장음표시 사용
11쪽
vellenseriterna, quae intentionem agentis ad delinquendum pro. novet suntpersonae delicti hujus parti pes.qua invitant ad delinquendum; Promovent autem eam maxime sic quidem directE, consilium dans, Mandam,auxilium praestans; indirecte vero laudans ,approbans, non dissuadens cum dissuadere debeat, reticens quodcunque notum fuere debeato c. de quibus infra latius. III. Dictum supra, causam essicientem principalem esse vel remotam vel propinquam. Remota causa est lex, quae e
natum horum criminum notat. . T. t. v. f. ἀ ins ex
motatione enim Legis desim coepta discernenda veniunt , O quibus supra in divisitane actum. sequitur jam causa proxima maleficiorum quae est voluntas delinquendi cssa. L inde adult. Caeterum animadvertendum est voluntatem in Jure nostro ambigue sumi i. stricte acξroprie pro nuda mentis cogitaiuone, atque itaintelligendum est illud Geta'. l. . e 3. in Judicium facta non voluntates vorari. a. latius demnus pro prie . pro actu aliauo ad delictum perpetrandum directo in qua. significatione accipitur in. L . C. ad L. ubi dicitur, e dem reveritate voluntatem delicti, qua essectum puniri, jura voluisse; & Imperatores Areadius de Honorius volunt, nihil interesse inter ambitum eceptum ac perfectum. cum pari sorte leges
inlus qnam sceleris puniant voluntatem. Li. C. TMori lib. s. ιααι. ad L. Duri ambit. Ubi clare innuitur,voluntatem hie talem in .
telligi, quae ad externos actus processit, de in hoc posteriori significatu accipiendas esse supradiciasleus vest C a m in comm. ad th. Cissuritai v. Quemadmodum autem volantas Ita quoque cogita tionis vocaluum in Iure non eodem modo sumitur i. stricta promentis conceptu, dc secundum hanc accensionem inteli genda estis,ix Cispari . a. late, quaecum facto at quo ex te no conjuncta est ἀ- ι. s. g. o. ad MLX L qua ambiguitates si non recte observantur, in multas in explicabiles errorum latebras nos deducent, unde nos expedire difficile erit. In hac materia ubi
voluntatem detonquendi causam essicientem proximam assisns
12쪽
intelligimus oluntatem tu pleniori signiscatu , quae ades dum quendam ulteriorem producitur, voluntas enim nubio exteriori facto indicata. sed in mente sola agitata Sc retenta in iure nullum producit essectum, uti infra latius apparebit. V. Restat ad huc rescriptum D. Hadriani in Li.. r. adors. a. SD.ri discutiendum: in hac lege expresse dicitur quod in maleficiis voluntas spectanda sit non exitus, quae lex mis, i
terpretes torsit . Sachmin via Voluntatem
intelligit mactum iam muctam; Aecursius quanquam se hocsbi non constans, putat Imperatorem intestigi de eo, qui delinquere voluerit, sed tamen actum non absolverit. Reaius vis dentur statuere,qui particulam NON in o. 1.. comprehensam
non privativὰ sis comparative accipieadam existimant pro Mn tot innam d. particula NON interdum sola ponitur per ellypsin sub intelleri nimirum voce tanti is, quemadmodum patet. exl. r. f. uis Τ. Grer. ιrmul. ubi dicitur. Non id agi quod interest, sed ut, res reddatur, condictioni locum esse . quae lex similiter ita explicari debet, ut hae particulae non Sepro non simo vel etiam, id quod observavit doctissimus Paelium Isagogicis in Digestabλιν. H ... n. An daquai. O l. Non ergo exitus hic plane exeludendus, id quod multas leges subverteret, sed eomparative laltem, ita ut sensus sithujus i s, non ad exitum in maleficiis silum specta dum esse, sed praeprimis ad vohantatem delinquentis, quae inter . pretatio eo magis quoque confirmatur. per t. r. αF-δει ubi imperator dicit, non factum tantum quaeri, lad ex animo venire dc aestimari delicta sic in L 1LC ad L. dicitur. modNon em flauainimi destinatio taea re cogitatur, id est, non en sinus tantum . . pri fimis animi destinatio seu animus Οὐ- randus. de sie quoq; riterpretandum illud pauli Jc s. ιν se uenera s. a. ubi dicit consilium cujusque non factum puniendum sit, in materia des ictorum ergo mitium facti adeo insipiemtur, ut etiamsi in uno territorioinchoatum fuerit crimen in alimro consum matum v g si in uno loco vel territorio quis stricisci.
retro latet ficiat alicium stantem in altero territorio, tunc tam
13쪽
ut iudicem istius nos, ubi nralescium inlisum coepit, . eem loci ubi crimen perscctum est,aognitio sus de ui spe
i, i. , Vs. His ita muratis alia se s ridissicultas xirea coli lium, quouis duro nodo qu misto voluntate ςcipitur ut patet ex La.C. Iul. Hai, sed hoc non pro voluntate simplice propriis a sta si . nec proati v ad iactu in aliquod umdent' sed pro consiliationem deliberatione accipitur in L io. g. μή alim. i. interdum pr*co ivs Q decreto Diu' modi consistatio iis sumitur secum mimi conveniri, hac posteriori acceptione liuni est vel fraudulentum seu malignum; vel non fraudulentum; sic ex hoc nulla oritur obligatio nec actio, cum cuique libe rum sit, plorare, an sibi expediat consilium l. .ε. g. inquim hic da fraudulento,quod est vel instru-
regularitet: nonFindi tu in consilio nominato vel
14쪽
hmuis relati ec turbata prin cipi vel intrinseco ut asiecti
bui Vel extrinseco. in omni enina injustitia plurimum interest, u- perciti batione aliqua Matini quae plerumque brevi est Saltempus, an cohsasto dc tat, , leviora enim sunt, repentino aliquo mota accidunt, quam quae meditata preparata inter tau Ge. cci Dependit autem hoe e inde quod quo magis Himiis Iudicium impeditur naturali bus. eausiseo quoq; minus delinqui Arsor σ. Ethic.e si inde mi nus aeniperantem dicimus hunc qui motu coneupiscente aue non tentatus aut leviter tentatus quaerit enormes voluptates ah rnediocria in conii da de fugit eo, qui vehementi assecta percellitur, noti quid4dem ille iacturus in ille putandusestis asinister vehemensquaedam turbati nimi aut havi dolor ex re inutii eorum, qui us negatis, natura dolaad cinistis. I. . Dbis.
cubjecturi sunt perlanae quae delictum possunt committis .
o Memadmodum'utem crimina x delicta revera xommit liunt omnes,qui rati is non dynt destituti, se deliri nemo inis rationis particeps attentat cum ex eodem principioiutriun, lque fluat. . Cujuscunque igitur flatconditionis vel sexus huc re feruntur.. Ex quibus diquet non delinquere & per consequens non iuviis attentare deliri :mnitates L M. F. corn. de an iti'. sentiae proximos, cumserus ipsorum, quid ideat ignotatini in impuberes auten Ruando doli capaces sunt sic percon uens deliis, attentare possumu'que Judietis arbitrio relinqui oportet , cum horum malis itatem lape suppleat. Ἀ-dem ratione ob mentis mopum, delinquere non pollunt i iesu Ecline e carci, eum eorum nulla sit voluntas nec antellecti . Os s. inst. dei tu. .st'. Sed pro mortuis: habeantur nisi dilucido su oririntervallo id fi
15쪽
. II autem crimen a civitate corpore, colle o, vel unuorsitate attentari queat, ita ut propterea obligetur, merito indisquisitionem veniti id quod assirmative statuendum est, arra
ubi expresse dicit, quod etiam ob delicta coepta licet non consummata civitatibus vel silperioribus jus sit bello' sis invicem ulcisci. Licet autem universitas per se nomen Jur
sit,ita, ut nec intellectum nec animumhabeat L f. de consequenter nec dolo uti Lis . ad Glo n L n ique consentire intelligatur. ιν. ula. f. de ac uiri vel amisi. quatenustamen excivibus ratione praeditas constat,qui univerutatis vel civitatis corpus repraesentant,corpus dc anima ex multis
tudine animata collecta dc composita si inuitur, ratione cu'jus vicem perisnae obtinere dicitur. , III. Quemadmodum autem nemo de civitatum negotiis orti quid judicare potest, nisi cognitum habeat,qua forma &gu-' bonandi ratione quaeris Resp. ves civitas utatur, Ita quoque is, qui iudicatur est , an dc quatenus universitas ex delicio tenea. tur. statum isti Reipubi probe perspectum & exploratum habebit; si igitur administratio est tota penes plebem , totius plebis consensus intervenire debet , quod fit. quando omnibus ejus civi bus, per usitatsi modum vel signum aliquod convocatis totus p
pulus vel maxima pars congregata fuerit, de habito consilio majoribus votis ad aliquid committendum ves iaciendum decreverit. 'cui c. univers. nam. ιιf. δε duret. ab Md. fac. hujusmodi igitur consensit deficiente ,civitas non tenetur, nisi consuetudinereceptum ut statuto cautum sit, ut ex facto admissistrat rum velut tribunorum plebis, consulum ,aut aliorum, qui totum populum repraesentant, omnes cives obligentur , quod si contingat , ut per nςe in damnum incidat, tota universitas ubi imputet, quod tales sibi pras erit, eum inconsulta eoru electio causa ejus fueriti are. t. t. f. is eorris. H. In optimatum statu,ubi potestas penes proceres, regulariter totius populi constat praeter eos, qui de Rep. revera participant, ad obligationem
16쪽
inducendam haud op est. Ulterius . on solum ex secto suo;
Lis 6 bu aliqui na3du' uico vicinam Remp. 2 habet multar Eolv d i nec inmeri prohibet, jpsi crimen convbi licet lieta coni qlinationem criminis nondum pervene-'m prohib*at, jubet agi , si non pro-νης - in gna,quae prohibere scelus maximum γη , Plasi pro se Perpetrasi Sau
Dis rim , si pes μ't, oti pro pulsent Iniuriam. Et mox qui tim n . it, si Diuriia, tam ea in visis , Simili modo, scimo liquae r epigi' praest i ob delictum aliquod porpGrandμ' i fugis , i i x F receptu tenetur , proximi imsunt i a Sis,a qum recipiuntur. Grota δε idi . ιV. Ex dias igitur onstia HVitatem adhibito legitime pe . V*I or'; in pa potestatem ii ιent, possς ali. do i ii 3qμ attentando saltem crimen, edrix consi n3 incommua in aliquo loco poenae sustinere , velut amillio m libertatis, urium, di privilegiorum, per qum etiam unguit. In centes p iuntur , non tamen qua singuli in se propria, O in re,quae ad eos non pertinet nisi per universit . in qua mi sus 'membra sunti sim. ι a. HI. B. O
17쪽
xrpsi iuriuiem haec non aiV cus ae quavis delicta, cum hi istanten restrictione sub notati Cnem lauis cadunt; Excluduntur agitur hi alia
eta es ouae licet ttentata sint, nunum tamen res ura bent si e dire Mike indit Mad lactetatem manam αὶ ris P σὰ ι . Quemaditi duim autem vi tutes&leges oui juxta Arisi Melem nihil aliud sunt' quam virtutes armatae,
Giplici niodo se ita bent nimirum l. - Πad seipsum, a. Intuitu proximi, ita uuam vitia hi opposita eundem respectum habent,&tripliciter eona letalitur ; nimirum l. ad vessus Deum committit
sortilagii iii, ii sis. s.crileghim, tosirin aent intemperantia Ne delicta pro frium stat illa delicta. quae eoni nisi tantur cotitia Iultitiam pa ticularem commutatiνam, quando unicuique non tribuitur, quod ipsi ex bonis externis dehetur. Suntautem bona extemna iuxta Aristoteseri ,. m. sta. Rhet.3. itidem in triplici di serentia, nimietam corporis in inis, es sortunae ; Ratione bo, Morum corporis nocetur proiisno inparia reali ,ut homicidio. verberibus &c. Latione honotam animi nocetur ei corrumpendo filium filias vel servum, &e. Ratione bonorum fortunae nocetur ei surto, incendio, rapina,& quacunque alia ratione bona elusam minuuntur vel deteriorantur. . Ceterum n mnes hae delicto una sipecies obiectum Diu, no irae tractationis eonstituunt, sed hae tantum,quarum solus conatus subnotatimnem legis venit, quae autem tales intra latiua appa- Abit. is. Formanes quod attinet 'duo illi reqessita ti Quod atrentatio horum eriminum debeat esse manifesto. aa nocendum praeparata vel instructa. nocere eniim malencia bini aulictis quae culpa,vel per imprudcntii aut per ignoran uam
18쪽
D e. uod nocti e o sandamento habeat dolum malum,
- Auitiatione Edd liberato animo provenit, nemo enim nocet nisi quiuritionis & deliberationis est particeps , quia ratio est ioci illi thespium suxta Aristotelum L p. Ethice. . Ex quiluas aitur, - quo magis quis excultam habeat rationem, - magis quoq ue pist nocere ,si improbitas accesseris , qua propter in sinitis partibus mira mala nobis inseret homo improbur de versutus quam fera. I. r. Eth. c. fi mr. 1. Potit. serm. Cum enim ςlle & pota duo actionum human rum principia hic iniuno subiecto concurrant, nihil obstat aeparte delinquentis,quo minus praemeditatum scelus exequa' orii. Contra qui 'ratio nisu su destituuntur,ut insantes, iuri Γ, et ratione platacarent ut animalia bruta. proprie non no cent sed cum careant principio nocendi nimiruna ratione damnum aut noxam inferunt, sicut & illi, qui per culpana vel imprudentiam delinquunt, unde noxales actiones. 'einde ipsa praepVatis seu uisia ad nocendum essentialem ius deliucti disturentiam constituit , perquam a reliquis consummatia discernitur, de quibus cum jam supra. in examine descriptionis Lacis actum sit,nota in his prolixior esse. Ex hac autem forma
restitat ipse finis, qui est, ut ipsa praepar tio ad maleficium
s III. Quemadmodum autem emcens causa propter snem cycratur definis causa, est jus gratia aliquid fit, omnibus au rem unus in genere finis propositus nimirum boni alicuius gra tia laborare, siveid revera bonum sit, sive operantis opinion alius est in singulisactionibus parti laris finia, non unus sed illiplex, qui tamen omnes ad unum a quem tot Hunt, qui est omnium periectissimus ac potissimus, propria
19쪽
--nlesuto cessit opere essicientis amo ; idem quoque in hac materia Mei it, ubi Dis est ves 'oprius & Qtiinu , cuius gratii facinus perpeti andum quis in se recipit, de im. quo machinans crimen subsistit, hecm eo a 'pli re progreditu , cum non habeat vel induat rationem in dii.ad ali avfin m ordinath vel denique est intermedius,sub dinatus ultimo isti. situ ad quem tendit, curus etiam respectu instar medii se habet. dchorum multi possunt in delicto concurrere qui tamen omnes ultimo delinquentis fini subserviunci Antequam igitur plum . finis operantis constet, demnatu utrum sit pxoximus i es rem tus non est judicandum , quod si det ppareat tum demum de illo statuendum; iacto propius enim a edit vel longius abesti fine ultimoleo magis quoque vel minus periectionem criminis attingiti Sic potest fieri, ut actio aliqua externa in sede absoluta considerata periem appareat. ita ut ad ς; us hi lamentum nihil amplius requiri videatur , respectu tamen habito ad finem ultimum di propositum desinquentis, est medium sinem a finem obtinendum accommodatum, qui finis alias in se consideratus delictum persectum constitueret. Exemplum huius dabit uxnn. C. de rapi. vi . hujus criminis finis ultimus est ut raptor flagitio potiatur, raptam carnali er cognoscendo , antequam au. tem hunc finem allecutus fuerit raptor, forum impeditus, cit' men quadantenus imperfectum est, licet jam. raptum commise rit, quanquam raptus ad criminis conluminationem proximeam
cedat,sic ut in se & abstractive consideratus clara respectum istius finis, quem sibi propositum habet delinquens, idelictum ipsum
constituere videatur, de quibus instra pliaribus dicetur. Hin apparet ex intentione de fine desinquentis aestimandum esse, num actio externa delictum ipsum constituat. an vero solum intra terminos conatus subsistat, quae si nondum ad ultimum finem processit, delictum quoque consummatum dici nequiri. a IV. Licet autem hic finis primum a delinquente in, tendatur , sic ad eum obtinendum media ad illum conducentia sedulo adhibeat bl fit tamen sepius, ut hujusmodi at tentata detegamyri vel aliis quis ab opere coepto impediani
20쪽
uominus finem sibi propositum ad destinatiam exitum perducat luoniam autem mali exempli res foret, hujusmodi ausius impu.itos relinquere cum hoc pacto senestra malitiae iv improbitatiaminum quibus quovis modo occurrendum est, aperiatur malo obviam euntes, non immerito poenas in Meficiorum attentatores gravissimas constituerunt, de quibus sequentibo moxi erit agendum. 2
Onsideratis principiis horum criminum attentatoriam ense sequens nuneest, ut perspiciamus qualem effectum in Jura roducant. Ttactus auten ille consistit in poena a legibus illis Instituta, eaqne vel or aria vel extraordinaria: iunt qusdem alites eius ut accusatio . inquisitio tortura dcc.: verum cumi non sint peculiares hujus generis delictis S praeterea aliunde itis constent de his quiequam monere supervacuum duximus; e poena igitur tanquam effectu exe lentiori tantlim hic erimus iliciti, sic id quidem eo magis, quia in his tam discrepantes ant Dd. opiniones dc sententiae, ut, qualis nam sit ex his sequema et amplectenda,plane dubium videri queat; imo plerique
ianemateriam velut salabrosiam picitereunt. 'Antequam auem ac tractationem singulorum maleficiorum, quorum con
ur certa poena a lege imposita est,accedamus, necessario funda. nenti loco de poenis in genere, tum de attentatis quomodo pu-uantur quaedam erunt praemittenda ; Ubi primo observandum, ora tum pam esse ambiguum; Sumitur pro dolore quo. viriosis actionibus homines deteirentur, sic in itali acceptioneri triam particularem non pertinet, in hoe enim aequalitas 'ion con eratur, sed Qfficit, si expediat Reip. tale iactimura puniri. Aristoteles e. xli. Proportio enim illa quae
ebet esse inter delictum sit poenam non spectat absolute dc nudo naterum delicti, sed habet respectum ad finem hune ut soci as bina adicies Ipsi propternecetanon est,urmateria pomis