장음표시 사용
581쪽
ae usque intra ductus nerveos manente, inque Articuis, subsidente, insultus Arthriticos exoriri putamus. . Profecto materia Artfritica partemnia cerebro Proiπῶς nis procedere, argumentum est, quod plerique huic morbo obnoxii, cum paulo ante paroxysmum, de capitis eerebra ne granitate hebetudine cum vertigine, dc fomnolentiri querantur, quamprimum dolores Arthriticos pati inci- .piunt, velut nubibus a cerebro discussis, ingenio mox liberiore, cum magno,&insolito acumine fruuntur. Praeterea cum morbi hujus inveterati quandoque plures sunt misera salinae, in diversis membris dispositae , observare est, dolores ut plurimum loca superiora primo invadere, di dein gradatim ad reliqua descendere ue quare cum initio forsan vertebrae cervicis laborant, mox brevi postea scapulas, aut alia brachii membra, dein lumbos aut Ischia- ac ultimo crurum articulos primo hos, dein illos inferiores morbus occupabit. Causae enidentes , quae respectu liquoris nervet paXO-Xysmos Arthriticos cient, vel particulas, & portiones in Jacetositatem pervertunt, vel eas, prius degeneres, in fluxiones concitant. I 0 Liquores acidi, uti vina tenuia, pomaceum, cereui isa vetusta ab Arthriticis experientia magistra eane pe- Aelia polus. jus & angue vitantur. Nam ejusmodi potus, non modo latentem auectus causam in actum deducunt, sed particulas acetosas plures, cerebro ac fibris nerveis ingerendo, semiti ejus contribuunt, & materiam morbificam adaugent. a' Immodica, aut intempessiva corporis exercitia, Vio- 2. Imma
lentae passiones, venus immoderata,&victus inordinatio, quaecunque insuper spirit & humores Valde perturbant, Rut exagitant, proindeque succi nervet, aut recrementorum ejus fluxiones concitant i doctres arthriticos indu
582쪽
. consequens liquor nerveus effervescentias & fluxiones Histri, ςψncipiunt, morbi istius insultus accersunt.
ae Aviu cireu- q. Propter eandem rationem, coeli ac aeris mutationes,
lat ei' dolores Arthriticos inferre solent; ut in consuetudinem venerit, eple-merin suam in articulis genare, tempestatum prognostica certissima ab algematis suis deducere: Nam quoaties Anni constitutio humida, ac flatus Austrini, aut Boreales, aut nives imminent, a dolorum accessionibus haec praedicere solent: Porro singulis Anni quadris, praesertim &-gravius plectintdr. Quamobrem AEquinoctia ab iis semper religiose observantur. Horum ratio partim in eo consistit, quod λαπνοὴ insensilis propter Aeris & Anni mutationes varie alteratur , idcirco enim effluvia, quae transpirare solent, cohibita fraga,
nem & h morem ne Oeam sermentant, eosque in fluxi0nes Arthriticos facile concitant. Praeterea cossorum nostrorum sumores, uni&vegetabitu succi , aliique liquores naturales, aut artificiales, juxta temporum muta' tiones diversimode effervescunt , atque varios m0do
motionis, modo solatilitatis, aut uoris status ineunti Morbi hujus differentii praecipuae alo is ectis de 'muntur, proindeque ejusdem quasi distinctae species sta' f 'ti tuuntur, nempe Chiragra , Isilias, Gonagra, & Podsi F. y interim dolores in aliis quibusque membris excitari solixi, communi Arthritidis nomine insigniuntur. Utrum trigiss , lumbago, aliarumque partium dolores huc reteri
debent, non otium erit modo disquirere. . q/s Affectus quoad Originem stillatana dicitur Vel acquisitus , quoad temperamentum cor tauthiei sive fanquimus, bilimus, aetat pituit0M , ppe quatenus , 0b sanguinem circa loca affecta m
583쪽
praepeditum, quandoque aut indema doloribussiperveniunt.
A thritis quoad relationem ad alios morbos vel As t RG Η fectus, singularis est cum aliis morbis, ac potissimiim cum scorbulo, aut Nephritide complicatus. Cujusmodi combinationum, quia crebrae sunt ac intimae quasi morbi
isti assines essent I ex re fore videtur rationes inquirere. 1. Arthritis diuturna saepenumero sorbutum sibi ac- Gmylieari solitcersit , & affectus quidam Morbutici Artiritidem ita plane mentiuntur, ut non facile distingui possint. Prioris ratio est , tum similis in utroque affectu sanguinislserasia, a sole fixo pendens, tum insuper quod Arthriticis, siquidem lecto aut cathedrae diutius affxi nullo exercitio utuntur , dissositio Morbutica facile supervenit. Affectus storbutici , qui Arthritia
tantur , sunt Rheumati mus, & Arthritis vaga sorbutica; quorum rationes, & causas, per quas a morbo articulari discriminari possunt, cum in tractatu nostro defcor luto prius tradidimus, non opus erit hic repetere. a. Arthritis cum Nephritide necessitudinem adeo conjunctam habet, ut utrique affectus, quasi ejusdem fide. originis essent, saepissime concurrant; quippe nullus la-ὰ morbo isto laborat, quin etiam luto obnoxius reperitur. Porro inveterata Arthritis concretiones lapideas in Articulis , quales Neptritis in renibus excitare solet. Hinc verisimillimum existimo, nephritis a simili, seu ati prorsus eadem causa, quam pro Arthritide assignavimus, exoriri nempe materiem Malim xam a sanguine in renibus depositam, cum humore acido, per ductus nerveos illic subinde suffusio , effervescere, & propterea dolares Nephriticos crebro induci ue dein ab utraque materia, post effervescentiam coagulatὰ , calculum formari. P
thologiam hanc amplius illustrandam c siquidem hujus' loci non est in aliud tempus differemus. Tit Arthr,
584쪽
Arthritidis Progm in unusquisque e plebe passim in prq stituete solet, nempe morbum esse satis tutum, sed e ratu disscillimum. I. Quoad prius, hic Affectus haud tantum per se periculi expers est, sed contra plerosque alios morbos Nam Aribritiei ob san guinis dystrasiam salino-fixam , febr minys obnoxii sunt , caeteium a Pthisi, aliisque viscerum ain capitis es thematis gravioribus plerumque immunes degunt ue qua
tenus tum sanguinis , tum . succi nervet recrementa in Articulis continue deponuntur δ. Posserioris autem
nempe adeo discitis ratio est, quod ad tollendam morbi procatarxis , tum gemini hil. moris, st. sanguinei ac nervet emendatio perfectissima, nempe ut particulas Mino xas aut acidas plane nullas gignant, tum insuper articulorum labefactorum restitutio, quorum neutra unquam facile obtineri potest. Cui accedit q*od morbi causi conjuncta in locis maxime distis , quo nullius pharmaci virtutes pertingunt, subsistit.
Materies Ah. Interdum accidit, propter materiae artiriticae fluxiones repercussas, modo ventriculi, aut viscerum translata , .lf - Abdominis , modo ἐν stinam, Anima, aliosve - s everi' pectoris affectus, quandoque etiam Ap opimam, aliosque q- Qt riobrosos aut obnit ulptios exc itari ue ex quibus obisti Vatis, obvium erit objicere, Arthritidis miseram n0a
ejusmodi esse, ac modo descripsimus: quia pars ejusj liua, cum eadem sit, quae articulis nutriendis destinatur, exinde depelli, aut alid deferri, vel deponi nequit, dei' quoad partem alteram, nempe feminium aciLm in loco assueto depositum, videtur illud haud ficilὶ repercνti posse, atque perie, aut in via suppressum, aut alio translatum , pirii cuipiam haud valde nociturum. Verum enim
' ver0 referre,materiae arthriticae nrtionem a 'insapi per ductu nerveos assidentem repelli aut Ani
585쪽
posse , eamque aliis partibus suffusam mala saepe gravis-νbris viis
ima excitare. Profecto liquor nervem, ejusque recrementa,
eum particulis valde subtilibus & activis constat, a levi zz. zzz
quovis obice, aut repulsu, in ρο--ι & fluxiones diversimodas adiguntur 3 porro cum ista circa partes nobiles , vel intra ductus nerveos turgescunt , vel aliusinodi aliorum humorum particulis occurrunt, cumque iis effervescunt, affectiones varias, aut dolorificas aut sta odicas cient, ac non raso, quatenus particulae dissimiles mutuo coagulantur L ιηmore modo strumosi, modo cancrosii, aliasve
maligni oriuntur. Cujusmodi effectus instantias notabiles in tractatu de morbis convulsivis protulimus ; praesertim Vero de pueIU , quae Nopter glaηδε- IH Inguinalesa fascia ad Herniam fas, in vertiginem, O ectiones condiu mas incidit, & propediem in cervice ejusdem lateris strophulas ingentes ma. succrescentes habuit: Pari modo ob mineram Arthriti- eam a solito loco cohibitam, ac inter ductus nerveos suppressam, aut alio translatam,pessimi nonnunquam affectus
Dum haec scriberem ad MatronamperiIlustrem accers bar, quae olim podagrae plurimum obnoxia, postqham et mnuper, tres circiter menses, immani ventriculi languore cum Anorexia, nausent, & vomitione fere continue labora se set, Iandem nescio ob quam occasionem in crebras lipο thmios incidens, paulo postea vertigine, cum memoria
imminuta , & levi interdum destrio subinde assic ebatur; cumque ita per fures dies perstitisset, & interim podagra immunis, & stomacho vasem, juscula bis, aut ter, &carnes semel in die cum appetitu comedit, ac sine molestia digessit , indicio quidem manifesto, humoris nervet recrementa , olim per nervos spinales in pedes, ad Ar- thriti sexum decumbere solita, postea per nervos pariSVagi, ac intercostalis in Gentriculo deposita, molestias in
586쪽
ratis. Tres primariae Indieatio d. Im. curatoria in paro semisaddolores sedun
eo continuas excitasse ; quibus ultimo partim in ceret,uri restagnantibus, partimque in nervos cardiacos
novismi isti Ie Otumiae, nertiginis, S affectus
succedunt. Aethodus iter emica tres primarias indicationes suggerit, quarumprima curatoria tantum in paroxysmis addolores sedandos, aut citius finiendos adhibetur: ad Iservatoria, accessionum intervallis destinata , morbi pro- catarxin propterea ut dolorum insultus rarius, aut mitius , aut non omnino repetant ) tollendam molitur.3ῖ i vitalis instituit, quo victus genere, & quibus rem diis vires inter diros crueiatus sustentari, atque Vita, non obstantibus morbi s crebris, aut continuis fere mO
lestiis, prolongari, simulque refocjllari possit.
I. Prima Indicatio, nempe dolorum fedatio , duas hasce praecipuas intentiones continet, nempe ut flatio contiliai auferatur; ac interea ut fibrarum, sive seirituum in iis scatentium irritatio , sive excandescentia compesca
I. Ad tollendam in locis affectis unitatis flationem, δι humorum, qui illuc tendere apti sunt, fluxiones inhiberi , atque minera jam jam inpacta discuti, aut dissipari, ejusque particuli a mutuis effervescentiis supprimi debent.
In hos fines remedia esisouantia, & alterantia , ac utra que tum interna, tum externa destinantur. Horum for mlil , & adminiyrationum modos quosdam selectiores ordine subjiciemus. 'Phlebotomia la Arthritide recenti aut non mulium
inveterata , & praesertim in constitutione calidiori , cssc morbi initium celebrata, saepe juvamen confert vςIMI in m0rbo habituali, nec non temperamento frigido, *ς aetate senili, plus obesse quam prodesse solet , quatςβRis guinis , & stirituum haud nimis efferatorum vigor m
deprimit, absque materiae morbscae dimbiuri0ος-
587쪽
De purgatione circa morbi initia, res Valde controvertitur, dum Medici quidam a catlasi omni ante paro-xysmi declinationem, aut finem , religiose abstinent ;alii ue e contra circa morbi initia purgantia fortiora constanter exhibent, & non raro cum bono successu. Difcriminis ratio potissimum in hoc consita videtur , nempe quod Arthriticis quibusdam humorum ac vasorum continentium constitutione, & tono adhuc firmis, atque Articulis nondum debilitatis , quoties sanguis, , liquor ner- Deus a pharmacia perturbantur, haud statim superfluitates eorum & recrementa in morbi mineram praecipitantur , quin ea medicamento irritanti , simulque incitanti obsequentia, ex arteriarum osculis in cavitates intestinorum emulgentur ue ac interim vasa inanita materiae morbificae partem quandam retrahunt, aut resorbent. Secus autem, in constitutionibus teneris debilitatis, a levissima medicamenti commotione, utriusq; humoris purgamenta in locum arthriticum decidunt. Quibus itaque purgatio convenit, cum medicamento fortiori& elaterio institui debet. In hanc rem vulgo celebria sunt formit . Estctuarium Caryocosinum , rupus de Ramno catharctico,pub Hermodare. compos pii. ex duobus,pit. Rhasis , quae siauthori credendum sit, incedere non valentes mox pedibus inambulare faciunti R. aloes opt. Roser. rub. BibHermodact. decori. 3si. Diagridii Si. mellis rosacei q. sf. pil. Rodericus ά Fonsost mire praedicat rad. Hellebori
nigr. & inter pomum cum fibris ejus toxis ad SA. subcineribus coctum & comestum. R. calamelanos resina blapsi gr. iij. deIscammonii
gr. iij. olei cariophylcgi. j. bal ami perv. q .piI 0. Gel iiij. pro μὰ dos. Inter Purgandum , alicujus sorsan momenti erit, quod
praecipit Solenander, Q. emplamo, aliove medicamento defensitio supra loca imposit', humorum in ea decubitus iohibere. Vom,
588쪽
mitis, quibus tuta solet esse, ac facilis, etiam in libe ' morbo convenit , ob quem finem Tartarus emetieus A nafliebri , fulphur inti it , flores ejM, Mercurius vita, vi num emeticum, gutta Camba adhiberi possent Altipotissile Caeterum in Paro simo Arthritico prosunt lapidum& testaceorum, nec non vegetabilium acrium pratu. res, quiaemorbi hujus Agexiteria dicta, particulas qua'. subjugant, cunque iis effervescendo quasi mortificant & demum subjugatas, per urinam aut sudores foras eliminant.
e chelis eo os 3ῆ eboris rad. Dictamni cret. rud. Paronia maris, ana 3j. ligni Aloes, sani. citrini, an. pvl. sumatur vis ad 31. aut per se, in cochl. aq. papaveris Ebcad. superbibeni ejusdem coch. vj.vel redigatur in bolum, aut pitulas cum Theriacae Androm. aut Terebinth. Ven. q.
Interea dum haec aguntur, materiam mortificam in loca affecta effluxuram alio devocandam, aut foras eliminandam, insuper medicamenta alterantia, dc placam tia , quae sanguinis, & succi nersei turgestentias sedant,dcrecrementorum ab iis deciduorum fluxiones sistunt, vices suas habeant , propter hunc finem victu tenui, ac
psa si convenit institutis, Ααusones , gulapia, si ex blandis , & Anodynis plaescribantur. 2. Spiritis βε- Quod spectat ad medenti scopos , via minesη impactae discussionem, & fibrarum ac spirituum excaa '' leniendas , posteriori huic primo incumbed RNerit, sine qua peracta intentioni alteri minime satisfiet Ia
589쪽
in hunc finem igitur remedia tum externa toplaavariboeneris, tum inter a , st. Θρnotica adhibere expedit. Cum sit immensa Topicorum sylva , ea vel tantum Aaod na dolorem per se respiciunt, vel ad hunc simul, &tumorem collimantia , aut sunt repellentia , vel refoia lentia, & discutientia : Horum cujusque generis variae sunt formulae & administrationum modi: praecipui tamen usus solent essest , cataplasmata, & emplastra , ex his quaedam maxime celebria subdemus ι & primo applicasiones , quae mulcimine quodam fibras leniunt,& spiritus compescunt. Propter hunc usum ,
ὸχ lacte, &mica panis, vel ex iis cum muccagine folio- cataplis D, rum, is rassi Mamae, & Altheae, &-, ubique iapud vulgus in praxi communissima est. . Alii laudant nercore vaccino recenti calide applicatum. R. aq. solani Apermatis Ranarum, an. Ivj. saccharisa-ωηi 3j. miste ; lintea. huic intincta. callia applicen- fotis. R. Minii y iij, aceti destit iu η digerantur per plures dies AEVt liquor hic per se taut aqua per destillationem avocata
prρ fatu usurpetur. Item aqua desistata a Tinctura viridis 4 ris in aceto δε-
illato facta , sepe dolores sedat.
Accepi a GeBeroso podagrae gramiori saepe obnoxIose inter diros istius morbi cruciatus , praesentaneum semper levamen habuisse, a fotu cum M IJillatilia e contentis
nomachi 'vini recens mactati. Ad extremos Podagrae cruCiatus narcotica externa Nureotiea emn0nnunquam adhiberi debent. R. solior. Ηγ cyami O- te .cutae an. M. iij. indantur aquae ebullienti, & quam primum tenerescunt, eximantur 3 quibus contusis adde pul. florum Chamomeli circa 3j. vitellum unius ovi, LCat
590쪽
Vel R pura croci in stiritu vini facti I iij. cam. phora, ij an. 3j. digerantur clause, is calide ad iustitionem , pars dolens hoc liquore illinatur. Hujus farinae medicamenta alia innumera passim in libris medicis pro stant , & ubique in trivio, a quibusvis sere e plebe hominibus praescribi solent ; quae insuper alteri intentioni, nempe humorum repercussioni siiquando indicari videbitur)explendar sussiciant. n ibis,missi h Qu0d spectat ad Topica refomentia , & dsentientia,
tiae particulis non ejusmodi requiruntur, quae tantiim por0s aperiunt,fΣ , - ι ut serum evaporet, & sanguis circulationi reddatur,mae Mulusis prout in Phlegmone aut 0edemate Α, attamen quorum par-.
'' eticulae salina istis minerae Arthriticae salinis oppugnandis destinatae, eas aut amplectendo foras educant, aut praecipitando ab effervescentiis dolorificis supprimant. Ga- mobrem in hoc morbo cum sim aut cataplasMata ex Chamomelo,Malost, Althia, sem. Lint,ti Faenigraeci aut nihil juvaminis praebent, immo partes nerveas relaxando inpe multum salis Armoniaci aut Marini, Nitri, Vitrioli, caltis minae, & similium dili9lutiones, aut Muοresstillatitit, in aliis tumoribus aut du-hrastu semper infesti, maximi emolumenti esse solent, . Mi h μμ Hujusmodi in Paroxysmis Arthriticis, p xii dolenti applicandi, a Menetano, Gollio, Harmalim, aliisque ch)micis varii praescribuntur , quos cum Medici lii celebres, saepius experti, comprobarunt, eos λῖδ' tionem praedictam juvamen conferre.concludimus. Non opus erit horum formulas repetere ό cum posum plures alias ejusdem farinae praeparationes suggerere , ii