장음표시 사용
91쪽
luit tinorum 4 incommoda proserentur; Catinensium, , agros vexatos ab Apronio cognoscetis; Tyndaritanam, nobilissimam civitatem, Cephaloeditanam, Ualentinam, Apolloniensem, Erigynam, Capiti nam, perditas esse hac iniquitate decumarum intelligetis; Morgantinis', Assorinis, Elorinis, Ennensibus, Letinis , nihil omnino relictum; Citaritios', Acherinos se, parvarum civitatum homines, omnino abjectoS esse ac perditos; omnes denique agros decumanos per triennium PO-pulo romano DX Parte decuma, C. Verri ex omni reliquo vectigales fuisse; et plerisque aratoribus nihil omnino supersuisse; si cui quid aut remissum, aut relictum sit. id fuisse tantum, quantum eX eo, quo istius avaritia contenta fuit, redundarit. XLIV. Duarum mihi civitatum reliquos feci' agros, judices, fere optimos ac Nobilissimos, aetnensem et Leontinum. Horum agrorum ego missos iaciam quaestus triennii : unum annum eligam . quo facilius id, quod institui, explicare possim. Sumam annum temtium . quod et recentissimus est, et ab isto ita administratus, ut, quum se certe de Pssurum Videret, non laboraret, si aratorem nullum in Sicilia omnino esset relicturus. Agri aetnensis ot L contini decumas agemus. Attendito, judices, diligenter. Agri sunt Dra
vis Et , si ea admitteretur coniectu ra, pro glossa habenda essent sequeri ita verba. I. V. L. 5. Alii, Solentinorum. I. V. L. 5. olim, Murgentinis. I. V. L. 7. Graevius. duce intelio et Cluu rio, Contendit legondum esse Ietinis. Lallem. xie odidit. Alii, Xetinis. Verr. IV. 26. I. V. L. s. Citarinos. Quuer. Cetarinos. I. V. L. II. Ge. I m s secundia.
hos sic appellarit et auspicatus Emest. corruptam vocem. in Ind. Geogr. con-jieit Aehet os ex Silio, XIV, 268. XLIV. I. Reliquoseci. Agros seposui , de quibus in extrema parte dicerem, utpote seraeissimis et maxime a Verre spoliatis. De AEt ne is agri fertilitate conser Strab. VI. Leontinum agrum Cicero paullo snpra appellavἰ t
ennui rei Hranentariar Romanorum.
92쪽
ces; annus tertius; decumanus Apronius. De aetnen si hus perpauca dicam : dixerunt enim ipsi priore actione publice. Memoria tenetis , Artemidorum aetnensem, legationis ejus principem publice' dicere, Apronium Veriisse . Elnam cum Veneriis; vocasse ad Se magistratum; imperasse , ut in foro sibi medio lectisternerentur; quotidie solitum esse non modo in publico. sed etiam de publico convivari; quum in pisconviviis symphonia canoret, maximisque poculis' ministraretur, retinere solitum osse Α aratores, atque ab
iis non modo per injuriam, sed etiam per contumeliam, tantum cxprimi frumenti, quantum Apronius imperasset. Audistis haec, judices, quae nunc ego omnia praetereo ac relinquo. Nihil do luxuria Apronii loquor, nihil de insolentia , nihil de singulari n quitia ac turpitudine : tantum de quaestu ac lucro dicam unius agri et unius ari Di. quo facilius vos conjecturam do triennio, ct de tota Sicilia sacere possitis. Sed mihi aetnensium brevis est oratio β: ipsi enim v norunt; ipsi publicas literas deportarunt; docuerunt vos, quid lucelli socerit homo non malus, familiaris praetoris, Apronius: id, quae So, ex ipsorum testimonio
cognoscite. Recita testimonium aetnensitim. ΤEsTiΜo-
XLV. Quid ais Z dic, dic, quaeso, clarius, Ut Populus romanuS de Suis vectigalibus, de suis aratori
a. Publice dicere. Publica auctoriatate instruetum. 3. Maximis poeulis. De hoc poculorum maiorum aut maxini man usu εGraeeis derivato susiua jam Act. I, 26, dissemimu1.4. Lambimis coirig. retineri solitos esse. Emest. plaudit. Recepit SehutE. I. V. L. - Gruterus totum hoe lineis praecedentibus Ortum nhesse Posse putat. S. Insolentia. Post hoc verbum F. Ursinus in veteri eodice addit tuninvenit is nihil de permissa ab eo Iicentia π ἔ quod glos tori ost tribuen
dum 6. BreMis est oratio. De AEtnensi-hvs hreviter ost disserendum.
93쪽
bus, de suis sociis atque amicis audiat. L MEDIM-NUM, L H-S MILLIA . Per deoS in mortalest unus ager uno anno CCC millia modium' tritici, et praeterea HS L millia, lucri dat Apronio λ tantone minoris 4 decumae V nierunt, quam suerunt λ an, quum Satis magno venissent, hic tantus tamen frumenti Pecuniaeque numerus ab aratoribus per vim ablatus est λ utrum enim horum dixeris, in eo culpa et crimeti haerebit. Nam
illud quidem non dices, quod utinam dicas ad
Apronium non pervenisse inritum. Ita te non modo publicis totiebo, sed etiam privatis aratorum pactio
nibus ac literis; ut intelligas, non te diligentiorem intactondis furtis suisse, quam me in deprehendendis. Hoc tu seros Τὸ hoc quisquam defendeti λ hoc hi, si aliter
de te statuere voluerint, sustinebunt sip Uno adventu, ex uno agro, Q. Apronium, Praeter eam, quam dixi, Pecuniam numeratam, CCC millia modium tritici lucri nomino sustulisse λ Quid hoc .minenses soli dicunt imo etiam Centuri pini, qui agri aetnensis multo maximam partem possident. Quorum legatis, hominibus nobilissimis, Androni et Artemoni, senatus ea mandata dedit, quae publico ad civitatem ipsorum pedit inebant; de iis injuriis, quas cives Centuri pini noti in suis, sed in aliorum finibu S acceperunt, sonatus et populus Centuri pinus legatos noluit mittere : ipsi
pecuniam S , oo medimn redegeris,
eadem est Cum superioribus L mediannum millibus, verum hoe numero uti maluit orator, amplificandi et mutandi gratia. 3. Tantone minoris. Au tanto Pretio pati lot modiorum et nestertiram millibus minoris, quam valuerunt. 4. Utinam dieas. Nam si dixeria, statim fatebere ad te Pervenisse, quia decumani, Procuratores tui quaestus et ministri rapinarum tuarum scierunt. 5. Hoc tu feres ρ Hoc tu erimen sustinebis, seu defendere poteris. 6. Sustinebunt. Hi iudices, si aliter quam oportet, hi contra ias te ab Ol- ere voluerint, poterunt aut aude-
94쪽
aratores Conturi pini, qui num crus est in Sicilia maximus hominum lio nostissimorum et locupletissim O-rum, tres legatos, Cives Suos, delegerunt, ut eorum t stimonio non unius agri, sed prope totius Sicilia calamitates cognosceretis. Arant enim tota Sicilia sere Centuri pini: et hoc in te gravior S certioresquΘ teStes Sunt, quod ceterae civitates suis solum incommodis Commoventur; Centuri pini, quod in omnium 7 sere finibus habent possessiones, etiam ceterarum Civita
tum damna ac dotrimenta Sen Seriant. XLVI. Verum, Ut dixi, ratio certa est Ttn D-sium, et publicis et privatis literis consignata: meardiligenti:e pensum' magis in Leontino agro OSt exigendum, Propter hanc causam, quod ipsi Leontini
publice non sane me multum adjuvorunt. N quo Him POS, isto Praetore, hae documanorum injuriae
laeserunt : potius etiam, judices. adjuverunt. Mirum fortasse hoc vobis, aut incredibile videatur, iri tantis aratorum incommodis , Leontinos , qui principes rei
frumentari se fuerunt, expertes incommodorum atque
injuriarum suisse. Hoc causae est, judices, quod in agro Leontino, praeter unam Mnasistrati familiam. globam Leontinorum possidet nomo . Itaque Mna sistrati, hominis honostissimi atque Optimi viri, testi-
. Sie cod. Nanniano dederunt C. Steph. Grat . alii. Male antea legebatur omnibias. I. V. L. XLVI. I. Ratio certa est, et C. Certo affirmarὲ potest de aetnensibus, quantuni dederint, quia haec publicis tabuialia anni consignata. Itaque ista iudi ga-tici non meam diligentiam requirehat. Sed in Leontincirum iniuriis investigandis. meae diligentiae est Pensum.
m. Ulim, is consignata mea diligentia. Pensum ... Verum vidit Lainhin. 3. Possidet nemo. Nempe Centu-ripini Leontinorum terras Plerarita arant. Inisa 48. Quomodo autem Leontini ex Apronii rapinis quaestum secerint, tacent commentatores, nee sa-cile quis dixerit. Forsan tamen 'Num negotiationi vacarent . eam majori Iu- ero , Propter Communem Ceteromminopiam, exercebant; et pecuniam sutiusura graviore cDllocabant ; ita ritquod ceteris omnibus detrimento esset ac perniciei. ipsi maximae utilitati ap-
95쪽
monium, judices, audietis : ceteros Leontinos, quibustion modo Apronius in agris, sed ne tempestas quidem ulla nocere Potuit, exspectare nolite . Etenim non modo incommodi nihil cepserunt; sed etiam in Apronianis illis rapinis. in quaestu sunt compendioque Versati. Quapropter, quoniam me Leontina Civitas atque legatio, propter eum. quam dixi, CallSam, defecit; mihimet ineunda ratio, et via reperiundu est, qtia ad Apronii quaestum β, sive adeo, qua ad istius ingentem immanemque praedam POSSim PerVenire. Agri Leontini decumae anno tortio vonierunt tritici medimnum xxxvi millibus; hoc est, tritici modium CCxvi millibus. Magno, judices, magno': Neque enim
hoc possum negare. Itaque necesse eSt, aut damnum . aut certe Don magnum lucrum secisse decumanum: hoc enim solet usu venire iis, qui magno redeme
runt. Quid, si ostendo, in hac una omptione, lucri
fieri tritici modium c 3 quid, si cc quid , si ccc Θ quid .
si cccc millia 3 dubitabitis 7 etiam , cui ista tanta praeda qui Psita sit 3 Iniquum me esse quispiam dicet, qui ex lucri magnitudine conjecturam faciam hirti atque praedae. Quid Z si doceo, judices, eos, qui cCCC milli modium lucri faciunt, damnum facturos β suisse, sitim iniquitas, si tui ex cohorte recuperatores non iu-4. Exspectare nolite. Dumnium in Apronium dicant, qui in eos maxima contulit beneficia. S. Ad Apronii queaestum. Ad cognoscendum qua ratione Apronius tantum qt aesturn collegerit. 6. Magno. Nam venire pluris . nulla ratione potuerunt : quum agri Leon tini professio ad jugemm esset xxx millia. ut infra ostenditur. et a singulis jugeribun Capetentiir, tilii me sis DPtima , medimni dent; inde fiebat iit meis dimni. qui decumae nomine dabantur, totidem plane quot iugena ement.
Verres aritem hae sua ratione curavit
ut sex millibus amplius quam quum
optima messis esset, decumas veri
stituit Emest. Valg. diabitatis. η. Damnum facturos. nimirum ob surta sua vocata ab aratoribus, condemnandi essent. nisi Verres iudicea
e Corrn Pla sua cohorte dedisset.
96쪽
tercederent 3 num quis poterit in tanto lucro, tantaque iniquitate, dubitare, quin propter improbitatem stam magnos quaestus feceris p propter magnitudinem quaestus improbus esse volucris p XLVII. Quomodo igitur hoc assequar, judices, Ut sciam, quantum lucri factum sit λ non ex Apronii tabulis, quas ego quum conquirerem, Non inVeni; et quum in jus ipsum eduxi, expresSi, ut conficere tabulas se negaret. Si mentiebatur; quamobrem rem vehat, si hae tabulae nihil tibi erant obfuturae 3 si om-.1ino nullas Confecerat litoras: ne id quidem satis significabat, illum non suum Negotium gessisse λ Ea
est enim ratio decumanorum, ut Sine plurimis literis confici non POSSit. Singula enim nomina aratorum, et cum singulis pactiones decumanorum, literis persequi ot conficere necesSe est. Jtigera professi sunt aratores Ouaties imperio atque institulo tuo : non opinor clueinquum minuS OSSU Pro SSUm quam quati tum arasset, quum tot cruces, tot Supplicia, tot ex cohorte rect peratoreS Proponerentur. In jugere
agri Leontini medimnum sere tritici Seritur, perpetria atque aequabili Satione. Ager efficit' cum Octavo, bene ut agatur; Verum, ut omneS dii adjuvont, cum decumo : quod Si quando accidit δέ tum sit, ut tantii mdecumae Sit, quantum Severi S hoc eSt, ut, quot jugera sunt Sata, totidem modiuitia decumae debean-
medimno quod fiatum est, octo mρο divina colligit. At ager feracissimus est, et diis jueantibus, quum decem Pro u*o reddῖt medimna. 3. Aecidit. Si quando evenit ut ad decimum usque Perveniat. 4. Quantum sereris. Si decem reddat, tum fit ut unum medi innum, eu quantum a te fuit satum , dei umae nomine Penda . 9. Improbitatem. Quae,tus imp hus is est, qui magnus et impudenter est factus. XLVII. I. In iugere. Cod. Nari . quod Garaton. defendit auctoritate Prisciani. - Eqtiabili satione. Haec serendi ratio semper et aequaliter hingulis annis a Leontinis tenetur. a. Ager essicit. Agri sui ubertat contentus e t arator, quum Pio uno
97쪽
IN VERREM AC T. ΙΙ, LIB. III. 87
tur. Hoc quum ita esset; primum illud dico, pluribus millibus medimnum venisse decumas agri I ,eontini, quam quot millia jugerum sata erant in agro Leontino. Quod si fieri non poterat, ut plus quam decem medimna ex jugere ararent β; medimnum autem ex
jugere decumano dari poterat, quum ager, id quod
Perraro evenit, cum decumosi extulisset: quae erat ratio decumani, si quidem decumae ac nota bona venibant aratorum, ut pluribus aliquanto medimnis decumas emeret, quam jugera erant sata pXLVIII. In Leontino jugerum subscriptio ac pro- sessio Don est plus xxx millium. Decumae XXXVI medimnum ventoriant. Erravit, an potius insanivit 'Apronius p imo tum insanisset, si aratoribus, quod deberent, licitum esset, et non, quod Apronius imperasset, necesse suisset dare. Si ostendo, minus tribus medimnis in jugerum neminem dedisse decumae, concedes, opitior, ut cum decumo δ fructus arationis Perceptus sit, Deminem minus tribus decumis de
disse. Atque hoc in beneficii loco petitum est ab Apronio, ut in jugera singula tertiis medimnis deci
dere liceret. Nam quum a multis quaterna, etiam quina exigerentur; multiS autem non modo gratium Dullum, sed ne paleae quidem ex omni fructu atque ex annuo labore relinquerentur : tum aratores Centuri pitii, qui numerus in agro Leontino maximus eSt, unum in locum convenerunt; hominem suae civitatis
s. Ararent. Exararent, colligerem. 6. Cum decumo. Decem medimna reddidisset. X.LVIII. r. Alii, medimnis. I. V. L. a. Insanisit. Quum decumas pluribus emit medimnis, quam quantus Mi ingerum numerua. 3. Al. decumano. sed habent decu-mo,vel decimo, sere omnes codd. regii. I. V. L. - sensus est: Fatearis oportet, quamula decem medimna ex jugere perceperit arator, tamen deeumas
4. Alii, atqui. I. V. L. - Id quasi
maximum henescinis Pelierunt arato res. Per haec augetur rei atrocitas.
98쪽
in primis honestum ac nobilem, Andronem Centuri pinum , legarunt ad Apronium, eumdem, quem hoc tempore ad hoc judicium legatum ot testem Centuripina civitas misit; ut is apud eum causam arat rum ageret, ab eoque peteret, ut ab aratoribus Centuri pitiis ne amplius in jugera singula, quam terna medimna exigeret. Hoc vix ab Apronio in summo beneficio , pro iis, qui etiam tum incolumes erant, impetratum est. Id quum impetrabatur, hoc videlicet impetrabatur, ut, pro singulis decumis, ternas decumas dare liceret. Quod si tua res non ageretur, a te potius Postularent, ne ampliuS, quam Singulas, quam ab Apronio, ut ne plus, quam ternas decumas
darent. Nunc, ut hoc tempore ea. quae regie, Seu
potius tyrannice, statuit in aratores Apronius, praetermittam ; neque eos appellem, a quibus omne fru
mentum eripuit, et quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit: ex his ternis medimnis' quod beneficii gratiaeque causa concessit)quid lucri fiat, cognOSCite. XLIX. Prosessio est agri Leontini ad jugerum xxx
millia. Haec sunt ad tritici medimnum xC, id est, tritici modium DxL millia. Deductis tritici modium CCxvi millibus, quanti decumae venierunt, reliqua sunt tritici cccxxiv millia. Adde totius summae iuxL millium
S. Incolumes. Bonis nondum everat. 6. Ternis mediamis. In singula iugera.
XLIX. r. Adde. Cicero hae ratione arithmetica singula peram itur lucra, quae ad ipsum Verrem Pervenerunt, ut expleat summam promissi sui, quum velle se ostendere dixisset, in unius agri decumis Apronium, id est, Ver-r m 4 , D niod. lucri seci ε. Ager Leontinus 3o,ooo jugera hahel : quae, singula quum te a medimna dederint, eniciuntur 9 , oo medimu. seus4o,Ooo modium. Demptis ergo pro de
cuma Is, Oomod. supersunt 324,-omod. Huic summae adde tres quinquagesimas totius summae modiorum , h. e.
illorum S O,O O mod. quorum quin quagesimae simplicen reddunt Io,8 omod. triplicatae vero conficiunt 32,4oomo. . et Verios rνliqua habuit 356, o
99쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. 89
modium tres quinquagesimas, id est, tritici modium xxxii millia CCCC ab omnibus enim ternae praeterea quinquagesimae exigebantur): sunt haec jam ad CCCLvimillia CCCC mod. tritici. At ego' cccc millia lucri facta esse dixeram. Noti enim duco in hac ratione eos, quibus ternis medimnis Don est licitum deciderμ. Verum, ut hac ipsa ratione summam mei promissi compleam, ad singula medimna multi H4 duo, multi ΗΔ quinque accessionis cogebantur dare; qui minimum, singulos
Dummos. Hoc minimum ut sequamur, quoniam XC medimnum millia duximus, accedebant= eo, novo PeSSi minque exemplo Η-S xc millia. Hic mihi etiam dicere audebit, magno se decumas vendidisse, quum ex eodem agro, dimidio plus ipse abstulerit, quam populo romano miserit J ccxvi modium millibus decumas agri Leontini vendidisti : si ex lege si, magno; Si, ut lex esset libido tua, parvo; si, ut, quae dimidiae QSSent. lectimae Vocarentiar, parvo vendidisti. Multo enim pluris fructus annui Siciliae venire potuerunt, si id te Senatus aut populus romanus sacere voluisset; etenim' saepe decumae 7 tanti venierunt, quum lege Hieronica
a. At ego. Sed huic summae, dices, desunt 43,6oo m . ut 4oo.ooo illa rotundentur. Fateor equidem, ait Tublius ; sed in hac supputanda ratione, non eos numero qui quaterna, aut quina medimna solverunt. 3. Medimna. Alii, medimnum. I. V. L. 4. Singula nummum. Sie Grutem et eum sequuti in his duobus locis deis derunt ; sed Graevitis ex vetustis editis restituit, singula medimnia ... singulos nummos, quam lectionem habet quoque ΜS regius Optimus. I. V. L. s. olim , accedrint. - Ηis 356.4o mo l. arcedebant seste tium 9Ο ΟO 38, Io fr. . quae pretium sunt si, o medimnum aut 36,ooo modiorum , quae si addantur priori summae, sent omnino 392,4oo mod. duae summa ab his 4oo,ocio, quae lucri iacta esse a Verre Cicero se velle ostendere Pollicitus est, Parum distat. s. Si ea lege. Si legem sequutu ES, magno vendidisti. Sin autem vendidisti
sine lege. aut si libido tua tibi pro lege suit, et de exigendis non decumis, sed dimidiis eogitasti. multo pluris
etiam vendere Potuisti. 7. Mem decvmin. Nempe solers Praetor, quo Diatnenti Copia major ad populum rom. Perveniret, curare P
100쪽
Venirent, quanti nunc lege Verrea venierunt. Cedo mihi C. Norbani decumas venditas. C. NORBANI DECUMAE VENDITAE AGRI LEONTixi. Atqui tum neque judicium de modo β jugerum dabatur; neque enim erat Artemidorus Cornelius recuperator; neque ab ara tore magistratus Siculus tantum exigebat, quantum decumanus ediderat; nec beneficium petebatur a decumano, ut in jugera singula ternis modi inuis decidere liceret; nec nummorum accessionem cogebatur arator dare; nec ternas quinquagesimas frumenti addere : et tamen populo romano magnus frumenti nu
L. Quid vero istae sibi quinquagesimae, quid Porro
Nummorum accessiones volunt 3 Quo id jure, atque
adeo, quo id spotius J more secisti λ Nummos dabat
arator: quomodo Θ aut unde 3 Qui, si largissimus ' esse
Vellet, Cumulatiore mensura uteretur, ut antea solebant
sacere in decumis, quum aequa lege et conditione Venibant. Is nummum dabat. Undo λ de frumento quasi
terat ut quam maximo emerent Publicani, neque tamen Plu quam decumam ab aratoribus auferrent. Laudatur ergo Norbanus praetor, quod magno vendiderit, servata tamen lege Hiero nica, sine ullis aratorum injuriis: Verres culpatur, quod, quum longe pluria vendere potuisset, tantam decvinatus licentiam non ad suum quaestum. 1ed ad utilitatem aerarii permiserit. FERRAT. Ceterum haec non omnino nodum explieant. Quum Cicero aupra seraeis simos agros medimna decem in iugere uno serre dixerit. tum maxime qui seri potest ut Norbanus, ex lege Hieronica , quae medimna singula in decem exigebat , tria medimna ex singulis jugeribus obtinere potuerit 3 Forsan lucri quidpiam decumano ab aratore
dabatur, praeter cumulatiorem mensuram, quae cap. So Commemoratur, ita ut plusquarii decumae Penderentur. Νe- Cesse enim erat ut aut Perderent de- Cumani, aut vexarentur aratores.
8. Indisium de modo. Id est, in eos aratores, qui jugerum, quae strabant, numerum prosessi non essent. Nota quam breviter et invidiose Verris iniquitates colligat orator. L. I. sie ex cod. Franc. emendavit Emes . Vulgo, ore. I. V. L. Ita fine enim argumentationis Cicero repetit sententiam in hoe neque exemPl . . . neque ullo iure iacit .. Idem Ernest. in Potius . uneis inclusit, ut frigidi . s. Largissim tu. Ri voluisset arator. se liberalissimum ostendere , Poterat cumulatiorem mensuram dare.