장음표시 사용
21쪽
Ut aequali robore ac evidentia, qua Deus in reavisa ineri alieno jure praecipit, regna quoque & imperia at iuradere sit prohibitum. Ejusdemque criminis rei existant,
, siri ista causa nonulum ouemcunoueale it imis limbua
qui sine justacausa populum quemcunque a legitimis finibus,
quam qui dominum ex aedibus suis agrove deturbant. Et Iiacet alia vulgo nomina etiam iniquae terminorum prorogationi circumponantur: Inferre tamen bella sinitimis o inde in catera Augustiis. 4e procedere, ac populos sibi non molestos,si a regni cupiditate conterere ac sis. QD. iv. dere, quid aliud qua irande latrocinium nominandum est tXXIX. idque cum tam aperta legis divinae auctoritate sanciatu r miraa subit, unde magistri IIurorum derivare jus s ccum interpretarique didicerint, quo sine ulla alia canta summodo nominis imperiique proserendi spes esset, alios populos bello aggredi licitum tradiderunt. Et fuisse quidem aliquorum hanc sententiam, cile deno asserenti,& illustriora qua, dei N. & si. dam loca producenti crediderim: Sed Philonem in illorum nu- vi, a, merum rusurre non ausim.Cujus gravissimo judicio aeque acab
hil nisi latrocinia siunt. Sed nec Phinees in locoquem Sestinus indicat, dedisciplina sensuque Hebraici juris testatur : qui causam belli adversus Midianitas commendaturus, comparatione instituta, consuetudinem aliorum populorum damnat, sola imperii pro serendi & aliena occupandi libidine in bella ruenti
dendis Occupandisi alienis posses imi , qua Nisola vel praecipua alior bellorum causaeIt: Sed pro tuenda religionis opistam sanctimonia, quam consanguineu num hostes eri tum irerunt. Quem sensum idem re Dad Decalogum explicatius expressit: ubi notabilem descri prionem malorum damnorumque, quae ex cupiditatibus immodicio oriuntur, in hunc modum concludit: οι γαρ EAM: καυρ ρ-
22쪽
τιι απὸ μιοῦς πηγης ἐρρυ - Θεμα, χροματων, οῦ δεος, s in D. in bella illa Graecorum Barbarorum,aut viter se, cu horum in illas,etia ira talis decantata, ab uno xere fonte cupiditatis,fre t adtritiarum re aἡ Α, iis tim' . . Hebraeserum vero bella non Ios his, tantum, sed&Christiani Da es ab hac infamia absolvunt: in Conir Iuli, rq ips Pristiti nominatim Hcbraeorum Regum institnta, qui an, lib. s. semita uos uer scintineb. inccxtollim.
XXX. Neque si degeneravi siet populus Judaicus a praecepto divinae legis, major hujus exempIi aut horitas esset futura, quam caeterarum Gentium Orientalium: quibus jam certi iis con stat, unam ct eam veterem Oistin bestandi D se,cupidinem pra-iti dum unpera, ct ivitiarum. Exempla recentia pariter & antiqua coli iguntur in Lem gerianis Qua bonibus in Tacitum Q uast. Ioch 1 I. Quibus si quis divini naturalisque praecepti dicta men impugnari obscurarive posse contonderet, perinde foret, ac si quis furta rapinas, adulteria in honeliis numerare vellet, quia integras aliqua nido nationes ista sagitia scedavdre. Cons.
Catur. 11'. mor. p. I. c, de Legibus.
XXXI. Quid quod tam potenti patrocinio haec ipsa ci
lim violando alterius jure, in conficientia generis humani, munita
lex e i ; ut ne ipsi quidem, qui solam dominandi libidinem belli causam habent, sine justitiae velamine, rectam illi frontem audeant obvertere. Prorsus enim ad paucos, nec nisi bar-Tac. H. A. i. baros Tiridatis Armeni VOX rediit: sua retinere, privatae domus; de alienis certare regiam laudem esse: & cum barbarie vitae bellu inae ac G aE A c insociabilis dudum damnata est feritas aevi veteris, quo latro vi. ,,. cinia nullam habebant infamiam, qui extra es cujurri populi civitatis' Diit. Sed & ill is, qui dum maxumam oriam in maxumo Imperio putant, aliorum servitute fas esse jactan t suam potentiam stabi- A 3 ire, pridem ore Caracta.i Britanni responsum est: Tons vos omnis '' bini peritare vultis, equitur ut omnesperritutem ac liant. XXXII. Quin si propria nonnunquam aliorumque conscientia praetextu joris & externa specie deluditur: at Deus certe legis, cujus Auctorcst, Vindictam non duserit: cujus ju
23쪽
uisuis aliena quo . volunt ad cere,
re vim et icti fuat frudiantur
tanti alien , qua prius erant propria. ut Mevandri versus habent. Dio Chrysio tinim Hesiodeum illud OK i .
populus, conatus, iam mensuram transgredi . O plura appetere, non omni prae en e felicitate dejectus, magnis ct insuperabilibis calamitatibus est obrutus Ut non nu Vere de terminis publicis usurpari pollit, a quod de limitibus privatorum agrorum Plato extulit i Ma iam
ino sines ars serminos Et ni agri movear: Sed malis quiset, lapidem ii gentem movere, quo terminum quantu vis exiguum: amicitiam quippe ab iitimilitia I iis testibus separantem: qui sapisiimu titta flens in suiu
XXXIIl. Unde sua sponte consimitur: etsi non st tim fulmen, abolendae hominum iniquitati Deus expediat; cum fiducia tamen justae ac Deo gratae possessoriis, imperium retineri non post e, quod per iniuriam aliis est eraptum. quanquam victis, qui se sub leges pacis iniqua tradiderunt, jus pereat, in pristinam libertatem statumque se ac sua vindicandi: cujus persecutio nisi pactorum fide, vel certi temporis limitibus coerceatur, nunquam reditura quiete, turbis bellisque genus humanum consumi necesse erit. Ne depe petua rerum ac jurium omnium confusione nunc dicam, qua C a totus
24쪽
totus orbis permisceretur, si euique Vindicandi, quae alia quando possedit, licentia, vel voluntas integra semper ma- Lactant.V, neret. In disputatione parum alias solida non incongruem, de suis jam temporibus judicabat Cimeades: Omnilis populis. at furebant imperio, o Romam quos ipf, qui tot Orbis poti ban iuro justi voluissent esse, hoc est, si aliena re uissem, ad casa, fui redeundum, O in nec itate ac miseriis mendum. Add. quae in eandem sententiam disserit Gonetasa Dux Nivernentium, apud Thuan. lo v. p. 4 a.
XXXIV. Neque tamen hine minus valide adversus alienorum finium invaseres, legis naturalis aut boritas persistit. A qua veneratio & sanctimonia in monumenta term natia eatenus descendit, quatenus ipsum jus finium propitorum alienorumque, quod per se in externos sensus non incurrit, munere opeque illorum demonstratur. Quod nisi fiat, allidua inter populos conterminos detentio.& novorum bellorum semina erunt minum
Tu populos urbes o regna ingentia inu, O s erit sine te litigiosus ager.
statim subjicit exemplum. Herodoto I, 82. Hateris Maximo III, a, extem. ψ. Plutarcho in Parast. III. aliisque descriptum
Si tu signa sis olim T reatida terram, corpora non Di ho missa trecenta forent: e foret Othryades congestu tectus in armis; O Pantum turis sanguinis illa dedit.
Unde vel nullos, vel obscuros confusosque imperiorum terminos esse, inprimis illorum interest, qui de imperio dilatando sunt solliciti: quo dissicilius injuria, qua suum aliis eri-- vis N m piunt, intellipi postit. Plutarchus de Numa Pompilio. -
25쪽
noluit mensira propri, agri prodere mensuram alieni. Siquidem vinum ompedes esse terminos si siemarentur, O i Huria indurum, si ΜηQu,st. Rom errarentur. Idem Plutarchus alibi hoc Romuli propositum di- visi.cterio variam Arahidami quanquam & Anta ira idem tribui- Apoph. L tur deleribit: quo tam alim quaesisset, qui Spartanorum essent rer- ς00 mini' gladius se hasta, res urit. Neque neri potest, ut inter quos populos nulli fines statues sunt, ij aliter, quam armis, aut mutuo metu distinguantur. Ita Germania olim a Galliis et te. ci iri quidem Phaesu, O Pannutis Rheno o Danubio fluminibus ; a Sar- .
maiii vero Dacisch mutuo metu aut montibus separabatur. Inter
caeteras autem gentes interpositi limites, demonstrando quidem juri indicium, sed non acquirendo fundamentum prae stant. Unde mutas termini non jus mutanti sed juris mu- deI. 1. II, lati argumentum sunt. Quare quod a Gratio traditum est : i6. in agris arci inii flumen mutato paulatim cur Phurare O territori, A ct quicquid fumen parti alteri adjeceris,sub ejus imperio esse, cuialectum est: illud ex vi & dictamine naturalis praecepti nequaquam descendit. sed praesumtae populorum ab utraque fi minis parte ripas possidentium voluntati unice innititur: qui censentur modico detrimento commoditatem naturalis termini velle redimere: qua praesumtione cessante, aliud di- dei cendum, recth jam est a P endorsso observatum. Qui vero lib. . c. . s. de naturalibus imperiorum terminis ita disi utant, ut illas a M. Deo tum essectu praecepti naturalis, ne mutari unquam po G flaturos
contendant ; illi quid aliud quam omnes, quae nunc latius : '' ''uam olim regnant. sine discrimine gentes, violati juris ii , turalis ii simulanti Cum iamen Deus, quos terrae posuit te minos, non nisi hominum iniquitati, minime veso juri pe si vendo, opposuerit. montes vero, flumina, maria hoc tar
tum a natura habean , ut dum transiri dissicilius possunt, limitandis distinguendisq; populis apta de idonea existant:
ab ipsorum vero populorum voluntate ac jure characterem usumque limitum ac terminorum consequantur. Inde non
raro fluvii per media regna labuntur, quorum aliquando limites suere; neque populos mari sejunctos, novum est sub commune imperium cogi: & quis neget vel Italiae Galliam , vel Italiam Germaniae subjici potuisse, quod utrinque
26쪽
Ei m Alpes interjacenti Ut parum roboris argumento insit. qua do in controversiis finium publicorum, vetusti pridemqueam illi termini allegantur. Dignum est quod inspiciature exemplum Artaxerxis apud Herodiarum T r. qui omnem oro oppositam commentem, a mari ae GH Propontidos terminatur atBAsiae nomen habet, ceu vererem Persarum pes umem sibi vandriabat, quod jam inde a Dra ad Darium ins cuncta iam Jonia Carti Ii tenus a Persirum SatrVis essent gubernata. I Irοσήκειν .ν αυτωάνανεωσαάγου πασιαν ίλόκυ ρον iis πρό:ερον εχ ν ἀωue. Idcirco sua muneris esse, curare ut vetus a se integrum imperium Persiis restitueretur. καυταυτα δἰ τα πM 'EO MP. ανυπος, - ἀνακνων. ira illa velut ante Euclidem gesta movebat ineri unde: quo proverbio alias ταυτM me μυθι cc λαι παλουάς Euria iξεις non immerito notant Scriptores.
XXXV. Quominus itaque proferri ac dilatati fines imperii pollini dummodo alteri non inseratur injuria, lex
naturalis non prohibet. neque sanctimonia terminorum violabitur ; si hac causa moveantur, ut vel sponte dedita, vel
Cassiodor, a nemine prius occupata pristinis finibus adiiciantur. No nis ptim eripere, γε nullus se domitatis regemis at amisisse. Hi dei s. ut An Vero armis & per vim alios subigere aliusque imperi- . um efficere justum esse polliti dubitatum est : & si quidemcto IIIJ. ea sperari inter homines selicitas posset, ut nemo per injuriam eos laederet, quibus sine cupiditate alieni, sua satis placent; justis bellis neque causae subnascerentur, neque bonis adversus improbos securitas estet paranda. Nunc iniquitas eorum, cum quibus justa bella geruntur, regna ut cres cani adjuvat: dum qui priores laeterunt, favente rationis naturalis dictamine, omniumq; gentium moratarum consensu, vel ut reprimantur, vel intra legitimae ultionis modum, subiguntur. Si quies is moliriasinis brum inquit augustinus de Ciri
Dei IR, Is contrast best geri nuda provocaret in ri felicioribus rebuιHMans omnia regna parva essent, concordi vicinitate Iarantia: ct ira essena in mundo regna plurima gentium, ut sunt in urbe plurimae domus civium. Proinde bel cerare Operdomitis gentibus dilatare regnum,malis videtur
felicitas, bonis nec sitas. Sta quia pejus esset, ut injuris ustioribus D mi
27쪽
minaremur, ideo non incoi grue dicitur etiam ista selisitas. Qua dc
or κω προντι χειρ ais'. Herculem cuncta sit emisse, dum se lac tuus eiae.
defendis. Adde, quod nec sine as ensu suo in ditionem aejus victoris redigi videntur, qui postquam semel per injurias proprias hostili ferro grassandi impune licentiam secere
Dgari vidioribus mallent, quam bellica omnifartii vastatione deleri. Et de civ. D. XIX, i a. Nihil aliud est victoria quam subjectio repugnantium: quod cum fasti in erit, pax erit. Unde ipsam quae plena est, liueque ultimana belli manum imponit , victoriam, pactum in se continere existimo quod ad Violentam imperi j occu abi upationem Pulsen argui requirit: Nam ut cum ' Immis victo vii , i. quis sibiugatoi h nominet, qui nondum victoris jugo colla subnusere, de civ. ii, xondam arma, vel quod ultimum succumbentibus trium est, desterat a. nem bona fide deposuere. qui1 adeo; reluctando, vel cohibendo constensum sumn volo ibi erit, non dominum agnos*m, illud vix sensum congruum habet. .
XXXVI. Hucusque is victoris porrigitur. Caetera aequitatie si moderationi prudentia permittuntur quam praeesaris cautionibus Gratius instruxit muniVitque. symbolum eju' a
Romani ex itistituto Numae SacraΠmuni incrucii a coluere, etiam i,. 'alio loco quam quem Gra ius laudavit, Plutarcho descripta : Vit. Num. quonam tamen usus Romae mox cum sanctitate morum inte cidit. nam suod ad sua usque tempora durasse Dion os Italia carnassensis asseruit, id communibus siriptorunt Romanorem testimoniis refutatur. Meretur interim laudari gravis linia de ar- . , mis Romanorum Onasii censura: qui cum terminos a Romanis. Doram honore cultos tradidisset , subjungit: hc is λὶ καυ αἰ ερ ιν
28쪽
tem etiam rem ipsam servare, si eram conste rati sunt termini, O cox.-tenti propriis possessionibus, alienas nec vi nec dolo appetere: Nunc non recte ness, more maserum a suis aliena distermirant; non lege, sita cupidis re lanes mirare: quod iniquum ct indecorum e t. Neque illo tamen tempore, quanquam inter Ethnicos, in parte dis ciplinae civilis publice jactabatur. quae heri aut hodie interv d 3ie. ve Cnristianae politices mysteria ostentari caepit regula : star molam scini qui amplificando imperis studet, uti ejusmodi te bus ct consuetudiκ:bus si ς i re, qua justas illi causaι, aut saltem praeromus arma capcse tali μη quam in promtu ministrent. Q id est insidias justitiae tiruere, si hoc non est' & quantum refert, audaci contumacii, an lindroba cavillatione Divini juris reveren-