장음표시 사용
21쪽
- Ο se. re, si nimirum lex illa poena assiciendum factum praecipiat , quod huc usque licitum ac saltim impunitum fuit, vel quidem poena in illud statuta fuit, sed non
tanta, quantam nova lex irrogat, V. g. quando Princeps
poenam carceris illis irrogare velit, qui ebrietati student, ita, ut etiam isti hac poena ametendi sint, qui ante hanc Iegem noviterlatam ebrietati dediti fuerunt, hoc omnino repugnaret aequitati naturali huc usque enim ebrietas non habita fili pro re prohibita, ac speciali poena coercenda,is per consequens illi , qui huievitio inestati fuerunt, illam poenam praesagire non potuerunt, ut illud cane pejus, angue ab hor. ruerint, poena vero definlante G Roaei ora debet esse malum passionis, quod infligitur ob malum actionis, hucusque vero ebrietas pro malo actionis saltem quo. ad effectum poenae ob illam irrogandae non habita
fuit , in republica enim civili nihil iro turpi facto outrino malo inionis habendum est, nisi quod est prohi-Bitum 'sanctione poenali munitum, licet me non fugiat , aliter rem se habere de jure naturali. Ulterius etiam leges poenales a Principe in tali casu ad praeterita trahi non possunt, nbi quidem huc usque factum
fuit turpe in republica habitum, acetiam poena coercitum, sed non tali, quali nunc illud noviter ex justa causa a legislatore puniendum sancitur, sic e. g. ponamus casum adulterium huc usque poena relegationis vel fustigationis fuisse coercitum, Princeps vero videns hanc poenam nondum esse lassicientem ad impediendam frequentiam adulteriorum, poenam capitalem gladii irrogaret, ab adulteribus & adulteris sub-
22쪽
eundam , ita ut etiam illi qui ante hanc legem nuper demum exasperatam , adulterium commiserunt, eaodem poena gladii essent coercendi, quis est qui non videat iniquitatem ejusmodi legi, cum poenae apropter delictis imponantur, ut delinquentes illarum gra vitatem ponderantes, eo magis illa reformident, quomodo vero possunt illa resormidare, quando ne quidem poenam cognitam ac perspectam habuerunt, licet in casu modo proposito sciverint poenam relegationis , nondum tamen tantam formidinem sibi for mare potuerunt, quantam poena gladii solet excitare, cum constet nihil esse homini acceptius hae conservatione. a In jura istacii libr. a. cap. 2D. I. I.
S. XIV. Deinde quoque nunquam praesumitur in dubio, Principem voluille, ut lex modo lata ad praeterita reis trotranatur, supra enim Iuris 'perque demonstratum dedi, retrotractionem legum ad praeterita, pertinere ad exceptiones a regula, cum regulariter leges tantum de futuris negotiis ferantur, constat vero exceptionem nunquam praesumi, sed ab allegante esse probandam, ita ut si in nova constituti e de prael ritis expressein nominatim non caveatur, ad praeterita nunquam sit trahenda a cum in dubio legislator de lite jam pendente cogitasse non praesumatur, nisi nominatim illius fecerit mentionem, probante BE
Liculo b is multo minus de lite jam per senten- . a iam
23쪽
-- o so tiam decisa re finita, licet in appellationis instantia correctio sententiae speretur, ut tradit C v I Acius e ita ut quamvis lex nova expresse dicat, quod etiam strvanda sit in ausis pendentibus & futuris, non tamen habeat locum in causis ante legem promulgatam decisis, adhuc pendentibus per viam appellationis vid COLER v d quia quamvis pendeat appellatio, causa tamen per primam sententiam repetitur decist, ode ad decisam lex nunquam extenditur, nisi nat mentio specialis, de quo cons. Est R LICHI s. eu
G Deci .rso num Io.seqq. ubi praejudicium Scabinatus Lia
Tune igitur solum Princeps habet justas ausis
legem ad praeterita trahendi, quando urgente necessitate, ac salute reipublicae postulante hoc facit, re hanc ob causam est illi cavendum , ne sua qua pollet potestate abutatur, t enim in omnibus rebus Mnegotiis, nisi modus observetur, facile excessus fiunt, ita dic, quando Princeps indist mm idem ius in praeteritis observandum vult, quod in futuris obtinere de-het, facile contra suum ossicium peccare potest, deinde negotia quibus eius Brmam praescribunt, probe
24쪽
be sunt attendenda, antequam ad praeterita trahantur prout enim majoris momenti atque ponderis est negotium, quod lax concernit, eo graviores quoque, si ad praeterita trahenda est, causae requiruntur, in iis vero negotiis, quae levioris momenti sunt, leviores quoque causae urgentes legis ad praeterita retrotractionem sussiciunt. In tali casu usta adest causa, impellens Principem, ut legem ad praeterita trahere post, quando negotium susceptum ex sein scia natura est invalidum, licet hucusque non fuerit prohibitum, sed licite susceptum hujus rei exemplum deprehendimus in consuetudinibus nostris laudatibus,, tibi
Imperator FRIDERI cvs per constitutionem latam sancit, ut non solum in posterum elida tae Dominorum consensu alienari nequeant, sed prius quoque alienata revocari debeant, adeoque ad praeteritas quoque alienationes suam extendit constitutionem, easdemque invalidas declarat, quod aequitati naturali repugnare, nemo erit, qui assereri qui emae -- lance judicii perpendit, neminem posse rem alienare, nisi in qua dominium plenum mperfectum habet, a se impetrare non poterit, ut credat, aliquid iniqui in hac reperiri constitutione jam vero unicuique,qui tantum ut canis e Nilo auris seudalis principiis imbutus est, constat, vasallum tantum habere unam partem dominii, utile nimirum, alteram partem vero, directum dominium nempe, habere Dominum, ex quibus non potest sequi non ad alienationem utriusque consensum emenecessarium, quia neuter dou inium plenum habet.
25쪽
Secundus ea sus, ubi leges ad praeterita trahi possunt, tradente4OEHMERO a est, si lex disponat de facto naturaliter turpi Quid vero turpitudo naturalis sit,is in quo consistat, paulo altius erit repetendum. In genere eam definiendam existimo, per actionem l gi naturali contrariam in alterius praejudicium suste-ptam. Notanter autem dixi in definitione actionem aequitati naturali repugnantem debere esse susceptam in alterius damnum, e praejudietum; si enim damnum alteri per factum naturaliter turpe non inferatiar, fieri non potest, ut lex ad praeterlapsa negotia trahatur, siquidem in tali eam, ubi turpitudo in solo agente ac committente est, ae in ipsius solum praejudicium vergit, revera legis ad peracta jamdum retro- tractio nullius esset efficaciae, cum trito circumferatur adagio, factum infectum fieri nequit. M v. g. fimgamus aliquem fuisse prodigum, sui juris, ac sua ipsius bona dissipasse, ita ut nemini eo ipsi nocuisset, deinde vero lex feratur, ut omnia per prodigalitatem dissipata tam praeterita quam futura revocentur, quis est qui non videat ejusmodi legis inconcinnii tem L cum illud, quod semel fuit absumtum, restitui ac recuperari nequeat, dum non constat, quis booa dissipata aequisiverit, vel etiam si constaret, nesciverunt tamen acquirentes ipsum fuisse prodigum, quia non- . dum fuit pro tali a magistratu declaratus,& per consequens ipsis nihil imputari potest, cum omni culpa ac dolo vacaverint, ex quibus luce meridiana clarius elucescit
26쪽
eescit veritas supra evicti ac stabiliti principii leges debere esse conceptas de rebus possibilibus, quod uti
in genere firmo stat talo, ita etiam inlesibus ad prae--terita trahendis obtinet, siquidem nemo ultra poβ potest obligari. In alia omnia vero tunc eundum erit, si factum naturaliter turpe tendat in tertii cujusdam praejudicium, ita ut ejusmodi facto naturaliter turpi illi damnum inserataim tunc enim talis actus potest rescindi ac annullari, cum naturali equitati consenta- meum sit, neminem cum alterius damno debere locupletari. a in introductio,iaisus lib. I. it. I. g. M.
S. XVII. Exemplum hujus turpitudinis naturalis tertio damnum inferentis, etiam in jure nostro Romano deprehendimus θ in pacto legis commitariae. Est ear te commitaria in pignoribus se pactum, cum creditor pecuniam credit ea lege , ac sub ea conditione, ut si debita pecunia certo dii mon reddatur, pignus suum fiat, licet vero multi sint, qui statuant, hoe pactum licitum esse, quia cuilibet licet de re suam tuere, quod vult, ) ac volenti non fit injuria, aliter tamen statuendum esse, illi quibus ex meliori luto praecordia Titan finxit, probe intelligunt, in animum revocantes, debitores plerosque, si non omnes, inopia preos, quaecunque pacta, iniquissimas conditiones continentia, facile solere inire , ut solummodo pecuniam ipsis tantopere necessariam a creditore ae cipiant, deinde tiam regulariter, ac ut pharimum pignusν
27쪽
pignus, quantitatem Pecuniae creditiae longe superat,s igitur pecunia debita, Se statuto non reddatur, creditor eum maximo damno debitoris locupletior fieret, quod omnino e diametro equitati naturali spugnat, meae commi ria, prouti natura unius. cujusque legis est, disponit de casu ac re utplurimum eontingente, regulariter enim acut plurimum superat pignns quantitatem pecuniae creditae, ac ordinari etiam omnes debitores inopia pressiiunt, Te optime fecit imperator coNsTANTINUS c legem om-mioriam in pignoratilio contractu, ad praeteritas i
Ies conventiones iniquissimas ac continentes turpitudinem naturalem cum alterius damno, trahendo, ac
praeterita quoque talia pacta rescindendo, quod etiam in aliis rebus naturaliter turpibus, ac in alicujus tertii praejudicium peractis, procedere tantum abest, ut negem, quantum abest, ut hoc modo damnum alleui inseratur, sibi ipsi enim imputet ille, qui lucrum ex tali turpi pacto quaesivit, quod illud intuerit, cum imitus iniquitas tam clara ac perspicua sit, ut qui illam negare velit, soli lueem deesse assirmare videatur, hoe vero adhuc notandum est, quod licet lex de facto naturaliter turpi disponat, tamen ad praeterita negotia recte monente Glossa d) trahi non possit, nisi hoe expresse in lege contineatur.
b L. in re mandata GaI. mandari ve contra. e In I., c. de pactis Agnorum, sta vi com niseria in pignoribui rescindonia.d In commentaris ades. 3. Qis lacti pignorum, ubi provocat ad I. 7. c. do legibus.
28쪽
Tertius eas . ubi te ita praeterita trahi post sunt, ex sententia B HMεRaraxest, quando ratio initi. tatis publicae id siladet, ita ut nullum fere alivd reme. dium salutis publicae conservandae supersit. Uti igitus in tali cassi necessitas caret leget, ita etiam multa licite fieri possiunt, quae alias sinante hac necessitate omnino illicita forent ritne s gitur, c qui in republic
iumma pollet potestate, hac facultate extra omnem controversiam gaudet, ut, si videat, salutii utilitati reipublicae aliter consuli non possie, nisi eadem sit
Praeteritorum, quae futuror' ratio, leges ad praeterita trahi jubeat , cum supra jamdum adductum fuerit salutem reipublicae principi supremam eme de bere legem. Illustre hujus canis exemplum, in legibus fundamentalibus impe stri Romano Germannici deprehendimus' an amo jecretorio qui pro norma restitutiorijs in eclasilinicis, &qui intuitu eo tum in politicis mutata sunt, positus est, scilicet, terminus a quo hujus restio i j 'mi pinnus Ianuarii
statuum utriusque religionis. mprehense libera m diatis plenarie pure, cassatis omni sinterim in istius modi causis latis, publicatis re institutis sententiis, decretis, transactionibus, pactis dedititiis, seu alna, α executionibus, reductione ad statnm dicti anni dieique in orinibus facta contis zN NT 1 mori stquam enim Germania nostra calamitatibus per 3o annos duram
29쪽
durantis belli fere erat exhausta, ac utriusque religionis consortes nil magis in istis habebant, quam tipsis pace, qua tam diis caruerant, iterum sevi liceat, hellum vero ob occupata ab Evangelicis hona ecclesiastica ac templa potissimum erat iusceptum, tune aliter Germaniae non erat consulendum, nisi terminus quidani ad quem ominia ement restituenda, poneretur. Evangelici praetendebant omnia in statum Anni 1618.ex quo hellum initium ceperat, esse restituenda, Catholici vero reclamabant huic praetensioni, urgentes restitutionem secundum annum 163o quo Sueci in Germaniam irruperant, tandem media via placuit, ae annus 1624'. hujusque dies primus, pro termino rectitutionis tui electus. Et hanc ob causam factum est, ut lex haec fundamentalis praeterita negotia o presse respiciat, illisque formam praescribat, ex duobus nimirum malis minus pro saliate reipnblicae erat eligendum, aut enim totalis ruina reipublicae nostraeerat permittenda, aut pa sancienda , pax eromunis
quam obtineri vel saltim raro potest, nisi aliquid de inre remittatur. Coneurrentibus igitur ejusmodi ei cumstantiis iisdemque arionibus, parite legem ad praeterita negotia retrotrahi posse , eo minus dubii habet, quo magis constat, reipublicae eonservatione
Principi nihil debere esse prius, nihilque antiquiuέ.
30쪽
Ηue usque ostendi, quantum instituti ratio peris misit, quando, o ex quibus causis Princeps explesse legem ad praeperiri trahere possit negotia. Nun Gedemonstrandum nonnunquam etiam ipsiam naturam legis ita esse con paratam, ut licet in ipsi lege non mentio fiat praeteritorum nreptiorum, sta ut nec la nec vestigium de hos inibi x periatur, nihilominus tamen praeteritos quoque respiciat actus, quorsum nunc tanquam quartum casum resero, tradente sCHNO. BELro, a quando lex a multa ad procedit annuIIae vero lex actum quendam, quando invalidum illum deelacit, ita, ut siste suscepta sit tamen pro non suscepto habeatur, nullam vim, nullam essicaciam atque obligationem illi concedendo, Iegis igitur ejus. modi annullantis naturam sic esse comparatam, ut debeat ad praeteritos actus ualii, exinde luce meridiana clarius elucescit, quod, quando ex opposito consideramus, legem prohibentent , antrIIa et amus, illam,
nullum negotium jamdum peractum invalidum redis dere, sed potius ex sein sua natura negotia contra in-lam legem latam ex post commissa, ipso jure nullaesint, ita ut nequidem declaratio nullitatis opus sit Leeonistra vero lex annullans revera emetri ustranea, nisi prae terita respiceret negotia,yllisque emeaciam adimatiniquidem, quando sutura respiceret,esset ex prohibens,non annullans,cum tot celo differant, lex annullan, pr hibens,uti hoc illis.qui tantum primas doctrinae moralis xjurisprudentiae naturalis duxerunt lineas, satis super-