Ioannis Ferrarii Montani Ad titulum Pandectarum, de regulis iuris, integer commentarius. Vna cum integra castigatione oculis lynceis reuisa

701쪽

ιόα Io FER R. MONT. cOMM. usum itincti, ab autore meo itinere priuato,uel uis,aut ui,aut clam, quando Dςς se aut precario sit Uuε,4 me itinere,aut uia uti recte probi Q P R- ῆ ' betur qui in eitu locis haereditate, uel emptione alio uequo iure fuccsi, nam er a me uidetur ui uel clam uel precario posidere, qui ab autore meo uitiose posedit. usq; adeo non debet nubi nocere,quod ei non nocuit in cuius locu succest. l. inde etiam illud. . si quta ab autore. f. de itinere actus priuato. Reliqua exempla legum per Accursim citata sunt inepta: nam ad ea solum resticiunt, quae successoribus perinde atq; autori nocent.

Plerunque emptoris eadem causa debet esse circa pctendum,'defendendum,quae

fuit autoriS. LVI alteri succedit eiusdem cin eo esse debet iuris, quod tunc magri apparet i ex eadem causa Cr petere

litar er destndere non sit prohibitus. Sic qui haereditate emit

mandatu actionibus eo iure uti debet,quo is, cuius perasona sungitur.praeter hoc quod utiliter contra debitores haereditarios agere potest.I. emptor haereditatis. e haeae reditate uel actione uendita. Cr L si cin emptore. versi. nam ex quo f. de pactis. Proinde eum qui in Iocium aliis

cuius succedit,possie ijsdem destrisionibus uti,quibus uuistor eius uti potuisset,est receptrum, quod cr in emptoris

haeredem derivatur. Veluti pactum conuentum est cim venditore ne res petatur,ea diuendita,etiam emptori practam proderit, ius eadem causa 4be debet circa desinis dendam. Quod benesicium propterea etiam haemes eius

702쪽

Quod cuique pro eo praestatur, inuito

non tribuitur. HANc legis partem nostiri ad beneficia quae pro aliquo praeitiri solent,haud obscure restrant,ut quae inmilito non dantur:quemadmodum in I. inuito. supra eo. est explicatum. Et forte no tam ab siurdu foret, si ad ea quos usurpetur,quae ex liberali causa proficiscetia in aliquem

conserutur. Nam uti H qui inuitus eji donare no cogitur, ici liberaliter donatu invito atq; nolenti non acquiritur. Donata laui ines ignorans. c.de donationibus. Cr I.hoc iure. . non to non acqui' potiui si de donationibus. Quae Accursim atque Decius 'adpuunt, ονδεβ τσοι πί rerv lar Lex CC. Vlpianus.

Ad ea quae non habent atrocitatem facis noris,uel sceleris, in his ignoscitur seruis, si uel dominis,uel iis qui uice dominorum sunt,ueluti tutoribus , ec curatoribus obstemperauerint. I N damno dato nullum eius culpam esse cui parere necesse sit,ex eo constit,quia culpa doli mali est comes,

dolum autem ex uoluntate metimur, modo non creditur Ad impe sum velle qui alterius imperio morem gerit.in I.uelle no cro n5 in uisu M

ditur. Eris damnum dat.supra eo. Id quod in feruilla conditionis hominibus atq inicipijs maxime locu babet qui iubi dieio dui obedientes fuerint,atq; ex eo deliquerint, Ane poena erit. Sed hoc ne a s di tinctione ita esse quis T 4 putet,

703쪽

' ιό IO. FER R. MONT. con M. putet,Vlpianus tali restonso moderatur, In ijs quae non habent facinoris atrocitatem struis qui alij obtemper earint ignosci,quasi in alijs quae facti atrocitatem habent, seruus impune non soleat delinquere. ferum s de actiori Fo ui s 'sido nib. Cr obliga. Vt si qua rixa perferuum ex litibus cry-μμ P 'Πμ eontentione est nat aut aliqua uis iuris retinendi cau*sa sim omini tuendi causa. Aut sit domini iussu iniuria quem seruus a xcerit,aut alias damnum iniuria dederit, ipse quidem sine culpa erit,sed dominus,vel tutor qui doi mini uice est,iudicium fustinebit,cuiu iusu id est Actum

Iinferum s de noxalib. actio. er I.liberorum. . excusa turis .de hs qui notantur inse. Facinoris uel sceleris atrocitatem dicuntur habere sua Flagitia qui la maiora,cuiusimodi fiunt,adulteri sup ,homisiastri tabint cidi , latrocini- , parricidi ,alius ad publicor iudiciorum uindictam pertinentia,in quibus sistrum etiaiussu domini deprebedatur poenae obnoxis fit cis in bis, saltem excusetur quae fcti aut sceleris atrocitatem non habent, mitius tamen animaduerti in e foliis eius dicto, cui est subiectus,obtemperauerit,ut est in i s criminis.Cri. feruos. c.ad legem Iulium de vitublica. Bar. in l. feristius sisti noxasib. er i. non solum. mandato. f.de inoiuri s.cr est in auum lseruus non in omnibus.er L eraui ex delictu. f. de actio. Cr obliga.

Semper qui dolo secit,quo minus habes ret,pro eo est habendus,ac si haberet.

-- 3 . EANDEM retudere incude ut in prouerbio est sita ut sit. huc lacu impraebentiarn ab olio repetere uelimaeu er monum

704쪽

num e tabula que posse habere a uirtute non sit alienum. Igitur cu dotam malu in possis ortis locum succedere iam constet is ut qui dolo aliquid habere des Curi fecit quominus habere pro eo sit existimandus ac si haberet.unde quaecunq; actiones in post' orei vel eum qui habet,exisponuntur,eaedem in eum etiam competat, qui dolo malo cit quo minua haberet. est in i qui dolo. CT I. parem esse ditionem. superius enarratis. Eapropter qui dolo scit Qui dolo se non utendo,quo minus struitutem haberet in agro quemluxῆ οβ traluti ego vendicaui,non modo id agrum,uerum etiam ad seruitutis restitutionem tenetur ac si eam haberet.I.non folii. CT I. sis aute. sed Cr i .f.de rei uendica. Proinde si quis post ionem haereditatu dolo mula admittere aut baere ditatem adire noluerit perinde ex Senatuscosiusto condeis

innabitur dis si posideret. sed etsi lege. g. perinde inis qui l de petitione haeredi.ιj. sane fui quis omissa causa tem. π I.h. non iratum. f. de haeredita.uendi. In contractibus successores ex dolo eo rum, quibus successerunt, non tantum in

id quod peruenit, uerumetiam in solidum tenentur: hoc est,unusquisΦ pro ea parte, qua haeres sit.

EXPONIT V .siuccessores eorum qui in controctis negoci s dola malo Munt uersati in solidu obligari,puta unu quens pro ea parte qua est haeres,cum alias qui succedit ex de*ncti dola amplius non soleat obligari quam in id quod peruenit,er pam ciuile esset ex ea causaquepia dansi sentire,unde nec emolimetu habere permitaT I tit r.

705쪽

Contractus dolosi succe res obstringunt. Suecemores extra dolu in iisquA Puenauti

IO. FER R. MONT. COMM.titur. Veru quod ex contrassibus uenientes actiones elia ob deli ta in successores dantur,st,quia propter contraαctum dolus ille in ius defuncti transsu us 6t,in quod cum haeres succedat, in dolu quos succedere creditur, que fracit defunctu3,cu quo eas persona propicr iuris particio patione 6ὶ ictus. Inq; obligatio ex dolo malo,quae exotra cotructu haerede no perstringcret,nisi ad id quod ptruenit. Iam quia ex conuentione proma est,in succe9ore quoq; uniuersitatis manat, uti est in I.in contractib.eiusdetractatus. Cr refertur in L haeredibus .f. de dolo malo. Quod in omnibus conuetionibus procedit, in quibus bonam fidem praestire iubemur,ueluti est emptio,vendiatio,locatio,iaductio,inandatum, positu, comodatκ,piragnori acceptu,pro socio tutela, negociorum gestora, nasiae herciscundae,m communi diuidundo. In his enim quoties defunctus dolo fuerit uersutus, haeres in solidum tenetur. ex contructibus. Cr lex depositi. t de actio.

obliga. I. nemo potest. er L haeres soc .f pro socio. πα

ratoris. c.de negorijs gestis.

Quod veru est in dolo defuncti,aut culpa lata qua dolaeoparamus. Sin aut extra dolu aut lata culpa fuerit defunctus,successores in id folii obnoxios acit qd'peruenit,nisi lis sit per eu inchoari. Vnde si propter socordia atq; nerigligentia tutoris uel curatoris dinuem it illatu, sincto tutore in haeredes no est tutela actio,nisi ex eo quid peroeepilbet,aut nisi iudiciu sit susceptu, tuc enim insolidu tranentur,hoc est, quibs pro uirili portione,ut si treis sint haeredes,quora unus in fenulpem,ex reliquis singuli triunoctu bonora habent,Cr dana minori illatu sit quodraginis

siperti

706쪽

AD REGULAS IVRII. sistertioru ina ex fenuste est haeres uiginti festertios Reliqui Di te uiginti, hoe est,singuli decem exoluent,ita enim

in solidum dederunt,hoc est,pro ea qua qui' est Heres parte. l. c. de haeredi. tuto. π ιβ .f.l de negocijs geosui. ex ι si procurator. Ii l mandati.

Neq; magnopere Iacio quod interpres in l.boe iure. in trambu monensim post eum Decius, idem ese etiain quasi contractibus, ut est negociorum gestoru,tutella, communi diuidudo. Instide oblinquae ex quasi contrarictu. Ulpiatim enim in hac re ubi de dolo agit, discrime de

obligationibus, quarum aliis ex cotractibuη, illae ex quasi contractibus nascuntur,non ita obstruat,nam in Lex con TRida qua mitructibus f. de actionibus, Cr obliga.etiam tutela negoα πιο sciam inter contractus enumerat , ut aliorum obliui cur.

Quoties nihil sine captione inuestigari potest, eligendum est quod minimum has

beat iniquitatis. I N ciuitate legibus coposita non est permittendum ut quisu faciat quod ulteri fit fraudi,sed tame inter tot bomitam an negocia ut nunc sunt potest fieri ut sine captione

aut fraude res non queat definiri,ubi no tam rebus quam tempori uenit inseruiendu,atq; secundum id restodemus quod minimum cuptionis uel iniquitatis babet, ita etiam in causa inuestiganda nonnunquam iudicis er astus Cracrimonia venit adhibenda,quod ita temperamus,si quod magis iniquitatu habet no praetulerit. De Salomone legimim ij. Reg. iij. quomodo in ante uius,cuius gratia mea retriculae

707쪽

όόs Io. FER R. ΜONT. coΜΜ. reticulae disieptabant, adlato sibi gladio ii erit in dua partes diuidi, er unicuis partem dimidiatam duri,quo secto stitim aduertit uerum matrem esse quae in tem diis scindi esset deprecaci qua captione ad hoc iudicii peruenit,ne uel quaestionibus uel alijs modis frie iniquioribus

propter eruendo uerum locum dare cogeretur.

' Proinde multa sunt quae iudexsine structa fraude ira quirere non ualet ubi siemper eligere debet quod minus satoriori ;ht,4 ὸ gμt-μideri posit. Quemadmodum si palsi in cisi ius sim sententiam furore corripiatur,ut supplicio propterea 6 ulmi non posit,in furto enim licet antea deliquerit poenalis executio non fit. apud Bal. in c. i. de eo qui rata trem suum occidit.Cr Iasonem in Lex Acto. f de uulga.er pupilla substitu. Atqui in eum quisiimilat se furere, poenam stituere nihil prohibet quare opus est expiscetiar Iudex uerus ne sit furorian sit latus.Et biseriam id duae tur inuestigare,aut per quaestione aut captione. Quia uero quaestio sine iudiciis aut coniecturis habenda non est niquum foret in ea stitim prorumpere, quare omni: slapis mouendus erit ut structa fraude inuestigetur furori ras causa. ita forte, si lictor adhibitus acciniat sese adu sigici '' supplicium iiij edum,erfngat ρ omnia feturam quae in huiusmodi executionibus feri μlet tune enim si furor sit fictus 'nam issam non diu sustinebit sed stitim muta nisis it ρ bactenus nec ceretur ulas. Quemadis

modum is quoque uidi quendum ob maleficium condeis natum comitialem morbum praetexeresd ubi ad suppliseij lacum est perductus, er hoc si nudare frustraneu ese sensit sanae mentis apparebat,gladios ceruicem per α .' . tien

708쪽

AD REGULAS IURIS. εω tienda supplex praebuit. Habes quomodo tometis et intiquioribus moris uerum potuerit inuestigari, sed eligenisdu quod minus habet iniquitatis,puta captio illa atq; inis

sidiarum structura non ut quas laudata ed tamen pro

rerum exigentia nec semper abominanda.

Nostri lacum referunt ad id quod uulgo circunfrunt: Inter duo mala,quod minus malum est ellegL .iuxta c. non sol . iij. q.ii .c.1 .c c. .distinct.xi . ueluti promcurator Hi accepta pecunia pastus est se coindemnari. Sed cum principalis ad iudicatum soluendum conueniretur, doli mali exceptione,quia procuratorem pecunia corruαpit,st tuetur. Deinde ubi actor ad procuratorem reuersus pecuniam reposcit negocum sit Iudici curas ultro cis troq; dolam esse inuenerit,minus iniquum ducit cum VI. Procurator peplano. pecuniam etiam turpiter acceptam penes eum inama ,αΦz:

nere qui est deceptus, quam qui decipit , ut etiam pari delicto petitor oneretura. si procurator rei. f. de doli in si exceptio. interpres etiam Lib. c. f. ad Carbo. edict. Cr I. V. C. de Carbo. huc citat ed intempestiue, ut ubi cariptione non est opus.l stud quos addi solat ulcus ineptum,clegans tamen, in obscuro de eo restondendum quod minus sit praeiudio ciuis. Quapropter si non constet tempm exercendae apopellationis fit decursum nec ne,magii esse ut appellatiounem admittamus quam utrescindatur. apud Paul. castren in adusem,in i j f si quis cautio. π gloss. in c. ut debitus,er ibi η ' 'philippus Decius,de appella.

Omnia quae ex testamento proficiscuns

709쪽

cro IO FERR. MONT. COMMtur,ita statim euentus capiunt, si initium quidem sine uitio ceperint. OMNIA firme ad te; enti ratione pertinetia ex eo cefiemus tepore,quo tu entu est actu,quado si testammmmisi inctu conere no potest,ex post acto nussurobur costque ricias tuti tur Sin liter quod ex te meto proficiscitur crinwm ex

initio probabili euentus fui starum accipit. Na principali causa subsistente,er ea quae consequuntur robur habere iuris regula cauet. Nec est quod existimes stiluam euenistus,pro existere coditione prostra ed pro bili atq; framo euentu:quasi omnia quae ex te Ameto pro 'scutur, tuc quide firma esse queunt,si titim ab initio uitiu no cotruxerint. Ita haeres in te elo scriptus ab eo qui tota metifctione habet titu euentu3 cupit, Cr succedit,quia Haeredis insim testamentu uali cir ipsie initiu sine uitio cepit. Quod sino habeat testamenti Actionem qui instituit est enim imis pubes, uriosus,ab hostibus captu nes haeres fimo pode nititur,propter initium vitiosium. qua aetate. ' de tostae si frater. c. de testi. praeterea. .ilcm Iilriin. ET Lem qui. Institu.qui toti Acci non poss. . Legatu quos aut fideicomis ab eo relictuin cuius testimentu ualet,'tim euentus fui capit initius quidem satum utile. abis vitio coepi ni ex probo testimento non fecus atq; ex fonte quodam non vituperido manat. Sin autem testamentum sit inutile, no potest legato utile initium praebetare,ut est in I. f. . scd sis β. f. delega. iij. Ide erit sileis gatu relictuin no quidem ex te, et i causa solion ualet, sed etiam qVia res est quae potuit legato relinqui. Quod

si natura sua uitiosa ab initio stitim fresse ut ubi res mea mihi

710쪽

AD REGULA s IURIS. 67rmbi sit legat licet pulea ipsum alienarim, nullius mρα menti erit. I. caetera. is de lega. l.

Quae in I quod in initio exponuntur. Cr in c. nonfra maturi de reg.ium in. vj. ad praefientem regulam non conducunt,nisi per contrariam rationem colligas, Ex testia mento prosiciscentia jtitu euentus non caperedi initium quidem cum uitio ceperint, ita enim non firmatur tractu temporis quod de iure ab initio non consistit.

Omnis definitio in iure ciuili periculosa

est: parum est enim,ut non subuerti possit. DEFINITIO inquit M. Tulliu3 est oratio Definitio, qVae id quod definitur explicat quid sit:ut ius ciuile est aequitas costituta ijs,qui eiusdem ciuitatis sunt,ad res suas

obtinendas. Hanesi omnibus μιs septis includere voles, oportet genere er diffreniijs costet,ut in eam omnia de quibus tractatur distinctiim cadant. Sed in iiij. libraru ad Herennium quos aut ciceroni, alij cornificio adstriabunt definitio appellatur quae rei alicuius proprius ainae plectitur potestites breuiter Cr absolute. Hoc modo, Iniuariae sunt quae aut pulsatione corpus, aut conuitio aures, aut aliqua turpitudine vitam cuiustium uiolant. De cuius autem definitionis genere Vlpianus scribat, nonnulli dubitant,pleriq; omnes qui ius furit intcrpretatidicut ea,inpraesentia,ecte plurisi reru breuiter sub reguα Definitio Iama traditione. Budaeus litem sub iudice relinquit,si de itera definitione,quam quid sit res explicare diximus,mvero pro sententia quadam breui Cr concinna, iusimovidi regulas appellamus dis accipienda, illam aut liti