Brevis explicatio sententiarum de animi humani immortalitate apud populos a Judaeorum sacris alienos ante Christum natum exortarum [microform]

21쪽

iisti potuit, si Monnulli quasdam P magoraeorum placiis sorte audientes, ea ab ipso thagora eam pinseetu or Grent. Ex his, arbitxor, satis intelligitur,

quinta aufione ex is r v mmm testimorua sint adhibenda. Indiam antem seliolas philosophicae, quae a Pythagora Gotonae, inserioris Italia urbe, sexto ante Christum natum saeculo eondita vulgo Italica vocabatne in eo maxime perspieiebatur, quod eius alumni a numeris et mathematicorum initiis omnia proficisei es an qua de causa ea schola mathematica interdum nomin .iatur DB tinfimi humani origine ita latuit Pythagoras, Deum esse animum, per universa minidi Partes omnemque naturasti commeantem atque diffusum, ex quo nostri animi caperentur, et quo omnia, quae nascer tur, animalia animarentur ). Animum autem humanum,ciquem esse numerem se ipsum moventem dixit , divisit in partes duas, quarum alteram γουν, alteram ψυχὴν rpellabat illam quidem, in qua jacida quietaque conatantia Ponenda esset, ess. immortalem, hario tamen, in qua essent motus ration oontrarii inimitique, moetalem ess assii mavit P. Mortalem intem part- Pythagoras mesus in duas partes μερη dividebat, natum ex eius inuentia altera το θυμικ/υ iram, ultera τὸ ἐπιβουμηνικον ad cupiditates Pediabat ). Metempsychos in quoque quandam ille philosophus docuit, sed qualis ea fuerit, non satis constat, quum nulla sera antiquitatis monumenta huc pertinentia exstent, quibus tutoniti possimus. Probahis tamen est, eum hano doctrinam ex Aegyptiorum pI citis hausisso φὶ Deo non censuisse, in orto animi statura dinnienda respicia vitam anteactamcr, Hanc doctrinlim Pythsgorae seriore aevo tanto magis eommulasso et desomasso videmur, Panto magis a disciplinae suae parenae actate absuere tale eos autem, qui philosophum illum Samium ipsum audi vexatit, erat Alcmaeo Crotoniates, qui Primus exsectionem cadaveris aret sus esse dieitur. A magistri aut disciplina nihil sere dissedisse videtur, Genit Eniati sideribus divinἰtatem inesse eaque semper moveri eadem natum hominum animas, ob inique causam immortabas ess v Paulo diversior erat

doctrina Empedoclis Agrigentini Pythagorae cuiusdam discipuli, qui Periclis aetat in milia floruit mota , quatuor me elamenta, ignem, era, aquam et terram ), e quibus inter dente amor et contentione omnia essent

22쪽

oria ' euilibet homini duas esse animas, alteram a summo Deo oriungam,quao, quum antea fuisset daemon, ad pomiam ubeundam esset in corporein anan alteram esse inseriorem eiuβque sedenti esse maguinem ); animam priorem tamdiu varias corporum Arma induere ), donee ad pristinam integritatem roduςta ad aummum Deum reverti et maxi*a selicitate frui posset j. Empedocli aetate paulum antecedebat Leucippus, qui a toniorum o didit doctrinam. Conauit, universum esse infinitum, huius alteram partem esse το πλουες Plenum), Riterat το κεν Inane '); esse in infinito Inani cose

puscula quaedam Propter soliditatem individua, quae ἄτομους appellabat, e quiethua nulla cogente natura Concursu quodam fortuit non solum sectum esset coelum et terra, sed hominum quoque animae essent Ortae in Has non esse immortales, Leucippus statuisse merito creditur, dixit enim, omnia, qua atO-

morum tuaeba essent consecta, . liquis esse dissolvenda ). Leucippi autem placitis vita addidit eius discipulus Demo eritus Abderites. Quod ad inimam adtinet, is magistri vestigii ingrediens enauit, eam constare igneia atomia ), ut cum corpore interim φὶ mortuis autem vitam quandam tribuit, quippe qui caloris appulsu assicerentur λ). Coniunctus Leucippi aetati erat Heraclitu Ephesius, cui de natura

nimia obscure memoranti cognomentum σκοτεινό est inditum ). Mic philosophus censuit, omnia eta igne constare, in umque resolvi, animorum et da monum Plena esse omnia, animam siccam ouis ψν hv esse optimam vi sapientissimam splendori puro parem tu diuadam animam non interire, aedrelicto corpore aliquando in animam mundi sibi cognatam abire β L Sub idem tempus vixit Anaxagoras Clazomenius, cli ab Anax mene, Philosopho Ioni , disciplinam acceperat, omniumque Primus Athenis philosophiam docuit, ubi inter eius auditores erant Periclea et Euripides Prinmus inter Graeco duovit, omnium exin descriptionem et motum mentis imi

Sexti Empir Pyrrhon Hyp. III, 230. iuiae G. d. Phil. h. I, 3. 321.

23쪽

finitivo uae ab eo isti vocabatur, vi a ratisne designari A eonfici q. Dixit lamn ab illa ment infinita homimun Mimas uindi e originem, ob eamque

Illa aetate Athenis multi ostentationis aut quaestus causa philosophaban-tur, qui sophistae nominabantur, qua de causa id nomen, quod antea viris a plantissimis erat inditumi in contemtui esse coepit. Horum ophistarum iustia tuta subtilitate quadam disputandi refutare aes at celeberrimus ille Socrates qui Anaxagoram eiusque discipulum Archelaum audiverat, et ingenii magnitudin tantum sibi nomen comparavit, ut primus philos hiam e coelo devocasse Putaretur. Quum inter omnes satia constet, maxima eius fuisse merita de phia Iosophia ad vitam communem adducenda de iis hoc Ioco sisere, quam Parum dicere malumus. Eius autem placita, quum ipso nullam literam relinqueret, Plures, qui eum audiverant, scriptis suis posteritati tradiderunt qua de voci signem quidem laudem adeptus est Plato, sed quum multa, qua ipse excogitaverat, illi magistro tribueret, scripta Xenbphontis et Aeschinis, qui

Socraticus dicitur, multo sunt aptiora ad moram et immutatam Socratis disciplinam respiciendam Socratis autem de antini immortalitate opinio erat, an mos hominum commune quoddam cum natura divina habere, neque morte deleri, iisque, quum a corpore olverentur, duas eas vias qui pietati a ludui aent, eos migrare in loca, ubi summa et propria felicitate fruorentur animosarum eorum, uti Vitiis se dedissent, ad Poena subeunda duci in locum ho ridum, a beatorem sede seclusum.

Socrate desuncto, inter philosophos maximo excolluit praeclarus ille Plato, qui tot tantaque ingenii sui monumenta nobis reliquit. In anima defiruenda

et dividenda secutus est Pythagoram censuit autem animam rationis participem aut sato aut ad poenam Ιuendam ' corpore esse cinctam, eamque iactimmortalem, cuius sententiae primus argumentati.nem, 'inprimis in eo libro, qui Phaedon vel περι νυπι inscribitur, literia consignavo conatus est. Argumenta autem, Ribus usus est, haec suutet 1. Est haec mutati rebus, ut in contrarium statum redigantur ex hoc illud essicitur, si mortui fiant e vivis, vivo fieri e mortuis; iam si nulla mO tem consequeretur vita, mox nihil ita frueretur r)

24쪽

2. Ex ea stelliinis, qui ex Maelinibus non eruditia hine intercliginitamiaeta possim elici qua must mn didicerant, Pera ita Potest, eorum animos, antequam corPoribus cingerentur, in rerum cognitione viguiana Quod vero animi ante hin vitam iam exstiterun eos morte non deseri confitendum eat , 3. Animus hominis est implex quodcunque autem non est itum nullo modo dirimi ac dissipari potest . 4. Quum animus vi sua, non aliena, moveatur, nulla I extem Coo potest, ut aliquando moveri desinat, ipse enim ea movemdi principium aeterit ma qua moventur Princ si autem nulla est origo, mam e principio oduo tu faunia quod auloen nullum habet tutum, nunquam potest interire, in cipio enim exstincto coclum et mma intereat necesse est S. Quanquam an ignorantia, vitiositato aliisque malis, quae sub se Sua non cadunt, avo laborat, ita tamen non exstinguitur quodsi autem tantis mali non deletur, eo minus id fieri potest minoribucillia malis, quae sub

aenaua cadunt. φὶ Hisce argumentis a viri doctis obiecta sim multa, qua his recensem non est nosti consilii ex lia autem, qua commemoravimus, patet, Platonem quoque metempsychoata esse statui e Cinauit enim hominum animis tam diu in varia corpora mammigrandum, doneo decem mille annorum spatium com plerum asot homine autem Ptimos eam migrationem intra tria millia anno vim exo Orcum esse receptaculam omnium animoriun, eumque in quatuor partes dividi, quarum duae Probos, aetereo improbo manerint qui intest bono maximo excessuissent, os in Deorum gonus eas Perventur et

ma bonoa in eampis Elysiis eas Fersaturo )3 improborum eos, qvi in m litia Perseverarent, ad Tartara deiici, aeteros improbos iuxta paludem Acho malam tamdiu puniendo eme, done maendati selicitatem adipisci possent P.

I. 11

Platonem magistram viginti anno audiverat oelaberrima Aristoteles 3 n hilo tamen aeciva novam diaeiplinam ondidit, quae peripatetica vocabatur. Quod adtinet ad animam, de a Stagirites admodum obseuro disseruit auffciet igituriai pauca clariora huo poetantia reseram mouit, animan esse Primam ἐπιλαει- vel, ut ita dicam, Primam conditionem ---ιλε corporia physici organici

25쪽

nis suscipere Linteumtum Phtientem esse uostalem, uintem autem immori lam et aetemum, Et Post discessum e corpore novo oo re cingi Posse, ita tamen ut superiori vitae Prorsu esset immemor ). Caeterum notandum est,

in Aristolini dialogum qiuic m. qui Eu-- inscriptus, do animi immortalitate Mae uiniuitum. eum tam Epraeus Uticam agmenti esse deperditu' P. Acmerime autem Di o eas chria eam Stalia iniinpulus, contra animi ina, mortalitatem disputavit is enim tres sibina acripsit, qui Lesbiaci vocabantur, quod MIenia ferino habebatur, in quibus docuit, nihil esse omnino animum

Praeter vim corporis vivi, ob eamque causam inua immortesitatem nihil esse εὶ. Dicaeam, inmualia erat pie urna, qua, quum in disciplina condenda Detiocriti, ententia maximo sequeretur, animos .hominum mortiam esse Putavit. Docuit ammam corpoream esse, vim qua Ex atomas omosita μ- εὶ omitandi facultatem se 1 vias eo inam ex atomia omnium ubtilissimis, quae ab anima rationis experte distinguenda esset et in pectore habitaret; animam rationia expertem se ἀλογω toto oorpor diffisam esse ' ; onmia,

quae tomorum concursu orta visenti, liquando eas interitura, et nos Post, mortem nullo futuro diutumiistem --ω- ad Malo vivendum nihil inerre, eo minorem Voluptatem Periam in brevitate temporis, quam si illa esset sempitem mortem vitii ad nos pertinere, quod enim dissesutum esset, id emero aensu, quod Murena sensu careret, id nihil ad nos pertinere 'st. Talem doctrinam a Cicerone aliisque viris ordati merito esse improbatam,

non est cur miremur.

In plantisque sententiis ab Epieureis dissentiebant Stoici, quorum disciplinae auctor' at Zeno Cittiaeus, pleuri' isti adiunctus. Docuomant Stois, Deum sae animam mundi ves mestum e totum n dum Penetrantem e eommeantisn huius mentis Parimn esse animam humanam δ'); eam esse comoream, et quidem spiritum calidum γωρια οβερμον , quem spiraremus et a quo moum emu animas non semper, a. diu esse mansura

26쪽

tempus ad Ven--, quo Huiurandus, ignes Iri, ut rei sienovatio. fierivia. 1et tum mimaa. in mento Aurina confii id. Mamcorum sententiae inera i si Ruthia eui , placuit, Ouincta anima usquis ad mundi ponflagrationem esse duraturas. ), altera Chryrsimi qui ema,ebat, a Iaa sapientum animas ad id tempua Mao ervandas, quippe quae simiore ea sent, caeteras autem facile dissiliari aeterum Zeno arae naia et Parenaetius in eo a aeteris Sisicia diaerepabant, quod mundum,aliquando. igni esso interiturum. mahant M. Idemi Panaetius, Mi ionis Africani Aeassiani

amicus, negavit, anisua immorialiautem ectam tribuendam. sit a

Panaetii aetato philosophia etiam apud Romanos, do quibus nunc diseendum e t in aliquo honore esse comitis Satia inter omnes conveni hiatoriam Romanorem antiquissimam, eam quidem, quae Fabricii et Pyrrhi aetatem ex dat, haud aram nimia obscuram esse. Quod ad Toa acra adtinet, memoriae quidem Paraditum e omne sero es, quae apud Romanos ad curiun Deorum et ad amet obeunda, quaeque praetonea alia ad religior Iem vecta rint, a Numa me eoae Prosecta φ, aerea ea talia non est, quavomni careat dubio Qui enim recte perpendit ea, quae ab auctoribus tradita Sunt, O Poterit rearo, Romano multa ex Pythagoreorum disciplina hamisso Videri quam ontuntiam haud obscuro approbat Cicero his verbia )r,, Pythagorae autem doctrino quum is agaia eque fueret, permanarisae mihi Midetur in m eiritalem idq*- tum coniectum Pro Bia est, tum sm Mametiam Meuigii iudico Quia iam est, quipinet, quia oreret in Bia Ur scio potentisainias et maxi-ia urbibuo, a quas magna dicta est, in hisque primum ipsius Pythagorae, deinde rota ditha reorum tantum nomen e et, matro rahom um ad eorum docti ima Mocea aurea clauara δε--8' et paula inhalis muti striam aura in matris Maeotitia ducta a tuis, quae Praetereo, na ea, quas r.eri a ψώμι--m inunda didicias Mideamura , Ham Cicero. Misebant itaque Romani, multa eorum instituta a Pythagoreorum disciplina non esse aliena, ob eamque causam nonnulli Numam regem suisse Pythagoreum putabant; sed ea opinio multum a vero distat, nam Numa Porinulti annis ante fuit quam Pythagoras ' . satis autem, arbitror, Perspicuum est, multa, quastumum condita esse traduntur, ad multo mora tempora esse referenda. I-

27쪽

aeni uotiuium tempore Romam erat insitum, animos post mortem Primauere, ut inuetor est Cicero. Noo eo magis veritati consentanem videtur, quod Lavi , tradit, a Numa rege Marcio pontifici id quoque negotium datum esse, ut popuIum dei auibus placandis edoc et ). agnum quoque t timonium ei rei asserunt res a Romanis gestae, non enim verisimile est, Otin minia a Pro Patria ad mortem, obtulisse, nisi spe haud . parva vitae lutulae Piat mortem resndae sui inti imbuti. Quo adtinet ad Romanorum philosophos, ii res suas sere omnes e Graecomm doctrinia hauriebant, neque ullus eorum novum condidit systema. Quae de animorum immortalitato disputavit Cicero, in iis latonem, quem magnopere habuit in deliciis, maxime est secutus, eaque oposita es POSSunt ecli, o de eontemnenda morte, e somnio Scipionis et e libro de senectute. Inoo auim a prioribus philosophia differt, quod ad illam rem argumentis eo

firmandam ad populoruri consensum quoque provocat cuius argumentatiUnia summa haec est De quo omnium gentium natura consentit, id verum est; nulla autem gens est, quae hominum animos esse aeterno non statuat animus

igitur hominis immortalia est. Ciereonia aetate floruit Lucretius, qui magnum poema consecit de M tura rerum, in quo Epicuri doctrinam exposuit, animosque esse mortales admodum huius Philosophi demonstram eonatus est . . Apud veteres int dum mentio fit gentia ad inseriorem Danubium in Thracia habitantia, quas Getica appellabatur omnium Thracum Getae .erant iustissimi et sortissimi, apud quos Zalmoxia tantam sapientia laudem meruit, ut post mortem a popularibus tanquam Deus oleretur Getas docuit -- Tum animos esse immortales, qua de causa multi putabant, eum sua e Pythagora disciplina hausisse ), sed insimile videtur, Zalmoxidem multo aut

Pythagoram vixisse. Apud GaIlo autem antistites sapientiae omnim erant Druidae,.quorum magua Mat Potestas, non modo quod eorum scitis omnes res ad religionem evaacra Pertinento erant subiectae, sed etiam, quod penes eos arbitrium erat causarum publicarum et Privatarum Doctrinam arcanam a Britannis ac tam sollerti studio alienos celare solebant Animae immortalitatem eos

3 Civi Tum I, 2. - . Liv. I, o Cons Cim Leg. II, 9. - a C. Tum I, 1, 4 Lucret do nati rer. III, v. 557 sqq. - Herod. IV, 93 - 96. Strab. VII, cap. 3. - Herod. IV. M. Strab. l. l. - B. an. VI, 13. - Caes. B. Gall. VI, 13 14

28쪽

asserui re et meten Psychoata docuis- Caeaar vim striae tradidivisuiu verba huc apoctantia haec aura t . In primis . e κἁ- μνευ dare, non istarim animas, ea a talia με mortem tranaira ad Miso, c M. Me maxima ad Mirtutem exhilari Pulans, metu mortia neglare Postquam sententias, quaa gentea a Ddaeorum acria alienae ante Christum hiatum habebant de animae alatu post mortein miam Merisaim fieri potuit,e osuimus, non Possumus quin confiteamur, gentibus antiqui orbi eo enai nem quandam de animorum immortalitate fuisse. Quanquam enim nonnulli Pliilosophi 'in error versantea es spe gloriola adducti contra animi aetemistatem disputaverunt, ad eos tamen pertino insigno illud Prouuntiatum Misi

cum decretia religionis Christianae quodam modo consentiunt, ob eamque causam arissimus illo Erasmus Roterodamu do pragii antiquitatis auctoribus iudicana haec in medium proserit is Profanis dici non des et, quicquid pium est et ad bono mors conducena. Meria quidem litaria ubiqua prima dia atur auctoritas ae taman vo non muram ostendo quaedam e dicta a Materia a se scripta a ethnicia, etiam me iri tam e te, eam αμιε, ratim dirinitias, ut mini non Maaim Parauadere, gian Pectu Mortam, quum tua aeriberent, num- aliquod bonum vitaMerit. Et formare latis affundit a ritu Christi, inter Mamur. meo Erasmus. Itaque, quum nonnulli scripto res prope ad decreta religionis Christimino in pluribus rebus accederent, probabile est, ex divino consilio non solum apud Iudaeos, sed etiam apud eos populos, qui vulgo gentile vocabantur, talea opinione invaluiam, ut doctrinae Christianae iam munirmati obia aulam considerantibus, Deum optimum Maximum antiquissimo iam Muo bominibus consuluisse, eosque apo Praemi xum vitae aeterea imbuisse oonfidae ter credendum est, eum etiam in post rum pro summa sua benignitato generis humani saluti omni modo sae r

spectumma