis, Posideat uel Habeat. Eleganter enim hoc fiscit, Opropter ut significaret diuersimode Uurpari hire Habere. verba,nempe habere,essim dici qui re utitur,cir iure pos ς . si ionu
686쪽
fionis fruitur, siue ipse scit opus quo lactris publicus
impeditur, silue ex causa emptionιs uel conductionis, vel legati,uel haereditat i, uel quo alio modo acquisiuit. Sed po; demus quos ea quae iure dominij nostra sunt, licet alius iis utatur fruatur, iuxta uulgatos iuris locos. cr est in citata I. Praetor ait. habere. st . ne quid in laco publici Sunt tamen quae faciunt,ut non uideatur par esse coditio Pssgnanti . eius qui habet,Cr dolo malo habere desit. Nam bonae se dei posscssor rem mobilem petitam restituit sumptib. petitoris in itinere vel nauigatione extra cibaria fssis, sinis autem ab eo loco ubi lιs cotestita est,eam ubtractam alio transtulerit die eam restituere debet subfumptibus unde subtraxit. Videtur id dolo stcibe, quavis etia citra dolum
sectum esse uideri posit,ut sic in malae fidei solum posses
sore procedati si res mobilis. Cr Isi uero.s de rei uend. Forent Cr alia quaedam notatu digna asscribenda, velutis etiam illi qui dolo de jt posidere, cr ad aestimatione est conuentus, debeat de euictione cauere. Item si non sierautum an de euictione tamen sit actio: tamen per acto aerem ne debeant actiones cedi: cum pleriss alijs quae ipse praeternatio,ut de quibus satis copiose uidere est apud num in c. pro possessore. re iv.in γi. Bart. Cr glos in Lex riuerso. petitioni. s de rei uendi.
Nemo damnum facit, nisi qui id secit,
quod facere ius non habet. DAMNUM ab iniuria proprie cesimus,litis qui Divinam lege non permittente aliquid scit amnum facere intelli S 4 gitur,
687쪽
ε s IO. FER R. MONT. cOMM.gitia; fecit enim quod facere ius non habet. Unde quod maviaratus ut facit pro publica pace coservanda in murraria no redundat neq; ob id tenetur cit enim quod Dcere ius habet. Quemadmoda si pignori strua coepillet, er i est fustenderit,nes ex lege aquilia,neq; α alio iusim o ρος ris capite actione sustinebit. Sed Cr si cum nauta tua venufuerint. toru impetu in funes anchoraru alterius impulba el et,crnautae βnes praecidissent,si nulla alio modo nisi praeci is*nibus explicare se ais saluare in tanta tepemte potuissent, nulla in te actione propter perditas anchoro dandi Labeo sentit. Quod etia si piscatoria nauis in retia ultrari piscatoris inciderit,atque ita sint interrupta, ex Lab. Cr Proc. rndet,naturae enim lege pera Γαm est ut quisssicut posit se tueatur, unde Cr alterius re pro uita sua eα raeda rumpere datur. l. queadmota. ite Labeo. si quid tame magistratus. f. ad Istaquit. Eade rone qui adulteru cu uxore sua in domo sua deprehensum occidit, quia da .e bis.' is lagii σμtoritate id stri sibi est impune. LGracchus. c. ad impune itur Ieg. Iulia. de adul. Cr l. marito. f. de adul. Haud dii imitiis ter uia publica impetu fluminis uel aqua pluuia corrupta, uel alias impedit per uicinu Mndu quis itare ex iumentuagere permittitur iuris autoritate, ex duni non in simularitur. Tenetur enim vicinus hoc casu uia publica dare, non tamen priuata nili precio ad hoc oblato. Est in Isi locus.
Hoc iure utimur, ut quicquid omnino per uim fiat, id aut in uis publicae, aut Prio
688쪽
AD REGULA s IVRIS. ii: iratae crimen incidat.
a V O T IES de ui distulatio est, ea aut publicam Vi publica in aut priuatam intelligimus. Vn publica dicitur quae armis μ 'a aut telo instrissim deportatione ex lege Iulia poena hatae . bet,quae interdiectioni aquae Cr ignis succesit. Et ut puαia: blica non solum tenetur qui armis aut telo,hoc ei omni ea re qua singuli homines nocere possunt,laedit,aut uera
berando uim instrased etia qui armoris intuitu aliquid 2 egerut,ut sunt qui seditionis faciendae inito consilio scrocia nos liberos ue bonanes in armu habuerint, aut couocatis
hominibus uim fecerint quo quis uerberetur,et pulsetur, etiamsi nes homo occibus sit. I tem qui homine dolo ma
lal la inclusierit,obsederit,qui te fecerit quo minus sepeliaac: tur. Ite qui noua uectigalia violenter exegerint,atse ercuerint, ii qui alienus aedes expilaverint, qfregerint, expugnauerint, omnes in universum in uis publicae,quam er uim armata dicimus udicιu incidunt. in eude causa.
, ι qui coetu. l.qui dolo malo. Cr l. qui aedes. ω IV si ad letage Iulia de ui pubI. f. ite lex Iulia. insti. de pubi. iudi. , Privati autem uim appellamus quido eoru quid nes vis pituita..i armi ,nes metu ipsoru , cui obnoxia Iacimus qui alitu couocati s hominibus sine armis ex agro suo deiecerit,qui naufragio aut incedio, quid dolo malo rapuerit, qui , conuocatis hominibus uim cerit, ut quis vapularet. Et qui res debitoris sine iudicps autoritate occuparet,qui es , quid eiuη damni illatin in hunc inodu est, ad legem I Iiam de ui priuata pertine CT tertiae bonorum partita pu blicationem aut subbotitionem uniue una cum nomiaei , ivomnia.ι1.lf qssu.cum nonnullis alijs.f. ad legeo S a Iuliam μ
689쪽
sso Io. FER R. MONT. con M. Iuliani de priua. Cr g. item lex Iulia. Insti. de publi. iudi. In obseuro de Ex quibus apparet omne uim aut ad publicae aut pria sponti. v. ' uatae in crinige pertinere, in obscuro tame ubi uis est mentio,de priuata restodemus propter mitiore poenam, quae ui priuatae irrogatur,in tantu odia sunt restringenda,crin poenta,quod benignius est interpretandiruiui praebes.f.de poems.restri Alex.in I. uiro atq; uxore . sola. mat.
Deiecit oc qui madauit,uel ratu habuit:
rati enim habitio mandato comparatur. iDomisci uia. PARVI rcfrrre visum est,inquit Vlpianus uis matur fecisse quod nibus quis deqciat,an uero per alium,unde deiecisse etiaP umili λ ut i itur qui mandauit ut aliquis deqceretur. Qii pro pter stynalia mea que e pos lane siua uolutate mea videiecerit,ego uideor deiecisse,quod est etia si alius iusiuineo fuerit,uti est procuratoria interdictil unde ui cotrame datur. Proinde si non mandauero id ferista deiectu me possit ioe quem es meo nomine ratu duntaxat habueaero,iam quos ipse deiecise uideor,Cr interdictum secunta se . dam Sabinu er casum sustineo:rectius enim ratibabiistio in maleficio midato coparatur. I. l. f.deiecise. . quoties std cr si cum f. de ui Cr ut armata. Sed cr in alijs causis minus poenalibus ratibabitio madato aequiparatur,ut si mutua pecunia citra patria lusesione aut uoluntate sit data,Cr pater id ratu habeat, ntractus robur habebit, Cr Senatus consulto non impuαgnabitur,uis adeo patris ratibabitio principali mandatato non filius S.C.ad S. c. macedonianu. paratur. Est in I semper qui no prohibet. . sed crsi et supra eo
690쪽
AD REGULAS IURIS. . e cap. ratibabitionem. regul. iuris. in η.
In contractibus, quibus doli praestatio, uel bona fides inest,heres in solidu tenetur. HAEREDEM ex de uncti dolo in id solsi teneri
quod ad eu peruenit, subinde est repetitum,quod ita nos teperare oponet, si non cotractus dolo causam dedisseclina quod quιs dolo malo peragit, ubi bona fidem exigiamus,hoc etia in ba rede transit,eums in solidu obligat. maxime si propter bona fide quae in negocio uersari deo 'bet, doli est praestitio. l. ex cotractibM.f. de actio. π obli. Cr est in I ad ea. in contructibus. j. eo. Sic qui ferum pudbe depositu ut quaestio de eo haberetur ac propterea vinctum imbericordia ductus soluit, atq; abire licit,in dorito est,nam sequester intempestiue insericordia exercuit, cum sciret cui rei seruaretur,unde er haeredem in solidupropterea obstringit, quod procedit etiam si de unctus rem depositam infumn siet,aut alienasset. I. si hominem. datur actio depositi. f.depositi. Insupersi in comodoto,inandato, tutela, aut negocijs gestu defunctus dolo mala lucrit uersatus,ob dolam illin haeredes eius in otia dum tenentur. l.ex depositi. f. de actio. obligatio. nam haeres cu deluncto quali una persona est, quare in diuio duum quos igs fudinebit, ex eius Actum ex quo lucrum rapit praestibit. De silentijs, item quasi contructibus si ex ijs quos haeres teneatur interpres satis occinit,nobis sufficere putauimus ea commentari quae ad legis intelleis elum pertinere sunt visa.