De iure civili a M. Tullio Cicerone in artem redacto [microform] : Exercitatio scripsit et illustris iurisconsultorum ordinis auctoritate praeside D. Christ. Gottl. Hauboldo ... A.D. VI. M. Octo A.C. MDCCLXXXXVII

12쪽

M. TVLLIO CICERONE

IN ARTEM REDACTO

EXERCITATIO

SCRIPSIT

l IOANNES GOTI HELE MURNEM ANNUS

14쪽

ID ID EST LITTERARU MUNERU

16쪽

obtinuit haee semper timem doctos homines constans opinio, ah- que etiam nunc in omnium, qui de his rebus optime existimare possunt, penitus inhaeret animis, quidquid usquam sit poll-tiorum disciplinarum, nullis aliis, quam Graecorum Romanorumque libris ac litteris contineri, nec ullam omnino esse artem Mque scientiam, cui non insignis lux ex Veterum scriptis adfundatur. Ego quidem, quo saepius lego praestantissimos veterum libros, eo magis, quam iam dudum persuasam mihi habui, sententiam eonis firmatam video, nullam reperiri disciplinam, ut maiora subsidia suppeditet veterum scriptorum temo, quam iuris ciuilis scientiam j, quae tota sere ab antiquitatis Romanae cognitione proficiscitur, necvllum umquam intex omnes, quos tulit Latium, excellentium in.

genio, o De commodis, quae ex adsidua auctorum classicorum lectione in studium iuris ciuilis redundant, generatim dixerunt Friae lamerus in Praef. super υιλιate emoris auaream Iaseor- in ara Din. I. r. Gronsui. Obsem si Lips. 7ss edit praemissae et Ge. Frid. rausius in Di A. GHis auctπων uerum is explicando lare reae is rimano Vi ais 1779.

17쪽

geniorum sGiptores M. T. Cicerone exstitisse uberiorem, in quo toetamque praeclara de iure litteris consignata reperiantur Euoluas enim, quaeso, diuini illius auctoris scripta, non orationes solum,

sed illa etiam, quibus artem dicendi tradit vel philosophic tractat, et reperies in singulis ipsius libris, ne dicam in singulis sere capiti

bus, innumera iuris scientiae vestigia, non leuiter illa adumbrata, sed manifesta ac penitus expressa Iustae mehercule molis volumen conscribendum esset, si quis omnia, quae ad iurisprudentiam spectant, ex Cicerone colligere vellet atque illustrare n. Quae quum ita sint, haud scio, an operae pretium iacturi simus, si quam commode nobis obtulit et de litterulis nostri quaedam, qualiacumquae sint, disserendi midiorum nostrorum ratio, occasione ita utamur, ut Ciceroes iurisprudentiam paullo copiosius expiariemus, et, quot quantaque ad ius ciuile in artem redigendum ipse studia contulerit, quantum in nobis situm est, pertractemus. Sed valde perimesco, ne quis hisce conspem alto supercilio ac vultu magna minanti mihi

a Si quis sit, cui non satis ponderis habere videatur haec mea oratio, age M. Aug. Bachium, cuius merita de historia Iuris Romani atque elegantiori iurisprudentia nulla umquam deIebit dies, eum igitur excitemus, ut, quae modo diximus his auctoritatem tribuati am in se iura pr. Rom. II, a, 4, 3. p. st 6 edit. Ill Stochmanni omnibus ius Romanum cum laude periaeepturis adsiduam librorum Tullianorum lectionem vel ideo commendauit, quod in aliis veteribus auctoribus tot tantaeque veteris iuris reliquiae, vel potius copiae, quantae in hoc nΟ, haud reperiantur.3 Iam olim Frane Balduinus in Epist. δε pr. Iur. Eoo et dyse set ad sudissam iuuentutem eonferipta et praemissa Eius Caietae iuris p. m. 6. tantum otii hi optauit, ut Iurisprudentiam Ciceronianam colligere, et eam, uti

instituerat, in locos communes digerere posset: nihil enim dignius Romano iure, nihil ea adcessione gratius esse posse.

18쪽

a magnis viris lamnis cum laude huic argumento nauatam esse op o eonsilio tamen multum haud dubie diuerso inb eo, quod, bis propositum est, ita, ut negotium nostrum paucis Certe et sere obiter antehae inlatum esse, ab v adrogantia adfirmemus. omnes enim, quoscumque inspiciendi perlustrandique copia nobis sim erat, in eo maxime elaborarunt, ut ostenderent, ci-

id Anti Schultingi Or. A Larin dentia Ciserosis, calci subiecta D in Hanequ- Ο iunctim editarum, et recusa in opustum ad bisoria 4 ris . Pera nentibus, Io Lud. hso collectis Halae 73 s. p. 3- sqq. Mem. Ern. Kestneri Dissi. Dero Iureonsastus in o de metis. Rintelli r719. . Henrica Brohes Diss de ciceris iuris eiulias ob ae interprete speciatim ἀπ' ' Deo. Icio vitemb. 733. 4. EtuM. Dissi e Gereone iuris eis tesse ac . Aterprete, speriatim A sis uevissione Iibris ibi L a 39... Etuta. Dist de Cicerone iuris A. res ae intel prete, speeiaιλ ει primo de oratore libr. cap. 1 - 38. ibid. 74I Henrici Constantini Cris perimen iaris a- dentiae Ciceronianae s. Gereonem issam pro A. Caecina caussam aetasse L. B. 1 9. Io Oliviet Diate de iurisprudentia Deronis in Et ciuilis doctrinae amast p/Hosophisa Rom. 7 7.4. p. 97-Ia6. Ios Lud. m. Putima iob . de tinoate e issione scriptorum M. DIE Ciceronis r aeripaestue ratis--- Tu Tanarum in dyseiplina iuris eriminans capienda: in ita erigan. x s. Quibus addendi sunt, quos Ciceronianae eraditionis praecones magnu numero recenset largissimus eiusmodi scriptorum promus condus Io. e. Meuialius Vir Ill. in Butiora. His Uol. IIII. P. r. p. 77 sqq. Multa quoque et praeclara diuersis in locis de Tulliana iuris scientia protulit Onyers Middimon in praeclaro opere, cui titulus est Hisis of the Li

of M. T. cicero. London 27 r. 4. quodque in vernaculam linguam transt

lit Seidelius. Gedanici si . IIII. Vol. At illud miratus sum qui factum sit, quod in eo capite, quo de Cieeronis doctrina et eruditione Uol. IIII., p. 313 sq. vers. Seidet. -bseruauit plurima lecti dignissima auctor elegantissimu ne verbulum quidem dixerit de eius imis scientia.

19쪽

oeronem in iure non fuisse hospitem, vel plura ac praeclara in eo reperiri, quae ad ius Romanum explicandum inprimis faciunt illam vero quaestionem, quo quantaque de iure ciuili ad disciplinae dimi- satem evehendo eius merita exstant, vel sicco pede transilierunt, vel leui tantum bracchio pertractarii . Quae quum ita sint, nullus prosecto dubito, quin nos non prorsus inanem in hae quaestione pertractanda operam insumturi simus. Quod quidem si cognouerimus, fieri sorsitan potest, ut, quae pingui, quod aiunt, Minerua adumbrauimus liveamenta latius aliquando designemus, et quantum ad uniuersam iurisprudentiam augendam et in altius promo.

vendam contulerit cicero, copiosius exponamus. Quod vero ad hasce studiorum meorum primitias adtinet, eas omnium, qui litteris fauent, quibusue et leuia aut tenuia haud displicent, oculis linbenter submitto ac spe n oueo certissimam, ore, ut aequi existimatores et erga iuuenis modestam imbecillitatem indulsentes scriptiunculae consilium sint respecturi

20쪽

xdgredienti autem mihi hune Iocum anImus hon est actum agere, et putida diligentia Arpinatis vitam conscribere quod prorsus est ab instituto meo alienum. Id tantum adsequi voto, quod sem per mihi in summos homines ac summis ingeniis praeditos intuenti

considierandum esse visum est, ut ex quibusdam quasi delineamentis; quo fuerit ille a natura factus ingenio ostendam, et, quod possim, inuestigem, quibus initiis ac fundamentis haec tanta iurisprudentiae faculans excitata fit, quibus praesidiis adiutus, qua via ae a tione inductus ad id legitimae scientiae fastigium penetrauerit. Ita enim fiet, ut, quo diligentius hae confideremus a perpendamus fingula eo dilucidius adpareat, quantum ad artem nossvam augemdam et amplifieandam eontulari atque adeo conferre potuerit. Inter omnes fere populos maximam curam constat educantis Issieris adhibuisse Romanos n. Prode enim mari, quantum iritem se, quantum itis momenti habeat tenellos adhue animos veluti e reos fingere et ad bona omnia consormare, puerilem praeeipue aetatem cura sua amplexi sunt, et id in primis spectarunt; vi sincera atque integra uniuscuiusque natura toto statim pectore adriperet amres honestas, et, ad quod maiora haberet adiumenta, in eo miseelaboraret. Eodem modo Tullium nostrum institutum fuisse, vel ex eo iam colligi potest, quod eius pater, qui, quum esset infirma valetudine, in Arpinati villa remotus a procellis reipublicae aet