[De tribus Theocriti Idylliis (XIV, XII, XVII)] [microform]

11쪽

INDEX

QVARAUSPICIIS REGIS AUGUSTISSIMI

IMPERATORIS GERMANICI

A D. XVI, AΡRILIS USQUE A D. XV M. AUGUSTI A. MDCCCLXXXV

HABEBUNTUR.

13쪽

Vieocriti versibus nonnullis disputaturi sumus, non quo magna aut insignia afferre possimus, sed ut data occasione doctos adulescentes, quibus haec prooemia dicata esse volumus, ad gustandas poetae Syracu8ani Veneres Vocemus iisque riam horum studiorum utilitatem philologis non contemnendam et voce et exemplo

Commendemus.

Dicemus autem primum de idyllio decimo quarto, cui Κυνεσκας ἔρως Θυωνιχος inscribitur, rectius ortasse in Ambrosiano codico 222 3 mera nomina interlocutorum Ahχινας Θυωνιχος praefixa Sunt quorum Aeschines, auctor rei, expositis popularem in modum suis cum Cynisca amica discordiis natis carmini rarae iucunditatis audem vindicat, Thyonichus cum consilia, quibus amicum sublevare studot ad Ptolomaei hiladelphi laudos convertit, poetae necessitudinem Num Alexandrinorum aut ortam aut orientem prodit. Huius igitur colloquii initium, de quo Sol agemus, vulgo Sic adornatum interque colloquentium personas divisum edi solet.

14쪽

Prima sic interpretantur, Aeschinem, illa calamitate oppressum, hyonichum amicum ad se arcessivisse, ut consilia cum eo sua communicaret; adVenientem, po8t datam et redditam salutem, increpare verbis ἶς χρονιος, quod non Citius ad Vocantem advolasset cui Thyonichum admirabundam interrogationem χρονιος regerere, dein quid illo se vellet sciscitari. In quibus sunt quae non satis apte inter se aut cum colloquentium personis conciliari possint. Nam primum, quo maxime duci interpretes videntur, vituperati quae est in Verbis ἰς πονιος poterat illa quidem admiranti respons χρονιος reiici, ut Aristophanes in Ecclesiaetusis 764hChremetis verbis ἡ νόητος cra ' ἄρα alterum cum admiratione ανόητος respondentem facit; sed vituperatio ipsa non decebat Aeschinem, quippe qui amicum ut Volunt ad se Vocasset; deinde quoniam plus quam exiguum intervallum credibile non est inter Aeschinis vocationem et adventum Thyonichi intercessisse, ne sic quidem Aeschinem quantumvis morae impatientem Thyonichum illis verbis excipere par fuit, si quidem retinemus vim nominis qua vulgo poni solet, velut apud Lucianum in Timone c. 55 I p. 406, 15 Behheri aimo Thrasyclem philosophum advenientem con-SPicatus τί τρυτο exclamat παπαῖ, χρονιος Ῥῖν Θρασυκλης, aut in Odyssea 17, 111 de Nestore Telemachus ἐνδυκέως ait μ' φιλει άσει τε πατηρ ρ υῖα ελΘόντα χρονιον νέον αὐοΘεν, ut mittamus talia quale hoc est de Euripidis Electra, quam restes compellat 1304 συγγονέ μοι, χρονιαν ' ἐσιδων των ω ευΘυς φιλτρων στέρομαι, mult quo in eadem fabula et in aliis. Quodsi ab hoc usu nominis profecti, relicto sermonis ordine, quaerimus, utri illorum magis conveniant verba, χρονιος, hyonicho ea reddere non dubitabimus quippe Aeschines narrat ipse v. 44 sq. se duos Prope mense ab hominum consuetudine secretum egisse et Thyonichus se eum interea non vidisse iis significat qua de Aeschinis aspectu locatur v. 3. 4 ταυτ' ἄρα λεπτος, ω μυστα πολυς ρυτος . Qui quod addit cavillabundus v. 5 sqq. , Pythagoricum quendam nuper similiter affectum ad se venisse mendicantem, ipsa com-

15쪽

paratio subindicat, non Thyonisium arcessitum ad Aeschinem sed Aeschinem inte misso temporis spatio inexspectatum invisere ad Thyonichum I. Itaque Thyonicho verbia, χρόνιος adscriptis ad eam normam initium colloquii describimus. ΑΙΣΤΙΝΗΣ.

ΘΥΩΝΙΤΟΣ. τι δέ τοι το μέληHt; Ergo Aeschines adveniens, ut decebat, Thyonichum salvere iubet, ut in Aristophanis Avibus v. 1581 dii a Iove missi Peithetaero quem quaerebant salutem --

pertiunt adventantes, το ανδρα χαιρειν o Θεοι κελευομεν τρεις οντες artaεῖς. Nam quod

G. Hemanno, Vulgari interpretatione probata, quia το ανδρα nomini praemitteretur, Aeschines videbatur Thyonichum a se exspectatum salutare, neque in ανδρα hoc inest quod saepe praemitti nominibus solet, neque in articulo, quoniam Aeschines, etiam adveniens, praesentem appellat eum quem invisere volebat' . Immo credibile non est Theocritum si Thyonichum volebat vocatum ad Aeschinem ire non Thyonicho primam tribuisse salutem nunc Aeschini tribuit. Cui ad se visenti et salutanti postquam Thyonichus salutem reddidit, adiicit, convenienter in eo quem tam diu non vidisset, ἁ χρονιος. Ita in idyllio decimo quinto cum Gorgo adtraxinoam Venisset eamque a ianua quaereret ἐνδοι Πραξινρα hae ipsa intus respondit Γοργοῖ φίλα, ως χρόνου, ἐνδοῖ, Θαύμ οτι και νυν ηνΘες. Nam so , notum est non Secus ac χρονιος, ως χρονιος de longiore temporis intervallo poni, Velut Ἀρ- νανεις de Oresto dicit Electra in Euripidis tragoedia 578 et Iocasta in Phoenissis 305 ta τεκνον χρον σον sui a μυρtαις ἐν μέραις προσειδον. Qui vero Gorgonem quoque e Spectatam a Praxinoa venisse volunt, eorum sententia nec aliis huius idyllii locis probari potest et proximis verbis Θαυμ' - και νυν ἡνΘες redarguitur; quae Verba coniuncta, ut sunt, cum illis χρον Praxinoae mentem aperiunt tam diu

' Hunc errorem de veniente ad Aeschinem Thyonicho iam interpres Graecus praeivit, in ποεισει Θυωνιγγου δε τινος ἐταίρου προσιο ιτος αυτ δια χρονου et ad . 2 τι

unus einehius eam quam defendimus distinetionem adhibuit, praeeunte Berghio, ut ait in adnotatione. Qui quoniam nec ipse rationes exposuit neque eum quisquam posteriorum Recutus est, fortasse non inepte videbimur hane rem accuratius exsecuti esse. ermannus opp. 45 τον αυδρα ita interpretatur eccum quem opectMam Τhyonishum qui minus licebat Aeschini venienti dicere ee quem volebam Thyoniehum Ut ex ista interpretatione nihil effici appareat, etiamsi vera SSet.

16쪽

te non vidi, vix ut iam sperare liceret, te umquam Venturam' hoc enim sibi volunt illa miraculum est, te etiam nunc h. e. aue nurbetat venisse. Verbis Jς χρονιος ei cui unice accommodata sunt Thyonicho vindicatis Aeschini relinquitur responsum χρονιος quo ille amrmat, sae ita ut amicus cum admiratione dixit:

quasi illi dicenti quam diu te non vidi respondeat sane diu' id quoque apte eo praeter consuetudinem, velut in Euripidis Electra b0b postquam Electra cum

commiseratione dixit πατέρα τον ἐμόν, ν ποτ' εν χ ροῖν ἔχων ἀνόνητ Θρεψάς σοί τε και τοῖς σοῖς νι λοις Senex hoc confirmans respondet αν νητα. Sed hoc χρόνιος, tristi vultu elatum, quo tamquam totam interiecti temporis miseriam Aeschines complectitur, Thyonicho indicium facit, non sine graviore causa eschinem inexspectatum post longinquum tempus ad se invisere itaque rogat τι δέ τοι το ριέλημα h. e. quid vero tibi curae est aut quae causa istius tristitiae 3 Cui Aeschines πράσσομες α ιλλωστα Θυώνιχε. Haec omnia, modo recte et ad poetae consilium accipiantur, egregia sunt et egregii poetae manum produnt, qui paucis lineis nullisque λη Θ ou adhibitis pingat quos est χαρ τῆρας et legentis ob oculo ponat. Sed Thyonichus tristitiae nubem pellere de fronte amici cupiens iocari incipit et cavillari horridiorem Aeschinis aspectum.

At Aeschines parum ad iocorum hilaritatem compositus, e Cyniscae passum esseeontumeliam non sine furore quodam iracundiae fatetur. 8 παίσδεις ωγο εχων ἐμὲ δ', χαριεσσα Κυνίσκα

Tum Thyonichus:

πάντ' ἐΘέλων κατα καιροὐ μως δ' ειπον τι το καινον.

His versibus diutius immorandum est: multis enim eonini interpretatio impedita es difficultatibus. Scripti sunt fere in libris ut supra posuimus: nam quod Ambrosianus aliique boni libri συχα habent, levis error, qui idem paulo post V 27

locupletando ηρατο και ἐκεῖνος, ηγουν ἐπεΘυι ει Intelligimus ηρατ id est ἐπεΘυι ι genere dicendi scholiastis familiarissimo. Quo eodem usus ad id. xv 76 γ' ω δειλῆτ βιάζευ adnotavit γ' ω δειλαία βιιτζου και σὐ και Θει στε σε ισaλΘεῖν, hoc est βιαζου και Θειω ιν ει. his enim oti Θει στε κτλ explieatur βιάζου. Sedra glerus inde effecit poeta que dedit adi με και τυ βιάζευ, quae illum interpretem non legisse, legisse autem ea quae in libris tradita sunt, manifestum videtur.

17쪽

in eadem Voce recurrit, pridem certa correctione sublatus est Sed hae verba ipsa, oξυς, παντ' εΘλπιν κατα καρον, quo conSilio quave mente dicantur, non sino causa ambigunt interpretes Nam primum συχῆ οξυ h. e. aliquantulum vehemens quo iure appellari putatur is quem vehementissimum ac paene ira perditum fuisse et ipsa verba quae hanc animadversionem Thyonichi moverunt et insequens narratio tota patefacit. meque magis quod idem dicitur πάντ' εΘίλων . ., quibus verbis hominem modestum tempori cedentem significari credas, aut cum illis verbis, quibus hoc tamquam compar adnecti videtur, aut omnino cum Aeschinis natura qualis est in hoo carmine conspirat. Itaque fuerunt qui, quo haec sententia in contrarium Verteretur, κατ' ἄκαιρον et παρὰ καιρον reStituendum coniicerent quorum tamen neutri aut oratio aut mutandi facilitas favet' Quare Meinerius, quamquam recepit a Se propositum παρὰ καιρον, in commentario κατα καιρον fortasse sic interpretandum scribit omnia tibi ad libitum, pro ut tibi ipsi καιριον videtur, cedere volens', sententia non inepta quam paene eandem Ribbeckius κατακαῖρον scribendo expressit; sed hoc quod ad amussim esse voluit, non videtur dicendi usu firmari posse. Ad Meinphii interpretationem Hillem accessit eamque pluribus mavit: infinitivum ad Θμον audiri, ut in idyllio V v. 147 ρα μω κεις oia ν; nec dativum Pronominis ad κατα καιρον hoc esse καιριον requiri necessario. me infinitivo, quamquam illud exemplum dissimile videtur, non laboramus, quoniam vel in illa oratione ortasse ne desideratur quidem infinitivus. κατὰ καιρον autem adiecto dativo quid significet ex Theocriti id. xv 66 4il θ οκνω ποτι εαος λάμβανε μυΘoνιόντα, lar τι o ου κατὰ καιρον επος προτιμυλναιτο et ex his Herodoti verbis 1, 30 Θεησοψιενον δέ μιν τὰ πάντα καὶ σκεψάμενον ιυς ι κατα καιρον ν ειρετο ὁ Κροῖσος eraPicuum fit, sine pronomine in eandem vim intelligi posse quae nascitur ex dativo licebit addubitare. Sed ut hoc fieri potuisse largiamur, tamen iam has sententias duas ' aliquantulum acer', 'omnia tibi ad libitum cedere volens commode e X-cipere nec einehius credidit nequemiserus interpretando probavit; qui quo u banitatem quandam dicendi quae minus dicit quam sentit agnoscit in priore, refragatur altera, quae similem urbanitatem non habet. Quam ob rem non aliquantulum acer sed nimis es acer, omnia volens tibi ad libitum cedere' dici oportuit. Quo minus autem hae sententiae inter se concinunt, eo magis redit dubitatio, quam Vera sit ista interpretatio τα καιρου Apparet interpretes, ea via quam adhuc ingressi sunt, multa temptando nihil quod ab omni parte satisfaciat peperisse. Cuius rei causa posita videtur in eo quod ad unum omnes ad haec verba τοιοῖτος is ἀειτυ epitheton unum et alterum addi existimarunt quo quasi quod insit in pron mine explicetur definitius quo modo Sophoclis hilocteta loquitur 1271 τοιουτος

ησει τοι λογοισι χιμε μου τα τι ' εκλεπτες, πιστος, ἀτηρος λορα et Rhesus 411 In indari Pyth. 10 4 τι κομπει παρὰ καιν est in libris interpres Graecus non Videtur nisi κατὰ και ν scripturam novisse; unde item κατ' ἄκαιρον effecerunt, Parum ut nobis videtur probabiliter.

18쪽

oritum quominus eodem nunc dicendi genere usum esse Statuamus, retinet, quod ne illa verba απυχα ξύς. πάντ' εΘελων . . satis ad hoc consilium iacta esse vidimus et quod artius inter se iungi apparet has sententias τοιούτος μὲν ἀεὶ τυ φίλ'

Αἰσχινα et μως δ' εἴπον τι το καινον h. e. talis tu quidem semper es, mi Aeschine'

ut vix quaeri oporteat quid acciderit , tamen dicas quid sit novi. Et est et haeo ratio vulgaris admodum sententias per μέν et μως δέ particulas concinnandi, quam cum Theocritus habet in dyllio XV 72 ο κ π ερον μέν, μως δὲ γλαξῶμαι, tum Sophocles in Electra b οἴμαι μὲν ουν, οἶμαι τι κακει. ρ μέλον πέwναι τάδ' αυτη δυσπροσρατ ονειρατα, μως δ' ἀδελφη σοι ' υπουργησον ταθε μοι τ' ἀρωγά. Euripides quoque

in his versibus Electrae artificiosius complicata oratione 898

OP τί χρυα λέξομ ως φόβου γ ἈξιοΘεν ι. ΗΛ. νεκρους βριχειν, μη μέ τις φΘόνω βάλη. nam cogitatione haec iunguntur, ,χυνομαι μὲν νεκρους βρίζειν, μη μέ τις Θόνω βάλη, βουλομαι θ ειπειν μως Quodsi hoc modo Theocriti oratio recte explicatur, consequitur, ut ad τοι ro pronomen, quod ipsum spectat ad superiora, nihil requiratur adiectum, illa autem Verba συχα οξυς πάντ' ἐΘέλων κατὰ καιρον, quae Sio Soluta quasi continuandi pronominia causa addita ad idoneam sententiam revocari non poterant, in unam orationem colligere liceat quo facto sensus oritvi et per se probabilis et huic sermoni vel maxime consentaneus, σα ὀξυς πάντ' Θέλων κατα καιρόν h. e. aegre vehemens est qui omnia vult sicut opportunitas fert'. Nam retinet primum

κατὰ καιρον Suam vim propriam et συχα quod etiam alibi adiectivis praemittitur quod genus Theophrastus in historia plantarum φυλλον ἀσχιδὲς περικεχαραγμένον ησυχῆ appellat, plane ut ῆρέμα ab eadem significatione adiectivis additum est, et ρέμα γνωριμα, ρέμα Θερμον, similia in sermone Aristotelis nunc cum ξυς coniunctum non tam aliquantulum acrem quam sensu paululum Variato designat eum qui aegre, non sa-cile, vehemens sit aut iracundus. Ad participium autem subiecti loco positum nequis articulum vel pronomen indefinitum desideret satis sit memorasse quae Sophoclis interprete ad Electrae v. 6974ταν δε τις θ εῶν βλαπτη, δυναιτ α ρυδ α ισχύων 4γυγεῖν adnotarimi, quamquam haec et similia criticorum arbitratu e graecitate expelluntur. Haec vero Sententia uniVersa, qua qui se suaque vota ad tempori r tionem componat non facile iracundiae teneri iudicatur, non illa ad Aeschinem relata sed tamen Aeschinis admonendi causa εκ ου ναντισυ propoSita, quoniam is,

ut hyonicho videbatur, illi praecepto normam contrariam sequi solebat, media inter illas sententias duas propius cohaerentes quasi proverbii instar interiecta, et aptissimum locum obtinet et vere Thyonichi urbanitatem refert. Itaque ut mens poetae perspicua fiat hoc modo orationem distingui oportet. τοιουτος μὲν ἀεὶ τυ φίλ' Α,χινα, συχνοξυς

πάντ' ἐΘέλων κατα καιρον, μως δ' ειπον τι το καινον.

19쪽

Illud addimus, quoniam τοιουτος μαν est in bonis libris, Ambrosiano h et Medioco p , hoc exemplum praVe particulae positae indicio esse posse, quam sacili errore apud hunc poetam μέν et 1ιαν Voculae inter se permutentur. Itaque auctores simus editoribus et illi praecipue Viro egregio quem rumor est Theocriti carmina instrumento critico aucta propediem editurum, ut in hoo idyllio v. 57

etiam praeter libros μὲν restituant, tam aptum huic orationi modo recte distinctae quam μαν quod vulgatur alienum est Et in idylli xv 131 olim rectius ut ut

mus a legebatur quam nunc Vel ex Ambrosiano codice paucisque aliis μαν repositum est rursus prava adhibita interpunctione. νυν με Κυπρις ἔχΝισα τον ηας χαιρετο ανδρα, α ta εν 'Ἀριες ιν αμα δροσε Θροα ἔξω

quo eodem modo et Euripides in Electra loquitur 782 νυν με παρ' ἡμῖν χρὴ 'γε- στίους εριρι Θρίνη γενέσΘM . . aeo δ' ἐξανασταντες λέχους τ et Theocritus ipse in idyllio undevigesimo 35 α θὲ ταυτα φέρην νεμοισιν ἐπιτροπης, D et ibiq; δε λεγης τί as δαιμο. ενοχλης; 'νυν με κηπι τα χρύσεα μαλ' ενεκεν ci εν βαιοὶ και φυλακον νεκυων πεδα Κερβερον, τόκα δ' ουδὲ καλευντος ἐπ' αυλειαι Θυραις 40 προμολοι 1 κε παυσαμενος χαλέπυ ποΘ ineuius loci nativam venustatem veremur ne non recte perceperint qui aut hiare or tionem ante is ἐν aut traiecto versuum ordine poetae subveniendum sibi persu

serunt. Et sunt alia quibus paulo cupidius poetae Dorico Doricam adscribere a ticulam videntur: quae non PerSequimur. 11 Idyllium duodecimum, cui Aiτης inscribitur ex amatoriis carminibus, quo amator puerum ex intervallo reducem compellat beatus, ab hoc exordio incipit.

ηελίου φρυγοντος δοιπορος ἔδραμον ιυς τις. Sic interpungimus, quo magis perspicua fiat oppositio, quam poeta voluit.

20쪽

Totum initium carminis adscripsimus non sine causa, quamquam omissis aliis quae interpreto indigeant non disseremus nisi de versibus octavo et nono, do quibus

Hauptius dixit opp. Π 78 et adnotavit, fuisse qui haec non recte intelligerent.

Nimis vellemus addidisset, qui non recte intellexissent aut quo modo haec intellia gerentur recte: nam non tacitis diiudicatio est, et interpretes, quos quidem vidimus, plerique tacent, qui vero rem perstringunt, velut ex superioribus Wartonus, Theoph. Κiesstingius, Briggsius, ex recentioribus FritEschius et Hillem omnes eandem sententiam sequuntur, quam artoni verbi reddere liceat ego ad te, O puer, properabam, Mout viator aliquis ole torrente properat ub umbrogam fagum misi quod

Fritzschius insuper ἔδραμ εν recepit, quod Meinehius in Ambrosiano codice h legi

testatus est ac perquam incommode accidit quod Zieglerus, qui in suis editionibus, duabus certe, ἔδραμον edidit, non expresse de primarii codicis scriptura rettulit: verum tamen recte videmur eius silentio fidem habere; quodsi fallimur opinione, fortasse disputatio ipsa probabit poetam quidem non δραμεν Sed ἔδραμον scripsisse.

Sed Hauptius Theocriti versu usus est, ut artificiosius Structam comparationem qua est in Catulli carmine LXIV v. 238 haec mandata pris congiant mente tenentem Theδe ceu putiae ventorum flamine nube aerium ire monti liquere cacumen ad poetarum Alexandrinorum exemplum consormatam Probaret; addiditque similiado poetis Romanis, Horati C. IV 4 42 pulcher fugatis ille die Latio tenebris quipri nu alma risit adorea, dira per urbe Aser ut Itala ceu flamma per taedas eleuru per Sicula AEquitavit undas; ropertii 3, 14, 3 de virgine Spartana gyrum putiat equis, niveum latu enge revincit, virgineumque cavo protegit aere caput, qualis Amazonidum nuda fi bellis mammis Thermodontiaci turba, lavatur, aquis, et modo Taygeti, crine ad eo pruina, ectatur patrio per iuga longa canea. Retinet enim Hauptius haec verba sic ut a Lachmanno distincta sunt, quo interprete Spartana virgo lavari dicitur ut Amazones lavantur in Thermodonte. Sed Lachmanni rationes quam verae sint, non iniuria addubitatum Videtur: nam neutrum Satis placet, neque quod Spartana virgo Sic nude lavari dicitur, meque quod avari non ut Amazones in Thermodonte sed ut bellica nudatis mammis Amagonidum turba lavatur. mos dum quaerimus cur Oe modo potissimum Amazones signare Propertius voluerit, in eam opinionem incurrimus, ut puellam quae latus ense revinciat et caput aere protegat cum bellica Amagonidum turba comparari putemus quo modo solent poetae Amazonum exemplo uti, Propertius ipse 4, 3, 43 elia Hippolyte, inquit Arethusa, nuda

tulit arma papilla et erit galea barbara molle aput Vergilius Aen. XI 659 sqq. de Camillae comitibus quale Threiciae cum flumina Thermodontia putiant et pietis bellantur Amazone armis, Ovidius Heroid. 21 1 18 sq. Hoc si probabiliter statuimus, lavatur ad solam turbam refertur videturque ropertius eo verbo accolas fluminis Thermodontis significare velle, ut oratio hoc fere modo explicanda sit 'latus ense revincit et protegit aere caput, qualis est bellica magonum turba quae aquis Thermodontiacis lavatur. Sed hoc utut est neque enim fidenter iudicamus , tu-