Morborum definitiones, causaeque continentes : quibus accedit toxicologia

151쪽

ERYSI PELAS.

ORDO QUARTUS. BULLAE.

DEFINITIO.-Pars cuticulae magna humore pellucido distenta. CLVI. ERYSI PELAS. DEFINITIO PyreXia vehemens: alicujus partis rubor saturior, ardor, dolor et tumor : rubor et

tumor late diffusa, ambitu inaequali cincta; idemum in BULLAs desitura: dolor non pulsatilis; rubor, digito premente evanescens, m0X digito suta

lato redituruS.CAUSA CONTINENS est inflammatio cutis verae vehemens, BULLAS motura, et saepe altius diffundenda. SPECIES SVnt, a. PHLEGIIo NODES ; b. OEDEMATO DES ; c. GANGRAENOSUII ; et d. ERRATICUM.

aliis partibus emorescit: modo equidem artuum Unus. 'reria gravissima antecedit et comitatur: rubor saturior est ardorque quaesitior, quam quae Caeteris SPECIEBUs contingunt. Die secundo tertiove, tumor incipit: BuLLAE quarto et quinto apparent, seXtoque dirumpuntur vel abeunt : dein pars assecta ex rubra flavere coepit, et detumescit, quiescente febre. Die fere decimo, cuticula novatur. Si juvenes tentantur, cursus mali citior est. Interdum suppuratio accedit.

152쪽

PEMPHIGUS b. SIGNA ERYSIPELATIA OEDEMATODIS . - Hoc levius est: tumor tardius apparet; cutis minus calet et rubet, potiusve colorem flavo-fuscum induit: simul nitet, vestigiumque digiti impressi aliquamdiu retinet. BΠLLAE plures et minores sunt dieque tertio vel quarto post ineuntem tumorem, apparent. c. SI NA ERYSIPE LATIS GANGRAENOSI.-HOC Valetudinem fractos aggreditur. Febris maligna delirium, et

Stupor comitantur: partes assectae livent: BULLAEque eXiguae marginibus lividis circumjectae, saepe in exulcerationem malam desinunt. Neque hoc malum sanitate sinitur, niSi PraegreSSa suppuratione eXitioSa, Vel gangraena muSculorum, tendinumque. Interdum infantes hoc malo corripiuntur; praesertim in valetudinariis, quae gravidis accipiendis accommodantur. d. SIGNA ERYsIΡΕLATIA ERRATICI.-Rubor hic per totum corpus ita erumpit, ut partes aliae eX aliis tententur.

Octo vel decem diebus exactis, feliciter solvi consuevit. N. B.-Νullus dubito quin Ery3,Haδ alias quoque formas sibi adsciscere possit: eSi enim morbuS, Sca mlatinae instar, nulli corporis habitui proprius. CLVII. PEMPHIGUS. DEFINITIO.-PyreXia : Valetudo plus minusve turbata. Die incerto, BULLAE avellanis figura et magnitudine similes, oblongae, hum0re subflavo vel tenui plenae, rubore circumjecto: paucos dieS mansurae : diruptae tandem humorem tenuem effusurae : prurituS cutis.

153쪽

CLVIII. POMPHOLYX. DEFINITIO. PyreXia levis vel nulla : BULLAE minores quam PEMPHIGI propriae, non rubore circumfusae ; Variae magnitudinis aliae ex aliis in-Vicem erupturae: quae, paucis diebus exactis, diruptae ad sanitatem spectant. Fruritus. SPECIES SVnt, a. BENIGNUS, qui indicatur BULLIS pisa mole aequantibus, et cito sanescentibus. b. DIUTINUS, qui debilitatos aggreditur: scilicet, pyrea H et signis valetudinis turbatae praegresSis, erumpunt PAPULAE rubrae, in BULLAS pellucidas abiturae ; diuque manSurae. c. SOLITARIUS, qui mulieres unicas invadit: scilicet, una ampla BULLA apparet, horisque quadraginta octo eXactis dirupta in exulcerationem abit: quam proxime partem assectam, BOVa BULLA erumpit, eundem habitura cursum.

ORDO QUINTUS. PUSTULAE.

154쪽

les pyydracia nominantur Vide p. 1 I9ὶ per artus

praecipue diffusae : morbus non pestilens. SPECIES Sunt,

a. FIGURATA ; quae indicatur p. fractis c0nsertis, flavis, rubore levi cinctis, parum prominentibus, nec acuminatis. Faucis diebus, psydracia dirumpuntur et humorem fundunt: cutis tune rubet et saniem profundit: qua siccata, fiunt crustae flavae sive virides. b. SPARSA : quae eadem signa eXhibet, nisi quod pyydracia non conserta sunt; sed hic illic inaequaliter per varias partes diffunduntur.

LAS simulat: faciem praesertim infestat: dignoscitur tamen pSydraciiS evidentibus rubori immix

d. SCABRIDA : quae artuum unum fere vitiat: scilicet, PSydracia pene innumera hunc tegunt; ex quibus ruptis effluit humor, in crustam toti artui circumjectam vertendus; haud secus atque cortex arb0ris lignum cingit. c. RODENS : quae carcinomati astinis esse videtur : humor psydraciis inclusus peracer est: vitiumque paulo altius serpit, dolorem acerbissimum geniturum. CLX. PORRIGO. DEFINITIO.-Citra Pyrciniam, PUSTULAE, quae FAVI et ACHORES nominantur. Vide p. 119. definiti0nem harum vocum, FAVUS, ACHOR.

155쪽

SPECIES Sunt, a. LARUALIS, vel TINEA, vel CRUSTA LAC-

ΤΕΑ : quae his designatur signis. Frontem et genas ACHORES plurimi, exigui et subalbidi tegunt, rubentibus in te ectis partibus : ACHOREs dirupti humorem viscidum fundunt: qui concretus in crustas subflavas vel subvirides convertitur : demum vitium per totam faciem celeriter Serpit; qUam, DRSO et palpebris exceptis, crusta una, larvae instar, Obducit : crustis decidentibus, cuticula rubra et tenerrima apparet. Aures et calvariae integumenta demum mali participia sunt: pruritus est insignis: glandes cervicis interdum intumescunt: capilli decidunt : et insantes imbecilli lioc morbo assecti interdum febre hectica et macie lenta SuperVenturis,

b. FURFURANS : qua urgente, ACHORES parVisunt, et parum humoris fundunt; in crustas furfuri similes vertendi. Calvariae integumenta vitiare solet: quae multum pruriunt atque dolent; pili quodammodo decidunt: adultique praesertimassici consueverunt.

156쪽

SPECIES SVnt, a. VULGΛRE:-quod periculo vacat, et eX PHLYZACIIs exiguis atque duris aliquam partem artuum aut cervicis tegentibus constat. Quatuor diebus eXactis, PHLYZACIA maturescunt: dein dirupta pus offundunt; quod concretum in crustas fuscas convertitur, relicta nulla omnino cicatrice. b. INFANTILE :- quod insantes languidos, nondum uberibus maternis Subductos, tentat. PHLYZACIA, ita ut jam descripsi, erumpunt, nisi quod simul atque cursum in aliqua parte eXpleverint, caterva nova alicubi Summae cutis apparet, tota fere superficie interdum emorescente. Aliquando hoc malum plures menses durat, P ciniae sere expers, et quadam PHLYZACIORUM in ulcera mala atque alta abeunt, cicatrice superstite ViX unquam delenda. C. LURIDUM. Hoc praesertim PHLYZACIIS

margine livido, duro et prominente instructis dignoscitur. Grandiora sunt quam EC THYMATE VULGARI aut INFANTILI urgente : totamque Summam cutem praeter faciem, Occupare p0ssunt: prae aliis ad senium vergentes, et vino, gula aliundeve fracti

huic malo patent: quod diutinum est, et ulcera foeda persaepe gignit. l. CACHECTICUM - quod Syphilidem haud parum simulat. Incipit e pyrexia gravi: triduo sero

elapso, PHLYZACIA margine duro et rubro cincta aut pectus aut artus obducunt. Indies his nova, alia aliis, superveniunt: tandem Vero cutis sereuniversa PHLYZACIΛ exhibet, alia jam ineuntia,

157쪽

alia maturata, alia in crustas aut ulcera jam conversa. Cutis emorescens febrem mitigat, non tollit : febris hectica pene assidua eXardet: Vires animi et corporis languent: artus dolent, actioque ventriculi multum turbatur. Persaepe ophtha mia torquet: modo fauces inflammantur et eX- ulcerantur. Duos, tres aut quatuor menses hoc

malum perstat. Eo usque Syphilidem reseri, ut, aegri vita praegressa c0gnita, potius quam Signis ipsis perpensis, dijudicare liceat. CLXII. VARIOLA.

DEFINITIO.-Inflammatio sui similis membranae mucosae Ventriculi, gulae et saucium, tabo sui generis eXorta, febrem accensura ; demum que intubera phleg monoti a per cutem Sparsa desitura ;quae postea Suppurantia PUSTULAE Vocantur.

N. B. Hanc definitionem esse causam Continentem Diateor ; nec facile est paucis verbiS ac Urate Sic VA-ui OLAM definire, ut ejus Signa Propria memoren

tur.

a. SIGNA VARIOLAE DISCRETAE.-HiC morbus e py

retia, capitis dolore, Vomitia, dolore Circa Ventriculum, manu opprimente moto vel aucto; et aliqUando, nervorum distensionibus incipit. Tertio die erumpunt tubera eXigua, rubra, Phlagmonotia lea, prius circa faciem ; deinde cervices, pectus, brachia, ventrem, artusque inferiores prius, facies et dein manus et pedes, multum intumescunt. Quinto die, universa cutisomorescit; simulque febris quiescit. Exactis diebus octo, tubera suppurant, PUSTULAEque Vocantur, quae discretae

158쪽

VARIOLA. sunt, prominent, humore flavo Plenae, et margine rubro instructae. Triduo fere Postea, sacies detumescit, PUSTULIS-que diruptis, pus effluit, et exsiccatum in crUStas convertitur ; cicatricibus altis saepe per vitam integram mansuriS. Glutionili dissicultas nunc urget; os Saliva Scalet, alVUSque fluit: quae signa sanitate brevi siniri solent. Non raro pneumonia, ophthalmia aliive morbi istiusmodi Pariolam excipiunt.

b. SIGNA VARIOLAE CONFLUENTIS.-VARIOLA CONFLUENS

e Ayrotare, ehemente et maligna, notisque virium lapsarum incipit: PUsTULAE citius maturescunt, quam Variola discreta

Urgente, minUS eminent, ConCurrunt, humoremque acrem et

fuscum, Potiusquam Puri Similem, continent. Quinetiam, febris non cessat, cute univerSa emoreScente; at perstat, nihilo fore levior. Facies, manus atque pedes multo minus intumescunt, quam Variola di Screta torquente : necnon persaepe tandem accedunt milliae notarum, quae typhi pa toni tertiam insigniunt: nimirum, delirium, Stilpor, PU

TULAE nigricantes, petochiae, sudor gelidus, artus frigidi, singultus,tendines, digito imposito subsilire percepti: quae

saepius satum in Propinquo eSSe testantur. N. B.- Variola di3creta et consueri3 sunt unicum adversae valetudinis genus; non duo, inter se quod ad ortum diversa: pu S enim ipsissimum, quod brachio arte insitum hunc Variola diεcreta implicat, sacit ut ille consuente implicetur. Corporis igitur habitus, viriumque ratio unico sunt fonti

duplicis hujus morbi faciei.

Quod ad pu3ttilas variolo8a3, Sunt non nisi abscessus sui generis. Maturatae eX pure inter cuticulam et capsulam ex fbrina ornanica consectam in te Cluso constant: cutis vera enim jam absorpta ova nuit. Hinc patet, cur cicatrices altae diu perstent cutis nimirum nunquam per vitae reliquam

159쪽

partem penitus renascitur. Crustas denique non eX citricula evoluta, sed ex pure desiccato confici, hinc docemur : quod aqua eas dissolvendo habilis est; atque liquor inde factus arte insitus et ariolam

CLXIII. SCABIES. DEFINITIO. Tubera pereXigua generis ancipitis,sie ut initio dubitetur, PABULAE Sint an VESICULAE, an PUSTULAE tandem Vero in PUSTULAsevidentes abitura: per totum corpus, eXcepta facie, diSperSa, maXimeque natibus et articulorum finibus infesta : pruritus insignis : morbus semper pestilens. SPECIES SUDt, a. PAPULIFORMIS ; quae VESICULAS exhibet prurientes, Subrubras et acuminatas, carpis, digitis et astrio inspersas, PHLYZACIIS pure savo et crasso resertis mistas. Aegro noctu decumbente, pruritus ingraVescit. b. LYMPHATICA ; quae VESICULIs latice tenui plenis, nec rubore cinctis indicatur ; praesertim axillis, natibus et cubitis inspersis; PUSTULIs simul immiXtiS. c. PURULENTA ; quae PUSTULAS habet turgidas, discretas, flavo humore diStentas, atqUe rubore circumdatas. Hae vero digitos manuum et pedum, manuum pollices, carp0s; et postea aXillas, dorsum, humeros, nates, infestant. d. CACHECTICA ; quae est non nisi SCABIES,

corp0re debilitatu habituque malo mutata. Saepe

160쪽

VARICELLA. igitur caeteras omnes SPECIES quodammodo simulat.

ORDO SEXTUS. VESICULAE.

DEFINITIO.-Cuticulae pars exigua, orbiculata, humore distenta, vel pellucido, vel opaco, in furfurem, Vel SquamaS abitura. CLXIV. VARI CELLA.DEFINITIO.-Pyrexta, deinde tubera parva rubra et nitida cuti inspersa; quae die secundo incentro VESICULAS pellucidas exhibent, die tertio humore flavo distentas; dieque quinto vel sexto in squamas abituras'. cicatricibus non relictis. Moriabus pestilens. SPECIES Sunt, LENTICULARIS. CONO ID EA, atque GLOBATA : quae inter se, praesertim, quod ad VESICULARUM figuram disserunt.

N. B.-Eam vocem P APULAE, qua, in definienda VARICELLA, Cullenus utitur, praetermisi: quoniam Primum ORDINEM VILLANIANUM deSignat. Probabile est VARicΕLLAM a VARIOLA gradu potiusquam genere et natura distare: quoties enim VA BIOLA VACCINIAM sequitur id quod subinde accidit) VAuic ELLAE quam simillima est. Hinc