Morborum definitiones, causaeque continentes : quibus accedit toxicologia

101쪽

CHOLERA INDICA.

dem dejectio frequens : anxietas : tormina: Surae SpaSmo e0ntortae : vires multum dilapsae. SPECIES Sunt, a. SPONTANEA,-quae sua sponte aggreditur, tempestate vel regione aeStUOSa. b. ACCIDENTALIS,-quae crapula, fructibus acidulis ingestis aliisque ejusmodi causis nascitur. CAUSA CONTINENS.-Actio intestinorum aucta atque abnormis, felle copiosiori et acriori eXcitata.

Morbo ineunte, ventriculi inflatio, DRUSea, SenSUSque m Iostia se invadunt: dein, dolor abdominis vix manu premente auctus eXinde protinus Superveniunt Vomitus et dejectio crobra humoris biliosi, atque tormina, suris simul ma νυ ContractiS. Vires inter haec concidunt, vultus pallet: secernenda et e XCernenda, alVO EXCepta, Parum Secerniantur et OXCernuntur ; respiratio justo citior eSt: pulsus arteriarum frequentes et eXiles. Demum, cholera graViori, Signa gangraenae, certeVe Virium admodum dilapsarum, mortem propin Uam denuntiant; veluti, sudor gelidus, artus frigidi, tremor, tendianum Subsultus, Stupor, &C.

XCVI. CHOLERA INDICA. DEFINITIO. Dejectio frequens humoris aquosi': dein, vomitus ejusdem frequens : musculi ventris, crurum et femorum SpaSmo rigidi: ardor ventriculi perinsignis et cruciantissimus : spirandi dissiduitas:

102쪽

virium fractarum notae, uti, cutis madida et gelida :oculi lapsi, palpebrae liventes.

N. B.-CHOLERAM INDICAM, non Veluti speciem cholerae, sed morbum Stii generis proposui: signa enim jam relata satis docent hoc malum cholerae Britannis infestae prorsus alienum esse. Vide Disp. Inaug. de Cholera Indica, auctore GULIEL MO HENR1co FooΤΕ, Edilaburgi anno MDCCCXXV editam. Hic medicus acerrimus notat sangUinem Cholera Indica absumptis, haud secus atque Veneno necuti S, non Sua Sponte Concrescere: multa que signa huic malo cum isto, quod .anscuum vel acidum omnicum ingestum infert, communia osse: affirmat porro, JOANNE DAVIO, medico sciolatissimo fretus, Cholera Indica plexos inter eXpirandum aequo minus acidi carbonici excernere. Quibus omnibus perpensis, conjicit hujus morbi causam continentem esse corpu3 carbonio et nitro enio u3to Raturiu3.

XCVII. DIARRHOEA. DEFINITIO.-Alvi dejectiones praeter naturam copiosae ct liquidae

a. IDIO PATHICA,-quae eX actione fibrarum et vasorum incitata, variis irritamentis, accensa, nasci

tur.

b. COLLIQUATIVA,-quae ex vasis et fibris laxatis originem ducit: qualis nempe Phthisin pulmonalem, Morbum coinarium, febres malignas, aliosque morb0s, ad mortem jam praecipites, comitatur.

103쪽

C. INFLAMMATORIA,-quam movet inflammatio membranae mucosae : qualis scilicet apud finem rubeolae accidit.

N. B.-Specieδ prima, Idiopathica, genus Cullenianum, atque Species ei Subjectas, complectitur : quaS Proponere inutile duxi siquidem non nisi e variis irritamentis, quae actionem intestini incitatam a cendunt, deducuntur. Quod ad colliquativam atque insanimatoriam, de his apud CULLENUM penitus siletur.

XCVIII. COLICA. DEFINITIO.-Citra pyreXiam, dolor abdominis, preSSO Ventre, stimulisque quibusvis ingestis levatus ; praecipue circa umbilicum torquens : vomitus :alvus tardissima : caetera e secernendis et eXcernendis suppressa: saepe musculi Ventris spasmo rigidi. CAUSA CONTINENS. - Fibrae et vasa intestini SpaSmo contracta. Ι. Variat gradu ; vehementissima sit, ILE .-DEFINITIO. Glica graViSSima. Stercore simul vomitu ejecto, pr0pter actionem intestini inversam ; inflammatione plus minusve vehemente sere comitante. II. Variat pro causae ratione ; hinc Vocatur, a. STERCOREA,- si ex alvi tarditate nascitur. b. ACCIDENTALIS,-si eX acribus ingestis. c. ME CONIALIS,-si ex mcconis n0n dejecto.

104쪽

d. CALLOSA ,-si eX parte intestini angustiori, ob membranam Inueosam CraSSiorem : cujus signa Sunt, colica cum angoriS Sensu ad unam partem relato, aerisque citra eandem inclusi, unde gravis dolor cietur, aere paulatim transeunte abiturus: Stercus Omnino retetitum.

c. CALCULOSA ,-si ex calculis intestino infixis exoritur: cujus signa sunt, colica cum tubere duro et mobili, manu admota sentiendo, praesertim apud regionem iliacam dextram ; calculo interdum dejecto mala Soluta. PiCTONUM, si plumbo humoribus circumeuntibus misto enascitur: signa Sunt, praegreSSO gravitatis in abdomine sensu, praecipue circa umbilicum, d 0lor colicae proprius, initio levis, ciboque accepto ingravescens : dein graxi0r et fere perpetuus :demum dol0r dorsi et brachiorum in paralyόin abi

XCIX. INTUS SUSCEPTIO. DEFINITIO. Pars intestini una in aliam aecepta, saepius pars Ventriculo citerior in ulteriorem : m0do ulterior in citeriorem. SPECIES SVnt, a. CHRONICA,- infantes sua Sponte aggredi solita, et citra periculum in sanitatem desitura. b. ACUTA, adultis inseSta, eX causiS, quae actionem peristalticam inaequaliter incitant, vel invertunt : illinc pars intestini ventriculo pr0pi0r in

105쪽

ΤYMPANITES.

ulteriorem ; hinc, pars ulteri0r in propiorem accipi

tur SIGNA INTUs-SUSCEPTIONIS ACU ΤΑΕ sunt Signa enteritidis et colicae acerbissima quantum his coire liceat) ; dolor

C. TYMPANITES. DEFINITIO. -InteStinUm, aut caVUm a perit0naes confectum aut utrumque, aere distentum.

SIGNA TYMPANITIS INTESTINALIS Sunt, tumor abdo minis tonsus, vi insigni resiliendi praeditus, ventre percusso sonaturus : inaequalis : actio ventriculi et intestini torpida : aer crebro sUrSUm at ille deorSum ejectus, et exinde mala mitigata: spirandi difficultas. SIGNA TYMPANITIS ABDOMINALIS Sunt tiamor abdomitanis tensus, magna vi resiliendi praeditus, aequalis, admodum, PercuSSO Ventre, Sonat irUS, aere raritas ejecto: Spirandi dissicultas magna, actio ventriculi et intestini segnior. T. abdominalis vel idiopathicuS est, aere Secreto, Vel Syn tomatici S EX gangraena, ulcere, Carcinomate, vel quavis alia causa intestinum diruptura Vel eroSura, oriundus.

CI. VERMINATIO. DEFINITIO. -Morbus a vermibus apud intestinum humanum nidulari solitis oriundus. Vermes intestino humano inhaerere soliti sunt,

106쪽

a. Solium. A. Taeniae, K b. Dentata. c. Lata ;atque aD. Ascaris vermicularis. D. Vermes teretes, v. Ascaris lumbricoides. z. Trichuris hominis. A, a. TAENIA SOLIUM est vermis articulis quadratiS, elongato aut transverso quadratis instruetus : osculis pone medium insertis multos pedes longuS. A, b. TAENIA DENTAΤA est vermis, articulis breVibus transvers0-quadratis, postice marginatis instructus: osculis medio insertis : margine poSteriori dilatato: ovariis obscuris. A, C. TAENIA LATA est vermis, articulis brevissimis, in medio nodosis, postice marginatis' instructus : osculis prominulis medio insertis.'u, X. ASCARIS VERMICULARIS est vermis teres, pereXiguus, dimidiam partem pollicis longus, tripartitus : capite tribus vesiculis instructo, caudae apice pertenui: recto fere inclusus. B. v. ASCARIS LUMBRICO IDES est vermis teres,p0lliees quinque, ampliusve, usque ad quindecim, longus: capite tribus lobis instructo, inter quos patet os triangulum : ano paulo ante caudam litante, apud superficiem inseriorem : rugosus; quatuor lineis a capite ad caudam pertinentibus, et pari intervallo invicem disjunctis, maeulatus. Hic vermissaepius intestino ileo coloque includitur.

107쪽

SCIRRHUS COLI.

B. z. TRICHURIS HOMINIS est Vermis teres, eXignus, corpore Sesqui pollicem longo, caudaque per- tenui, filo vel capillo simili, instruetus: intestino COCCO persaepe ineluSUS.

v ERMINATIONIS SIGNA.

Siquidem verminatio saepe StrumOSOS male habet, signa quae corpus Acrophulca inquinatum CXCIX) denuntiant, non raro plUS minuSVe apparent. HUC accedunt venter tumidus, dolor abdominis non quoViS Premente eXacerbatus ; anhelitus graveolenS, Ventriculi inflatio, alvus varia, dejectionesque glutinosae et interdiam cruentae. Praeter haec, aeger cibi modo fastidiosus est, alias solito edacior ;tussiculaque, respiratione difficili et citiori saepe torquetur ; et plus minusve tabescit. Signa generis nervori Perturbati Persaepe cruciant; uti, distentiones nervorum, caligo, Strabiδmu3, pupillae non luce contractae, nasus pruriens, dentium Stridor, febricula,

Horum alia aliis, perraro omnibUS omnia, verminosis contingunt. Denique, AR aridem vermicularem subesse docent anipruritus: Taeniam, anhelitus malus, tabes, summi Ventris dolor, atque aeger ciborum justo appetentior et edacior.

sCIRRHUS COI. I.

Praeter notas habitus corporis mali δcirrhi omnigoni communes sco) dolor ventris torquet, Urens, quali pars anfici consuevit, ferramento praeacuto Violata, quoVis premente, atque inter desidendum auctus, diuturnus; multo-

108쪽

HAEMORRHOIS. que saepissime regioni iliacae aut hypog stricae infixus. Ibidem tuber durum manu imposita contrectari potest; modo audiendus est sibiluS, ab aere per partem vitiosam transeunte genitus: dejectioneS Parcae SVnt, nec alvus citra tene uir descendit. D. CARCINOMA accessisse teStantur Signa jam dicta acerbiora, febris hectica, dejectiones foedissimae, pici similes: modo, fato jam propinquo, tympanitra abdomina N. SCIRRHUS RECTI.

SIGNA

A. Dolor circa OS Sacrum torquet, ambulando, equitando, desidendo et mingendo eXasperatus; diuturnus: urina aegre et parce ocernitur: StercUS exiguum et angustum rodditur.

B. Demum his malis ingravescentibus adjiciuntur febris hectica, dejectiones alvi liquidae et piceae necnon aliquando, ob eXUlcerationem patescentem, urina reddita alvi dejectionibus immista.

CIII. HAEMORRHOIS. A. HAEMORRHOIS VARICOSA. - DEFINITIO. Venae haemorrhoidalta interiores vel eXteriores varice amplificatae, Salaguine Saepe profUSO. B. HAEMORRHOIS COECA. - DEFINITIO. Tubera variae magnitudiniS, mollia, non e Venis varice distentis confecta; e quibus sanguis non enluit.

N. B. Tubera primi generi S A.) mole Variant, prout eco mosis simul adSit alat desit; Sedeque, prout venae interiores aut eXteriores laborent. Si habitu corporis malo, ccc moδiδ accidit; id ost,

109쪽

cruor, diruptis venis, in cavernas telae reticulatae funditur, ani fistula sequi consueVit. Tubera secundi generis B.) ano quoque PluS minuS-vo distant.

SIGNA UTRIUSQUE COMMUNIA.

Initio, capitis gravitas et dolor, vertigo, caligo et alia usmodi tentant; porro, dorsi et lumborum dolor, ambulando et equitando exacerbatus. Huc accedunt alvi tardi ias, dolor inter dejiciendum, ani ardor et Pruritus, et mingendi difficultas.

rioribus assectis, tubera livida et dolentia Circa anum prodeunt, e quibus cruor saepe essuit: venis autem interioribus ampliatis, cruor eX ano saepe stillat, citra tubera oculis ovi dentia; dolorque aliquanto lenior cruciat. B. HAEMORRHOIDI COECAE eadem Signa eVeniunt, eX-cepto sanguinis suXU. Interdum, hoc profluvio Subito quiescente, postquam diu permanserit, apost ia Supervenit; alias, cursus sanguinis e naribus, ventriculo aut Pulmone accedit.

CIV. HERNIA. DEFINITIO. Viscus e sede propria, per aliquem hiatum, prolapsum, integumentis communibus, atque multo saepissime membrana Serosa, sedi Visceris prolapsi circumjecta, obducentibus. HERNIA variat, pro ratione hiatus Vel canalis, per quem viscus prolabitur : Hinc vocatur, a. HERNIA INGUINALIS, Sive BUBONOCELE,

110쪽

sive in maribus, HERNIA SCROTALIS, si viscus per canalem inguinalem labitur.

b. HERNIA VENTRO-INGUINALIS, Si per Os inferius unice canalis inguinalis viscus extruditur. c. HERNIA INGUINALIS INTERIOR, si Viseus

parti superiori canalis inguinalis inhaeret.

d. HERNIA CONGENITA, si ante hominem natum, viscus delapsum una cum testiculo, tunica vaginali resea a includitur.

MEROCELE, si per hiatum cruralam viscus transit. f HERNIA UMBILICALIS, Sive EXOMPHALOS, si per umbilicum prolabitur. g. HERNIA VENTRALIS, Si viscus per spatium duobus musculorum abdominis interjectum, vel inter fibras musculi invicem disjectas, extruditur. Nee desunt alii hiatus, quos Viscera abdominis permeare possunt; Veluti, seramina septi transversi atque pelvis: scilicet, foramen OUale et seramen Sacroia sciaticum. HERNIA pro viscere prolapso Variat; intestino lapso, Enterocele: Omento eXtruso, Epiplocele nominatur. N. B.-Hernia, quod ad tumoris conditionem, triplexe8se Potest: scilicet, m. Manu, id est, fami, ad Sedem propriam reduci poteSt. 9. Citra inflammationem graVem, ob ejus amplitudinem insignem, ob viscus delapsum ope rinae secretae parti vicinae agglutinatum aliasve causas, tali reduci non potest.