Morborum definitiones, causaeque continentes : quibus accedit toxicologia

301쪽

DE VENENIS ACRIBUS.

285 CCC. DE VENENIS ACRIBUS, QUAE TERRA

NATA PRAEBENT. Plantae et animalia brutae telluri hoc praesertim distant; quod mortua in perpauca elementa ultima

arte CHEMICA resolvi poSSUnt; at Vero nequaquam, iis elementis arte eadem inter se consociatis, renasci

possunt. Plantae scilicet omnes ex carbonio, hydro Unio, et Oa Genio constant, quibusdam aliis elementis sane eXceptis, quae parci Ssima SUnt); quaecunque enim planta, aut natura e plantis deducta comburatur, in acidum carbonicum atque aquam redigitur. Res omnes quoque ab animalibus ortae potissimum eX carbonio, satagenio, hydrossenio et

nitro enio componuntur: eoque calore Vel putredine resolutae, plurimum ammoniac praebent. Nemo tamen Oleum, gummi-r inam, &c. conficere

p0test, Carbonio, οβ GCnis et hydro Enio inter se consociatis. Parique ratione, sbrina, albumcn, O mammium, &c. ab eorum ultimis principiis invicem arte junctis, fieri nequeunt. Satis patet ex jam relatis, venena Omnia eX plantis deducta aliquanto dissicilius ab acie chemicorum

patefieri, quam ea quae est diuntur, Vel quae res effossae praebent. Huc accedit, Venena plantis deducta quam facillime mutari, et resolvi, eorum ultimiS elementis, aut sua sponte novam institutionem induentibus, aut alia ex rebus vicinis sibi attrahentibus : eX quo efficitur, ea ingurgitata, etsi necem cito

302쪽

DE GUMMI-RESINA GAMBOGIA. afferant, cadavere intrOSpecto, persaepe aciem medicorum latere. Inter venena aeria terra nata, praecipue notatu

digna sunt, gummi-resina Stalagmitidis Caymbo-gioidis, radix Veratri albi. radix Hellebori ni riatque foetidi, succus Momordicae Elaterii: fruetus cumeris Colocynthidis, gummi-resina Euphor-biae incinalis, sella Iuniperi Sabinae, Aconitum pellus. Huc adjicio nitraS potaSSae: quippe

quod plantis quibusdam acribus subest; et sertasse venenandi facultatem iis impertit. CCCI. DE GUM MI RESINA STALAGMITIDISCAMBOGIOIDES. Gummi-resina, cui nomen Gratia Cambogia, est SUCCUS concretus aurei coloris, quem folia et rami Stala mitidis cambositoidis incisa fundunt. Planta ipsa in India Orientali viget. Haec gummi-resina madefacta pulcherrime flavescit. A qua duos triontes, alcohol unum Sol Vere potest: Unde statuendum est gamto iam duplo plus gummi quam resinae

habere. Gambogia ingesta alvum acerrime purgat; Scilicet, tormina atque dejectiones liquidas et copiosas movet: et eXinde hydrope et diabete mel ito vexatatis saepe opitulatur. Si modus ampliSSimus e0Deeditur, morte multare poteSt, alvo praeter modum solicitanda, atque membranis mileOSis contactu inflammandiS.

303쪽

DE VERATRO ALBO.

Si, cadavere introspecto, sordes aurea meatui ali menti subesse reperitur; venenum propositum Sigdeprehendere licebit. Si potassa, soda vel ammo nia aqua dissoluta in sordem suspectam infunditur, dummodo gambo ia vorata fuerit, eam eX toto solvit: actumnque deinde additum naturam croceam

atque pulcherrimam dejicit. CCCII. QUAEDAM DE VERATRO ALBO.

RALI, CORONARIAE, ab I INNAEO Subjecta ; quam Europa Meridionalis ubique Sila Sp0nte praebet. Etsi omnes ejus partes acres Silat, et Veneniferae. radix unice dari consuevit, ad valetudinem adversam tollendam, aut ad necem asserendam. Gemici, experimentis nuper institutis, Compererunt, hanc plantam, haud secus atque plures alias, principium sui generis continere, Virium ejus propriarum sentem ; quod Ccratriam appellant. Hanc porro acidi gallici tantae copiae adjunetam VERA

ΤRo ALBO inesSe In Strarunt, Ut SuperCallaS Ueratriae recte contineri dicatur. Radix VERATRI ALBI modice Sumpta alVum Vehementer ciet, instar si ambo iae aut Ialappasi con- volt uti radicis. Largiori manu ingesta mala pejora molitur: qualia sunt, vomitus dolentissimus, haud

raro cruentus; alvus fusa; dejectiones crebrae et sanguinolentae; anXietas quaesitissima; vertigo, tremoris artuum, motus c0rdis et arturiarum exilissimi

304쪽

DE HELLEBORO NIGRO.

atque celerrimi, animae desectio; tandem Veternus, nervorum distentiones, et sudores gelidi, in mortem ipsam abitura. ORF1LA nos edocuit hoc venenum summo corpori

admotum dummodo ei parti cuticula prius direpta

fuerit), eadem fere mala arcessere. ET MULI ERUS contendit, vomitum ab eo ventri adhibito nasci. Quinetiam, gentes nonnullae eodem sagittas inficere consuerunt, quo certiorem et OcyOrem necem hostibus adsciscerent. Hisce perspectis, ViX dubitare licet, quin VERATRI ALBI radix vorata, vel exteriori parti impositam, absorbeatur, Sanguineque circumsuciate misceatur; hujusque ministerio, generi nervoso exitiabilis fiat. De signis cadavere introspecto patefactiS, aut ratione veneni detegendi, nihil fere pro comperto, quod proferam, habeo.

Aqua nido cyniphis gallis saturrima, caeteris remediis praepollere fertur. CCCIII. QUAEDAM DE HELLEBORO NIGRO. Helleborus niger apud Montes Apenninos, aliasque Europae Australis partes, viget. LINNAEUS cum retulit ad CLASSE II POLYANDRIA, ORDINEM POLYGYNIA, ORDINE AIque NATURALEM MULTI -s1LIQUAE. Radici ejus insidet facultas medicinalis, ideoque venenisera; odor foetidus, Saporque perquam amarUS atque acer, ei contingunt. Omnia quae de VERATRO ALBO praedicavi, ad hanc quο-

305쪽

DE SUCCO MOMORDICAE ELATERII. 289que plantam attinent. Illud solummodo adjicere Oportet; nimirum, HELLEBORUM NIGRUII largius Sumptum intestinum rectum semper inflammare; praeter alia mala, quae gignit, haud secus atque

VERATRUM ALBUM.

CCCIV. DE HELLEBORO FOETIDO.

HELLEBORIIS FOETIDUS, qui vulgo HELLEBORASTER nominatur, per agros Anglicos dispersus invenitur; ubi sua sponte viget et floret. Alvum quam acerrime movet; atque largius sumptus mala

jam dicta CCCH. CCC m. in ciendi potens est. CCCV. DE SUCCO ΜΟΜΟRDICAE ELATERII.

Europa australis MOMORDICAE ELATERII dives est. Succus ejus fructus medicamentum est fortissimum. Fructus hujus plantae CUCUMERIS proprio similis est. Antiqui succo saepe uti solebant adat iam aeriter purgandam. Quamvis omnes hujus plantae partes potestate alvi ciendae, ideoque vieXitiosa, donantur; prae caeteris Succus mediae partis fructus eadem praeditus est. Succus concretus, quo medici utuntur, natura est viridis, saporis amari et acris , sincerus, ponderis eStmecisici exigui, et in ignem conjectus flammam emittit. Vires ejus principio sui simili insident; cui nomen, Elatina : ciri usque granum circiter unum decem granis succi ipsius inest. Elatina eX

306쪽

290 DE FRUCΤU CUCUMERIS COLOCYNTHIDIS. trahi potest, succum concretum in alcohol injiciuendo. Elatina voi succus alvum, uti jam prop08ui, quam acerrime movet; et modus alterutrius amplior sumptus veneno est p0tenti; quod membranam mu-cOSam per contactum graviter irritat, inflammat et eXulcerat; et inde necem assert. Remedia optima sunt sanguis, Vena incisa, miS-sus, si inflammatio exardeat; deinde potus mulcendo apti, necnon Opium.

CCCVI. DE MEDULLA FRUCTUS CUCUMERIS COLOCYNTHIDIS.CUCUMIS COLOCYNTHIS ad CLASSEM MONOECIA, ORDINEM MONADELPHIA, ORDINEM NATURALEM CUCURBITACEAE, pertinet. Fructus mole

sit sigura fruetui Citri aurantii similis est. Medulla hujus, saporis admodum amari et acris, apud medicos ad alvum expurgandam adhibetur. Modus amplior eadem fere mala edit, quae elatina. OR-FILA, porro, eXperimentis institutis edocuit, hoc

Venenum non solum ventriculum et intestina percontactum laedere; verum etiam Saepe ab80rptum humores circumeunteS adire.

Quod ad Remedia, Vide CCCV.

307쪽

CCCVII. DE GUMMI RESINA EUPHORBIAE OFFICINARUM.

EUPHORBIA OFFICINARUM planta est Africana, CLASSI DODECANDRIA, ORDINI TRIGYNIA, ORDINI NATURALI TRICOCCAE, subjecta Gummi-rraina ejus alvi acriter purgandae potens est: nitida, Uitrea, odoris eXperS, Sapore tamen aeri Os eXaSperat. IdeSina unica vires medicinales aut Veneni-

feras habet; pars enim, quam alcohol solvit, eadem omnino potestate praedita est, qua gummi-r inaipsa. Hoc medicamentum ad alvi dejectionem ciendam ministratum, persaepe Vomitum molesti SSimum, atque dejectiones cruentas gignit. Cuicunque parti adhibeatur, eandem contactu irritat et exurit; summo capiti impositum akohole, scilicet, solutum officit ut capilli decidant; verrucasque eXedere potest. Accepimus, cuidam Succum EUPHORBIAE oculo admotum inflammationem accendisse incitatissimam, caligine finitam : notissimum est equidem, hanc gummi-T inam in pulverem redactam oculis infestissimam eSSO.

Quae de potestate venenifera Elatinae et Colocynthi HS memoravimus, eadem de EUPHORBIA Sunt praedicanda.

308쪽

DE IUNIPERO SABINA .

CCCVIII. QUAEDAM DE JUNI PERO SABINA

IUNIPERUS SABINA ubique sere Europae viget; praesertim, Australis I ad CLASSEM DIOECIA, ORDINEII MONADELPHIA, ORDINEM NATURALEM CONIFERAE, attinet. Folia, prae caeteris partibus, dari consuerunt, sive ad aegros Sanandos, Sive ad venenandum : odore injucundo, sui simili, graVi, naUSeam moturo, nareS, atque Sapore acri, amaro, et pungente Os et fauces, offendunt.

Hac d0tos oleo volatili admodum sorti tribuendae sunt: quod mingendi et gignendi instrumenta praecipue stimulat, ideoque mulieribus, quibus menstrua suppressa non fluunt, Succurrere sO-test. Interdum porro Ob eandem causam, ad abortum faciendum, praecipitur. Μodo oleum jam dictum, saepius ipsa folia contrita, huc conceduntur. Tanta vi irritandi praedita est haec planta, ut nonnulli auctores eam inter charotica recensere haud dubitaverint; nec raro unguentum ex foliis praeparatum ad cutem rubefaciendam et eXulcerandam imponitur. ORFILA, multis fretus experimentis, statuit hanc plantam duplici ratione laedere, et enecare ; nimirum, imprimi 8, parteS interiores, id est, membranas mileOSa8, quaS ingesta tangeret, valde irritare et inflammare : deinde abs0rptam et sanguini circumeunti immiXtam, praeSertim Ventriculo, intestino recto, atque generi nerV080, eXitiabilem esse.

309쪽

NAEO subjicitur. JUSSIEVUS hanc plantam inter RANUNCULACEAS posuit. Aliqua ejus pars

exitiosa est. Folia, caulis aut radiX manducata, OS Sapore acerrimo, et ardoris sensu, in labiorum et gingivarum torporem desituris, eXasperant. SuccUS hujus plantae arte spissatus, generi nerVOSO nocentissimus est: imo vero ORFILA clare monstravit eundem cuti summae admotum dummodo cuticula Violeturi necare posse. BRODIUS quoque, eXserimentis institutis conssus judicat, eum in ventrieulum sumptum, hujus nervis contactu assciendis, cerebro nocere ; prae miro neXu, quo haec duo viscera inter se committuntur ; non quod hoc Venenum absorberi p0sse negat; Sed quod, praeter generis IlerVO- si mala eo absorpto et sanguini immisto oriunda, cerebrum altera quoque ratione laedi posse contendit. Denique, ACONITUM NAPELLUS largiori manu concessum duplici modo venenat; partim membranis, quibus adhibetur, contactu ViolandiS, cerebroque, per harum nervos, assiciendo; partim, humoribus circumeuntibus adeundis, et eXinde partibus interioribus vitae necessariis vitiandis.

310쪽

DE NITRATE POTASSAE.

CCCX. DE NITRATE POTASSAE. NITRAS POTASSAE inter venena aeria plantis deducta recensui, partim quod mala fere eadem gignit ; partim, qu0d aliquae plantarum acrium hoc sale imbuuntur, eique vires medicinales atque eXitiabilos debent.

NITRATIS POTASSAE uncia una ab unciis septem a litae, cujus temperies gradu LXm' instrumenti Falirent, oitani indicatur, dissolvi potest; ab una

autem aquae bullientis uncia eX facili solvitur. NITRAS POTASSAE ab aere cireumfluo haud mutatur: leviter calefactum liquescit. Si sulphure, aut carbonio, aut quavis alia natura, flammae concipiendae potenti miseetur: inflammatio vehemens accenditur, quam chemici DEFLAGRATIONEM nominant: gignitur simul calor ingens, cujus ratio vel Origo minus in aprico eSt.

CCCXI. DE SIGNIS NITRATE POTASSAE ΙΝ GESTO EXORTIS.

NITRAS POTASSAE modice concessiim ad aegros sanandos, corpus refrigerat, Urinam movet; ideoque febricitantibus, et hydrope implicatis saepe opitulatur. Quin etiam, Acorbulo laborantibus haud parum succurrit; siquidem Oa Genii dives est. Si quis unciam ampliusve NITRATIS POTASSΛΕ ingurgitat e0 pr0 Sulphate 80dae habito , protinus adeddunt d0l0r ventriculi et abd0minis urentissimus,