장음표시 사용
21쪽
eemat e in litteris, Issidquid dabatur otii, id sero. . omnisin consumserit B. Iam a primis, ut Graeci dicunt, unguiculis, iis, quae L. Q in placebant, artibus et ab iis doctoribus, quibus ille utebatur, eruditus D elementa litterarum celeriter percepit, tan- , tumque adtigit doctrinae, quantum praestantissimo quisque ingenis praeditus prima illa puerili institutione potuisset. Ac si verum est, quod se ius proditum legimus et ipsi obseruauimus, quidquid in
seipias imprimere, id facile recipere teneros invenum animos, non est, quod dubitemus, quin puerulo iam amor quidam singularis myxum litterarum, quibus studia orensia aluntur, insitus lueriti Consideret enim aliquis eius ingenium a similitudine paterni haud abhorrens, ponat sibi ob oculos aut magistratum summa eum laude gerentis exemplum in expendat educationem Crassi, quem eloquentium iurisperitissimum vocare Cicero ipse non dedignatus est, arbitratu institutam. Qua si quis singulatim percenseat, coniecturam nostram haud vano viti argumento, inficias sane ire non poterit. Ex umbratili acta estiea disciplina Romam se contulit, eo osilio, ut mirificum et ad omnia summa intum ingenium, quod in unius Vrbis, quae nashontem gremio et sinu suo excepera gyrum se compelli non sustinebat, maiorem inueniret aliquem campum, in quem excurreret, maius, in qu Ipectaretur, theatrum. Ineidit quidem tunc temporis in lanestum ac perturbatum reipublieae statiun quo urbs, imperii domicilium, variis iactionibus, ser-
22쪽
vire phratis, laborabat, verum 1 ad 11rimas unice amniinti adueritas, felix vere et aureum se lum, quo omnis Graeciae sapientiatam seuera lege excolebatur, ut, quod ibi fuerat exercitatio ingenii. 1ie in semen conuerteretur publicae utilitatis Quam ob rein adolescentes primis annis Graecis litteris dare et grammati Rrhetores, philosophos Graecos audire solebant Quum enim, heres ea, quam Plato iam lauerat, imbuti essent opinione, omneni ingenuarum artium dominam uno quodam societatis inculo eo Lfieri ε ὶ nihil prosecto prius neque antiquius habuerunt, quam ut iuuenes, siue ad rem militarin , sue ad iuris scientiam, siue ad eloquentiae studium sese adplicarent, id non selum agerent. Homnem Etiam liberalis disciplinae orbem Emetirentur. Ad eam quoque.sententiam studiorum suom rationem adcommodauit taeero; de quo si quis dixerit, tanto eum ingenio fuisse, ut, quamvirique essent in litterarum cognitione posita, intelligentia comprehenderit, si quis commemorauerit, tanta eum industria excitisse, ut,
quidquid librosum philosophi Graeci reliquissent qui in aliquo umero haberentur, quidquid oratores, quidquid historici litteris consignassent, quidquid . cecinissent poetae, id euoluerit ae stidiose
Iegerit, si quis adseruerit, antiquitatis memori2m Paene omnem, maximarum gentium ac nationum res gestas cognitas eum habuisse,
ro me. Senee in Praef. L. 1. Controu. Quidquid, inquit, Romana Larandia habet, quod insolenti Graeciae aut opponat aut praeferat, circa Ciee nememotuit: omnia ingenia, quae lueem studiis nostris adtulerunt tune nata I ais α. I, 1. Sueton G H. Mel. I. et
23쪽
hie, inquam, qui Omma haec illi vindicare non dubitaret, nimius forsitan laudum Tullianariun videretur esse buccinator Nemo vero Cic onem adtigit, qui dubitare, quin ita sit, ullo modo posis δ' In primis vexo in philosophiae studio, non est facile dissi, quantum excelliterit δη quam non a limine, ut dicitur, salutauit, sed ad intima eiusdem cubilia penetrauit, et unamquamque eius PM-tem ita adcurate diligenterque perIustravit, ut illos, qui in una philosophia quasi tabernaculum vitae Idae collocauerant, sere sup
Non se e porticu Zenonis, aut Lyeeo Aristoteliis, aue hortis Epicuri sed ex Academiae spisiis maxime exiisse dicit in L p. adma. I, 9. . Nempe
. . . . Academicae philosophiae erat, de omnibus rebus in utramque partem disputare, quod ad forensem eloquentiam sane valebat quam plurimum, neque ast anguste et tenuiser, sed eleganter copiose et ornate. Sed philosophiam non solum tamquam eloquentiae ministram amplexus est, quae arma ipsi . . suppeditare posset, quibus aduersarios, hisce subsidiis destitutos, prosternero. valeret, erum etiam ad iiuisprudentiae studium transtulit, ut haec phil Dphiae opera su euata, paullo magis se commoueret, et tamquam carnem, suceum, sanguinem coloremque ad eiperet Cuius societatis illustre argu , mentum ipse exstare Toluit eo loco de DT. I, s. , ubi non a praeruris edidis, neque a xl tabulis, sed penitus ex intima philosophia hauriendam iuris disciplinam putat. mem autem morem disserendi Soeraticum in omniis hus libria sequutus est eumdem quoque in iurIs scientia adhibuit 'Deumque enim de iuris quaestionibus vel controuersiis sermo est ab una parte sententias, et quibus nituntur rationes summa arte disponit, hi vero iis dispositis, contrarias opiniones earumque argumenta ita in aciem educit, ut quiuis ex earum conflictu, quid in traque parte minus firmum, quid uerisimilius sit, facile intelligere possit. G. Mana a s s. rarat Pare. 14.
et 3 Plura dabunt, qui de philosophia nostri ex instituto continentati
24쪽
rares, omnibus iis eteaque doctrims, quibus aetas mi lis in Nimari ad humanitatem latet, atque omnium ti narum artium orna mentis instructus in forum, tamquam in sesernine puluerem, mediis est, ut eius auditor esset et sectator iussietorum. es nimiruia fis temporibus artes fuere, Wie ad summa quaeque viam munieban gres dicendi iuris mentia atque arma ηοὶ quibEs quas potiss- mum amfraus sit noster, laesis 'utin potest coniectura adsequi qui eius mentem penitus introsperit. Quum enim omnes trahantur laudis studio, quid mirum, si cicero, qui, quum amore gloriae mimis aeri fortasse neque prorius inhonesto flagraret, sta inurea eum tendum putabat, nam quod asset ein laude et cum dignitate conium G1m eumdem, quem optimi ac mobilΗsimi, petere cursum laudas,
atque in iis elaborare vellet ac desudare, quibus maxima exposita erant vel ad gratiam vel ad opes vel ad dignitatem Praemia, quaeque in omni libero populo semper floruerunt semperque dominatae sunt b. Alia quoque ratio in rapuesicae statu ac temporibus, quae illum exceperunt, quaerenda est. k Quae quidem dia tet
inspictamus, inuememus, rempublicam Romanam tunc tempori
sunt mulier de Siber in mare cui Titulus: Examen is, ni γεω-
25쪽
eluilibus dissidiis ae bellis mirum in modum conquassatam sessio Mis iamiam. Ac primum quidemGracchanae Drusianaeque atquo Apuleiae seditiones rempublicam conturbauere, quibus ea semina sparsa sunt, unde bellorum ciuilium Sullani, Mariani atque Cinna ni formidolosa suseitata est flamma, quae ciuium sanguino restin guebatur. In tantis tenebris atque parietinis reipublicae omnia b naxum artium studia siluerunt. Forum moestum et vastatum, muta atque elinguis curia, fides venalis, iudicia ditatuta, perdita, nummaria. Sed non dilatabo orationem meam; etenim posset esse infinita, si mihi liberet commemorare illos turbines, illas procellas ac ciuiles dissensiones, quibus satis donis deplorandis alicuius
eorum, qui tunc occubuerunt, opus esset ingenio. Ad Ciceronem unde deflexa est nostra oratio, reuertamur. Qui quidem quum omnia haec adspiceret, quid mirum, si eius animus, veterum lectione innutritus, ac sortissimorum virorum, quorum imagines et ad intuendum et ad imitandum expressas reliquerunt et Graeci et M. mani scriptores, exemplis incitatus eo adduceretur, ut omnes curas, omnes cogitationes, omnes vigilias in eo collocandas esse putaret, ve strenuissimus libertatis vindex, humanitatis acerrimus propugnator, iustissimus caussarum patronus, leproborum adcusator avdacissimus atque sortissimus insontium defensor euaderet. Nihil enim pulerius, nihil honestius, nihil dignius cogitari posse putabat, quam improbos adcusare et miseros calamitososque desendere 7 . Quem quidem finem sibi propositum quo plenius adsequeretur, in
eo In Diuinat is Caecia 1 a . I. Hi p. 1, 3. pro Clue-.s7. . In Prima vero
Iecta digi mus est locuri qui exstat δε of a 24.
26쪽
minia met Mem fissutram iuit operam, ut est artem dicendi iuris scientiam, sitis oua legitima defensa vel adcusatio in foro instituenda, nullo modo succedere poterae a Gllio vinculo innivix Dret ) Quam ob rem, ne Themidissecra illotis manibus adtin geret, Mum I ruis leges de mirates, a quibus, tamquam publiei priuatique iuria sonte, linis utantiae studium auspicatidum puta bant veteres, edidicit ' , atque in scholis rheuisum, ut tam in dei sendendo, quam ut adcusando exercinetur, summa industria D
at incta erine Iis em rihus inter se iuristonsultorum et patronoratac ei, munia. quomquam hau deerant, qui utrumque summa mam iisde iactis, rent, veluti Μ. Porcius Cato sat orat. 1 37. . n. 33. , P. Crassii Diues 37. M.t. 26. . . Mucius Scaevola pontifex MM. 3s et w. . L. Crassus κναι. 33. 39. o. et Servius Sulpicius Brige. r. et s. . ' Nostrum
it em,tramque persenam pari cum surdae amata . quemadmodum i m
Q. Rin illudi de oratore diuinum opus loquitur ira tinnita, aurum locorum, ubi iis, qui erfecta oratores si 'elim, a comthinem est
necemrἔam ipso professus est, aestimoesis Dunde intelligitur. id ad in m-- Ἀέ. A uent. I. s. orat p.ra. a. de r. . s. g. g. 34. 1. Or. 3. 4 . 43. BUM. 3. Minc acerrime Perstrinxi mussarem patronos m. huc que illii magm cum caterua in foro olitarent praesidium lienis. hus atque opem amicis et tinctis prope ciuibus lucem ingenii et eonsilii sui porrigerent, qui vero ignari plane legum in maiorum Institutis haesierit' ac, si qua de iure IncidereTdubitatio, ad Iciorum prudentiam in egerenti a quibus hastas amematas adetperent quas oratoriis lacertis et ista hus torqueremit Topi Cap. de Oran r. ast Iini et oratoria omis quamquam corn. an Bynhemhoeli Ob Tis . - 6. sab Imperatoribus a reconiuncta furis iudicat ramen .contrarium, de quo uinctil. Inste. raris 1 a 3 nec non Iuvenal. 7, 423 eiusque scholiast, constare poterat. Alidis
27쪽
υ - , dioque studio versatus est n. Posti aquam vero in sorum deductus erat iuxta Priscum Romanorum morem ad Q. Mucium Se uolam augurem, iram i s ciuilis intelligentia atque omni prudentiae genere conspicum se contulit, quem senem iuvenis ita semina est,
ut, quoad posset, ab eius latere numquam decederet, et, quaeram ea prudenter disputata essent, sedulo me Ha mandaro omnis in mortuo se ad Q. Mucium eaeuolam pontificem adplieuit, Di quum ea aetate iurisperitorum eloquentissim in putaretur 'Tullium in primis exemplo suo excitasse videtur, ut eloquentiam cum iuris scientia coniungeret, eamque indotatam atque incomitatam verborum dote locupletaret et ornaret a . Magni isti viri, in orum familia iurisprudentiae laus erat hereditaria, et ex quorum ludin tamquam ex equo Troiano, multi prodierunt Iureeofisulti, uuamquam nemini se ad docendum dabant, domi tamen in hemicy- esto sedentes aequo ac transuerso ox obambulantes admittebantastole εntes discol eupidos, ut, quid coninentibus responderrent, quas actiones, exceptiones et cautiones in quavis caussa commendarent, quibusque rationibus in his omnibus uterentur, audirent, eaque omnia sibi in laturos vias enotarent 4 . Incredibi-1is tamen, quaedam ingenii, quod sibi plurima deberet, magnitudo
28쪽
non magnopere defiderauit adierim in se erudiendo labo asini,dustriam 1 , sed ipsa iurisperitbrum et prudentum de iure ei scripta et commentarios percensuit in iisque quum in iuuenili tum
in matura aetate singularem quamdam iututilitatem ae desectationem sese: reperisse est tum reliquit D. Sed non in patrio solum iuro cognoscendo substitit, verum'euam quum studiorum mim Athena , tamquam ad mercaturam timarum artium se contexistiae totam sere Graeciam peragraret, omne suum studium in Gram. earum lagum historia, laniniae prudentiae fonte iserrimo, non natim Lycurgi, Dracorus et Solonis institutis percipiendis possit a x iis tu i quod iuri Romano explicando maxime inseruiret d. pro tu . . Quantum autem iam ineunte aetiae in iuris silentia profecerit, luculenter testantur, quos de inuentione scripsit admo
dum adolescens libros, atque orationes pro Quinino et Sex. Roseis Amerino habitae v, in quibus ot tantaque surgentis ac crescentis in immensum ingenii documenta deprehendebantur, viri liuis tale posset iudieare, num e summis viris euasuriim illum, es t Iem potius futurum, cuius similem vix da praeteritorum seces Tum aetas tulisset.
as Ciceronem sisse. ἄν-δι ανο ae propria vi te et timorem ad tantum 1 . stigium Penetrauisse aegregie me docuerat orati rin, cuius summi vis pia
29쪽
Uxposuimus In o virium nolirarum modulo, qua via ac ratione M iuris peritiam omnino nactus si Cicero. Quae si quis rite perpenderit, quis est, qui ambigat, qui Tullius eluitem prudentiam non extremis modo labris degustarit, verum, quemadmodum reli. quas humaniores disciplinas, ita et hanc ad unguem calluerit 3 Attamen dici vix potest, quantopere inter se eruditi dissentiant de Ciceronis iurisprudentia. Fuerunt '), qui ideo, quod numquam stacium professus sit, nec de iure responderit ICtis adnumerandum esse praefracte negarent My Quorum vero iniquae subtilitati iam
Eorum antes nanus est Corn. an Bynhemhoeli, qui in Praetermi s ad L. a. f. s. D. - Ο insertis et ipsius ynherinoe ii opus . . II p. 6o sqq. et Collectioni vhliana p. 14 sqq. magna id egit opera, Ut Ciceronem ex albo Iciorum expungeret. Simile quid iam ante Bynhershoehium in men em venerat Ant. Fabro in Libro de error. Maginat. Dec. 94. errio et herio Folietae de philinubiae e iuris ciuilis inter se eomparatisne Lib. I. p. s. Eamdem sententiam amplexi sunt Io Sam Brunquellius in Bis. iuris Rem c. Io I. 24. et Eu otio in Lib. sing. e vita, sariis scriptis et honori- βου Servii Siapirii c. . . . hic quidem, Diain Crassius Praef. Spee Iari r emiae Cisero. p. II. not. 4. suspicatus est herois sui, quem tune laudabat, extollendi caussa. Certe idem parum sui memor in Dius de perpetua feminarum tutela . . . . repetita in Dissertati lar puri et pris. p. 99. in eastra eorum, qui eontrarias partes sequuntur, transiliit, b rima , quit, mea M. Tullius, Vertissma inter Icios Orator et Ita Anter ora rores eruintissimus. ε3o Ut probetur, Tullium non fuisse Ictum p rumque etiam solent adferre, quod hem inodo Pomponius, Id. L. I. ei. I Iurisconsultorem recerasum agens Ciceronem silentio praeterierit, verum etiam Q. Fufius Iemis in oratio
30쪽
iam dudum satin m ess abiis, qui iaci ronas patiocinio lata. piendo rumnia cum laudo versiti mi, nemo est, qua nolineo Mum euique hae de re iudierum esto: hie tamen ine laus e se te eius, quod grauiter dixit Quinmitanus mi modo a Misistati Deso itidis cis Matu in promu indum es, a quod ab
es, da Mans, quod nam reten uvit Ego vero profiteri Moth vom, in eam animam meum semper inclinasse sententiam, citis otiii non suo intum tempore iuris seientia inter primos poenisse et .