장음표시 사용
61쪽
tinus, neniantis,qui ec Veiens, maliscus, quorum cognomina a Tlautas sunt commigrantibus in ciuitate Romanam. Item Herculis ara, ubi Olympus, re initium se iseri aerarii iunctim a Germalia ad sacra uiam, unde re nois minis origo. Forum piscarium, Porta Carmentalis, Aetades Pudicitiae, onitida Herculis, Forum uenalium,Lacus Curtius, Suburra, Suburbanum, Saturnia, ubi nunc aedes eius alip aerarium: H aec ubi Roma uenis. In parte . Romae sunt Hetruriae loca, Antipolis, Ianiculu, Vatica. num,& Tiberis, limes imperii, Volturrem inter ueterm. Ianum ec Saturnu,qui a principe illius urbe Volturrena
ter syncopam dictus est Volturnus,& ob id Thusi iis noatinus. Quod uero Vulturnu sine syncopa ct compositione primitivum in nomen,notat fluuiu in Samo, Δ oppodii Romanu in littore, a quo Vulturnus deus Tiberi.
. nus in Latio,sicut Sc Volturnus ut caput imperii in H truria. Quam ob rein deum Tiberinii situm dicit esse Roma atm Hetruria,eundem dc Ianum Vertumnum, di ab his dictum Vadymona.
Italiae,& Origine urbis Romae. Niversa Italia a iugis Alpium oritur,dciti
Leucopetram sectumq; Sicilium iermina istur. Cingitur supero di infero mari,S seca,tur Apennino, qui a iugis Alpiu omis, per mediam Italiam a Liguribus ad Anconam, Porrectus, inde paulatim uis Venusiam reflexus, ibi caetransuerso diuidit Italiam, α altera parte Brundusiu,altera V
62쪽
ra Veliam attingens , circum sinum Tarentinum, quem Ausones primii, inde Aborigines Graeci post OenotriuArcadem tenuere: a quibus Magna graecia nucupato, in qua sunt Oenotri j,Calabres,Salctini, Magna graecia, ait Brutii. Porro antiquitus Italia in medium Apennia num, oc in cisapenninu ad inserum mare,oc in transapen ninum ad stiperii pelagus, in spes a Rhetiis ad Limares diuidebatur. Diuisio spium. Alpes ipsae tribus partitionibus secanturiptima Limorum,quod ab eis oriantur. A Nicaea ad Poeninu sequens, ab eo ad Ocram monte. Poeninus dictus a transitu Hananibalis. Tertia Taurisanausis in Histria. Omnibus alpianis, exceptis Liguribus, notillima origo Hetrusca est, Praecipue Rheris. De Apennino. Apenninus diuidit in Ligures montanos, Apuanos, Vmbros,Sabinos, Sabellos,Hetruscos. Ligures dieii suti Ligure Phaetontis filio, qui omniti primus multis serulis ante Graecos ex Attica colonias in Italia trasportauit,
adiecit , ares miscuiti antiquissimis Italiae populis, abstiis Tiberinis us* Nicaeam.Hinc ueteres omnem mari rimam dixerat Liguria. Itam pars Apennini a Nicaea ad I paris. sontes Macrae Ligures montanos alit, quibus origo est a Genio& Ligure. A sontibus uero Macrae ad fontes Tiis heris Apenninu colunt Llures Apuani, Hetruscis oroti,cognomines ueteribus Gallis,ut M. Antonius prodit. M.Atilanum Portionem uero Apennini a sontibus Tiberis ad Nar in habitant Umbri, prima ueterumGallorii proles,in Au gustus scribit. Ab amne uero Nare usque ad son tes Silaris montes tenent Sabini, quibus Saga est oriago. Nam Sangni gentilis Sabi tuit. II paulo ante ruinas
63쪽
s6 c. sEMPRONII Troiae dis psinas Hetruscas didicere,& ius diuinsi&humanum a Megale Thyrrheno perceperunt. Rursim a fontibus Silaris ad sontes Volturreni &Sami Sabelli,
proles Sabinoris,incolu quos Romani Samnites,Graeaci uero Saurites uocant. Pontoneuero Apennini a son
tibus Sami usi ad magnam Graeciam Thusci tenuerutaec residuam Graeci. Haetenus de diuisione Apennini ocAlpium Sc origine habitantium in eo. De diuisione planar Italiae. Cisapennina Italiam flumina diuidui,Witidem trans, apenninam. Padus amnis Galliam cisalpinam primo di isti euit . Cispadanam omnem missis coloniis tenuere iisti. Doria Thuscorum prima familia incoluit pr in icipio ab Asca coloniat in Parma i qua ct fluvius Doria,ec regio prius Doria,nunc Aemilia. AParma item ad Bononia Bianora a duce,nuc Aurelia, Flaminia item a Bo nonia ad Rubicone amnem,antea Felsina a principe Hetruriae, missis colorans Lamonibus a Rubicone ad Anis conam.Senonum Gallia Togata dicitur, ab his quiduce Arunte primi in Italiam transtenderunt Alpes, a quibus sensim pulsi Hetrusci acispadana ct transpadana regio,
ne quae nunc Galliae nomen habet. Et quidem omnem transpadanam regionem Thuscorum prolem fuisse inter
omnes autores esumit,manentinuestigia urbs Mantua,
Lacus Hctrusco origine dieitas Larius, quod a patricus Volturrenis omnia ea loca principio possessa fuerintus p Veronam. Hinc circa Larium lacum a principibus dicta uallis Volturrem, oc Verona a Vera Thuscorum
semilia,oc ab Atria eorunde colonia fluuius Veronae arae sementa seruanti. Nam usi Atrianu fluuiui,qui limes est Volturrenorum 8c Venetiarum, tenuere Hetrusci, re
Venetiasprincipio quidemPhaetonici, postea Troiani eisdem
64쪽
eisdem mixti coruerunt. Haec de transapennina Italia, di Apennino monte inter autores conueniunt.. De Transalpina Italia.. Transipennina uero ad inseris mare Ueteres ita partiti sunt per amnes. A Nicara enim ad Macram tenent Ligures montani,origine Phaetontei. A Macra item ad Arnii
re portum Ligurnum incolunt Hetrusci, cognomine Ligures Apuani. Qtios sequuntur Ligures Horusci Populonii, a Ligurno portu ad caput Hetruriae . A quo ad Tiberim sunt Hetrusci Ligures Tyrrheni, in quibus sunt campi compluti lapidum, clari pugna Herculis, adhuc Lamones di sti ab ipsius Herculis filio Lamone. Pari sorma ab ultima Italia in Tiberim Romam pcrcurrcndo,a Velia ad Silarim fluuium Lucani, a Samnitum duce Lucio orti,tenent. Ab eo ad Sarnum amncm Picentini habitant. A Sarno uero ad Volturnu fluuium incolueriit Cumani,quos ab agro nullis uiribus Hetrusci, quamuis toti Italiae imperitarent, potuerunt dimouere, aut in potest rem redigere. A Volturno amne ad Silarim Hentisco Tum uetustissimus ager fuit, in quo prius Oscam dictam, postra Capuam condiderunt. A Lyri autem usi Dis herim Saturnus cum priscis Aboriginibus fuit, origine ab Vmbris& Camesenis editis, ubi est mons Capitoliis mus,aureo seculo a Saturno habitatus, ubi ic nunc aurea Roma terrarum caput. Qtiam ob rem parum considcraate quidam scribunt, Romam postremis ac nouis seculis a Romulo conditam,&appestatam alip coeptam,cum nutilum Sc his tribus uerum apud maiores inueniatur memo Tatum,sed sint ab eis contraria prodita. Non enim RomaaRomulo nomen habet, quippe quia geminis non Reamus Romulus nomina posilit Faustillus Hetrus iis et
regius pastor, sed Rumulum dc Rumen illos ab euentui
65쪽
c. SEMPRONII DEa pellavit,quae sunt nomina Hemisca. Alioqifin Romae. nomen nominis origo uulgata esset alip manifesta, quae occulta esse sales errima religio sanxit,ne si orso nominis Romae claresceret, eius deus in cuius tutela Roma est,& a quo derivationem habet,gentibus pateret,et euocaretur ut caeteri. Quam ob rem oc Angerona sileniri dea ante Iani festos dies colitur prae foribus, uine cui liceat illud palam efferre,quod ad Oute reipublicae ueteres oreotagnato intra pinoris arcana uoluerunt counere cuius uiolatae religionis poenas primus luit Soranus. Non igia tura Romulo Roma, sed econtra ab ipsa potius Roma, cuius adeo in occulta derivatio, Romulus nomen has hvit,quae ante ipsiim Romulum coepta legitur coli annis
paulominus octingentis ab Italo in Aucntina Capena,et tilia eius Roma in Palatino colle, 5c ante hos plusquam
trecentis annis aureo seculo a Sammo, ubi nunc Saturni
aedes ad radices Capitolini collis. At Romulus selum ex oppidulo Roma in Palatino colle quadratam 8c regiam
reddidit, cuius quatuor portiones cram,Roma, Vesta, Germalia, ubi ticus Ruminalis,&aedes Rumuli, a des occulta derivatione postmodum Romuli. Condidit aut eam accius amicis uatibus Hetruscis, qui fossa, ubi 'put Centauri est, pomerio Fad prudentis uatis auspicia sacratis,circum Palatinum collem sacro aratro cingi iussistat calendas Maias, horam inter secundam oc tertiam, Sole in Tauro, Luna in Libra,Saturno Venere Marte Mercurio in Scorpione Ioue in Piscibus,ut tradit Lucius 4 Carrulius mathematicorum peritissimus. Sunt qui tradant illam conditam xij.Olympiade. Placet aliis octis m. Septima quibusilam. Sexta completa nonnullis. Praeualet omnibus his Eratosthenis inuicta regula, ut aiunt.
Sed in Pomponius Atticus coram senatu alip doctissi
66쪽
DIVasIONE ITALIAE LI B. 69mis uiris conferret Graecorum certissima tempora, comis pertum est quod ab Aenea, dc Troia excisa, per tempo ra r in Latinorum usue ad Romulum regem iam omistum fluxerunt anni circiter triginta et quadringenti. Quare haud dubie condita est Roma Olmpiade septima,aut eius anno secundo . Condita autem fuit primum in monis te Palatino. Inde Sabinis re Thuscis in foedera coeuntiis hus,incoluerunt Sabini quidem Capitolium 8c Quirinalem, inqNuma postea habitauit: Romulus Ramnenta E xquirinum, Palatinum,ct Coelium: Gusti Luceres Viminii , oc subsidentem convallem usis ad aedem Saturni,& radices Capitolii. Remo fratri Auentinus aetate Romuli mansit. Haec sunt i uerae tam priscae Italiae quam istia. urbis Romae antiquitates Scorigines, quibus quonia plures Graeci postremis temporibus in Italiam comigrantes commixti fuerunt, ob id a se principio emanasse Italiamisso existimauit Graeca tum leuitas tum fabulositas. Qin senim ex antiquitumis non scribit a Iano Ianiculum, ecHemiscos ueteres Gallos conditos Et tamen plures Graecorum tradunt a Tyrrheno Lydo,qui filii nuper,postos. uinetiam oc Irhenam Thuscorum regiam non puduit eos Romam asierere: Tanta uidelicet imprudenatia cum morum iactantia est, ut omnium gentium 'imperiorum at urbium praeclarissimarust conditores cile apertis saepe mendacijs conscribant. FINIS. i a
67쪽
tentiorem exigat curam, & me scii natur,
lis ilici ludo,seu fides sedula non ad diligentiam modo,uerum ad amorem quota cominmissae instigent, sit* mihi nunc ab Neruae
Aligusto,nescio diligentiore an amantiore Reipub. Im Peratore,aquariam iniunctum officili, tum ad usum, tum ad salubritatem,ati etiam ad securitatem urbis pertines, administratum per principes semper ciuitatis nostrae uia ros, primum ac potissimum existimo,sicut in caeteris negociis institueram, nosse quod suscepi. Neque cium uiolum omnis actus certius fundamctum crediderim, ammae facienda quae pultandasint polle decernere. Nam quid uiro tam indecorum & intolerabile, quam deleg tum ossiciu ex adiutoru agere praeceptis Quod fieri neo cesse est quoties impetitia praecessit eius cui decernitur usus,quoruni etsi necessariae partes sunt, tamen ad miniis sterium it manus quaedam &instrumetum agentis esse debent. Quapropterea quae ad uniuersam rem pertinentia contrahere potui, more iam per multa mihi officia seruato,in ordinem & uelut in corpus deducta in huc Commentariu contuli,'ue pro formula administratiost respi
cere possem , In sus autem libris, quos post experim . ocula
68쪽
ro&insequentium, cuius sortille pertinebit re ad successorem utilitas. Sed cum inter initia administrationis mcaeso plus sit, in primis ad meam institutionem regulam proficiet. Ac ne quid ad totius rei pertinens notitiam praetermisisse uidear,nomina primum aquarii, quae in urbem Romam influunt,ponam,tum per quos quae* earum,Scquibus Consulibus,re quoto post urbem conditam anno perduetae sint. Deinde quit,' ex locis 8c a quoto miliario duci coepissent, quantu subterraneo riuo, quantum ibos retione, quantum opere arcuato, postea altitudinem cuiust,modulorumet rationem, oc ab illis crogationes, quantum extra urbem, quantu intra, quis modus,cui pregioni proseo modulo unaqua V aquarii seruiat, quot
castella publica priuata. sint, & his quantum publi.
cis operibus, quantum muneribus: ita enim cultiores aps Pellantur, quantum lacubus, quantum nomine Caesaris,
quantum priuatoru usui beneficio principis detur, quod
ius tuendarum sit earum, qua commaces afficiant poena, extine senatusconsultis, remandatis principu irrogata. An urbe condita per annos cccc cli. contenti. fueriit Romani usu aquarum, quas aut ex Tiberi, aut ex puteis,aut exsontibus hauricbant. Fontiu memoria cum lan 'itate adhuc extasire colitur. Salubritate crum Tiscorporibus afferre creduntur, sicut C. Amaranus Apollinaris meminit. Nunc autem in urbem influunt aquae Appia,Anio uetus, Martia,Tepula,Iulia, irgo,Alsωtina, quae de uocatur Augusta, Claudia, Anio nouus. Appia,M. Valerio Maximo, P.Decio Murena cos S.
armo πX post initium Samnitici belli inducta est ab Appio Claudio Crastb Cabre, cui postea Caeco fuit cognomen,quid uiam Appiam a porta Capena uis ad urbem
69쪽
IVLII 'ONTINI DE Capuam muniendam curauit. Collegam habuit C. Fa hium, cui ob inquisitas eius aquae uenas Vcnocis cognbmendatum est. Sed is quia intra annuec sex menses deisceptus a collega tan* idem faetiiro,abdicauit se a censit , ra. Nome aquae ad Appii tantum honore pertinuit, qui
multis tergiversationibus extraxime censura traditur,dos nec& uiam 8c huius aquaeduetiam consummaret.Concipitur Appia in agro Lucullano via Praenesti na,inter mi
liariu vi. oc viij.diuerti Io sinistioris passusidcclxxx. Duetiis eius habet longitudine a capite usin ad Salinas, qui locus est ad portam Trigemina, passuu undecim
lium cetum nonaginta: subterranco riuo passuum unde
cinamillium centu triginta:substruetione oc supra terram opere arcuato proxime ad portam CFenam pastuti ix. Iungitur ei ad Anionem uetere in continio hortorii Torquatinorum Alsinnae Augustat ramus ab miliano in supplementum eius addito cognomento decem geomellorum. Hic uia Praenestina ad miliarium sextum diis uerticulo sinistrorsus passuu dcccclxxx. Proxime uiam
Collatiam accipit fontem,cuius ductus uis ad gemellos citriuo subterraneo passo vi. milia ccchcxx. Incipit distribui Vetus anio uico Publim ad porta Trigemina, qui locus Salinae appellatur,post annos xl. Φ Appia per
ducta est, anno ab urbe condita cccclxxxix. M. Curius Delatus,qui censiira cum Papyrio cur regessit, Anionis, qui nuc dicitur uetus, aqua perducenda in Urbem ex manubiis de Pyrrho captis curauit, Spurio Gai bilio L. Papyrio coss. st post bienniu deinde actu est in Senatu de c5summando eius aquae opere. Itam post manum nonu Minutius Praetor edidit edictu :Tum ex semistus sulto Duumviri aquae perducedae creati , Curius re
Fulvius Flaccus locauerant. Cutius intra quintum diem quam
70쪽
A VAED VcTIBVs RoΜ. LIB. I. . . erat Duumvir creatus decessiit, gloria perduetae peritinuit ad Fuluiu. Cocipitur Anio uetus supra Tibur xx. . miliario extra portam Rarana ubi partim in Tiburtiis num distribuitur usum. Duetiis eius habetiongitudine, ita existentelibramento Passuum xlij. milium: ex eo ri Uus estsubterraneus pamium xliij. milium ccxcvii. Substrudito supra terram passuum dccij. Vigesimoprimo anno post annos cxxvil .id est anno ab uibe codita dcviij. Servio Sulpicio Galba ct L. Aurelio Cotta coss.cum Appiae Antoni, que duetias uetustate quassati priuatoruetiam Daudibus intercipercntur, datum est a Senatu ne gocium M. Titio, qui tum Praetor inter ciues oc peregrinos ius dicebat, eorum ductuum reficiendorum oc uin dicandorum. Et quoniam incrementum Vrbis exigere indebatur ampliorem modum aquae, eidem mandatum a Senatu est, ut curaret quatenus alias aquas posset inurobem perduceret, εc ampliores dueius faceret. RespubLcausa tertio miliario opera fabrorum duxit, cui ab auto, re Martiae nome est. Legimus apud Fenestellam inhale vini v opera Marco decretum sestertium I III & est gen ta , sed quoniam ad consummandum negocium non sus siciebat, statuit Senatus Praeturam in alterii annum pro rogari. Eode tempore Decemviri dum alijs ex causis Itohros Sibyllinos inspiciunt, inuenisse dicuntur no esse ais quam Martiam sed Anienem,de hoc enim constantius traditur,in Capitolium perducendam,de. ea re in Senatu a Lepido pro collega uerba facient aetiam Appio Claudio,Q. Cecilio c O s s. eandem', post annum teristium a L. Lentulo retraetatam,C. Laelio, Quint. Serui' .h o c o s s. sed utro e tempore uicisse gratia Marci Ttit,atque ita esse in Capitolium aquam perdueia. Cono.