De febre flava : dissertatio inauguralis medico-pathologica ...

21쪽

phreiiii idem inseri, sed praecordioruni retractio, qua λ-vea oritur, ui pugnum inserere Possis, respiratio brevis-8ima, Dotini Ni supremo thorace administrata, risus sardoti ius, ineffabiliμ aegrotorum cingor, 'liarm receritiores, ui Harios, maleficorum anxietatem nuncupatii, hoc inflammationis genus distinguunt. Pulsus in omnibus viscorum abdominalium inflammationibus incertissimum exhibet critea tum, quippe qui parVias, intermitieuΝ, summatim iam varia silis sit, Di nulli adstringatur DO: D aQ. - Maocunque igitur inflammatio Post mori 'in il prohonditur praetor L patii idem, secundaria nobis existimatur, sublimioribus sobris flavao stadiis associnia. Vontilanda in men est obiectio, quam haud dubie proscroni Donnulli, dicenios, uoque in hac vel illa recensitarum inflammatio-tium consistore, neque cum iis confundi posso febrem flavam, quoniam semper Sit epidemica, illae autem sporadica '. Scire autem oportet, calisa' si ocifica Α oi regiones, Doli Pariem assectam, aut associi Dis modum, morbi genium constituere; quis ad evidentiam dirimere potest, sobribus nervosis, ivphi Sis ei Putridis, quas opi- domicas nemo ignorat, nihil inflammatorii subesso. iiid, quod nostris in Plagis 'litati loque viscerum singularium inflammationes opide micae grassantur, V. C. dinphragmalitis ante ocio circiter aui Dovom an DOS in regionibus Rhenanis, quam, nisi fallor, IlaehrenS lQSCriΡΝii. g. 10. Norvo i sysi omniis associi nos a sobre flava unquam abfuisso, nullum probat exempliam, hac enim a principio inde ianio gravioreri animadvertiqui tir, quanto mi

22쪽

1iora symplomata inflammaioria, e quibuA conjicero aequum videtur, morbum nostrum consistero vel in febre nervosa acuta, aut typhosa. Quod quamvis erodendum sit, si solam febrem respicias, tamen rius causae, eVO-lutio Oi eo inplicati nos aliquid specisci habeant, ne- . cesse est. Primum in febre nervosa, nimirum primaria, Nam Aecundaria DX- unaquaque inflammatione potest evolvi, manifesta ac certa inflammationis topicae signa desiderantur, etenim deliria nervorum ci encophali ere-ihismo originem debere possunt; non tanta rapiditate aegrotos frangit et trucidat, quanta saepe febris flava cs. g. 3. ; gastricae assectiones, quae per omnia labris

flavae stadia protrahuntur, in nervosa mulio mitiores apparent, nisi gasi rosis causam suppeditaverit; vitae doniqiue periculum, licet in utroque morbo non exiguum, in sobro flava duplo vel triplo majus esse solet. Τyphus non eadem quidem, sed alia discrimina Ossori: ingens Virium Prosi ratio, menii K Omniunt lue Sensuum Sit

por, quales ineunte febro flava quandoque animadveriuntur, typho etiam commvnos sunt, Non raro inflammationis topicae, Praesertim otio phali, aui, iesio Brous- suis, iubi intestinatis, vestigia Occurrunt, at successio

stadiorum, quae febri flavae tribuimus, ab eo abest, ni ityphum gastricum, inflammatorium, nerVosum, Putridum distinguero velis, sicut IIarius typhum muscularem iomere si aluit.

Priusquam ad sobris flavae pathogoniam gradum faciam, breviter dissorendum est de iis, filiae in cndavoribus deprehenduntur. Corpora hoc morbo exstincta plerumque calorem animalem tardius dimittunt; cui is

23쪽

decoloratio celeriter augetur; maculae ante moriem DX-oriae, Pelechiae, ecchymosos, majorem obtinent ambitum, passim striis aurantiacis intermiscentur, Ilaud raro nigreΝcuni, praecipue hominibus obesis; omnes paries ad Putredinem Opportunissimae sunt; musculi nacccscunt,

mollescunt, Diabiles evadunt digitisque impositis foveas

recit,iunt. Ex ore ei naribus spuma laetida, sanguiri liquidus, humor suscus aut nigricans, profluunt; oculi, dimidio tenues aperit, rubent, saepe sanguinis colorem aemulantur; quandoque luilibrici Dairibus exire dicuntur δ . - Ablatis communibus integumentis, Omnia SO-lida, vasa, musculi, tendines, periosi eum ei perichon-drium, colore flavo, livido, cupreo, sussusa inveniuntur, in eorum interstitiis laticis aliquid serosi, flavescentis,

Oxistere solei. In cranii cavitate nunquam non mutationes apparoni: morte celerius inducia et praegressis vehementioribus capitis assectionibus, vasa on cephali iurgent sanguine dissoluto, membranae passim inflammatae, passim striis maculisve coeruleis, lividis Obsessae, plexus chorioidei Diabiles, atro sanguine oppleti, conspiciuntur; sebro autem nava diutius Protracta viribusque vitalibus gradatim consumiis, encophalu in interdum Col- Iapsum, molle, Puli acetam, manis Osiae inflammatio uiri Ox- Ρers, reperitur. Pectoris viscera longo minorem cor-l ruptelae et degenerationis gradum exhibent, quam reli- quamina cavitatum; accidit tamen, ut Pulmonum subi stantia venas eXhi boni nodosas, lividaΝ, Stipei dicies eo- rum maculas decolores atque vesiculas, navo latico rei serias, ut atria cordiΝ et vasa coronaria sanguine ab MI

24쪽

leui uiro, coagulato, fasciculi musculares votis riculi ritui pigmento quodam tenaci, flavo livesconio, Obducantur. tuo minus thoracis, ianio magis veniris organorum alienationes constantes sunt; reserata enim cavitato, socior emergit inimicissimus, mesenterium, Omenium,

Perii Ono eum, Putredini jam obnoxia, vel ab ea proximo absunt; veniriculus hic illic, inprimis in cardiae et py-

Iori regione, ruborem inflammatorium, saepiυη maculari coortaleari, gangraenosas Osseri, quae nonnula quam ad

duodenum ei intestinum tenuo Porriguntur; sunt autem, qui maculas istas ii;hil osse dicant, nisi sanguinem Corruptum, inter utramque iunicam iuiosi;ni interiorem cD susum δ); nonnulliμ inferior diaphragmatis facies inflammaia videbatur. IIepar, iesic Sprengel , semper sero intonsae Obnoxium inflammationi, volumen duplo majus AOIlio exhibet, incisum ejus parcnchyma Sanguinem liquidum, subnirum reddit; reliqui etiam scriptores, qui in hac maiorio versati sunt, Partim inflammationis vigenti', partim praegressae, critoria in jecinoro invenerunt: iii substantiam solidiorem, quasi cociam, colorem mutatum, spadiccum, luteum. Cysiis sellea, magnitudinis vol f lii ac vel diminutae, rarius Vacua, saepius bile inspissata,

nigricanio, aut lutea iurget; ductus bilis ori subinde a norma nihil recedere dicuntur ' . Lien quandoque iu-midiari, raros actus, passim ulceratus, deprehenditur; nuui

25쪽

vero istac mutationes febri navae a lescribendi sint, corio iliriiiii nequit; inultoruin enim hoinimi ni, Iovioribus ianium leniisque malis aegrotantium, splen POSi moriem alienaturi apparet. Reporta etiam sunt inflammationis igna in vesica urinaria ei renibus; vesica nunc amplior nunc anguSitor, Parum urinae palli lo navae, turbidae, . aut nigrae continet, parietes interdum habet crassiores. Materia atra, quam vivi ovomere solent, post moriem observari consuevit in ventriculo ei intestinis, quae numbilis sit, uirum sanguis, modici non consentiunt. Spren- gel bilem esse judicat, colorem uirum corruptela adeptam; cui sententiae vix adstipulabiini ir, si haec meditamur: bilis in ventriculo colligi et corrumpi nequit, pioniam a morbi Qxordiiri vomitus copiosus exstat; non tanta bilis copia in corpore socornitur, quania materiae atrae moles vomitu redditur; charia et Iinica, haece materie imbuta, non navo viridi, sed nigro coloro iu- scintitur. onsenti muri igitur cum I aloni in . . ii maiorioni atram nihil esse Putat, nisi sanguinem, VaSiSgasiroepiploicis, gasiri hepaticis, brevibus ei mesoni cri- eis in ventriculum et intestina ossiisviri ibique muco, hilo, Succo gastrico ot Oniserico remixtum. Multi auci

chomico examini maioriam submiseruiit, Soli Hori Omnos eadem Observarunt.

ix non OAcusandi Hiani scriptorcs, piri l in dolor- minanda sobris favno in dolo varias Saol Purio contrariam prosossi sini senionitas; iania enim divorsi ΝΝimoriam

26쪽

μympioniaium apparet caterva, ut Primaria non Seinpera sociatulariis bono di Silii Aunnitur. QuibuΝ 1acium est, Mi nroussais et Hispanorum Ρleri tuo moi bi naturam in

Scerum nobilis imorum, ut pulmonum, cor iis, ventriculi et c. inflammatiotio, gangraena et paralysi, Frans Oi' in Singulari nervorum assectiono, Ilai Ics, rojecto Staiu inflammatorio, in typho musculari posueritii. Si omnia febris favno sympio mala, Si adia, decur-SUm, regiones, quaS adoritur, visa r Peria cic. Complectaris, opitiionem nostram supra momoratam, morbi Primordia in hopalis inflammatione corni, non modo COH-

firmari, sed Omnia quoque Phaenomena ex hoc soni ederivari posse, arbitraberis. Jam in stadio Prodromo-rrim nonnulla apparoni, irritatioti m hopalis inflammaioriam et pervorsam bilis secretio nona significantia, ut sapor amaricatis, facios sordido pallida, sames insolita, Saello obser aia, quam partim a consonsuali ventriculi 'irritatione, partim a bile alienata, Nimiri acri, ropciondam censeo, morbo enim jocinoris iam gravi secretum ejus specifica ratione mutari, non Osi quod dubitemus. Alioro in sindio Praesertim iunicae conjunctivno sussu sio consideranda Vonii, haud dubio causiΝ gastricis originem debens, inprimis Sanguinis siognationibus in votia portarum, helialis inflammatione produciis; docet enim experientia, non modo hoc Vitium, Sed graviora quoquo ut pannum, pterygium cet. ViScerum abdominalium morbis excitari et cohibitum per illa sanguinis circuitum nuntiare. Dolores opigasirii ci hypochondrii doxiri initio saliena hepati inflammato imputandi sunt, nam iecur utramque regionem tenet; spiritus brexis alipio dissicilis

27쪽

tion minus facilem recipit explicationem: liopar enim incendio correptum ei iumefactum, qui minus diaphragma inior inspirationem satis descendat, impedii; liacco cata nitiducuntur anxietas, morositari ii istitia, animi temperies quasi hyi' , chondriaca, o nauibus hepatis morbis proliria. Vomituritiones atque Vomitiis, miric acced 'Hi S, Sympathicam ventriculi irritationem adauctam probant; materiarum Oicciarum indoles, lingua nava, urina Iulea, excrementa navo viridiuscula, quae Omnia quidem aliquatenufi Variare POSSuni, Plerumque autem ObSorvantur,do bilis secretione ei natura alienata nobis persuadent. Supervenit demum evidentissimum, quo jecinoris aegrotatio indigilatur, critorium: si avo do corporis totius, quae istum in tortio stadio opparere soleai,. hopar Serius as ici quam alia veniris Viscera, soriasΝc Suspicaberis; Perperam autem, Partim enim, quae Paulo ante dixi, hanc suspicionem resulani, Partim urgente inflammatione bilis, quanquam morbosa, minus coPiosa Secernitur, in tertio autem Stadio, inflammaiori ,-ueri Oso, jam

laxitas quaedam Variorum eXOritur, natura Secretionem

antea restriciam majori compensai uberiale, quo sit, ui vera naScatur Polycholia, neque ianium largior bilis an malae copia, in iubiam intestinatem offusa, motum perisi allicum adaugeat et antiperisi allicuiu excitoi. Verum etiam magna eius pars venis et vasis lymphalicis ubi pie dispositis reSorbeatiar omneSque corporis humores insiciat, itaque se roiorum ei excretorum colorem inuici. Ceteroquin non in sobre flava lanium; sodin morbies quoque Stiora dicis, heΡaiiη a grotatione conjunctis, ici oricum colorem cum Polycholia apparere videmuS, quorum Phaenomenorum illud nonnisi a bilis

28쪽

Resiai, ut sol eii semur, quonam modo ventriculi, lic-DiΝ, ronum, meti insum Dic. inflammationes, post moriem inveniri solitae, nostra cum theoria liossini conciliari. 'otissimus illo est consensus inter L par ei ventriciatum, a Norviri uiriuri liae visceri, pondens, Dam et norvi vagi, oi Ρlexus solaris iam ventriculo, quam jecinori prospiciunt, ut omittamus vasa Satis. magna, Hiram lite Pariem conjungentia. Brevis, aut periodica hepati irritatio Dorvorum ventrictili intomi'oriem prosor: , sonsibilitatem adauget, nauseam ei vomitum qiquit, diuturnior vero et vel, omonitor vitam ita lacessit, ut genuina prodeat inflammatio. Quod nilinos incondium in iontii intestino ob vium, partim ventriculi init Ammali vicinia, partim bilis irritamenio abnormi Oxplicati dum vi dolui . A qiae nontionis incondium, qυotiescian in se accedit, haud dubio avontriculi inflammatione causam sibi suinii, quia nerVO-

vix Ioviores sunt, quam inter ventriculum viqiae iocur. Honos commercii aliquod alere cum hopaio usque secretione, lioliuesimum oX eo apparci, quod in morbo ictorico Iolium sonitior bilis principii R imprae natur, dubitandum ergo non Osi, hujus incendium illos irritare, im

iii flammare, liraecipuo si biliri a sanguine vocopia et in renituis cum lotio secreta nimiam nor ditioni oblinitorii. IIanccc retium irritationem iustam maioriam, nil rei Provos vesicam Urinariam propagari iniciu impio dissicit m ac Iolorificum reddoro lios'o, in a Prico ouei. - FaCi m

29쪽

clini,hragm. iiis inseri ,1 m quaniloclito isi nati innia in roi 'riri, vix mirabimur. quippe quae aio ii modo hepati sit colli tigila, erum otiam mediai; iibus norvorum ploxubus cram celebret connubium. Niaius moningum inflam-mni ortu et vasorum ceret, 'alium iurgor nihil sonioni iam nostram morantur; quemadmo itim eneophali otiunicarum olus assectioisos, praesertim laosio nos, facileoxotiatii hepatii idem, ita jecinoris inflammatio parios illas mutuo anicore talei. Sanguinis atri coagulati collectiones in cordis atriis ot votiis ab oXirema et universa virium inanitione, morbi fastigio inducia, pendeant ne

g. 14.

Tanta viscorum nobilissimorum, inprimis vegetationi Praesectorum, labo paulatim singula sobris flavae stadia evolvuntur: si adio gastrico inflammatoisio mox nervosi aliquid supervenit, quoniam celerrimo insanimali uis in- eremonio nimio quo nuibitu vis nervorum vitalis exhauri

tur ei asi boni a in directa) gignitur, id quod in solibus mero

gastricis non raro observatur. Quo magis resolvit irar nervi, eo magis reliquarum partium, Norvorum imporio subditarum,

vii a frangitur, proximo quidem solidarum, dein liquidarum; hae enim coriissime vivunt, ni Viia Oorum, minus SPOuianea, maximam partem a solidis pondet. Argia moni Aunt ossocius coriam remediorum ci Vel et Ortim, quae Dorvorum vitam subito exstinguentia, PromiisSima in sanguinis decompositionem Oi putrescendi opportunitas omin sortini, ut acidi hydrocynDici. Proinde ultimo in si a

dio uostri morbi omnes humores ad dissolutionem, Colliquationem, putredinem Vergunt, quoniam Solidarum partium inaniti ne non tantum, sed ri iam gaia*raena, in-

30쪽

flammatio iis aenien passilia cxcipiente, ilebiti, hiclianiui1- iis vitalibus Privantur.

Si causas Circumspicimus remotas, Primum de Ρrae- disponentibus est, disquirendum, quas Iocum habere, cX- perientia testari videtur, quoniam Americani ci Aethio-Pos, nec non eXieri, illis regionibus jam assuefacti, mulio rariuS corripiuntur, quam Europaei nuper demum ad Amoricam devecti. Aoiatis ei constitutiones habita ratione, juvenes atque viri mulio . magis periclitari dicuntur, quam Ρueri ei senes; robusti ei bene antea valenies longe saepius, quam infirmi, essOeii, aut ex morbo aliquo convalescentes. Porro sexus sequior ab hac febre mulio tutior esse traditur, potiori; multi enim auctores

numerum virorum hoc morbo subactorum corio deci plomajorem QSse asserunt, quam mulierum. Americatios

hi Aethiopos haud dubie iuuitar cotiSuetudo, quae cori IIS climatis per aestatem calidissimi patientius roddii atque receptivitatem hebes acii, cienim Si ad remotiores terras pro socii diutiusque ibi morati, ad Americana rodeunt, non magis iiiii putantur, quam Europaei; Aethiopes

hac parte propius ad Americanorum naturam accedunt, quoniam ante prosectionem climati Simili jam assueverunt. Quid viros ad febrem flavam reddat opportuniores, mulieribus, incerium DSi, soriaSSc autem in eo cernitur causa, quod hac, rebus domesticis mulio magis, occupatae, coeli ei tempeSia iis injuriis minus subinii tutitur. Singularis vitae ratio, opificium ci similia, non praedisponentibus, Sed occaSionalibus caii,is interponenda