Quo sermone ei, qui ad Ciceronem litteras dederunt, usi sint [microform] / von Emil Opitz

1쪽

CICAE PRESERVATION GRANT PROOECT

Nationat Enooismontuor trict Humanitias

2쪽

COPYRlGHT STATE MENT

3쪽

TITI E Quo sermone ei, qui ad Ciceronem litteras

dederunt usi sint

5쪽

- δε

riga

ta m

nodo m

in G

9쪽

uu serm0n ei, qui ad sideronem litt0ras dederunt, usi sint.

cero ad aetum Ep. IX, 21 scribit: Quid tibi ego videor in epistolis nonne plebeio

sermone agere tecum nec enim semper eodem modo quid enim simile habet epistola aut iudicio aut concioni quin ipsa iudicia non solemus omnia tractare uno modo privatas causas et eas tenues agimus subtilius, capitis aut famae scilicet ornatius epistolas vero quotidianis verbis texere solemus. Quem hic Cicero dicit plebeium sermonem, tinnerus ita interpretatur, ut statuat communem omni generis epiStolarum earUm quidem, quae vere dicantur epistolae, eam esse consuetudinem, ut sermone magis quotidiano in iis scribendis utamur quam in libris aliis ullis. Nimirum et ei, qui inter se confabulantur et ei, qui epistolas scribunt, in verbis eligendis struendis collocandi simplex dicendi genus consectantur. Summam vero disputationum suarum idem p. 21 proponit his verbis usus: hoc tamen, perspectum fuerit Ciceroniana quidem esse dicenda, quae epistolae Ciceronis vel thesauris linguae latinae vel arti et praeceptioni latine scribendi praebeant, at ita Ciceroniana, ut propius abesse, si volueris comparare, permulta dicas ab Ennii poematis vel lauti et Terentii sabulis Horatiive sermonibus epistolisque, quam ab ea, qua Cieero in ceteris fere libris dictione usus sit. Eadem fere ratio est earum epistolarum, quae ad Ciceronem datae sunt. Nam qui eas conscripserunt, ipsi quoque ad familiarem loquendi consuetudinem quam proxime accesserunt atque etiam inde multa deprompserunt, quae ne in epistolis quidem ad Atticum missis inveniantur '' idem tamen cum docti et eruditi homines essent in iisque oratores Caelius, Asinius ollio), rerum scriptores Lucceius), in aliis scriptionis generibus versati Sulpicius, Caecina, alius, Trebonius et cum scirent, cui scriberent, purum atque elegans

nus tria progra nata de o, quo Cicero in epistolis usus est, formone nuper in unum coli in pridierunt Oppela I 879. ' Magnum discrimen intercedem inter has epistolas et eas quas ad familiares data sint, olMinus in dissertatione Bemorkungen ibo das Vulgariatoin Philologo XXXI p. 13T- 16 inserta statuit quam excerpsit Harro glachr. f. d. Gymn.--sen. XXXI. Novemb. 18773: Das Genr0 dor Brisssittoratur schlochise dem sermo familiaris Oder plebeius Eum essen, o unstatinare erade dis somnannis epistola ad amiliares atten Eleisic menigmit dem sermo familiaris Eu thun, Wogem dio epistula ad Atticum fas durchmino de Vori se in stilisti hon uisitis geloen. Cicero Briose solo unter sic so Sehr verechiedon, das ercie ac dem AdreSsate gangander schralia. Nur in οὐ eis ad Atti minus sic C. de vulgarenis druch commodum eben mi sol n-dem cum si iud pers commodum disc seras cum venit undisorwisgon in diem Briose dis endo narra tibi deis diri, narrabo tibi sic mili diris,as ingen). Da ventanonde mi Adjective tin Adverbie vere done norashors dor olympracho an mal im est. Hispan. - habo sic last inrechimami in dio Litteratur sin-gedrano, o C. Wiud os ehr of in de Brisson, disilio auch in don Rodonon philosophischon Schristo ge-brauchi, dagogis occisar, Sallust, Livius mi A n me on 28, 44, H, Quinctii., Tacitus Verschmsit. Consentiunt cum his ea, quas Silanorus de nullus pro non posito observavit p. 31 pertinent vom huc loci, ex pistolis Attico quidem inscriptis opstiti onmes, hi nullus venit XI 24 4 nullus discederet XV, 22 XIV, 3, 1 COIUM Balbi nullus adhuc se VenIL

10쪽

dicendi genus consectabantur. Unde fit, ut ex his epistolis non solum, quibus verbis et structuris in sermocinandi consuetudine Romani usi sint, intellegamus, sed etiam auream illam, quae dicitur, latinitatem melius cognoscamus. Quamobrem operae pretium esse existimo ea, quae mihi iterum ac saepius legenti memorabilia visa sunt, sub uno quasi quodam aspectu ponere. Quae ita dispertiam, ut altera parte de eis, quae ad grammaticam spectent, altera de eis, quae ad gem stologiam sive vim et significationem verborum pertineant, exponam. Cum autem grammatica in etymologiam, quae vulgo dicitur, et syntaxi distribuatur, primum de formis verborum explicandum esse videtur. Atque e prima quidem declinatione huc pertinet gen plur amphorom,

quo utitur Lentulus 12, 15, 2 duum millium amphorum ela Neue , p. 20). Quamvis non huius loci sit mihi liceat commemorare verbum copia in singulari numero ea vi, qua pluralis praeditus esse solet, usurpari a Pompeio sexies in duabus epistolis adisti. VIII 12 et c).

Secundae declinationis nomina, quorum en plur item in Hum terminatur, duo inveniuntur:

praesectos fabrum in Caesaris epistola ad Att. IX, 7, 2 et adversarium in epistola Pompeii ad Atti VIII 12 DI). x nominibus tertiae declinationis tria huc pertinent, familiaris, avis, sinis. Atque ablativum familiare exhibet in epistola Sulpicii 4, 12, 2 editio relliana, unde Neve I p. 225 petivit Mesenbergius autem et Balterus lectione codicis non commemorata familiari in textum receperunt. Ablativus nave ch. Neu I, 215 exstat in epistola sinit ollionis 10, 32, ), apud quem eundem 10 32 4 sinis generis seminini est. Ex quarta et quinta

declinatione huc spectant duo verba impetus, cuius dativus in v terminatur 10, 24, 3 et fides, cuius genetivus fide 10 17 3 0dice edice ab relli et altero receptus, a Wesen-

bergio repudiatus est

Ex adjectivis abundantibus, quae dicuntur, unum huc pertinet inermis, cuius genet phae. Lepido 10 34, 1 in Horum a Bruto 11, 10, 3 in mum terminatur comparativi et superlativi ab aliis raro aut omnino non usurpati exstant 10 30, 3 et 4 Galba dexterius

et sinisterius est. Neu II 104), 10, 8, 3 sollicitior cfr Drage I, 233. 8, 15, 1 tem- Ieratior Drag. I, 24) 8 6 4 ferventissimus ch. Neu II, p. 119 deditissimus M. I, 122), 1 I, 9, 2 persuasissimus id 125 11, 13, 2 extenuatissimus id 127), 10, 8, 1

fructuosissimus quo etiam Caesar utitur). Validissime, quod est in epistola Caelii ,2, 1 apud Ciceronem eiusque aequales non videtur in usu suisse. Terminationis ramus unum vestigium in codico Med. reperitur 4 12, 2 Servius deterr0mo acerbis sume. Denique mihi liceat hoc loco commemorare optimas et cunctator adiectivorum vice fungi apud Caelium 8, 10, 3: nosti Marcellum, quam tardus et parum mea sit, itemque Servius quam cunctator, et 8, 16, 2: Vide, ne, dum pudet te parum Optimatem Sse . In numeralium usu a communi loquendi consuetudine recedit Galba, qui 10, 30 1 scripsit

secundam et quintam tricesimam csr. Neve II, 163 et Cicero filius 16, 21 1 post diem quadragesimum et sextum Weg. et uncis inclusit). Quid quod apud Lentulum 12, 15, 4bina legationes est, pro quo duas leg. exspectas, quem locum eue II, 17 praetermisit. Pronominis personalis ego dativus in codice edice saepenumero in mi contractus

invenitur. Cur esenb et Baiter hanc formam, quae in Vatini epistola 5 10 ter obviam sit, ex epistolis exturbaverint, non intellego, praesertim cum ex eis, quae Neve ΙΙ, 180 disputavit, appareat cum alios scriptores tum Horatium in sermonibus et epistolis ea forma saepe usos esse. Idem statuendum est de sorina accusativi me me in eiusdem Vatini epistola 5 9, 1), quam item illi epistolarum editores reiecerunt. Rectius mihi rellius iudicare videtur, qui ad illum locum adnotat: Talia quoque, ut nonnulla in sequentibus, editores praeter Victorium pravo consilio ad Tullianum Sermonem redigere conati sunt. Cui eo magis assentior, quod Vatinium verbis verborumque formis paulo magis priscis admodum delectatum esse dicier, disperdidit alia, de quibus infra dicendum erit, comprobant. Contra 15, 19, 2 C. Cassius), ubi rellius de coniectura omnium nostrum ediderat, ab illis recentioribus editoribus lectio codicis ed. omnium nostrorum restituta est cla meu II, 185) De cetens pronominibus huc etiam uterque et neuter