장음표시 사용
361쪽
Splendidissima civitas, de qua Silius recinit σ) ,
Marrubium veteris eelebratum nomine Marri.
M. Solsis Iuliano Cos. an. Chr. CLXXV. Lin. H. CREM : Non Crema quondam oppido Insubrum. Nam vetus illi nomen erat Φvos I inimicui , Forum I suntorum , juxta Ptolemaeum , apud alios Dinguntorum. Erit igitur Cremona nobilissima olim Romanorum Colonia. Haec dicis Colonia appellatur a Tacito , magno Colonorum numero spicia dida. In ea uberes agri , magnis 'a templa , di gravia auro Templorum dona . Amphitheatrum Caecina curante a Tertii-decimanis extructum, ubi Vitellius Caecinae mun is spectavit et Amoenissima quoque extra Ur- hem aedisci a , quae igne rapi jussit Antonius , ut Cremonensum animi ad mutandam fidem Vitellio pra stitam traherentur. Strenuos habuit milites, & so minas etiam studio partium bellantes vidit Cremona. In eadem mercatus Celeberrimus fiebat alat o die, ubi magna Italiae pars conveniebat. Has Cremonae laudes in Tacito cis , iisdem omnino verbis expresisas , ct alias praeterea invenies. Literae, quae extra lineam praepositae sunt nominibusi militum. eorundem ossicia commonstrant. SP. Lin. g. Iq. Specolaxor. TVB. Lin. s. Tubiceu .
SINGIRPR. Ita legendum primo ad spei hi mihi vid batur; sed iterum lapidem consului, S SINGPPRlegi posse agnovi: quae remanent literae exesae admodum sunt . Haec autem si gla : SINGPR forsan ollcndunt C. Romanum fu i si e Singularem Praefecto , rum, ut in Indice Scaligeriano. Nullus in Oriente , praeter Praefectos , Singularios habebat , ut docet Panci rotus ce) . Fortasse etiam legendum Singularis Praefectι Praetorio . BVIII lin. i9. vel potius BVCI , nam tertia liter , exesa pro C sumi potess; adeoque erit Bueeinaxor. EQVL. Lis. 2O. 26. a I. Duel.
362쪽
GIS . KARISSI MAEFECIT . ET . SIBI . LIBQUE . EORUM
364쪽
rit libertus, ex assumto nomine Aelii compertum elt. Majoris perspicuitatis gratia quartam lineam cum sequentibus ita lego: Item hortulum maceria eintum eum monimensis , ct dieta membrorum guisque , ct atriola, quaesunt . . . huiC Monumento , de locis suprascriptis dolus malus abeso; nee aditum in portione dimidia si uis haberet, O si quis eorum vendere, aut donare voluisset, tune Afro Dominorum imperatorum inseret HS. . . . Hoc Monumentum exterum heredem non sequetur . In lapide autem verba non modo indistincta sunt, sed characteres imperite omnino insculpti .
CUM MONIMENTIS . Monimentum sepulehri id esse Hadrianus referipsit , quod monimenti , ides caussa muniendi ejus loci factum At , in quo eorpus impossum sit sa) . ET DIETA . Di aetas variis in locis fuisse aedificatas , tit in domibus urbanis, in villis , in hortis Sc. iam observavit Alexius Symmachus Magochius dodtrina ct eruditione praestantissimus sb). Di aetas quoque sepulcri caussa aliquando fuisse constructas apparet ex Gru-teriana inscriptione, de qua paullo infra, & ex noli rata
tantummodo . Diaetarum vero usus fuit multiplex , ut omnes norunt . Cui autem praecipue ullii inserviret nostra haec Diaeta, non nisi conjecturis assequi possum, Diaetarum genera Cum aliquibus sepulchrorum aedificiis comparando. Nemini obscurum eli, apud probatos Graeciae Authores Diaetam sumi nonnumquam pro CoenaCulo.
In eadem significatione haec vox adhibetur pluribus in locis Pandectarum se). De Diaeta, quae CoaenatiunCulae usum praebuit loquitur Sidonius d) . Ex hoe triclinios ' in diaetam se eoenatiun Iam transitus . Di aetas majores Commemorat Athenaeus ce) loquens de celebri illa Hieronis navi, in qua erant triginta Diaetae τε re ο- seu coenationes tetractinae, ut notant Dale ham-
365쪽
pulcralia non semel recensetur TABERNA , ut apud Gruterum . Praecipitur etiam aliquando in vetullis lapidibus, ut quidam ad sepulcrum quotannis epulentur. ut apud Muratorium M. Fori asse ergo nostra Diaei. . sinebribus epulis locum praebuit. Sed fieri etiam potest, ut habitationis, custodiae, ct tutelae caussa fuerit excitata . Etenim Diaetas in hunc finem extrinstas fui ste docet Ulpianus se . Sunt quidam, ait, in navibas , qui eusodiae gratia navibus praeponuu-tur , ut in ύλακες , ct diaetarii . Nee desunt Tabernae , ct Diaetae pro sepulcri cultodia & tutela extructae . In in inscriptione apud Fabret tum legitur: CUM AEDIFICIO ET TABERNA CUSTODIAE TUTELEQUE CAVSA,& apud Gruterum e): HAEC. TABER. CUM . AEDIF. IIVIVS. MONUM. TUTELA. EST ,&alibi D: IIVi C.
MONUMENTO. TVTELAE. NOMINE cedit. TABERNA. QUAE . PROXIME. EVM. LOCUM. EST. Et in alia inter Marmora Pellinea : HUIC MONUMENTO CEDIT CUSTODIAE CAUSA , QUAE EST IVNCTA TABERNAE CUM AEDIFICIO &c., ubi vel le ingendum TABERNA , vel post illa verba CUSTODIAE CAUSA , addendum est D IETA , quemadmodum in Cruteriana inscriptione la) D. CAECILIUS. VINDEX- PRAECEPIT. VT- AD. SEPVLCHRUM. HORTU . QVI. EST. CINCTUS. MACERIA. ET. DIETA AIU CTA c adium ha IANUAE. CUSTODIAE. CAUSA. SEPULCHRO. CEDAT. Sc. Deinde servis quandoque aliquid a Dominis legabatur, ut monumenti assidui custodes essent . Sic Titio emtam relicta sunt , - a monumento
igitur a veritate non aberraverit, qui dixerit nostram Diaetam , & funebribus epulis locum dedisse , di custodiae monumenti caussa fuisse Constructam . MEMBRORVM U. Partes domus vel alterius cuiuslibet aedificii appellari membra ab antiquis Scriptoribus indubitatum est . Quamobrem membra Diaetae erunt partes, seu quaedam ipsius Diaetae cubicula: & Diaeta membrorum quinque erit Diaeta ex quinque cubiculis composita , ut
366쪽
ego quidem arbitror . In hanc sententiam me confirmat Plinius, qui amoenissimae cujusdam Uillae aedificia descri-hens ca), ait : Hae adeuntur diaetae duae, quarum in a xera cubicula quattuor , altera tria , ω circuit δει, aut fle Muraur, aut umbra. Praeter Plinium nullum alium authorem in promptu habeo; ex eo tamen Diaeta etiam membrorum quisque satis comprobatur . Istic usque ignota fuerat hujus generis Dieta; quare nihil miror, si do. ctissimus Vir M ; qui de Diaeta tam sapienter dis Iersit,
contra Uostii sententiam ita statuerit : Nee vero aeta Rediaeta ex pluribus membris eomponebatur. , sed simplexerat. Nihil miror, inquam , nam, ut superius attigi , plura profecto sunt , quorum cognitio ex antiquis mo mentis tantummodo in nos profecta est ; & in hac re usurpare possum illa Manutii verba se): multa latent adhuc retrus, atque addita in commensitate naturae. Nemo autem mirabitur in liberti monumento haberi Diaetam quisque membrorum; libertos enim complures Im- Peratorum temporibus, magnis divitiis praeditos suille narrant historiae . Plures habebat libertos & libertas, adeoque diaetam plurium membrorum eisdem Concessit. Neque tamen , cum nomino Diaetam quinque membro rum , magnificum quoddam , & amplum aedificium m hi ante oculos pono; imo angultum fuisse arbitror. Ita unim Plerumque erant Diaetae, quas exiguitase Amsau potius commendari ostendit etiam laudatus Author cd . Deinde aedificia ad hoc sepulchrum pertinentia sunt
hortulus, ct atriolum; si ergo ves i mus tuitam proportionatum inter illa, & diaetam exstitisse, hanc piri ter exiguam Disse diiudicabimus.
QVESVNT . . . . Haec simplert omnino non POD sunt ; nam hic describendus esset locus, in quo monu mentum Cum suis aedificiis situm erat, ut in Inscriptione apud P. Lupium ce) , vel fortasse etiam mensura mon menti, ejusque aedificiorum. H. M. ET. LOCIS. M. Ita supplevi ex Gruteriam
inscriptiose s D . Suppleri etiam poterat ex Gorio ta)
AB IIS OMNIBUS D. M. abesti: NEC
367쪽
NEC ADITUM IN PORTIONE DIMIDIA FI.
SCUM HABERE : idest habeat , sicuti & paullo post 'QVOD SI QUIS &c. VOLUISSET, pro voluerit . Quid
sibi velit inusitatissima haec sermula . optime intelliget poterit eX litteris, quas xI . Kal. Aprilis mihi re didit humanissimus Niceta Thalassius I. C. & in veneram da antiquitate, praecipue vero in antiquo Iure eruditissimus . ta Elegantiarum , inquit , plena est inscriptio ad quam illustrandam , mi docte Blati, haud inauspicato quidem superioribus diebus accessiit i. Uerum , ut arbitror, nihil in ea eli postremis verbis elegantius. quae etsi prima fronte monstri aliquid alere videantur , tamen nihiI tale in illis inesse nox eris, si te ad sacras Leges, tanquam ad Apollinis tripodem receperis. Omnem, si quid , ideo, obscurioribus iis verbis lucem pracscrunt , quae in jure noli. o de Libertorum successionibus scriptae sunt leges, in quibus quid sit paucis expediam . Libertis primo loco succedebant heredes sui , secundo Patroni voCabantur. Hoc Patronorum jus succedendi in bonis libertorum . ut
H ς lib. 4-xi que ju Gronatus dici tur in L a. C. de oper. liberi. ias I. Iq. D. de tui: ct eur. dand. Sed quam varium illud jusfuerit , atque multiplex nemo nescit , qui vel summis
labris juris institutiones attigerit . Ne quid dicam de jure Decemvirali, quod , quae illud subsieeutae sunt leges immutarunt , ad edicta Praetorum in rem nostram proposita me recipiam . In iis igitur Cautum erat , ut qui sine filiis naturalibus libertus tellatus decessiiset, juberetur Patrono , ejusve liberis dimidiam bonorum omnium partem relinquere; quod si aut nihil, aut semisse minus relictum a Liberto esset, dabatur Patrono contra tabulas tellamenti partis dimidiae bonorum possessio. Haec jurapatronatus per Decemviros , & Praetores instituta auxit lex Iulia Papia , imminuit vero Iustinianus Graeca Constitutione, quae in Basilicis ΤΟ. v . pag. 39s. lo cum obtinuit . Legibus porro in hanc rem sancitis te nebantur etiam Augultorum liberti . qui plerumque sopulentissimi erant, & vel ipsos, ut juvenalis ait , Pa
368쪽
tritior opibus provoeabant . In FisCum tamen omnium .
bonorum semissem pro libertate debitam eos contulille aperte nos doc et Gordiani lex . quam ex Codice Gr goriano servavit Papianus in lib. Reoonsorum tit. iii. in haec verba: Libertus Principis Roinans Civitate δε- natur a Principe, ct manu Fus, de bonis suis hae ratione sesetur , ut Fisco debisa mediecas refervesur . PDt et hoc & ex Dionis lib. s . ct ex duobus Suetonii locis, quorum primus est in Nerone cap. 32. MIe omuia
iusti uis Nero θ ut e liberto in defunctorum isonis stro femi se dodranr sive dextans, ut ex fide Codicum emen-d i vir Casaubonus eogeretur ei . η qui Me probabili essem eo nowine essent , quo fuissent illae tamiliae, quari e contingeret: alter vero occurrit in Vespas Cap. 2I.
de quo alictor haeC habet . Utebatur oe versibus Graeeir tempestive fatis σ maxime de Cerulo libemto , qui dives admodum ob subterfugiendum quandoque jus Ffei , ingenuum se , O Lachetem mutato nomine
Aύθις υπαρχ' ειρη p ΚηρυλΘ-Verum ad lapidem ipsum propius accedamus . P. AeliusChry canthus , qui sepulcrum sibi , uxorique posuit , Cum Auguitorum esset Libertus, neque filios, ut suspicari li-Cet , ex praemortua Conjuge suscepisset nulla enim h rum in inscriptione mentio in semissem hereditatis suae Principis aerario debebat, cui debuit S ius ad dimidiam partem sepuli.hri , quod saepe ea portione heredes sequebatur , qua ipsi testamento essent scripti : hinc in duabus apud Gruterum inscriptionibus legitur a : HV Grut.1,1 .ssia IVS. MONUMENTI. SIUE. SEPULCRI. IUS. A D. HE- p 'I,
BEDES . EIUS . PERTINET . PROPORTIONIBUS .QVA. QVIS. TESTAMENTO. EIUS. SCRIPTUS. EST.
Cum itaque suturum quandoque Chrysanthus intelligeret, ut Fiscus ad dimidiam monumenti a se constructi partem jus haberet, ut manibus suis , suorumque rite consisse ret, solennibus quae in marmore leguntur, verbis, aut
cavit , ne Fiscus jus in sepulcro ullum haberet, quod il-
369쪽
lud familiae , non exteris heredibus struxerat , idemque ipsum & ab ea parte prohibuit , quae legibus deberetur ἡ aut certe Voluit , ut Fiscus suo iure Contentus esset , neque unquam eam monumenti partem adiret, quam ipse sibi, conjugi , libertisque reservaverat. At inquies, inutile interdustum, quando satis per Leges provisum erat, ne sibi ultra semidem bonorum Liberii
Patronus vindicaret. Verum id quidem fateor, at minime incivile publicas leges privatis iussionibus confirmari . Ecquid in iure magis vetitum, quam sepulCrorum venditio, vel donatio, vel fiduciaria mancipat tot quoties tamen in veterum monumentis hujusmodi privatorum hominum prohibitiones leguntur, multaeque in eos, qui secus fecerint , irrogantur Z His adde Chrysantho rem fuisse cum Fisco, a quo vel ipsae leges raro undique utum hominem praestant. Ceterum ut ut simillima vero quae dixi hactenus videantur , non ita tamen illis delector, ut aliorum in re obscura conjec turis. iisque , si Dis placet, elegantioribus aditum prohibeam . Addam &ipse mantissae loco nonnulla, quae , dum scribo, mentem OCCupant . In Castrensibus Libertorum bonis nullum justdquisivere Patroni eae de bon. liberi. , in qua praeterea scriptum est, ne quid habeant Patroni a Liberto, cui libera testandi potestas de rebus omnibus a Principe Conceditur . Quid igitur si Chrysanthus vel sepulcrum ex Cattreusibus honis excita stet, vel li heram de rebus suis testamenti fustionem suillet consecutus ab Augustis , a quibus libertatem impetraverat Profecto si ita cum Chrysanthi rebus consultum suerat, vides tam integrum ipsi fuisse , quam cui optima lege , a sepulcro omnino Fiscum arcere . Haec sunt , mi optime Blas , quae in re satis dubia per summam , ut icis , temporis angustiam divinatione assequi visus stim . Tu fac hisce Iliteris contentus sis , in quibus , si minus elegans vetusti
Iapidis commentum , habes certe non obscuram meae erga te voluntatis fgniscationem
Vive, Uale . Si quid novisi rectius isis ,
370쪽
AURELIAE FELICITATI QUEMLT CHRYSOPOLI MATRI DULCISSIMAE BENEMERENTI FECIT GO FILIUS. AUB. THEOMOLPUS MILLEG. II. PARTHICAE
Lapis hic repertus in Gemeterio S. Hermetis , elegans quidem est , utpote versicolor , literae tamen satis ru
QVEM . Lego: QUAE . ita ut CHRYSOPOLI sit
alterum nomen Aureliae Felicitatis . Ita apud Bonaro
XII. . . . CLAUDIE . IDE - FI L. SUAE. LIBERTIS . LIBERTABUS
POSTERISQUE . EORUM NE QUI LICIAT IUS SUUM VENDERE . QVOD . SI UENDERIT . AD . AERARIUM . SEX MILIA DABEr