De Bello Marsico scripsit Dr. C. A. F. Weiland

41쪽

C. Semilius Glauela trG.: I. legem tulit: uli contra Caepionia legem Serviliam, equiem soli ex lege Sempronia judicarent; 2. titi Latini damnasione civis Rom. cives imi possent

L. Marcius Philippus era. iterum legem agrariam tulit, sed facile antiquari passus est . . Domuitia Ahenobarbus trib. legem Domitiam de sacerdotiis fert, qua potestas sacerdotum cooptandorum ad Populum transfertur . . 654. L. Apiae a Sasvrninua per vim occiso palam Comiliis Annio eompetitore in tribunus uerum factua, tum C. Servilio Glaucia, clam lavente Mario, consule VI squianno superiore Cimbros in campis Raudiis non procul Verona ingenti caede vicerat et deleverat , novis legibus rempti blicam perturbat: in Gallima ager, quo C. maritia Cim-- bros expulerat, Romani non Gallici juria ampliua esses P mloqua divideresur; in veterania cententa agri jugera in Africo dividerentur, uti aemissea et trientea ex lege Sem pronia pro frum nil modita aingulta aerario Pop. nom. aOLvendi remitterentur, Pinuto pie frum tum me imum μα- fis dirideretur; ut in Sicilis, Achais et Macedonia, tibi popula videretur, coloniae deducerentur et C. Maritia in coloni aingui crees Rom. facere mage . Sed cum per vim pararet, ut in annum sequentem tribunus reis

sceretur, et Glaucia qui competitorem C. Memmium iu

ipsis Comitiis necaverat) consul crearetur, C. Marius senalus auctoritatem secutus. seditiosos cives armis in Capit

lium compellit, deditosque in lumultu trucidari patitur φ . 656. T. Caecilius Didiva consul scri legem Ciaeciliam I Cie. Brut. 62: In Verrem I. 9; pro Balbo 23 , 24; de

orat. 3. 4 I.

2ὶ Cie. de ostie. 2. 21.3ὶ Cie. ad Bruti Ep. S. 43 App. I. l. I. 28 32; Aurel. Viet. I3; Plui. Marius 29 sq.; Florus 3. Isi; Cie. pro Balbo 24; ad Herenti. I. I 2, 4. 22; pro

42쪽

DIdiam da lexigua per trinundinum Promulgandis nee per

659. Cas. L. Licinitia Crassus et Q. Mucitia Scaeis Mesa ex Mnctuam . legem Promulgant Liciniam meisinde cisibua regundia, qua magnus sociorum numerus pro civibus se gerentium in suas civitates remittebantur

g. I. Sic optimates ter cruentam vietoriam reporis averant foedeque semper exercuerant. Tuta iis stetit sanguine parta potentia inde a Saturnini tribunatu usque ad M. Livium Drusum. Nituerunt per hoc tempus oratores maximi L. Crassus, M. Antonius aliique, juris seientia Q. Mucius Scaevola; Pacuvius et Accius aliaque clara inge-

brieo Italia defensa suerat, in civitalem recipiendorum. nulla mentio facta, immo adhuc exasperati sunt lege Licinia Mu-eia. Ιli demum quartam et perniniosissimam excita ereseditionem; agitabat postulata sociorum apud M. Livium Drusum, trib. anno 663, Q. Pompaedius Silo, vir magnus et memorabilis Drusique amicus, Latinoriam Dux ε). De hoe tribuno autem pluribus agendum credimus. q. 2. M. Livitia Drusus sine dubio reserendus est inter nobilissima illa reip. romanae nitidissimo fulgore, siderum instar fulgentia ingenia, quae Reip. sincero animo 1ὶ Cie. ad Attie. 2. 9; Phil. 5. 3; pro Domo 20.2ὶ Aseon. Ped. ad Ciceron. Cornel.; Cie. de oss. 3. II; pro Balbo 2 l. 24. a in Vellei. 2. 9.

4 Valer. Max. 3. I. 2. Aurel. Victor. Plui. Cato minor C. 2. Constat autem Latinos ot Italicos saepe absolute socios appellari. Vorum et aliquando Latini et Italici eonfundebantur, ita Vettina Pelignus, qui Latinus non erat, ita tamen appellatur apud Valeri s . Duiliaco by Corale

43쪽

studentia, sudandum esSe Pro eommunibus commodis, pr priam salutem posteriorem Salute communi ducendam, adeundas inimicilias, subeundas pro republica maximas tempestales, extrema quaeque et perpetienda et tentanda esse, sibi persuaserant. In mullis autem similis erat Drusus Grae

eliis; vidimus enim et ipsum Drusum ab initiis bonarum actionum ad perditas progredientem, porro optimum civem in corruptissima civitale, in divitiarum regno, quod tum erat, eundum paene exitum Vilae sibi parare, quem Gra

ebi, qui et ipsi a bonis initiis progressi, ira, certamine cum

adversariis contracto, praeter ipsorum naturam quasi Ven-lis se in actionibus suis extremis salebantur multa permi-

Graecbi; legibus enim tribuniciis ruinam Reip. remorari veteremque aequalitatem ordinum reduci posse credebat. Sed uterque oblitus erat tempora valde esse immutata, se non jam vivere inter Romanos veteres illos, qui eariorem patriam sibi quam semetipsos esse debere credebant, sed inter Romanos, in quibus nihil Romani et majorum suorum digiti amplius reperiebatur. Sed quanquam necesse est consilia et exilum Drusi et Gracchorum eadem fuisse dicamus, valde lamen disserebant quoad statum in typublica et via, qua malis rei p. medelam asserre posse credebant. Druso omnia lavere videbantur, ita ut solus sere interitum libertatis Romanae avertere potuisse - siquidem id seri omnino poterat - pulandus sit. Gracchorum enim aliorumque tribunorum exemplum ante oculos habebat, et videbat, quae illis impedimento in consiliis exsequendis suissent, qui e

trinsecus et paullo sincerius et acrius mala aggressi erant, non universis studuerant, sed parti civium solum consuluerant, unde altera parte neglecta majores, quam quibus pares essent, inimicos sibi pararunt. Drusus contra non singulari quodam impulsu incitatus ), sapienti moderatio notolam I Pluti Compar. Agld. et Cleom. enm Gracch. 5.2 Plui. Tib. Graech. 8: Cum Numantiam pergeret per Etruriam Tiberitia, solitudinesque agrorum speetaret, agricolas autem Diuitiam by Corale

44쪽

lotam rempublicam spectasse et ut paucis absolvam,

omnia eonsilio, antequam ageret, bene perpenso, egisse videtur. Porro erat in favore senatus, cui ordini pater eius se commendaverat et ita sperare poterat, Se cum hujus auxilio consilia sua contra Optimates eXsecuturum, eoque modo reconciliatorem ordinum evasurum. Sed paullo maturius consilia ejus senatui, cujus auxilio, sub praetextu judiciorum ei procurandorum, alias leges, quae ad plebis

et sociorum commoda pertinebant, perferre conatus est, patuere. Itaque et hunc ultimum pro romana libertate conatum irritum sieri videmus, Drusumque, non, ut volum rat, coufirmare rempublicam, sed perturbare, tempora deui- quo illa luctuosa maturare, quae liberos in communem matrem Romam, cives in cives armabant. Sed M. Drusi imgenium, mores et acliones paullo altius inspiciamus exscriptoribus, qui ejus mentionem injecerunt.

q. 3. Vellesum turpi erga Tiberium, qui ad Drmsum genus maternum reserebat 3, adulatione, modum in Druso laudando excedere, judicant praeter alios Puleanus q), Manuti et Freinshemius 77. Sed tamen a

et pastorea servitia esse peregrina et barbara, tune primum illam actionem, ex qua infinita nuxerunt mala, animo complexus est.

I Quippe qui ut omnes sibi devinciret et invicem reeones.liaret permiserit Latinis civitatem, plebi agros, equitibus curiam, senatui iudieia Aurel. Viet. 2 I. Livius Drusus aetate quidem iuvenis ille, verum omnibus eorporis atque ingenii dotibus erat instructus, quippe clari simo patre natus, quem eloquentia et divitiis inter primon eel brem Pop Rom. ob splendorem generis ae virtutum unice dilexe. ral. Ipse quidem inter aequales suos eloquentia et opibus eminebat. Idem ob constantem in omnibus dictis silem maximam sibi avetoritatem comparaverat. Aderat etiam ingens magnitudo animi, adeo ut solus idoneus Senatus patronus fore videretur.

45쪽

sentire ei cogor. dicenti, Drusum fuisse Dirum nolino mum, eloquerisisSimum et maxime in eo quod adjicit, motiore in omnibus ingenio animoque quam fortunα tiaram. Hoc ut credam me impellunt praeter Sallustium, qui ejus acta

dri morientis similia )J, et alia quae de eo reseruntur λlum praecipue Ciceronis, viri ceterum Optimatium Delioni studentis Gracchorumque conatus pluribus locis castigantis, inulta de Drnso honori licentissima testimonia. Nomi-

et nobili imum tribunum plebis ' , gravem oratorem dicit, ita duntaxat, cum da republica diereri yin, Iatidae ejus animum civilem, qui cuin omnibus elarissimis viris fuerit eum Consulibus contra Saturninum ' , denique moriem Uua ἐ-gri . Immo vero inde ab adoleseenlia mala reipublicae equitum judicia in perspecta habuisse et pro viribus imp disse traditur, dicit enim Senem ', eram, cram pupillua adhuc esset et praetexta tia, judici a rena commendosae et aeais infe oauisse, ut quaedam judicia M illo rapta maeeo lares. Unde aolebae dicere, sibi uni, ne puero quidem, tinguam ferias contigisse. Ob id etiam Cicero dieit, in eo adolescente gravitatem singularem suisse. Quod antem AureIiva Victor eum Nominae superbum et ambitiosum et Valerius Maximus refert infer exempla auperbiae et I De ordinanda rep. 2. 6. - 2ὶ Juslin. I2. I8.3ὶ Vollol. 2. I 4: Cum ultimum rodderet apiritum. Intu naeireumstantiam moerentiumque frequentiam, elludit vocem eonumnientissimam eonscientiae suae: Eequandone, inquit, propinqui amisique, similem mei eipem Aabebit respubliea. Cf. Pluti rei' gerend. praeeept. p. 800.

46쪽

impotentiae, credo Drusum in eo eadem uti gorie, qua multi ejus similes, qui pro bono Reipubl. se stare persuasum habentes, vim vi repellunt eaque agitant, quae a proposito eos abducunt itaque ab aequalibus et a posterilate judicantur potius ex iis, quae irati et incensi, ut homines, coacti secere, quam secundum ea, quae in consilio ab intatio habuere. Porro etiam crediderim mulla, ut de Gracchis, qui regiam dignitatem sibi petiisse reseruntur ), etiam de Drugo, qui et ipse cupidine dominationis socios ad spem civitalis ierexisse. dicitur, a Floro et aliis , esse eme uilla et ficta, quibus invidia lacla incerti vulgus . favor ingens in iram et odium verteretur. l. 3. Iudiciaria lege Gracchi diviserant populum Romanum et bicipitem ex una secerant civitatem. Equites quidem non ut antea senatores tam lacile pecunia eo rumpi poterant squanquam etiam hac in re non minoricum sagitio ab iis administrata sunt judicia, ut Drusi te. I Vellei. 2, 4 et 6. Diodor I. 34. Εel. 2.2 Flor. 3. 18. Dio Cassius I. 109. 3ὶ Cicoro pro I Iurena IT: Quod enim fretum, quem Euripum tot motus, tantas, tam varias habere putatis agitationes fluctuum, quantas perturbationes, et quantas aestus habet ratio e mitiorum 8 Dies intermiasua unus aut nox interposita saepe pediturbat omnia et totam opinionem parva nonnunquam commutat aura rumoris. Sappe etiam sine ulla aperta caussa sit aliud atque existimamus, ut nonnunquam ita laetum esse etiam populos admiretur, quasi vero non ipse seeerit. Nihil est incertius vulgo, nihil obseurius voluntate hominum, nihil sallaeius ratione tota comitiorum. Nam ut tempestates saepe certo aliquo caeli signo commoventur, saepe improviso, nulla ex certa ratione, obscura aliqua ex eaussa excitantur: sic in hac comitiorum tempestate populari, saepe intelligas quo signo eommota sit, saepe ita obscura est, ut

eas u excitata esse videatur.

4ὶ Plin. 25. 2l: Cul ante omnes plebs stans plausit, optimatea vero bellum Marsieum imputavere.

5ὶ Aurelium Cottam, Salinatorem, M' Aquillium, qui Asiam

vie rat, repetundarum reos elapsos esse corruptis judicibus senatoriis dieit App. I. I. I. 22.

47쪽

sata fortunasque principum haberent in manu, interceptis vectigalibus, peculabantur suo jure rempublicam , eos qui provincias ab injuriis publicanorum defendebant, in judicium vocabant, iniquique judicii procella perverterunt. Damnaverant Vero cum multos alios Viros clarissimos et innocentissimos, tum recentor 662ὶ Rutilium, virum non saeculi sui, sed omnis aevi optimum, qui, eum Q. Mucium Scaevolam in Asiam legatus sequeretur, Asiaticos a publica-

equestrem ordinem εὶ annos prope quinquaginta l. e. a C. Graccho ad Sullam, continuo judicasse et hoc toto tempore ne tenuissimam quidem suspicionem acceptae ob rem judicandam pecuniae constitutam suisse, lavet ut semper nimis liuic ordini ' . uane impotentiam equestris ordinis in judieiis exercendis eum senatus, qui crebris damnationilius debilitatus, omno decus majestatis amiserat, serre nollet, omni vi niti coepit, ut ad se judicia transferrentur. Quare hinc sibi progrediendum esse recte vidit Drusus, et pro senatu stare ita visus est, ut Cicero senatus propugnatorem atque paene patronum cum dicat. Melius tamen perspieeremus consilia Drusi, si sciremus, quo tempore, quo ordine I Judieantium in Rep. potentiam deseribit Cieero in Ve irem 2. 12.2 Florus 3. I 2 et II. 3 Liv. Ep. L 70; Oros. 5. IT; Valer. Max. 2. I 0, 5: 6, 4. 4; Cieero de orat. I. 13; pro Rabir. P. I0; in Pison. 39: pro Fontei. I3; de nati deor. 3. 32; Seneca de provident. 3; qui cl. II. I. IT4 In Verrem I. I3.5ὶ Vide equitum per hoc tempus historiam ap. Mausori deIa rep. rom. T. 2. Chap. 2. Le I eau: Sur la cavaterie des l. giona Roin. III et IV Mein. de l'aead. ad Plinium M. 2. 6ὶ Pro Planeto si Flos equitum rom. , ornamentum civitatis firmamentum Reip. publieanorum ordine eontinetur. Cf. pro Manil. 7.

48쪽

leges suas tulerit. Haec cum ignota sint, aequiescendum

aras emam in majoribus viribua lueretur, a cisa et Icilio populos spe ciui alia Romanae sollici avis itaque ad Dantibus Per vim legibus amarita frumentariisque latia, judiciariam quoque pertulia. Cum deinde Promissa sociis civitas praestari non posset, irati Italici defectionem agitare

Tulit igitur Drusus ut plebem ad partes suas traheret propitiisque uteretur tribubus: I in Legem amariam de coloniis deducendia, ut per Italiam atque Siciliam et alias prius decretae ex lege Sempronia deducerentur, adjecit frumentariam Misaque largiιλ-nea quae forsitan modum excedebant in euinque finem institutae era ut, ne senatui idem remedium in Se esset, quis contra C. Gracchum usus fuerat. Ipse enim professus Psse dicitur, nemini se ad largiendum praeter coelum et coenum reliquisse. At tamen ne sumptibus succumberet aerarium in cudendis nummis argento partem aeris octavam miseendi auctor fuit. Hae leges per vim Ialae iussaeque, resistentibus divilibus ex equestri potissimum ordine εὶ, probante tamen senatu εὶ.2ὶ Legem de citrua e sociis dandam mori . Discoris dant lamen scriptores, alii hic socios, alii Latinos nominantes. Mihi autem veresimile videtur, Drusum forsitan

iisdem Comitiis, quibus tulit de Iege agraria Drusi euitu leges non jure rogatas esse dicit Cicero ε), quod pluribus de rebus uno sortitu retulerit vel certe circa idem tempus, I Ep. 7I, 72.2ὶ Ceterum ex uno Livio haec omnia manasse tradunt omnes scriptores, solua Obsequens eap. II 4 socium ei iungit, dicens: Libius Τroso, P. Tarquinius leges serentes pie., quem loeum ita emen. dandum docuerunt viri doeti: Livio Druso P. Tribuno leges se

rente etc.

33 Aurel. Victor l. l. Florus 3. II. App. I. I. I. 35. 4ὶ Taeit. Annal. 3, 27. 5ὶ Pro Arebia I s. Duiligod by Cooste

49쪽

Ilute nostrae opinioni lavet, quod Latini, qui deinde bello e&orio pro Romanis stetere vel quia Fregellarum dirutio eos represserat vel quia hostes propius habentes in se omnia belli mala potissimum devolvi praevidebant vel quia fidem praebendo lutius civitalem adepturos se sperabant . Feriis Latinis in monte Albano Iulium Caesarem et M Philippum consules interficiendi consilium ceperant M , quippe quod civitalis compotes facti non essent; Drusus enim jam anxius, ut Latinorum postulata differret, qui promissam civitatem flagitabant, repente in publieo conciderat. sive morbo comitiali squo tamen morbo elleboro in Anticyra insula liberatum eum seribit Plinius et inde Getilius I seu hausto caprino sanguine et semianimis domum relatus fuerat ' . Quod cum per Italiam percrebuisset, vota Pro eo suscepi a. Boni animi Drusi hoc etiam est testim nium. quod cum in malum Reipubl. vertere posse sua consilia videret, moneret Philippum, inimicum suum acerrimum, caveret sibi ' . Postremum solum suspicor, quando bene coepta malo cedebant et jam vi contra vim agere constituerat, Conversirin esse Drusi animum ad civitatem Italicis dandam quos hac re spe libertatis illeclos, tum promissis stare non posset. ad arma excitavit. 3ὶ Tutu judiciariam senatum enim quoque et equestrem ordinem conabatur aequis conditionibus inter se conciliare , ut judicia penes senatum et equestrem ordinem essent. Sie Livius ' . Indicat planius Appianus ilaeum hanc legem tulisse, ut ex equestri ordine treceuli ad I in Aurel. I iet. l. I. Oros. 5. 18. Valer. Max. 3. I. 2.2ὶ Ascon in Ciceron. Pison. 39. 3ὶ uuae suerunt ante diom V. Cal. Maii Liv. 25. I 2; vid. M. ituti ad Cie. Ep. ad Quint. fratrem 2. 4. 4, Hoe primum belli eonsilium fuisse dieit Florus 3 R5ὶ Plinius 2S. S. Gellius IT. I S. - 6 AureI. Vieti l. L

50쪽

Senatorum numerum adderentur, senatores viritim sibi quemque senatorem equitem legerent atquo ex his omnibus in posterum judicum decuriae legerentur. Qua lege magis etiam sibi abalienavit equites; sic enim judicia Peues solum senatum erant, non eX aequa parte apud sena tum et equestrem

judicia ab equitibus ad sentitum transferre cupisse Drusum. Exasperavit denique equites eo quoque, quod adjecit, in qu reretur in ausPectoa de pecunia judiciorum catissa capta 3. q. 4. At cum his conatibus omnes tandem ordines resisterent, Drusum aegrum et imparem rebus temere molis, matura, ut in tali discrimine, mors abstulit β , nam cum reverteretur e mro, immensa illa et incondita, quae eum semper comitabatur, cinctus mulli ludine, in atrio domus suae, cultello percussus, qui adfixus lateri ejus relictus est,

roue conjicere licet, mense Novembri, reverso jam Philippo in gratiam cum Senatu 'ὶ; ejus enim rogatu, vivente I Vellei. 2. IS. - 2ὶ App. L L I. 35. 3 Florus 3. II. 4 Vellei. 2. Id. Aurel. VIet. l. l. Liv. Εp. I. TI. Appiant. I. I. M. Cf. Plin. 28. 9. Seneca Consolat. ad Marciam 16, de brevitati vit. 6: Disputatur an ipse sibi manus attulerit, subito enim vulnere per inguen aecepto, collapsus est, aliquo dubitante, an

mora voluntaria esset, nullo an tempestiva.

6ὶ De oratore 3. I. 6ὶ Dissenserat vero antea Philippus eum senatu Cicero de orat. I. 7 . Vir summo ingonio, summa libertate, vehemens et dissertus et inprimis sortia ad resistendum Cicero de osse. 2. IT. Brutus 45, 47, pro Sext. SI, pro Planeto 2I non dubitavit adversus Senatum . dum Druso adhuc favebat, libertatem exercere, qui segnitiem pro Rostris exprobrans, dixerat in concione, Psedendum albi aliud esse eonsilium, uti senatu se Remp. gerere non posse. Qua de re ipse Drusus Idib. Septembe retulit ad Senatum. Tantusque consul a poenitentia dieli absuit, ut etiam L. Crasso. summae dignitatis et eloquentiae vim, id in Curia graviter serenti, manuin injiei iuberet de orat. 3, 1 et 2; Valer. Max. 6. 2. 2 . Ex his patet errare Angel. Maium . dicentem ad Diuitiaco by GOoste