De iure civili a M. Tullio Cicerone in artem redacto [microform] : Exercitatio scripsit et illustris iurisconsultorum ordinis auctoritate praeside D. Christ. Gottl. Hauboldo ... A.D. VI. M. Octo A.C. MDCCLXXXXVII

31쪽

u testantur laeulantissima illa et arissima, quae,iquotiestumque Caneroius opera evolvo, non sine magna animi detestatione anima, verto, eiullis iuris vestigia, omἔπobant caussae ab eo orata .rde eumne res in ossicio gestae Quis umquam tot priscam legum .da utile publico priuatoque nomina, quin et ipsa earum verta. - us conse auit quis illas omnes exactius ac pressius erumhinauita. - aram sensum, rationem, vim dilucidius adeoque dignitatem ..urius πω ut Quidquid enim in legibus esset uel utile et iturum, vel noxium et iniustum, noster pervestigauerat, quam eiectis probandae improbandam essent, probe perspexerat si quis Maerat, an iuris naturas praecepta tenuerit, nonne testes

ocupletissimi praeter praeclarum da gibus opus D me aurei illi libri, quos ei in elaborauit iam senex Si quis roget, iurisno publici tum communis, tum patriae suae proprii reique pusicae

gerenda rutantia inuerit, nonne i a resPondent ingenua quas

a Melaum seripsit, epistolae' Sed quid reus est haec pluribus

persequi Hoe solummodo addam, pota summo t. virorum opiniones, quamuis toto, quod aiunt, coelo diuersae videantur,neillimo artificio, si quid mihi cemere datum, contaliari. Tota enim lis potissimum versatur in vocabuIo Io Hune Bynheraho Hus aliique, qui eius partes sequuntur, cum Ua cicerone eum esse voluerunt, qui legum et adis pondendum et ad agendum et ad inuendum peritus fit Inde non negant, Tullium exeinuisse

32쪽

auis est II Ill, mirant tantum, 'm nemo tam Ioma.' mirum 'aeshoe dicimus, adque iis lubenter largiri possumus, 'lummodo omnis in maxima iuris scientia taeeroes inbuenda amice conspirent. --cus uisis illi. PMa primo aetati tempore iuri speram d-ost Mere e profiteri se etiam Iini per nam tueri ρω si mres rQu blicae potuisset a se hi eam δε . via quod latus Lais Aylluinqua ius suadere voluit ut saluis muneribus public suis sedaret ad ius respondendum , Ao consensisset adeo Q.:oero squidem nustum esset in experienda periculum, si vintu. inet, ne interpretatio. iuris, tum minus molara propter labo Inem, auferre tamen ipsi Mi vis a di pendi cogitationem ustr. sata. ni ob rem in is m, done vaetationem aetas si foret aviaturax, oti praeelaiau duxit neque honinius, .ps thonoribus et reipublicae muneribus perfunctum senem posse suo iure diem idem, quod vi id Ennium dicat ille Pythius Apollo. . ego eum, unde sibi. non populi et res , at omnes

33쪽

Veniamus nunc, praemissis qua necessaria praemittenda pluint. ad merita Tulliana deriore civili in reem rod indo rite destia Manda. Quae quidem si diΙigenter considerare velimus ae perpν dere singula, himum potissimum ad iurisprudentiam, qualis Ciis ronis aetate fuerit, advortamus necesse est. Nam et hie vineme ter eommendanti est cautio quam in aris critic obseruari suadet lai, ferieus s), dum oportet, ' inquit, , velutis rarum op Minis ob sta, et piserere, quia tis me ι - δε-νint, non,' mdsi tira de se -- cliantur vis N NUCν Atetustis autem a Munx finibus id temporis circumseripta fuit iurisprudentia U, necdum tot tantasque sibile vicissitudines, ae postea sub imperatoribus illi adciderunt quibus inane quantuin onfris ac confusionis legum striiadio adcessie Quum vero iureeotinus, siue erroris obiterendi causi quo plura et difficiliora scire viderentur, sius, quod simillus veri est, ignoratione doeendi, saepae, quod positum esset in una cogniti ne id in infinita dispertiti suerint A P, non est , quod miremur, disciplinam ea aetate euasisse lupeam et male cohaerentem, Indis gestaeque moli haud absimilem. Non desuere quistem ingenio

maximi, arte vero rudes, vel sapientes potius, quam iureconsulti,

qui, in cunis quasi vagiente iurisprudentia, quum legibus olli-

34쪽

H, renei Iam Papiris seges regias in mumcontineret Fus: Iesa' amones onm ipserat D, Sextus Aelius Tripertita d, e 4n, quae Iuris ineunabula continebant; P. Mucius Sta iam M Iunius: Erutus et 'Manlii a regulas iuris inise forensem latronem exeo laetis collegerandi s . Quin i- α -- latae se in is leonaei rite v generatim iliud in triem et octo MMos redigendo, e mediam iurisprudentiam, summis eius capiti, vitandis leonis tonis gratia distinctis, solivius Ammisat D; dil laeulantas testimonis ire' fragmentis, ex libro ἀρ- eius Maiis' iusta eranslatis, hossienum obum sunt Sol l lini momnia sani et materiait congesserium aedificium ante G--- instruxit nemo ε', a qu nouus quasi ineipie inun ordo dum rus

Sunt quidem, qui Seruium Sulpicium, aceronis aequauta. I a rite C eroirem memeisis statuane ι elue e Sc uiuamis a satis Iuris . m. Ex. 3. 3. et Brohes Dissi commem ais Cicerone Myos Re loquitur

35쪽

t euhsemam inreis redegit, et minium a tria rum mnoi-vis, in quo omnis, e principiis suis deducta, fimo meatu es in metiandi Deploranda sane est rei litterariae iactura, quod ex illo Ebro, prister verbula quaedam, quae Gellius ' et Charis In ι--nt, nihil nobis fit reliqui , Quem nisi ita male habuisset iiDiuria temporurn, plurinis sciremus cognitu iucundissima atquφ v miluate fertilissima quae nunc aeterea noctis tuo'bris sepulta ex muntur , Quemadmodum vero , qui in prima Putiarae cuiusdam lineamenta ineidunt, quamuis ex totius operis sontemplationis illius liscritudinem multo tacuius essene perspectura, itamen vel e primis, quibus adumbrata est, tineis de totius picturaeimurantia

haud insiliciter iudieant, ita et nobis, quibus per iam unio quia,

L -- - . uius in Mau. z. t. de arte auris, quae in Seruio niaxuna. Derit, aut Ferius unica, tam magnifice, ut hoc de summo Icio iudicium via concitari posse Mideatur eum in nostri professione de myi , a s qua necdum exstitisse, qui aus artificiose digestum generatim composueris, itidet, optatque, ut aut bi, quod iam diu cogitauerit, tale opus perficere Ieam aut alius quespiam se impedito, suscipiat. Quod profeω non opta g- . - ἐ- tum Seruius in eo genere celluisset virum animuero si μα-poris Maliones intueamur, et om sere decennio post libros de oram a Cicerone scriptum esse recordemur iactis concordiam inter utrumque I 7. um se restitueuius, i, temonem post libros in oratore editos id ipsum etentasse, mox autem, quia se fonte a Servio, interea idem molito superaeum 4ntelleaeisset consilium e sua hiscisse et opus inse m reliquisse, dieamus. Ut taceam, in μοι ne satis quidem clare adfirmari. Sulpicium allud. . de quo irae4m . scriptis est ita quandoquidem ars i. stamiae summa esse potes etiamsi de ea ex litterarum monimentis non constat.

36쪽

aud arma, ,etis quod in prouerbio est, rime leonisu es inmlicebit. . Primnilla tmeanishis, quae,pingui, quod a runt Mineriis duratri designauit Tullius Mamqu- ea irridere videtur viqiae. ill ,um una,indoctua Antonius ' is quis ad elat, quis est. ω - Ω-αιquadam 'per undaturi arvisa Miraratam Ned in eoia mi hiemarii 3 sine qui in blaseimast qui . Vsitatae in rebus musisque ciuium 4equabilitatis consensation cernit ut, omne ius eiulis digerendum emifuit in genera, qua perpauc sint. -- do et ut gen umquasi inieribxaeiquas in disperti M. at s-. - , qua αλ--πι nem vel partianai Nominais finitionatu, reluam: quanque svim ιhabeant, ea imenda in arbitratus est in Breuis quidem est haee desineatis, sed iuri dentiae, qualis tunc aemporis estis, valda adeo modata, nee nos dubitare patitur Tuidius quian si quis, quae inui eomplexus est, latiua expilearet, Pedis ars iam ciuilis sinu sit, ehurim illa atque uberior ad massis ilis adi obscura. Quae quidem omnia numquam esse et ipsius iuris seientia, nisi ad ea artem omnium artium massimam,

in Cuius cognitionem qu in taeem a iuris pontificii midio plerumque selium aere ae. Ut Brat. a. A v. a x veris nil fit, ad illud aram ad hoc

ionem et peris pertinui

sc Quod Ciceronis consilium deurate expressit M. Aur Galaanus eis ima c. p. 3. 3. dum argumentum librI in iis potissimum iuris praecepiti nibus, quae doruinae gratia inuentae, definiti thm, diuisivitibus, sin dicis dispositiomburi aliisque simul, obseruati libus constarenuessa monuit.

37쪽

quassiis , adtulisseti Dialeate in Iuda, pira mimi eisiita tali siste meret, disibilatam divitiamque eonglutinaret et rationα meis hon- stringint. Indo recta partium dispositio, et iustus ordo visa vasta, quaeque collocentur, indo vis argumentationicae intomim, meust, ande etiam definiendi et diuidendi modus; qui in omni doctrinamim vnere explieatu primus er i Sin. Menam Matio huius operis hae quidem hactenus Iutat nunc erim em exen plis aliquot e reliquis Tullianae eruditionis moti nisi is petitis iblustrare. Quam in rem optima proces dista distiset 'est lectio et hora- , ad C 'Debatium Ictinni ex tum iri pravum, Piso tota in prae pias diserendi ad iuris quaestiolum transserendis in .sintum Sic, qualo si partitiomun ac iuuet hum gemist, em inmis artem ingrediatur, elegantissimis ipse exemplis iam riuilis et ahasi a amnis declarauit s). Definitionumiqui modus esse debeat rur in uae et gemitu si1btiliter mendα euit m Quoia odo argi, montis dialemeis in iure utendum fit, eum Rusem, i in alta niax is in libris da imremio re FZx pis partes eundo demon init Quae mola, sicut axiomata iuris generalia passim a Cieemns diligentius multo, quam ab aliis, inculcata, quale est illud nullam esse persο----, qua adiis mei ,-- victa migrauerit,ista Hus Aoda 4μω de s3), aut illud unius Guniae plures, dissimilibus a ca G,ia deresse non posse βη, si uberius persequi vellem, vereor, eispus

prius

38쪽

yrius, quatri inararia, deficeret m. Mui vero nobis restat quaestio, eaque grauissima ae difficillima, quam dirimere vix audeo, nu stitieet ipse umquam librum de iure ciuili in artem redigendo , soluerit cicero. Quin ita sit, in dubium vocat Bynhershoekius y , quem vero grauissimis verbis reprehendit Bachius - . bsit a me procul, ut sanctissimas violem Bachii manes; attamen non possum, quin sententiae Bynherinoelii calculum meum adiiciam, ae mihi persuasum habeam, hune librum a cicerone ad umbilicum num , quam fuisse perductum laque quum coniectura probabile est, tum quibusdam etiam vestigiis indicatur. Ac primum quidem inintianus in eui maximam puto fidem habendam esse, disertis verbis dicit, eum aliqua de iure ciuili componere coepisse. Qui videm loeus nullo alio modo, si quid iudicare valeo, intelligi potest, nisi de hoe libro inchoato solum, non persecto M. Tul. lium multa de iure civili in animo habuisse scribere, quorum imitium lassiim se hoc uno libro edito, ut Bachius opinatur, non satis constat, nec ullum omnino, in quo expressa id professus sit Cicero, reperi locum . Deinde vero in Ciceronis libris, quos matura aetate

εοὶ Quaedam occupauit oliueritas in Di-., quam Iiquoties excitauimus a

63 Praestermisi ad L. a. s. 46.M. in D. I. in Orisco T. II p. 64. et in comes. Vbi P. 87. sa His tur Rom. p. a 7 ed nouis ει Insist Orat. XII, 3. I . 64 Hadr quidem umebus ad Pinctiliani a. I. verba Fabii interpretatur de libris ieeronis e legibus et de repuMisa, qui tamen Non inagis de iure fuerunt, quam eiusdem argumenti Platonis. GL LuZac per aeac suora lau

datum . . f. 17. Ol. 13. P. y.

39쪽

eonscripsit, ne verbo quidem huius operis mentio fit. Denique asiparet, eum voluissae primas illas lineas lauiter adumbratas lati explicare, dummodo paullum otii suppeditaret immensae negotiorum moles. Iam vero ab illo inde tempore, quo primum ad rempublicam addesserat, caussarum defensionibus, amicitiis et ellen, telis tuendis, inimicitiis xopulsandis, amplissimis denique mundi tibus administrandis occupatus fuit senem vero exceperunt tu bulentissima reipublieae tempora, quibus animus noster facile imducatur ad credendum, haud potuisse Tullium propter otii inopiam

huic libro ultimam imponere manum D , ... Haec sunt, quae in meam sententiam breuiter adducenda pintaui, certe non eo Consilio, ut, quorum aliter de hac re sententia est, eorum auctoritatem infringere conarer, sed ut, quae coniectu, ra adsequutus sueram, virorum eruditorum iudicio examus ponde. randa relinquerem, quo modo optinis cognoscere possem, sintne in his aliqua, quae vero esse consentanea existimentur, nec ne . Os inod etiam suboluisse videtur Eu otioni in laud. Lib. sing. de vita era-- Salpici min. 9. s. in Thes inae T. V. p. sis U M.

Pag. . lin. s. pria primis minis, lege primor um.

40쪽

Vod inussianarum me sensui evmism aetatum prosetisse, MCiser .alde plaeeae, id is Equid in NOBILISSIMAE NUMAE Ε, totum tonuenire, vel his myta Melius planissme sendi e quo famisiaritas cum primipe Romanae eloquentiae, eruditionis atque venustatis tam rete contracta sueet, vi eam in sngvsi Mesis maerisputationis parissus, ne ditim, verbis, exprimere videaris. Quae quemadmodiam iam sola et ad tufam stadiis P IS pretium satuendum, o ad maiorem indies de ingenii Tn Melientia diligentiaeque adyiduitate