De usu atque natura Infinitivi histrici apud Latinos [microform] : commentatio grammatica

11쪽

ls quo philosophias et subtilioris doctrinae lumen omnibus sero arsibus ac

disciplinis admoveri coepit, inarammatica quoque discussae a fugatae sunt tenebrae, quibus tam diu invo1ut jacebat. Erroribus enim quam plurimis, qui jam inveterati erant, detectis et repudiatis, nova methodo hanc artem exercendam esse, V. D. Certissimis argumentis demonstrarunt et totius grammatica rationem feliciter emendarunt. Si quis igitur hodie regulae sivo constructionis Cissusdam syntactica vim atque naturam velit explanare, huic commvnom apud optimos cujusquo linguae scriptores usum obsera asse atqucti fide auctoritatequo Eorum acquiescere non sufficiet. Nisi enim Ex cogitandi legibus et humanas montis natura dicendi ac scribendi normam conis stituerit, nec sentire poterit, quanta in omnibus lingua partibus humanas rationis cum loquendi usu ac consuetudine sit consensio, nec satis firmis ad vetores scriptoros fitelligendos et interpretandos fundamentis insistet, nec nique cum successu, quid quoque loco recte aptequ dicatur, alios docebit. Quod quidem praeceptum quum ab iis, qui in grammatica illustranda operantiponersnt, diu fuerit neglecturi factum est, ut et linguae Causas Et erborumor in m minus pervestigarent, et, s quid a vigari usu discedeo nequo regula cuidat, quam statuerant, Congruere Videretur, hoc exceptionibus, quas vocabant, vel anomalia generi adnumerandum, quid, quod scriptorem, propria rationis indois Et loquutionibus minus frequentibus usum, negligqntiae atquo thconcinestatis crimine damtiandiis esse judicarent. Itaquε verborum structuras, proprio su sensi accipiemis, neque temere nec sine justa

12쪽

ratione a scriptoro Iectas et haud raro artis, elegantia et vigoris plenas, quamquam a communi usu abhorrenteS, linguae legibus repugnare, nec sine Enallages aut ollipsium aut archaismorum ope explicari Posse opinabantur. Quae quidem opinio, ingentium errorum maior, quo stultitiae abduxerit grammaticos et quantopers sit rejiciEnda, ut pro viribus probaremus, hac oblata. nobis commentationis scribenda opportunitato ita frui voluimus, ut locum eligeremus, qui est de usu atque natura Infinitivi historici apud Latinos, aptissimam rati hanc disputandi materiam tum propter illius constructionis nondum satis perspecta frequemiani ' tum propter Iructum, quem inde fortass Pereepturi 'tant discipuli nostiri, iam vero etiam prister nosuo de ea re a ' V. DD. sententino diversItatem.

Fuero quidem permulti tam veterum quam scentiorum Mammati rumatquo interpretum, qui quuin hujus Infinitivii ingularφm quandam morati nem intellexissent, paucis verbis Peculiare h0 narrandi gs mst tringerent i insoliti us inesse contenderont, do explicanda jus natura Parum SollicitLMi hanc verbi structuram, quum in historicorum, qui dicuntur, usum o tissimum abius vidissent. In vivi historici nomino appsuam satis habebant, . et hit' mos erat thorum temporum, totam rem docto quo iam siIsntio praeter euntes, per nauagen aut ellipsin ano dicendi formam illustrandam esso contenderunt. Vide infra. In libris grammaticis quoquct nuper conscriptis satis Musam quIdem exemprorum congerim deprehqrides; at ver justam huius constructionis ratiotiem desiderabis Fusius et Oxulicatius ram traderis conatus est A. Nohrius qui quamquam in universum vim huius Iomise

13쪽

nae quomodo disserant et cui narrandi generi inserviant, quum non sit hujus Ioci uberitis Explicare, discrimen IeViter attigisse maeeietzm Meterram retores

14쪽

usus rerutri geriptoribus, et intor hos maritiae Sal tib .i Taento usitatissim Et frequentissimus, ' poetis, Praeter comi s Paullo sitor, rarior etiam or toribus ost, non ita tamen, quin et ii apte suo ti co sic Ioquantur. . . SImplicissima ti,maalime e Picua ratis quum usii resoneque duo uiue in Elam, quo φRAE MMi ii, Pluyes esurantur Insim iri, nullo ς niunctionetu vinculo uncti, ad si αβν imaginis, qua depingit , partea adumbrandas. nitivi elisi a passivi generis ιμαι sonu-s additis, prout xes poscit et loci , nominativis Molutis quorum notas Ainjunctis diectivi a veIPari ipsis accuratius definitur et amplifieatur ' Ita apud SaIlust Iug. e. I u. exempla Enim hic consignaro iseesse est horrendus Campi, in quo pugna erilesin dita est, conspeetus depingitur his verbis: aum spectacurumishorribilo campis patentibus segm, sugere occiis, evi; equi, viri 'lameti:

15쪽

main: humus inlaeta anguine. Similis foro locus in Taeit - Agricola c. . τοῦ ,Tum vero Patentibus Iocis grande et atrox spectaculum sequi, vul-- neraro, copere rarius eosdem oblatis aliis trucidare.-- Passim arma et corpora, et I in artus an crumia humus : Et aliquando etiam vietis ira virtusque. ε in Nan Cat. c. I. festinare sqq. c. Is Vescendi sqq. Liv. V. 4IDispostprincipum Medum nulli deindo mortalaam Parci.' Causam ero, cur subjecto proprio non opus sit, intra videbimus. i. i fila Alios in tutis latinuis histor limgs est frequentior, ubi, sectum μ αριωditur ' Et lemniquora uno homino est sermo. Ita avendi agetidique ratio et mores Iugurtha quavis Me libri pagina a Sallustio esseribuntur animus formidin et metu mortis exagitatus C. 2: Nequis post id loco. ,,rum Iugurtha dies aut nox ulla quieta fuere: n quo loco nequct mortalis,cuiquam aut tempori satis erede, ' cives, hostes iuxta metuere circum- ,,Spectar omnia et ornes' metu pavescere alio atque alio Iolco,epe contra ,,decus regium noctu requiescere interdum somno excitus arreptis armis tuismultum facere. Ita formidin quasi vecordia exagitari. in cap. 74. neque in sqq. mores ejus in iuventute C. AE; 'agendi modus Et cunetatio, qua Iudis scabat et fatigabat hostem c. m. et 38 animus fortis, audax et turbulantus

in ipsa pugna c. I. in Cotisse eum rata I is industriam et vigilantiam Μ tellic. 43 igitur sqq. et M. praeterea sqq. Catilinae insignem fortitudiἡiensi quo audaciam C. 60. interm sqq. Pariter insignis est locustas Catilina iuventutis eoi ruptore c. I Caul ex illis sqq. do nefario ejus contra Patriam consilio viri im

Ono si primae personae Subjectum, ut apud Cic. Vere. II, 7 HEgo Insimis ut mihi responderet. vir. Ren. II, M. III, 666. Terent. --h. III, I, 2I. et Andr. I, 4, is invenitur, in hoc certe sua liberior est agnoscendus.

16쪽

aerediam. Egregis mores Sullae mustum savorem capti fixdum m. m. dese guntur. Ivi opudiTacitum viri es Agriaviae e. . sed nosce ramia e c. Is. II, deratio, prudentis, abstinentia et aequitas celebrantur ι -- 'Britannorum pugnam amissam sano ac asperatio c. 38.etmox sqq. apud Lim IV, 13. MI L.mali regnum adfectantis consilia V, c laetri do consilio Bquirim suis sqqis sis adia uterendi spud Cic. Verr. I IS. sensania et intor Verris. quid nargennam non potest eripere 3 apud Caes. dorari agor, II, 4081 ιε oppugirilio munitionum romanarum per Gallos apud Curtium IV, 15. Ioxandri ad Pugnam cohortatio. . Ubi st enim plura vidituit Subjecta l. - - g tae 'r Infini- uxo histo ad plures referuntur, ibi lasse iii j o, AElyidioriha -- Iuxibus illust a. Tum Vero in expositum remm Jguus servaturi ordia te e Paris et loci. nominantur tantummodo ea , quM aliquid sapiunt ad onimum ita movendum, uv, qualis fuerit Brum status, Prim obtutu i cumspisisti. Iis Romahorum, qui iuvidia alguo . Pomm ianitimorum Pr elrunt, . egie. ιαribi ivia Gyu. Cato 6. igitur sqq. iis . e gna. incent i Jus.'ς. 5 a. cui si misi. IV, 2s. ii Hic Iocus pristerga si me ' huiν, quod ipsa scriptor faciem totilis neg0tii variata exstar dicit: Ceterum facies to- .negovi 'aria, incerta, ined atque, me rabula: dispersi, o S sis. Pμε 't,,dem, .sdii insequi; Iaequis ognis, qu'Drdium observat' 44 qusmque per b, muri ilae mi, ibi a Sisteris sis Pulεare striR., tela, eg i, Viri, hostes, h,, - nuta4, nihil consilio 'quo i 'rio agi οῦ. fors mnia' egere. --βη hamrum impetiis in prispugnaculari manorum Tac. m. v 50. x. Et SLim M. Laes. - III, 4. VII, et Iussu Herzogium, atrox inelium Romanor*m et incolarum urbis Zamae ali. Jug. 5 . coli. c. o. Et 6. vis tempestatum in monte Apennino, quem transeunt Romani Iari XXI, 58.

17쪽

ri. mis Iouis int,ins collatis davi potest intelligi, quo plura adsint agendi Subjedis o quo uino Inanitivorum numerus, eo arior luco rerum imagirinem , Jηπιοῦm colluatrari. Quo vehementiori Et, alacriori sensu ipso animias scriptum affectus .est, quo magis deciores quasi in Edias ros s tam rapere svidet, eo significantius rem. .describi et ant oculos nostros ita geri videruus, v bscenam perti imam et rerum, quae in ea aguntur, initia, Proeessum a quo l

Sylius ius imprimis et Tacitus hoc narrandi genus in Ebciis haver

daritum p um tamen usum usu diversos scriptore dive um μ' ta .c--. tender licet, atque hoc quidem commune et proprium est mnium script rum, ut Pro diversa rerum specie, et prout unumquodque narrandi genus suo Ioco judicatur aptissimum, tum raesenti historico, tum omperfecto, iuvP tecto . oristo, tum Infinitivis historicis rem suam exponam. Itaquct in XXIII, 18. oppugnationem urbis Casilini ab Hannibal initam narrans Praesintibus histor utitur ad axios hostium conatus describendos: Ima utit -- 'bet parat- erumpunt-faciunt; quae vero narrationem interrumpunt, tamquam singula pugne e momenta, tempor perfecto Mutinui ,- misit -- interclusis 4-- ροβι - proposita est; uno xpIicandi 1ος adjiciuntur, tempor imperfectoaevmstrabat d erat; quae ver ipsius . pugnae imaginem delineant, Inlinitivis historicisa statuere - exeipere- ire referauitur, ita ut Perfect a muria et cmιππιι narrationem absolvant et pugnae EXitum declarem Eodem fer modo res procedit apud Sala Rig. c. 4s mito lagis etiam

tempora variat Cic. Verr. IV, 27 2s. Agramm lati β. IM, 5. Ex Cicerone quae mihi praesto sunt exempla ieel dimissima hic in sim deponam Verri II, II. et IV, 27 pro Cluent. I ad

18쪽

sinitivorum histori praegressa sub subsequb Emper soler certum aliquod tempus finitum ' , aut Perfectum, cum notion res uno Rotulo strata et Prodilus absolutam aut Imperfectum, ut in quo animus Iogentia rapido orationis flumine quas abductus Iubenter possit Rcquiascors ac subsistere, omniamin Practis a qua ad interpretandum aliquid faciant aut singularis criniam 'res accuratius do i ndae causa adjicienda sint, qua causam, modum, tempus, lacum arium id genus alia denotent, in imperfecto tempore collocari D. Itaque apud SaIl Cat. c. s. cur pauci tantum Ex amicis auxilio esse potu rint, subjunctis Vectis: nam ceteri metu percvisi a poriculis aberi indica tur. Eodem modo Iug. I5. imperfectum tempus verbI nitebantur totam e Tum, qui pecunia Corrupti erant, agendi rationsm, qua fautors legatorum Iugurtha adjuvabantur, satis declarat; et c. T verba in suis adjecta: , quippe cujus neque consilium neque inceptum ullum Austra erat D causam asserunt, cur imperato majori in dies amor Iugurtham ampsexus sit. Apud in XXXI, 41. Imperfecta erant, jacebant et praedabantur tempus et rerum conditionem indicant, erfectum vero fuit, qui trepidationis fuerit essectus, pulchre docet. Itaque apud Sall. Iug. c. m. locum Infinitivi tussi are aptissime tenere poterat Imperi tum, quo ratio indicetur, qua riguisi contra consuIem agere consurierat. Rect igitur vecta distinxit ritesus ad SHI. Cat. c. Is Commodare enim Est Infinitivus histori, quem mutata structura subsequitur Impe

fectum imperabat, unde tum habere pendet, tum majora M. Cf. ritetius ad hunc Iocum, qui PraecUu Pro rei nostra at et ad Cat. c. 5 M. et εο, 1.

, cui praecedere solent particulae, ut sic, ita, itaque, quippe, denique, Postremo, mum laterim, eo modo, quibus rebus, aliae.. Hanc ob ea amo emintiatronibus relativis secundariis Imperfectum con-jura trei subsequi solet, ut exemplis satis probavit Prahm l. c. P. II. . .

19쪽

am go is ad Scit o Prahinius . Ist mi antecedit Imperiectum, regquaedam ponitur, quas sequentibus Infinitivis explicatur et in partes suas disponitur. Ita ros se habet apud SaIL Iug. c. τε, ubi Imperfectum Periodum aPs-rit sandemque claudit ,

In ungendis ei adnectendis Infinitivis histori deesse solent Conjunctiones, At verbia loci et temporis. Quemadmodum Nominativi absoluti et Empora finita per σύνδετον juxta poni solent Liv. III, 28.), ita Insinitivi, quum suum Io-

Cum Per Se Xpleant nequct pendesant a verbo quodam sinito vel praegresso Vel subsequente, enumerantur tantummodo. Etenim earum rerum lineas ducunt, quae intra unum temporis spatium et eodem fere momento sub oculos cadunt, ita ut quid prius, quidve posterius factum sit, dici nequeat. Quod si, ut est apud Sall. Jug. c. 36. deinde et pauli post leguntur, a paribculae non tempori notando inserviunt, sed ad sensum totius nuntiationis ne- Cessaria Sunt et notioris singulorum verborum morae causas afere simulare--- instare amplificant Et explicant. Neque, si abessent, desiderarentur Particulae

praeterea et postremo apud Sall. Iug. 44. Ablativum causaeonfinitivis passivi generis interdum adjici, contra MomTium . . . . EXemplis Collectis probavit ratim. p. IS. Ut Vero animus legentis ad narrationem vel descriptionem, quas Insinitivis histor inducitur, sedulo et diligenter attendat, postquam eo rerum ventum est, ut re communi narrandi genero ad majus et sublimius transeat scriptor, tum transeundi Pa ticulis, alias quoque in re narranda frequentibus, utitur; quales sunt igitur

Liv. XXXI, I Sali Cat. 6. vix Liv. XXXIII, 32 hic Cic. Cluent I ad

20쪽

initio XI, , mi vero Lari XXI, 58; mann vero Uri II, 45 tum Liv. IV, μι ita Sall. Iug. I; at contra Jug. 6 is rea SaIL Cat. 60 quum in apodosi Tacit. Ann. IV, 50. II, 3 et in XI, 34. XIV, 5. isti III, 3. Liv. II, 27. Sall. Iug. 8 quum interim Liv. III, M. FTacitus, modo steris scriptoribus insolito, interdum uno Infinitivo historico praeposuit temporis vel loci particulam, ac si seriem plurium Infinitivorum contexere voluisset. Subito autem abrumpit et ad tempora finita recedit. Si genuina horum locorum est octio, ονακύλουθον quoddam hic cognoseimus; nam, nisi fallimur, Infinitivi histori naturae pers ejusmodi usus prorsus est contrarius. Sunt autem hi Ioci Αnn. III, 26:- stquam exui aequalitas XII, 51 ubi quati uterus XV, 27 simul consilio terrorom adjicor V, II sens dux quidem obniti adversis. Histor. III, Io ubi crudescero seditio et III, 31. ut praeberi ora contumeliis ε

Cll. herliti et Ruperti ad h. l.

Qua praeterea do usu disinit histori observanda et praecipienda sunt,

haec Suo loco reservantur, quosque Praeterea grammatici et intctrpretes adnotaverunt locos a vulgari usu abhorrentes, in his aut Plan non reperiri hanc verborum structuram, aut alio sensu accipiendam ESSm ex iis, quae de natura

Infinitivi infra docebimus, satis fortasse apparebit. Iam vero Insinitivi histori usum, quem modo eruere et illustraro studuimus, grammatica legibus et communi narrationi generi non congruere quum sibi ersuasissent interpretes, vario modo vim hujus constructionis integer et inplicaro periclitati sunt. nomalia quid hic latero vociferantes, aut Ellipsin verbi coepit vel coeperunt, aut te orum Gallaget ve Antimeriam hic statuendam esse, aut Archaismum per negligentiam et malam consuetudinem conservatum hic Testaris suspicati simi quid, quod alii , in rebus gram 'maticis Parum versati bi totam rem Δς--χρύειν tractantes, usu u hujus