장음표시 사용
21쪽
Antipodum, ut grasse loquar, doctrinam hoc loco eoiilatari apparet sed quum ejus
doctrinae absurditatem, quam putat, demonstrare atinitatur, vel primo adspectu quilibet hitelliget, non esse dicendum fum Me absurdum credere, a iuud Murdum credis, sed tum fio eredere, initis absurdum credis non enim ita hujus doctrinae sim ditas apparet, si quidquam in se sistere posse credamus, sic iiiiii milia optime inter se conveniunt, sed ut , ut Lueretis dicendum videtur, nihil in se iAtere posse credamus. Si siue alteruin absurdum quidquam in se sistere posse, non admittis, etiam alterum, omnia in medium niti, rejicias oportebit. Legenduin igitur Onitiino Videtur . 1056 m eredis,
licet eodicum lectio vulgatae patrocinari videatur, si quidein collatoribus fides habenda est. Sed ne ita quidem hic locus omni dubitatione carebit. Habet enim nescio quid inconcinni et salebrosi. via quidem ejus inconcinnitatis pars sublata erit, si in sine v. 1056 post credis plene interpunxeris, ut infinitivi, qui v. v. 1058 de 1060 Ieguntur, nitieretrvari adeontendum referendii sint; sed trim interrupta erit oratio, quum conjunctioilem causalem vel potius explicativam in versuram requiras, quam ita effingere possis, si Iegas pro Et Nam et Qui auteni sequuntur versus 1058 et 1059 inulto cominodius se
habeant, si ita eos traiisponas, ut ocos inter se mutent; nam muIto vividior Oinparatioset, si animalia suppa vagari tibi fingas, ut res in aqui supina conspicimus. TaIis auten transpositi eo ininus habebit dubitationiου, quuin plurimis Iocis apud Lucretium versus etiali in optimi codicibus turbatos et ab editoribus demum, imprimis a Lambino in ordinen redacto eSse constet. Quare haud pugnem, si qui ita totum hunc locum
Illud in his rebus longe fuge credere, memini, In medium summae, quod dicunt, omnia niti; Ipsum ni quidquam posse in se inter credis. Nam et, quae pondera sunt sub terris, omnia sursum Nitier in terraque retro requiescere Posia, Et simili ratione animalia suppa Vagari, Ut per aquas quae nune rerum simulacra videmus,
Per Voculam retro hic obviam venit mihi alius Ioci in mentem, ubi itidem retro ponitur, quod ab editoribu nondum satis intellectum esse videtur. Utitur autem poeta hac voce saepius, ubi id quod inverso ordine, seu praeter consuetudinem fit, designandum est. In quo geriere impriini meinorabilis est locus VI, 380, ubi poeta exposita fulminu ni ratioti non sine aliqua jactantiae specie ita pergit:
Hoe est igniferi naturam fulminis ipsam
Perspicere, et qua vi faeta rem quamque videre: Tyrrhena να---enum carmina matra Jndicia occuliae divum perquirere menti.
22쪽
, uo Ioeo Tanaquil Faber inierpretatur: se mira via nism, id est a capite ad carucem et a calae ad caput. Sed velletneliter quaeritur, Ilum uti sensum retro habere posmi potest dicere R Dalce ad caput, Ricapite ad aleem non potest. Equidem prae tulerim, quum in universum o loco Etruscorun disciplina traducatur, hau vocetii domodo accipere, quo literne Eirliscorum, quippe quos Hebraeorum et aliarum inieritalium gentium more a dextra ad Sisiistratu ea poAui e Constet, egebantur. Hoc autem limi debet opponi, non po8Se per contemtum dici, quod iri sola consuetudine multui tu enihil habeat perversi. Onines enim e niajorum iitStitutis uncta aestimamus, quae cum linconveniunt, proba ites, quae ii repugna iit, rejicientes et pro ridiculis habentes, ut etiam Lucretius Iorrima carmina retro volvere non sine irrisione Etrusci moris dixisse putandus
sit. Quod si hi locus ita accipiendu videbitur, eo temorabilio erit, quod de illa scribendi consuetudine truscoruin apud Scriptore Ruliquos nulla, quod equidem sciam, mentio alio loco fiat, eaque tota re tantum ex alii monuinentis coiisiet. Cf. Oiis. Miulerisdie trusLer. IV, 6, 7. Libro secundo de loliburi figuriesque primordioruni disputat poeta, tiumque docuisse 581 - 700, rem nullain in reruin natura ex unius generis siguraeque corpusculis constare, γω - 710 addit, non tamen ideo posse corpuscula oninia omnibus conjungi, quod si seret, Portenta vulgo oritura SSe Hinc pergit rationem ejus rei addens:
Scilicet id erta fieri ratione necesse StrΝam sua quoiqtie cibis ex omnibus intus in artus Corpora discedunt; connexaque convenienteis Efficiunt motus: at contra aliena videmu nejicere in terras naturam: multaque Maecis Corporibus fugiunt e orpore percita plagis; Quae ncque connecti quoquam potuere neque inter , Vitales motus Consentire atque imitari.
Ita tunc locu in libri lati cripti exhibent libri editi praeter Wineseidium omnes v. 17 pro milur e Lanibini coiijectura leguli ummuri, pro quo Tanaquil Faber proposuit udque situri h. e. et adigituri), akesieldiu initari, iovain uterque vocem procudens, Turnebus auievi micare legeuduin esse ibi persuasit. Sed quidein noti ubilauditui puto, quin codicunt lectio recte e habeat. Quid eitim poeta dicit hoc loco Sua cuique orpora, . . apta atque conivioda primordia, ex cibis in nenibra et artus uniuscujusque animantis diseedunt iisque connectuntur et ita ea alunt ejiciuntur aut aperte aut occulte aliena. Quae vero sint aliena, ipse explicat poein, dicen ea quae neque comiscia quoquam ossis neque iure vitales motus consentire neque eo imitiari. Visales motus miliari nihil aliud est, nisi, quod modo dixerat, inter nisules motus consentire e conrenientes motus effleere vel, ut infra dicit
23쪽
u i mutuit personas induere videatitur. Rio igitur ea primordia dicunis e Borpore. vivo, quae motus vitales reIiquorum imitari cum iisque consentire non possuntiren ta in autem planus Videtur hic Ioeus neque ulla conjectura opu esse. Qua -- prolatae auria, eae ne ferri quidem possunt Earum Lambiit iana quidem, a mari, reliquis praestat, sed haec quoque sententiam inseri, quae cum ipso Lucretio aperte pugnat; efficeret enim, ut primordiorum alia animari, alia nou animari dicerentur. Νegat autem inis V. 930 a. u. primordia ulla mutari et ex insensilibus sensilia fieri, quanis obrem animari dici nulla possunt. eque vero huc tacit, quem e Cicerone Ν. D. I, M.)attulit Lambinus, Iocua, ubi corpora individua e sententia Henro contraria formare, Durare, colorare, animare osse negantur ut Epicuruli ho affirmasse appareat; sed quum haec verba eiis activo dieruitur, hoc dicit Cicero: Non ν--νει formus, Dur a colorem, animσm S animantem efflectra, id quod ex Epicuri sententia primordia debent formuri, Dururi, colorari, animur non debent. Provocat desiidem ibinus ad alios locos, ubi de rebus coinpositis et quasi concreti illud ammuri dicitur, quod ibi bene se habere nemo negat, ut infra V, 146, ubi terram et olem et stellas animata
Sed primordioruin alia aniniari, alia non antinari Lucretius uinquam dicere potuit Reliquornin Vero coininent adigitari, initari, micare non Vide tur opus esse resutare, quia in ne speciei quidem ullain Veritatis habeant
Insensilia igitur, ut inodo vidinius, fuit primordia h. e. sensu non raedita factive Suinendum, non gentiunt, o docet v. 865 s. s. Affert ejus rei post alia novum aliquod argumentum, quod a plerisque non satis intellectum video. Dicit enim Is s. s. rQuod lamen ut possint; ac si animata primordia possent aeterna esse
Nil acient praeter volgum aurbamque animantum; Scilicet, ut nequeant homines, armenta seraeque '
Inter sese ullam rem gignere Conveniundo. Sicuti denique sentimus, sentire necesso Si
uod primum legitur ab coetu, conjectura legitur, sed proba, ut videtur 'nam quod cuipiam in mentem veniat propius ad codicum lectionem monstrosam eoret accedeus evortu, id ideo minus videtur probandum, quod hae syniZesis in OUeri saepiuS, ut V, 343. VI, 491. VI, 1276, et in aliis admissa, in verbo Dorior, quod sexcenties apud Lu- Cretium legitur, liquani invenitur. Possit etiam aliqui omissa praepositione ab legere eonventu, ut Lib. I, 612 legitur, de eadem re '
24쪽
quod haud scio an reliquis praeste Sed aliorum sit judicium, hoe constat synoityinum aliquod requiri ad concili pue Dicit autet poeta Si Rnitnalcula quaedem sensibus pra
dita sunt priinordia, tibi eoruni congregatiori potest fieri, iis acervu animalculorum, .non unum aliquod animal sicut complures homines, armenta, serae, in unum locum congregati, non taciunt unam aliquam laturam, sed globum seu turbam hominum, a . mentorum, ferarum. Quae quam is clara Sint, tamen interprete nescio quomodo de generatione, de qua poeta hoc loco non cogitavit, Sermonem sae putaverunt et ex hac opinione totuin i uin constituere Aunt conati quibus in errorean inductus larisκimuuΚnebellus, eximius alioquin poetae nostri interpreS, Vertit:
Ctuus erroris ansain dedit Lainbilius, qui quod versum 23, ut in codicibus exhibetur, sensu carere perSpiceret, alium vel a se excuηum vel aluinde desumtum ejusl O substituit in quo de generatione serino est; est enirn hic:
Per Veneris res extra homines armenta serasque
Sed quicumqu hunc versum eonfinxit, in loci ratione toto, ut Munt coelo aberravit. Propiu cert ad codices accessit Wakeseldius, qui ita legit:
Sic itidem qua sentimufi, mentire neeeS E est.
Sed ii ii quident senκus aliqui. huic loco pius exsistit. Sed quunt ii codicibus, ut supra po*uimus. ita legatur:
Sicuti denique sentimus, Sentire necesse est . .
eqvideli non dubitaverini hunc locum ii iis uinerare, quibus lacunae Aiatuendae iiii; quos in Lucretii codicibu noli paucos esse advigius in commentatione Supra lau- data ostendit. Quatuor iiiiii illis versibu 91 - 22 argumentum a coetu concilioque aniniantu in petii uni absolvitur, Verrsu autern 23 iovum argumentuin, cujuS ultima deperdita est, incipere vel particula demque docere poterat. Quid autern arguinenti novi hoc loco exciderit, hoc docere non videtur nostri tacti esse, neqne ei proclive videatur, qui .uereii iii una eademque re probanda uberialem cognoverit. Ei leni arguntentoruin Meriei v. 991 . . explicationein aliquam, qua totam de pri- inordii doctrinani concludit, Oeta annectit, repeten et OV argumento Cousirnians, quod paulo ante docuerat, in primordia colorem, SetiSum, Odorean, Similia noli cadere Ibi lives locus legitur, ab editoribiis tenter vexatus et ab ipso Lambino ita despera- tues, ut re continuos veresus 1009 1011 ejicieiido haud obscure innueret, in quo recentiores editores illi qui dein uin non uni secuti, sed amen conjecturain aliquot veterum librorum impreηsorum admiserunt, qua Omni loci ratio perturbatur.
25쪽
mιιιι I xponi sui poeis a vita omnem priIuordiorum Viri in va a Boriis positione --positam quus esim omnes res init uitae tanquam columbi meu et terrae pro creentur et simili modo in coelum et eram, morie resolutae, revertantur primordia aeterea manere alarinas, quas Boni in in iniciant, Variare sensus colores, similia inodo oriri, modo perire tale it pervit. V. 1007 S. S. Av
Corpora prima, quod in summis fluitare videmus
Ad haec ita Lambinus: 1009J -Sic habent libri vulgati:
V putes aeterna parum effidere potesse,
quan sectionem initio erani secutus hamque ui explicabam, docens haec esse conjungelida cum iis, quae alit edunt, De noscas iis re, etc. Neve utes etc. id est, vel, ut ne putes, quia corpora prima perpetu jactari et Iuttare videmus in extremitate rerum laturalium et interdum videlitur nasci, subitoque interire Νam re vera neque oriuntur, teque intereunt ut ite igitur idcirco putes aeterna esse non posse etc. uncautem profiteor ac testor ne tu omnibus libris manuscriptis reperiAse scriptum,
V putes aeterna penes residere elo.
Atque hali scripturam nunc ecutus sum quam quidam Sic interpretantur, eveputo corpora prima posse residere penes profundum imittensum nuIIa aut certe abfnrda vi inihi uiden videtuo sententia. Omniit hoc enes sic positum quid sibi velit, aut quo pertineat, non est facile mihi quidem exponere Turnebus renes aeterna residere sic explicat, in aeternis extis remanere. Ego mallem sic neve putes comporis Prima residere posse penes aeterilitatem inni motu privata Patavi aliquaudo legetidum minus pro penes deinde statin Venit in mentem, residere aeterna pro remanere seu manere aeterna, elius esse loquendi noti satis Latinis usitatum. Quare intius esse cripturam antiqvam integram atque intactam retinere, etiainsi ejiis sententia ObScura sit. Dicavi tatnen, quod sentio, libere, his tribu versibus sublatis Nereyutes etc. on ora prima te Rebus etc. nihil de hujus Ioel sententia deperiturum: quin etia in eoruin i ii terpositu sententiam totan obscurari et Corrumpi. Ex hisce magii viri verbis apparet, eum, lulla aut absurda, ut ips satetur, ει- inuita, corpora rima v. 1011 pro Accusativo subjecti accepisου et ab aeterna disjuri- iSSe, quod autem pro conjunctione cavAali umsisse neque de alia verborum structura longe saei liore cogitasse. in quo eum omnes reliqui editores ecuti sunt. at ita locus
26쪽
intelliget diu t vi quod a relativum, et Mibjecti luco hae ivia euuiuiauo stu atur: quod is summis Huc aure videmus e trierdum nasci sub qua retro, νε- - in curriet mimia ueterna luugntur e tali ordo Verborum Sit i ii in iis ri triti uωs, id, quod in summis rebus meare vi maea et istiterdum uase M. que perire, h. e. colores, gelisus, odore reli. νοωδη residere 'enes aeternae inpora prima h. e. liliaerere Se primordii aeteri ic a . . . , uti Quem elisum et cuin verbis totiusque loci ratioti et evin Lucretii disciplina convenire nemo negabit. Uuod autem recentiores editores, Marullum secuti, arum legunt, ne serri quidein potest, eniceret enim, ut corpora riina in Mummis rebu fluitare et interduin nasci libitoque perire dicerentur, id quod ni itullum aut pervereum
Ut priniordia ei u carere doceat poeia II v. 963 hoc vitium argumento :Sensus aut dolori aut voluptatis est, dolor iunc sit, ubi primordia, ex quibus aliquod animal composituin St, Suis Sedibus commoventur, voluptas, ubi tu Sua loca remigrant, quorunt neutrum in atomi seri potest, riuuinciam aton amplium aloini conStent:
quam rationem his erSibu reddit 969 S. S.)οῦ . . . . ., Quandoquidem non sunt ex uia Principiorum . . . .. Corporibus, quorum motus novitate laborent Aut aliquem fructum capiant dulcedinis almae.
Quali lectionem ita explicat akefieldius Quandoquidein principiorum corporation uni ex illis chprincipiorum corporibus, quoruin totus laborent, ch. e. oleaut dolorein pati aut capiant fructunt dulcedinis ex MOVitate
Sed haec explicatio inulti nominibus vituperanda eSi uam priinum Lucretio circulum in probando obtrudit, cum jubetur dicere, Corpora nullo dolore tentantur uullamque Voluptatein capiunt ex se, quandoquidem noniecit: Sunt, quae oleant dolorem pati aut fructuin dulaedinis capere. Deinde ex ea explicatioue duo genera riticipiorum videntur statui, alterum eoruin, quae dolorei et Voluseate i soleant pati, alterui eorum, quae non Oleant. Denique qui dici potest, principiorum corpora genus totum non se ex illis principiorum corporibus, quae relI nonne hoc sue dicere, genus non BAS Apeciei
Qua omne difficultates effugiinus, si cum omnibus prope codicibus Iegamus ullis pro ollis, ubi hi sensu existet neque dolor neque volupta i cadit in primordia quandoquidem non onstante ullis primordiis. Dolor enii et voluptas requirunt primordia, quorum solli-
27쪽
movebit, quod εν- ea reuis ρομα -- ω'- ω dicitur prae eonati. eae rema moriti .i i ,3 nos adhu IOCoa emendasse nobis Videmur, eo prope uines odiosis nisi ι-- viavimus, sunt autem etiam alii non pauci, in quibus nihil auxilii a codicibus peti possit. uui aut ejus generis, ut eodie a Iectio verte corrupta sit, .ant ita Domparati aurit, si primo adspectu omnia sana Videantur, paullo autem accuratius consideranti depravationem sube eoppareat. Atque hujus quidem generis depravationem IV, v. 148 mihi deprehelidisse videor. occupatur autem meta primo hoc libro in exponenda simulacrorum doctrina, quae in ratione Epicurea maximi momenti esti eque vero me sugit, quantis difficultatibus totus hic Iocus impeditus sit, qua magnam partem B Iacunis orta esse putaverim; sed eas hoc tempore non Iubet attingere. Haec tantum adnotemus, a v. 145 de rebus pellucidis et non pellucidis et earum causa esse sermonem, in rebus autem pellucidis de iis, quae imaginem accepiam ejiciant, quaeque non rejiciant. Atque haec ita dicuntur .
Semper enim summum quidquid de rebus abundat, Quod laeuientur; et hoe alia quum pervenit in res, Transit, ut imprimis vestem; sed ubi aspera saxa Aut in materiem ligni pervenit, ibi iam Scinditur, ut nullum simulacrum reddere possit. At quum splendida quae constant, opposta fuerunt, Densaque, ut inprimis speculum est, nihil accidit horum: Nam neque, uti vestem, lonsunt transire est.
Ita codice manuscripti et editores sensu perspicuo hunc locum exhibent. Sed quae exempli causa affertur vestis, num ea satis quadret, dubito. Vestisne enim proprium est, ut pellucida sit Minime vero, si quid video, sed vitri, ut ipse Lucretius V. 604h. ipsius libri et VI, 991 testatur; quare utroque Ioco et v. 148 et v. 153 nitrum pro vestem puto rescribendunt esse. Quae mutatio eo facilior erit, quum Iiterarum ductus non multum inter sedisseraiit; neque codicum consensus in Iectione vestem quemquam nimis debet movere, si Verum est, quod advigius post Orellium ostendit, omnia exemplaria, quae supersunt, ex ullo aliquo eoque pluribus Iocis maneo atque corrupto et ad legendum difficili codice
Neque ero sum nescius, Lambinum hanc vestem de Coa V te dictam putare, sed si ita poeta intelligi voluit, hoc ei itidicandum fuit emo, qui quidem se inteIIigi volat, 3.
28쪽
ubi de proprietas speciei seu soritiae alteritia sesino aest 3 en istu in rimetro limit suis liquam ubi exemplum mi allia ponetidusti erat, μέ auedrarumi luxu e mul te illi corvux albus invenititur, aut uti estiolae inatim vis degentis exelnsum requi: P. aretur, viseema drxit quod anguillae interdun in arvis, teret, dirantur. Niti vero multo minus absurdum fuerit, rei pellucidae exempla iii vestem pro Veste Coa ponere, quae ne ipsa quidem Sati coin modum exein plum praeberet. eque vero mo est poetae Irostri, ut exempla obscura et Iniitu apta, Sed ut ii quavis re propria ponat, ut in his ipsis versibus, ubii Api didae rei exemplo ογου erat, di is, is prini Uemum; Dterat Quam poterat glaciem ponere, ubi Libro III, v. is exemptunii rabida et ad iramim eserae ponendum erat dicit, o mere in rimis eis e D -- ω ι num, et sic ubique.