Marmora Macarensia : aucta et illustrata

11쪽

ras lucuhrationibus Perquam doctis illustraro : nee nisi quihus mens tarda, et qui harum deliciarum ignari vi-Vunt, Praeclaram hanc rerum antiquarum notitiam fastidire . Ex ipsamet Perbrevi hac collectione nos ra quantae utilitatest ras omnes Lector benevolas suis locis relatas in hac opella perspiciet. Uluam etiam manus adiutrices admoveati S laticae artis, ins tot saeculis deperuitae, im tegritati omnino restituendae laudabili sane Conatu adla-horatat . Inter caeteras si glis attrihutas qualitates manilius Φ Αstmnomicon canit:

Hic et scriptor erit Melax, cui tilem Derbum est, Quique notis linguam xsperet, cursimque loquentit Excipiat longa1 -- per compendia D M.

Plutarcho reste in vita Catonis Uticensis, Cicero sinaticae artis auctor et Parens extitit. Easdem literat Ea Notas Primus quod sciam, Varius Probus, Nerone imperante , Romae Grammaticus in ordinem redegit libro aemiis Ramanorum, posteTorumque memoriae consignavit. Certe in oriente vigebat Constantinopoli octavo saeculo

12쪽

rs ars si alica; eam enim tunc in aula Imperiali ibidem profitebatur Sanctus Plato, Prout scribit Clarissimus ae sint in eius Vita, die 9. Aprilis. Veram, temPore cuncta

terente, librum Notarum iam Pene deletum renovavit Petrus Diaconus, Conrado Primo Imperarum. His omnibus antiguitatis subsidiis nos imPraesentiarum Penitus do. stituti , si despexerimus sigiaticam, si Romanorum lapidaria monumenta neglexerimus, ex quibus sigia ipsa solummodo expiscari licuerit, artem alioquin nobilissimam, atque omnigenae utilitatis Plenam prosecto numquam instauratam videbimus λ quod quidem aetati nostrae Probrosum omnino. Probra igitur a nobis ipsis depellamus : gloriae, utilitatique insudemus, lapidariam

excolentes.

HaeC vero scripseram, cum mihi quaedam epistola innotuit Hieronymi Francisci Tanetti ad Com. Ioannem Polcastrum edita Patavii anno IT . in qua leguntur gu

tuor ex hisce nostris monumentis ante me ah ipso evulgata, et erudite illustrata', quintum Praeterea, quod mihi invisum, licet Macarense sit, et in pago Runovichio olim detectum, in frusta omnino diffractum Periit. Itaque

13쪽

Hieronymi notationes eum meis conferre necessum ha-hui; nec quidquam praetermittam, quod in ipso Prohari, vel reiici, meo antem instituto lumen et adiumentum asserre possit. Tandem aliguando ad reserenda atque expolienda Marmora Macarensia nostra festini transeamus.

14쪽

I. O. Μ. I. NUMERIVS VALENS.I uoens erat unius Iovis simulacro dedicatus, nisi sorte verior sit Varatonis sententia, qui delubrum dicit, ubi deus sit positus, ut Candelabrum illud, in quo figitur Candela, quod sane prohat lapidis huius figura. Nam ah architecto intelligenti perpensus lapis, epistylium Corinthii ordinis columnae, cui insidebat, fuisse dictus est, Iovis

que statuam Superpositam tenuisse. Loco etiam ipsi, eκguo lapis defossus est, convenit explanatio i siquidem exegione Portae occidentalis urbis nostrae Maearensis T Pertus est smus Publicam viam, quae ducit ad civitatem, quaque transeuntes admonebat exhibendum cultum salso huic Numini Numerius Valens. Haud quidem dedeceret etiam sequens si glorum lectio i Ioui Optimi Maximi Iu gu. Verum melius meo quidem iudicio legitur : Ioui Optimo maximo. I postremum intelligendum adhaereo Iovi-M , vel Immortvii. II.

15쪽

BENFICIA . P. . .

san cuiPiam suo exoraret, cuius Praenominis nec una quidem integra initialis litera extat; nominis vero, quan tum mihi ex detrito marmore expiscari licuit, SuPeres Se tantum existimo syllabas ctoni ; inguit in marmore :Sit Iovi Optimo Maximo AEterno Merum. Animadvertat hic pius lector, immortalitatem in primo lapide, aeterni talem in secundo Iovi, operae manuum hominum, salsa Gentilium religione attributam, quam serens nostrae aeta tis quorumdam impietas spiritualibus substantiis irrito e natu Surripere tentat. Exoptio idem ae optio habita est in re militari. Apud antiquos optiones, Exoptiones, Uragi, et Accensi idipsum tam nomine, guam re signi ficabant, iique erant, quos Centuriones sibi adiutores

16쪽

IToptahant, seu adoptabant, ut sua Privata obirent negotia , dum ipsi publicis curis essent districti, vel etiam universa curarent, si ipsi aegritudine praepediti essent. Hinc quod Tenentes in Italica hodierna militia, id muneris Exoptiones in Romana quondam obibant. Marmor caeteris ruderibus permixtum extat in Viddo, Naronae loco huius Dioecesis; cuius loci quanta olim fuerit dignitas, et amplitudo, ex subsequentium lapidum relatione, et expositione coriiciatur.

III. Q. VIBIVS L. F. DIANAE LI. SO. ΕΜ.

ARAM . QD. S. F. QMarinor sic legendum puto: Quinctius Vibius Lucii Fi-rius Dianae libens sesi emeritae, vel melius, libero solo empto Aram de suo faciundam curauit. En Vihiae gentis Saepius in Dalmatia potissimum repetita memoria: nam inter Marmora Salonitana, quae digessit et illustravit literatorum virorum maximum decus Oariss. Franciscus Antonius Zacharia, quintum ordine Positum habemus , quo Vihius pius deo Soli aram ab se dediCatam recen-B fiet.

17쪽

Vetustissimam quamque gentem aut a vir , aut a loco, tamquam a sente aliquo manaSSe, et nomen aCCepisse, ah omnibus Romanae Antiquitatis peritis edocemur. Quod ad Romanos attinet, duos Populos seminarium gentium Romanarum suisis reperinuas , Aborigines, et Troianos; qui ambo ab AEnea tui Livius et Dionysius tradunt communi nomine Latini sunt appellati. Ad hos populos alii etiam plurimi postea accessere, qui Romanam urbem genistihus repleverunt. Quoniam vero dissicillimum omnino est omnium gentium originem invenire, paucarum tantum quarundam sontes et initia nobis supersunt. Εκ hac lapidaria collectione nostra sane plures, de quibus nulla omnino extabat memoria, non secus ac redivivae suis locis proserentur. Scire etiam operae pretium erit, alias pariter a Praenominibus, et cognominibus; alias a locis, urbihus, et populis; alias a quadrupedibus; alias demum ab re alia quapiam nomen suum mutuasse. Vibii quidem ,

18쪽

dem , vel a Vibo, unde C. Vibius Pansa, vel a Vibone oppido nomen fortasse acceperunt, prout gens Gabinia a Gahinis, et Tarquinia a Tarquinis. Vibiae pictetae pariter ac Consularis gentis, multae a Scriptoribus Familiae nominantur. Vibia haec Familia Siciliam primum pros cta, in Romanam postea Civitatem fuit adscita. Harmor repertum est in Viddo, ah Ecclesia a Christianis sub invocatione S. Viti martyris primitus ibidem

erecta, nuncupato; quod magnificentissimae olim, nunc tritonae urbis figuram exhihet. Haec urhs celeberrima quondam, a Ptolemaeo Narbona, a Caeteris Narona appellabatnr ex Naronis fluvii cognomine ad dexteram apposita: ex Cuius rudor hus agrisque tot hucusque Roma-

me Antiquitatis monumenta eruta numerantur, ut innumera pene dici queant Romanorum numismata, Carna li, inniccoli, anaglypta singulari caelatura insculpta, c lumnae Ionii potissimum ordinis, et marmora Praegrandia inscriptionibus antiquis onusta. Nullus hic esset dicendi finis, si cuncta, quae defossa sunt in Vidito, eXt rent : sed dolendum valde, quod gens nostra abolendae Gentilium superstitionis percupida, ubi antiquas inscriptiones , et inanium deorum simulacra offendit, in ra-hiem confestim acta, Cuncta solet confringere, abiecti que usibus monumenta Comminuta dedicare. Novi ego frontem Ecclesiae unius paucis ah hinc annis magna ex B i Par-

19쪽

parte marmoribus ex Viddo allatis compactam, quibus insculpti Romani characteres vel insipienter deleti, vel ex adverso moeninus consepulti. Ferme quaelibet antiqua inscriptio, ut hoC in opusculo las erit Conspi re , huiuscemodi Plerumque subit periculum : ita ut quantum Dalmatae nostri laudibus cumulandi sunt, quod vatiniano odio Gentilitatem exhorreant; tantum literat rum vituperatione Prosequendi, quod praeclarae huius eruditionis monumenta disperdant. Quod aram inter et altare aliqua intercedat distinctio, antiquitatum studiosus inficiabitur nemor nam altare est augustum aliquid, in quo victimae adolentur; erat vero ara, quam Precantes , et iurantes tangebant, et in qua' supplicabatur tantum, aut libabatur.

V. S. L. M. Trans paludem inter rudera Macarschae repertum est ad maris litus in loco Illyriue Zablasse dicto , aedificiorum

20쪽

elegantia et varietate quondam celebri, nunc autem amoena ei scumsepto Planitie. Magni lapides ibidem paulo ante extantes, nunc vero alio transvecti, antiquam loci di. gnitatem evincunt; qui superioribus annis e sundamentis una cum aureo numismate M. Iulii Philippi Arabis offossi, nostratibus indigenis admirationem Pepererunt. Nummus ipse pulcherrimus ponderis erat unCiae unius e non satis tamen exploratum habuimus, utrum Parentis, an

vero filii Philippi prae se serebat imaginem, quod probe

discriminare salehrosum fatetur etiam Clariss. Carolus Patin in praeclaris suis enarrationibus Imperialium Romanorum Numismatum. ιMarmor in summitate detritum conspicitur, cui videtur Daphnus Sacrum nuncupasse. Habes, lector, si glaconflata ex P. et H. si C PH. in unum. Si glorum P. C. II. sensus quis sit 3 Daphnum arbitror interpretari oportere Praesectum Cohortis septimae sex decem enim Legio constabat , qui praeerat Iso. militibus; nisi Pentacontarchum suisse velit quis autumare, quippe qui Praefectus o. militum erat. Verum Daphnus quid λ Nomen istiusmodi penes Lapidarios omnes, rara avis ut inquiunt in terris. Daphnem Suburbium a Dione lib. s. vocatum, atque Antiochia quinque passuum milistus distans, ita dictum esse a laurorum copia, testatur inclytus a Lapide

suorum Scripturae sacrae Commentariorum tOm. 3. 2.